• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Logo

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Artikelen
  • Media
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Literatuur, natuur, insecticiden en het internet

24 oktober 2023 door Redactie Jong Neerlandistiek Reageer

Bachelor- en masterstudenten Nederlands uit Groningen schrijven in de blogserie Uit de collegebank geklapt over hun ervaringen met de studie Nederlands. Deze week is Yvonne van Kollenburg aan het woord.

Het had maar weinig gescheeld of ik was Bos- en Natuurbeheer gaan studeren in Wageningen. Ik stond al ingeschreven, was op zoek naar een kamer – totdat ik besloot dat Nederlands in Groningen toch een betere optie was. Ondertussen weet ik vrij zeker dat dit inderdaad de juiste keuze was (al kan ik nog steeds een erg romantisch beeld hebben van studies waarbij het mogelijk is om een week lang in een bos insecten te gaan vangen), maar de interesse voor de natuur en hoe we daar als mensen mee omgaan is altijd gebleven. En wat bleek: ook binnen de studie Nederlands kun je daar iets mee!

De natuur als verhaal

Binnen het veld van de ecokritiek wordt namelijk onderzoek gedaan naar de relatie tussen mensen en de fysieke omgeving aan de hand van culturele producten, zoals reclames en literatuur. Volgens ecocritici bestaat de omgeving niet alleen objectief in de wereld, maar wordt het ook vormgegeven door de wijze waarop mensen erover spreken en schrijven. Een klassiek voorbeeld hiervan is de keuze tussen ‘environment’ en ‘nature’: sommige ecocritici zijn van mening dat het woord ‘nature’ (natuur) beter gebruikt kan worden dan het woord ‘environment’ (omgeving), omdat deze tweede term de ruimte beschrijft als iets gerelateerd aan de mens, terwijl het woord ‘natuur’ aangeeft dat de natuur ook buiten en zonder de mens bestaat. Zo kunnen kleine woordkeuzes al aangeven hoe er over de natuur wordt nagedacht. Door hier aandacht aan te besteden, kun je zichtbaar maken welke visies op de natuur ongemerkt verteld worden – en wordt het mogelijk om deze visies te bekritiseren. 

Tutorial  

In de master Neerlandistiek hebben studenten de mogelijkheid om tutorials te volgen: je voert dan in een klein groepje of in je eentje een onderzoek uit bij een docent. Ik heb bij Femke Kramer, docent Oudere Letterkunde en retorica, de tutorial ‘ecolinguïstiek’ gevolgd, waarin ik heb gekeken hoe de ruimte werd weergegeven in de poëziebundel Het is warm in de hivemind (2021) van Maxime Garcia Diaz. In deze bundel, die ik iedereen zou aanraden, wordt het internet als een locatie opgevoerd. Dit lijkt dus misschien niet direct een logische keuze voor een ecokritische lezing: de bundel bevat weinig omschrijvingen van weidse landschappen en grootse natuur. Maar, juist ook dit soort werken zijn erg geschikt om ecokritisch te lezen. Het internet wordt hierin namelijk weergegeven als een soort alternatieve ruimte om te ontsnappen aan de werkelijke omgeving, waar het niet al te best mee gaat. Althans, dat was mijn interpretatie. 

Bachelorscriptie

Deze tutorial beviel me heel erg goed en zo kwam het dat ik mijn scriptie ook binnen dit onderzoeksveld en bij dezelfde begeleider ging schrijven. Toch zat ik met dit onderzoek wel in een volledig andere hoek: voor mijn scriptie heb ik onderzoek gedaan naar de receptie van Silent Spring (1962) van Rachel Carson in Nederland. Dit boek is een aanklacht tegen de verwoestende effecten van insecticiden op de natuur. En het had effect: het werd een bestseller, bracht een enorme discussie op gang en is de directe aanleiding van veel milieuwetgeving in de VS. Heden ten dage wordt het gezien als het begin van de moderne milieubeweging. Daarnaast is het stilistisch heel interessant en dit maakte het voor mij extra interessant om er onderzoek naar te doen. Zo begint het met een kortverhaal over een idyllisch dorpje in de VS waar een vreemde omslag plaatsvindt: dieren sterven, mensen worden ziek en er heerst stilte: de vogels en bijen zijn nergens meer te bekennen. In mijn bachelorscriptie keek ik naar welke stijlkeuzes van Carson effect lijken te hebben gehad op de oordeelsvorming van de Nederlandse recensenten. Het bleek onder andere dat zij heel veel voorbeelden van Carson letterlijk hadden overgenomen. En het beeld van een stille lente maakte indruk: het kwam in bijna alle recensies aan bod. 

