• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Logo

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Artikelen
  • Media
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Literatuur voor alle leeftijden

20 juni 2023 door Hans Das en Wouter de Vries Reageer

Hoe zorg je als docent Nederlands voor een goede aansluiting tussen literatuuronderwijs in de onder- en bovenbouw? Welke boeken sluiten goed aan bij leerlingen in die leeftijdsfase? Er wordt veel gesproken over young adult-literatuur, een categorie boeken die veel gelezen wordt door jongeren, maar bij docenten niet altijd bekend is of serieus wordt genomen. Onterecht, want er verschijnen geregeld mooie en literair interessante young adult-boeken. We vroegen ons daarom af: kunnen we deze boeken een plek geven in het vak Nederlands?

Donderdag 15 juni vond Literatuur voor alle leeftijden plaats, een symposium over young adult-literatuur, georganiseerd door het Vakdidactisch Netwerk Nederlands Noord (V3N). Centraal stond de vraag hoe we in het vak Nederlands een brug kunnen slaan tussen literatuur voor jongeren en volwassenen. De deelnemers bestonden uit docenten, biblio- en mediathecarissen en studenten, ruim zeventig in totaal. Ze kwamen bij elkaar op het Meander College in Zwolle om zich in dit onderwerp te verdiepen.

‘Betekenisloze krullen’

Voor dit symposium over young adult-literatuur is Linda Ackermans gevraagd om de openingslezing te houden. Zij is aan de Radboud Universiteit bezig met een promotieonderzoek over dit onderwerp, publiceert er geregeld over en leverde vorig jaar september het rapport Young adult-literatuur op de leeslijst en in de lespraktijk op bij Stichting Lezen. Uit dit rapport blijkt dat de meerderheid van de docenten Nederlands positief staat tegenover YA-literatuur, maar ook dat docenten deze boeken niet vinden passen in de bovenbouw. Vaak hebben deze boeken echter meer literaire kwaliteit dan gedacht én vergroten ze het leesplezier.

In haar lezing ‘Betekenisloze krullen’ zette Ackermans uiteen wat YA-literatuur precies is en wat haar zo populair maakt. Ze nam de aanwezigen mee in de geschiedenis en ontwikkeling van literatuur voor jongeren en deelde inzichten over YA-literatuur in de onderwijspraktijk. Daarnaast hield ze een pleidooi om boeken niet te beoordelen op uitgever, flaptekst of promotiesticker, maar op de inhoud. Ze citeerde de Vlaamse schrijver Bart Moeyaert: “De doelgroep van een boek komt niet aan het licht, als je oeverloos over het verschil tussen jong en oud blijft emmeren. Ga uit van de Grote Gelijkenis, en dan blijkt de doelgroep wel, als je van de logo’s van uitgeverijen betekenisloze krullen maakt, je mond houdt en leest.”

Thema en toepassing

Dat young adult-literatuur heel geschikt is om thematisch uit te diepen, bleek uit de workshop over ‘Lief, Liever, Liefst‘. Dit is een lees- en onderzoeksproject waarbij leerlingen fragmenten lezen uit jeugdboeken met seksuele diversiteit als thema en hierbij ook opdrachten maken. Elise Stiekema en Sanne Parlevliet onderzoeken of dit de houding van leerlingen ten aanzien van seksuele diversiteit kan verbeteren.

Marie-José Klaver, docent Nederlands en Duits en redacteur bij deze website, presenteerde in haar workshop een werkvorm bij Wij slaven van Suriname van Anton de Kom. Ze liet zien dat leerlingen via een tekstweb niet alleen op een laagdrempelige manier kennismaken met een canonieke tekst, maar ook de gelegenheid krijgen om over burgerschapsthema’s als vrijheid, gelijkheid, solidariteit en diversiteit na te denken en te discussiëren.

Ook tijdens de workshopronde kwam Linda Ackermans aan het woord, dit keer samen met docent Nederlands Marjolijn Feddema. Zij stelden een werkvorm voor waarmee leerlingen onderzoek kunnen doen naar representaties van de adolescentie in literaire teksten. Hoe wordt de fase waarin zij zich bevinden verbeeld in romans die voor hen bedoeld zijn?

