Sonnet Wanneer de zon haar licht tot vlammen bundelt,die om de schijf gekranst de zee in dansendhet water kleuren tot een pruttelénd veldvan rode inkt, de horizon verschansend achter zijn uitzichtloos laaiende gloed.En als de zon dan zichtbaar lager zakt,zodat de inkt verkeert in golvend bloed,dat tot de weelde van een meer verstrakt — … [Lees meer...] overGedicht: Max de Jong • Sonnet
Archief voor juli 2019
Waarom ik graag Kader Abdolah in de klas lees
Door Michelle van Dijk De verhalenbundel Rode wijn en andere verhalen van Kader Abdolah opent met het verhaal ‘Een onbekende trekvogel’. Ik ken het verhaal al jaren, want het is een moderne klassieker in lessen verhaalanalyse. Het is kort en leerlingen ontdekken er snel thema en motieven in, misschien ook een moraal, een boodschap, zelfs als ik daar helemaal niet om vraag. … [Lees meer...] overWaarom ik graag Kader Abdolah in de klas lees
De studie Nederlands: komkommer- en kweltijd
Door Jos Joosten Ik weet ook wel dat de krant ook vol moet als het midden zomer is en dat we door een hittegolf heengaan en dat de redacteuren van dienst ook liever met een koud biertje aan het strand liggen. Maar er blijft toch ook in die barre omstandigheden enige journalistieke maatstaf aan wat je nog doorlaat als krant?Je zou zeggen: al te onbeargumenteerde flauwekul … [Lees meer...] overDe studie Nederlands: komkommer- en kweltijd
compleet / volledig
Verwarwoordenboek Vervolg (129) Door Jan Renkema In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. Mocht u ook een … [Lees meer...] overcompleet / volledig
Is de literatuur te mooi voor theorievorming?
Wat wil Rosa van Gool? Gisteren publiceerde deze 'classicus en journalist' een stukje in de Volkskrant waarvan de titel een duidelijk antwoord op die vraag lijkt te suggereren: 'Red de studie Nederlands voor de literatuurliefhebber'. Het stuk werd op Twitter bejubeld door bijvoorbeeld de schrijver Pieter Waterdrinker ('Zolang mensen als Rosa van Gool dit soort geweldige stukken … [Lees meer...] overIs de literatuur te mooi voor theorievorming?
De hetterigheid van outfitten
Door Suzanne Aalberse Marc schreef gisterenochtend dat dat typo’s een genrekenmerk van blogs zijn. Die constatering stemt me blij. Een blog moet eruit zien of hij erin een paar minuten uitgeknald is. Een bijna dagboek. Toevallig hoorde ik eergisteren iets wat ik meteen zou opschrijven als ik nog steeds een dagboek bijhield en ik ben enorm goed in typo’s. Mijn promotor … [Lees meer...] overDe hetterigheid van outfitten
De heer Grönloh op vakantie
De heer J.H.F. Grönloh bleef het liefst in eigen land. Desalniettemin heeft hij twee reizen gemaakt naar het buitenland waarvan hij wel genoten heeft. Eerst een keer met twee van zijn dochters, en daarna nog een keer met zijn vrouw. In beide gevallen was het reisdoel Frankrijk. Hij verstuurde brieven en ansichtkaarten terwijl hij weg was. `Tot zover is er niets aan de hand, … [Lees meer...] overDe heer Grönloh op vakantie
Gedicht: Remco Campert • Impasse op de heide
Impasse op de heideeen kempse zon schijnt hierde wereld ontdaan van de franjeder stadse bijgeluidenligt als een hersenloos zoogdiereeuwen te herkauwenver van de ijle bomender gedachten, eronderligt de weg op mij te wachtenwat doe ik in dit niemandslandik loop over het dierdat niet beweegt maarhet speeksel van de urenvan haar kaken druipen laatik denk niet meer dan:pierre laat … [Lees meer...] overGedicht: Remco Campert • Impasse op de heide
Vlogboek – De Vitrine: Andreas Burnier
'Toen ze mij lief uitlegde wat er later met grote meisjes gebeurde, berichtte ik dat het mijn voornemen was vóór die tijd tot jongen te metamorfoseren.' In deze video bespreekt Jörgen de auteur Andreas Burnier (1931-2002), pseudoniem van Catharina Irma Dessaur. (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overVlogboek – De Vitrine: Andreas Burnier
