Spreekwoord van de week • “Alle goede dingen bestaan in drieën”
Dingen die in drieën komen, zijn van nature humoristischer, bevredigender en effectiever dan welk ander aantal dingen dan ook.
Misschien ken je het wel: het leven zit zó lekker mee dat het wel toeval lijkt. De eerste meevaller wordt gevolgd door een tweede, en geluksvogel dat je bent kan je ook nog op een derde meevaller rekenen. Wie weet ook nog op een vierde, maar vanaf de derde meevaller is dit spreekwoord natuurlijk hartstikke toepasselijk.
Het spreekwoord wordt vaak gebruikt wanneer een positieve gebeurtenis gevolgd wordt door twee andere positieve gebeurtenissen. De betekenis is dus vrij duidelijk af te leiden uit het spreekwoord zelf!
Volgens Van Dale heeft het spreekwoord mogelijk een juridische oorsprong waarbij de ‘dingen’ in het spreekwoord zou slaan op rechtsgedingen, oftewel het voeren van een procesrecht. Dit vermoeden wordt bevestigd door het feit dat vroeger soms drie rechtszittingen nodig waren om tot een (juiste) beslissing te komen. Tegenwoordig slaat het spreekwoord niet langer enkel op juridische zaken, maar wordt ‘dingen’ in de algemene term gebruikt waarbij het slaat op gebeurtenissen of objecten.
De kern van het spreekwoord is uiteraard het getal drie, dat in veel samenlevingen een religieuze of culturele betekenis heeft.Het getal komt terug in de drie-eenheid van de Vader, Zoon en de Heilige Geest in de christelijke traditie, in het Jodendom waarbij driemaal per dag gebeden wordt, de Drie Juwelen van het boeddhisme en nog vele andere aspecten van religie.
Ook in de wiskunde is het een belangrijk getal. Pythagoras gaf een speciale (spirituele) betekenis aan het getal drie, volgens hem het perfecte getal dat een uiting is van het begin, het midden en het einde. Ook is het volgens de School van Pythagoras het meest edele getal. Het is namelijk het enige getal dat gelijk is aan de som van alle onderstaande termen (1 + 2 = 3), en het enige getal waarvan de som met die eronder gelijk is aan het product van hen en zichzelf (1 + 2 + 3 = 6 en 3 + 3 = 6). En ook de oude Romeinen hielden vast aan deze belangrijke waarde van het getal drie. Zij spraken van omne trinum perfectum, oftewel elk drievoud is perfect.
Maar ook op andere plekken blijft het getal drie tevoorschijn komen. Denk maar aan de drie biggetjes in het welbekende sprookje, de drie musketiers, de drie maaltijden op de dag, de drie primaire kleuren, de drie wensen aan een geest, K3, de drie apen die horen, zien en zwijgen, het feit dat we aftellen van of naar drie wanneer we iets simultaan proberen te doen… Goed, ik kan nog wel drie blogs lang uitweiden over hoe vaak drie wel niet voorkomt in ons leven. De kern is dat we niet kunnen ontkomen aan het getal drie, vaak met een positieve connotatie.
En ook in andere spreekwoorden ontkomen we er niet aan. Om enkele voorbeelden te noemen: Ieder dubbeltje drie keer omdraaien (aarzelen bij elke uitgave van geld), Bezoek en vis blijven drie dagen fris (je moet gasten niet te lang laten logeren) en Eén ei is geen ei, twee ei is een half ei, drie ei is paasei (één is onvoldoende, twee is beter, en drie is goed).
Verder is er ook nog het spreekwoord Driemaal is scheepsrecht, waar meestal de betekenis aan wordt gehangen dat dingen die maar niet willen lukken vaak of hopelijk bij een derde poging wel gebeuren. Opvallend aan dit spreekwoord is dat Jacob van Lennep in zijn Zeeman-woordenboek (1856) Alle goede zaken bestaan in drieën als definitie van Driemaal is scheepsrecht hanteert, waarschijnlijk verbonden aan de eerder besproken juridische definitie (Van Dale). Hier is dus sprake van twee spreekwoorden met dezelfde herkomst, waarvan de opzet hetzelfde is gebleven, maar de definities sindsdien verschoven zijn.
Ook in andere talen komt Alle goede dingen bestaan in drieën voor. Het Duits kent aller guten Dinge sind drei en in het Frans spreekt men van Toutes les bonnes choses sont au nombre de trois. Het Engelse all good things come in threes ben je mogelijk de laatste tijd ook wel tegengekomen, gezien het spreekwoord in die veelgebruikte taal ook erg populair is. Onder de invloed van deze Engelse versie van het spreekwoord, zeggen mensen tegenwoordig ook wel Alle goede dingen komen in drieën. En tot slot over de objectieve waarheid van het spreekwoord… Ik zou zeggen laten we het hopen!
Laat die goede dingen maar komen, in drievoud graag!
Laat een reactie achter