Tijdens het tweede deel van de middag deelden ervaringsdeskundigen hun praktische ideeën in twee inspiratierondes. Zo maakten we kennis met boekenclusters, waarmee je een young adult-boek koppelt aan boeken voor volwassenen. Of Lezenslessen, een succesvol project dat ondersteuning en inspiratie biedt voor het leesonderwijs. En boekenclubs in de klas, een werkvorm die voortkomt uit een onderzoek over leesmotivatie en persoonlijke ontwikkeling.

Een wereld te winnen

Young adult-literatuur krijgt steeds meer aandacht, maar er is nog een wereld te winnen. Veel deelnemers gingen terug naar hun school met het voornemen om dit onderwerp op de agenda van de sectie te zetten. V3N wil inzetten op dit soort symposia, maar misschien ook op cursussen of een docentontwikkelteam om met elkaar bij te dragen aan de plek die young adult-literatuur verdient in het vak Nederlands.

Wil je op de hoogte blijven? Meld je dan aan bij de LinkedIn-groep van V3N of abonneer je op de V3N-nieuwsbrief.

Hans Das en Wouter de Vries werken als gastleraren bij het profielversterkingsteam Nederlands aan de Rijksuniversiteit Groningen. Daarnaast zijn ze docent Nederlands op een middelbare school.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Jong, Neerlandistiek voor de klas, Uitgelicht Jong Tags: voordeklas, Young Adult

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Openingszin van de week

Deze kennismaking zal kort zijn.

Deze kennismaking zal kort zijn. Kort, maar noodzakelijk, zoals dat gaat met waarschuwingen. In dit hoofdstuk gaat al iemand dood. Deze openingszin van de week komt uit het boek Geen vaarwel vandaag (2023) van Daan Heerma van Voss. De eerste zin is kort en spreekt de lezer aan op een zeer directe manier, waardoor je […]

➔ Lees meer
  • Facebook
  • YouTube

Thema's

#taalkunde
Een beest van een constructie
Maar goed, een blog over maar goed
Noe he’j ’t schoap an’t driet’n
Dao heb ich mien naas te hoêg vur sjtaôn
Er hangt een schoer in de lucht
#letterkunde
Deze kennismaking zal kort zijn.
Het poppenboek: een vergeten genre
Get ready with… Heile van Beersel
“De dag begint. Niets aan te doen. Niets, door niets en niemand niet.”
Bewonderenswaardig bewonderen
#recensie
In Het paradijs van slapen kleurt Joost Oomen de dood hoopvol
Yara’s Wedding: een voorstelling die je bijblijft.
Verlies, liefde en leegte: De mitsukoshi troostbaby company
Zee nu: Een dystopische roman over zeespiegelstijging
De zestiende eeuw plus vierhonderd jaar in het ijs: een atypische ecoroman
#taalbeheersing
Maar goed, een blog over maar goed
Hoe werkt een hondenfluitje?
Geert Milders?
‘Poepelwoefie’
Schrijfwedstrijd ‘Neologisme’
#toekomstinterview
‘Bekijk tijdens je studie al wat er allemaal mogelijk is, wacht niet tot iets moet.’
‘Ik geloof er toch echt in, dat je iets moet kiezen waar je blij van wordt.’
‘Geniet van wat het vak je brengt. De neerlandistiek kan je naar zoveel plaatsen brengen, zowel letterlijk als figuurlijk.’
‘Mensen sturen berichten over kinderporno alsof ze flippo’s verzamelen’
‘Vertalen is de meest intensieve manier om met taal bezig te zijn’
#wijzijnneerlandici
Kwaliteit boven kwantiteit?
Literatuur, natuur, insecticiden en het internet
Jong Neerlandistiek in gesprek: studenten over de grens
#wijzijnneerlandici: Jacques Klöters
“Aan het begin van de studie sprak ik nog geen Nederlands. Na drie jaar schreef ik een scriptie in het Nederlands.”
#voordeklas
24 paar ogen, een glimlach en een gereedschapskist
De vlucht naar Engelse literatuur, waardevol of schadelijk?
Later word ik dokter! Of juf! Of allebei!
Literatuur voor alle leeftijden
De ezelsbruggetjes in ons grammaticaonderwijs; kunnen we zonder?

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d