Het weblog als genre: vier karakteristieken
Het wordt een jubileum dat vermoedelijk niemand viert: het Nederlandse weblog viert deze zomer zijn twintigjarig bestaan. Ik schreef in 2003 op Neder-L (de voorloper van Neerlandistiek, maar indertijd nog geen blog) dat in dat jaar het blog was doorgebroken, en toen was het genre nog bijzonder hip. Vijf jaar geleden vierde ik hier het vijftienjarig bestaan en was de glans er al … [Lees meer...] overHet weblog als genre: vier karakteristieken
Gedicht: Pierre Kemp • Idylle
Idylle De boeren hebben de faeces vande koeien gespreid in ringenover de weiden. Een laatste manstrijkt met zijn vork nog even uiten een kind staat er bij te zingenonder het rijpende fruit.Het kind zingt misschien om het avondroodof om de pop met haar zaagmeel-schooten anders om andere dingen.Het hoort ongemerkt de avondkloken den laatsten ring, dien de boer daar trok.Het gras … [Lees meer...] overGedicht: Pierre Kemp • Idylle
Kunnen we mens van computer onderscheiden?
Door Lucas Seuren Al decennia wordt ons voorgehouden dat computers beter worden in praten met mensen. En hoewel ik niet zal ontkennen dat er vooruitgang is geboekt in de vorm van assistenten zoals Siri, Alexa, en Google Now, hebben ze nog een lange weg te gaan. Halverwege de vorige eeuw werd dit probleem geformaliseerd door Alan Turing, de voorvader van de … [Lees meer...] overKunnen we mens van computer onderscheiden?
‘God is omtrent het leeven van een Jood niet onverschillig’ (1793)
Jeugdverhalen over joden (48) Door Ewoud Sanders ‘God is omtrent het leeven van een Jood niet onverschillig’ (1793)Auteur: Cornelis Müller (†1793) Herkomst en drukgeschiedenis Cornelis Müller, de auteur van deze verhalen, was tussen 1791 en 1793 predikant in Zijderveld, een klein dorp in de provincie Utrecht. Aan het eind van de 18de eeuw schreef hij … [Lees meer...] over‘God is omtrent het leeven van een Jood niet onverschillig’ (1793)
Bert van Raemdonck: De vrije verzen
De gedichten in de debuutbundel Hier raken we mij kwijt van Bert van Raemdonck zijn gemakkelijk uit het hoofd te leren. Ze hebben een eigen toon en een dwingend ritme. 'De vrije verzen' vind ik een goed voorbeeld. In dit gedicht zet Van Raemdonck impliciet de hoge verwachtingen die er honderd jaar geleden bestonden over het vrije vers als het begin van een nieuwe, vrijere … [Lees meer...] overBert van Raemdonck: De vrije verzen
Gedicht: Pierre Kemp • Fanfare
FanfareIk sta al lang niet meer vooraan,als er stoeten door de straten gaan.Ik moet luisteren naar de bomenen niet naar mensen, die komen.Ze komen, de mensen, en gaan voorbijin gelederen van dwazen,maar de élite onder hen, voor mij, zijn zij,die in koperen buizen blazen. Pierre Kemp (1886-1967) • • • • • • • • • • • • • • • • • • Abonnees van Laurens Jz. … [Lees meer...] overGedicht: Pierre Kemp • Fanfare
Historischewoordenboekquiz
Door Roland de Bonth Voor alle vakantiegangers en thuisblijvers – in Nederland en ver daarbuiten – die zich even geen raad weten met de grote hitte en de dito hoeveelheid vrije tijd, presenteer ik hier de historischewoordenboekenquiz. Het enige wat u ervoor nodig hebt is de Geïntegreerde Taalbank van het Instituut voor de Nederlandse taal (gtb.ivdnt.org). Op deze website … [Lees meer...] overHistorischewoordenboekquiz
Het medelyden met den gevallen adelaar sluit geen eerbied uit, maar ’n struikelende schildpad is bespottelyk