Ikzelf word erg blij van dit soort onderzoek omdat het gaat over actuele vraagstukken. Zelfs het bestuderen van recensies uit de jaren zestig kan bijdragen aan de vraag hoe er het effectiefst gecommuniceerd kan worden over het huidige klimaatvraagstuk. En: het kan allemaal gewoon zonder dat er ook maar één insect voor lastiggevallen hoeft te worden.

Meer blogs van Groningse studenten Nederlands vind je hier. Elke week verschijnt er een nieuw blog.

Yvonne van Kollenburg is masterstudent Neerlandistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Jong, Uitgelicht Jong Tags: Rijksuniversiteit Groningen, wijzijnneerlandici

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Dialect van de week

Nar den buuet goan

“Nar den buuet goan” (naar de boot gaan) betekent in het Wichels “bevallen”. In Wichelen, het dorp waar de inzender van deze zin opgroeide, werd aan kinderen verteld dat baby’s werden afgehaald (ook “kuuepen” (kopen) genoemd) bij een van de vrachtschepen op de Schelde. Het Wichels is een overgangsdialect met opvallend veel dubbelvormen en diftongen. […]

➔ Lees meer
  • Facebook
  • YouTube

Thema's

#taalkunde
Maar goed, een blog over maar goed
Noe he’j ’t schoap an’t driet’n
Dao heb ich mien naas te hoêg vur sjtaôn
Er hangt een schoer in de lucht
Call: Ritme en rijm in Nederlandstalige gedichten en liederen 
#letterkunde
Call: Ritme en rijm in Nederlandstalige gedichten en liederen 
In Het paradijs van slapen kleurt Joost Oomen de dood hoopvol
Podcast: Leve(n) lezen met Jeroen Dera
Podcast: Leve(n) lezen met Ingmar Heytze
Kunnen rapteksten ook literatuur zijn?
#recensie
In Het paradijs van slapen kleurt Joost Oomen de dood hoopvol
Yara’s Wedding: een voorstelling die je bijblijft.
Verlies, liefde en leegte: De mitsukoshi troostbaby company
Zee nu: Een dystopische roman over zeespiegelstijging
De zestiende eeuw plus vierhonderd jaar in het ijs: een atypische ecoroman
#taalbeheersing
Maar goed, een blog over maar goed
Hoe werkt een hondenfluitje?
Geert Milders?
‘Poepelwoefie’
Schrijfwedstrijd ‘Neologisme’
#toekomstinterview
‘Ik geloof er toch echt in, dat je iets moet kiezen waar je blij van wordt.’
‘Geniet van wat het vak je brengt. De neerlandistiek kan je naar zoveel plaatsen brengen, zowel letterlijk als figuurlijk.’
‘Mensen sturen berichten over kinderporno alsof ze flippo’s verzamelen’
‘Vertalen is de meest intensieve manier om met taal bezig te zijn’
‘Bedroevend weinig tijd voor het plezier in lezen’
#wijzijnneerlandici
Kwaliteit boven kwantiteit?
Literatuur, natuur, insecticiden en het internet
Jong Neerlandistiek in gesprek: studenten over de grens
#wijzijnneerlandici: Jacques Klöters
“Aan het begin van de studie sprak ik nog geen Nederlands. Na drie jaar schreef ik een scriptie in het Nederlands.”
#voordeklas
24 paar ogen, een glimlach en een gereedschapskist
De vlucht naar Engelse literatuur, waardevol of schadelijk?
Later word ik dokter! Of juf! Of allebei!
Literatuur voor alle leeftijden
De ezelsbruggetjes in ons grammaticaonderwijs; kunnen we zonder?

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d