Buurmans gras is altijd groener

Spreekwoord van de week • “Buurmans gras is altijd groener”

Het lijkt altijd beter te gaan bij anderen

Met het stralende zonnetje en de vrolijke lentesfeer zien we ook alle plantjes weer de grond uit schieten. En hoewel je misschien met trots een blik werpt op je eigen tuintje, kan het zomaar zijn dat je opmerkt dat het gras bij de ander nóg groener lijkt… 

Dan is het van belang dit spreekwoord goed te onthouden. Het wordt namelijk vaak kritisch gebruikt om mensen erop te wijzen dat ze hun situatie mogelijk onterecht vergelijken met die van anderen en er dan ontevreden over zijn. Je weet immers niet wat zich afspeelt in het leven van anderen. 

Opvallend is dat dit spreekwoord nog niet zo heel oud is. Het is pas sinds de 20e eeuw courant geworden (Van Dale), en het is ook niet te vinden in oude spreekwoordenboeken.
Maar de basis van het spreekwoord is te herleiden naar een uitspraak van de dichter Ovidius (43 v.Chr. – 17 na Chr.). Hij schreef: fertilior seges est alienis semper in agris, vicinumque pecus grandius uber habet. Oftewel: het gewas is altijd vruchtbaarder van de akker van een ander en het vee van de buren heeft grotere uiers. Ook zou Erasmus (~1466 – 1536) gebruik hebben gemaakt van een Latijns spreekwoord dat vertaald kan worden als: Het koren op andermans grond lijkt steeds vruchtbaarder en overvloediger dan de onze. De kern van het spreekwoord bestaat dus al een hele tijd, wat ook niet gek is gezien de menselijke gewoonte om onszelf met anderen te vergelijken. Maar de variant met gras is redelijk nieuw. 

En over variaties van het spreekwoord gesproken, alleen al in het Nederlands kent dit spreekwoord verschillende vormen. Zo zijn er de variaties Het gras is altijd groener bij de buren, Het gras is altijd groener aan de andere kant van de sloot, of Het gras is altijd groener aan de andere kant van de heuvel. Over deze laatste variant is overigens, net als bij eerder besproken spreekwoorden. ook een leuk liedje geschreven. 

Zelf ben ik het meest bekend met Het gras is altijd groener aan de overkant, maar opvallend genoeg komt deze variant helemaal niet zo veel voor en wordt hij ook niet besproken in spreekwoordenboeken. Maar dat valt mogelijk wel te verklaren. Ik weet namelijk nog precies waar ik dit spreekwoord voor het eerst hoorde! Namelijk in het Nederlandstalige openingsliedje van de tv-show As Told by Ginger. Waar je spreekwoorden wel allemaal niet kunt leren.
Nu ik het nummer opnieuw luister, merk ik op dat het spreekwoord er inderdaad in voorkomt, maar het de vorm aanneemt van een vrij directe vertaling van de Engelse variant: The grass is always greener on the other side. 

Want ja, ook dit spreekwoord komt niet enkel in het Nederlands voor, maar ook in andere talen.
Naast de eerder genoemde variant kent het Engels ook de langere variant The grass is always greener on the other side of the fence, iets wat ook wel bevestigd wordt door het vaak voorkomende beeld van koeien die hun hoofd onder een hek door steken in plaats van in hun eigen veld te grazen. En ook in het Zweeds komt het spreekwoord voor: Gräset är alltid grönare på andra sidan.
Het spreekwoord blijft zelfs niet bij de Westerse talen, want ook het Japans kent een spreekwoord met dezelfde opzet en betekenis: 隣の芝は青い, oftewel het gras hiernaast is groener. 

Ongeacht de taal, de grote les van dit spreekwoord blijft: hoewel het gras misschien groener lijkt bij een ander, is dit niet altijd het geval.
Mocht je blik toch vallen op een mooi groen perkje, herinner dan dat het beter is om dan snel naar huis te gaan en je eigen gras wat extra liefde te geven; zo kun je er zeker van zijn dat ook jouw gras zal gaan stralen.