De Multatulileescursus (42) - Ik vind het wonderlijk dat één van de langste essays van Multatuli, Duizend en enige hoofdstukken over specialiteiten, gaat over een zo miniem onderwerp. - Miniem? - Ja, de vraag of het nodig en wenselijk is mensen in de Kamer komen vanwege specialistische kennis. Ik geloof toch echt niet dat dit een kwestie is waar we nu nog mee … [Lees meer...] overHet medelyden met den gevallen adelaar sluit geen eerbied uit, maar ’n struikelende schildpad is bespottelyk
Gedicht: Martinus Nijhoff • Het uur U (fragment)
Het uur U Het was zomerdag.De doodstille straat lagte blakeren in de zon.Een man kwam de hoek om.Er speelde in de verte op de stoepeen groep kinderen, maar die groepbetekende niet veel,maakte, integendeel,dat de straat nog verlatener scheen.De zon had het rijk alleen.Zelfs zij, wier tweede natuurhen bestemde, hier, op dit uur,te wandelen: de student,de dame die niemand … [Lees meer...] overGedicht: Martinus Nijhoff • Het uur U (fragment)
Zinnen als contracten
Het beste taalkundige artikel dat ik dit jaar gelezen heb is Communication as commitment sharing: speech acts, implicatures, common ground van de Nijmeegse taalfilosoof Bart Geurts. Het verscheen onlangs in het tijdschrift Theoretical Linguistics, met commentaar van allerlei vakgenoten. Geurts' ambities zijn groots. In zijn artikel wil hij een nieuw antwoord formuleren op … [Lees meer...] overZinnen als contracten
Gedicht: J.C. Bloem • Een man
Een manEen rood raam aan een oude gracht,Een deur, die open schrijnt,En een man, die even wachtEer hij in den nacht verdwijnt.De sleetsche rug was kromGebogen onder den smaad,Toen wendde hij zich omNaar de geul van een gore straat. … [Lees meer...] overGedicht: J.C. Bloem • Een man
Hoe schrijft die zich ook al weer?
Door Henk Wolf Mensen krijgen bijnamen. Van vrienden en familie, van collega's en buren. Bekende mensen krijgen bijnamen van het grote publiek. Sommige mensen zijn op de hoogte van hun bijnaam, bij anderen wordt ie achter de rug om gebruikt. En sommige mensen hebben in hun woonplaats een bijnaam die bijna iedereen in het dagelijks leven gebruikt. Vraag ik onze … [Lees meer...] overHoe schrijft die zich ook al weer?
Goed scrabblewoord en onvertaalbaar: over folk definitions
Door Marten van der Meulen Gisteren schreef ik al een Twitterdraadje over dit onderwerp, maar ik wil daar toch ook over bloggen: dan kun je net wat meer achtergrondinfo kwijt. Het begon met onderstaande tweet: ‘Eikenprocessierupsjeukpiek’ is juist een bijzonder slecht woord voor #Scrabble, wat vooral te maken heeft met het feit dat het niet op het bord past. … [Lees meer...] overGoed scrabblewoord en onvertaalbaar: over folk definitions
Alles voor een geschikte kandidaat
De Nederlandse taalkunde heeft een smet op haar blazoen. Gisteren verscheen op de internationaal goed gelezen website Times Higher Education een vernietigend artikel over de manier waarop collega's aan een van onze onderzoeksscholen te werk zijn gegaan toen ze een hoogleraar (Engelse) taalkunde zochten: een lid van de commissie benaderde achter de rug van een kandidaat om … [Lees meer...] overAlles voor een geschikte kandidaat
Gedicht: F. Schmidt Degener • Cloaca maxima
Cloaca maxima De nacht met lantarens,geboomte en gracht;de bruggen, het waterdat spiegelend wacht.Kozijntjes en hekken,gordijntjes verlicht;de stoep en het venster,en 't lokkende wicht.'t Is zomernachtstil. – Geen ril in het water.Te slaap gaat de buurt.Het uur wordt steeds later.Een glansje poetst zachtde deur, en er buitende fiets die er wacht.De ontucht gaat sluiten. … [Lees meer...] overGedicht: F. Schmidt Degener • Cloaca maxima
bekeuring / boete
Verwarwoordenboek Vervolg (128) Door Jan Renkema In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. Mocht u ook een … [Lees meer...] overbekeuring / boete
