Deze week vijf Russische gedichten, gekozen, vertaald en toegelicht door Hans Boland, in 2015 winnaar van de Martinus Nijhoffprijs. Vandaag als derde een gedicht van Osip Mandelstam. Toelichting onder het gedicht.
Neem rustig uit de holte van mijn handen
Een beetje zonlicht en een beetje honing,
De bijen van Persephone ter wille.
Een varend scheepje is niet af te meren,
Een schim in bont geschoeid is niet te horen,
Doodstille levensangst niet te bedwingen.
Het enige wat overblijft zijn kussen,
Als kleine bijen met behaarde lijfjes,
De korf verlatend, uitzwermend en stervend.
Zij ritselen in blanke, diepe nachten,
Zij komen uit de Taigetos, het oerwoud,
Zij voeden zich met tijd, munt, honingklaver.
Ontvang dan, als je wilt, mijn wilde gave,
Een droog, onooglijk kralensnoer van bijen
Die bij hun dood uit zonlicht honing maken.
1920
Osip Mandelstam (1891-1931)
(Осип Мандельштам)
Osip Mandelstam is van de Russische dichters uit de Zilveren Eeuw zonder meer de man met de meest ‘Europese’ stem. (De exacte interpretatie en definiëring van dat adjectief laat ik graag aan de lezer over.) Hij verweeft de woorden zo hecht – hij maakt de taal letterlijk almaar dichter en dichter – dat de thema’s en motieven in elkaar overvloeien en elkaars plaats innemen. Daarbij kiest hij als het ware positie in het centrum van de Europese cultuur en refereert hij bij voortduring aan het Griekse en klassieke cultuurgoed. In het hierbovenstaande gedicht worden Persephone en de Taigetos genoemd, maar ook dezelfde bijen als waar Nijhoff een van zijn mooiste en bekendste gedichten aan wijdde.
• Hans Boland
- Osip Mandelstam: wikipedia • wat gedichten • muurgedicht • vertalingen in het Engels
- Abonnees van Laurens Jz. Coster ontvangen iedere dag een gedicht per mail.
