• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Kinderen van anderhalf weten wat een vraag is

10 mei 2023 door Marc van Oostendorp 4 Reacties

Photo by Rajesh Raval:

Een van de vele, vele dingen die je weet als spreker van het Nederlands, is het verschil tussen de volgende twee zinnen:

  • Karel loopt op straat.
  • Loopt Karel op straat?

De eerste zin heeft een licht andere vorm dan de tweede – de persoonsvorm staat ergens anders. Hij heeft ook een andere betekenis: de eerste is een bewering en de tweede een vraag. Ja, allemaal nogal wiedes, maar stel je voor dat je dit allemaal moet uitleggen – deze subtiele verschillen in vorm en deze ingewikkelde verschillende manieren waarop je die in een gesprek kunt gebruiken, en daar dan het verband tussen.

Ja, kunstmatige intelligentie kan dat leren, maar die moet daarvoor wel miljoenen teksten van het internet halen, als voorbeeld .Volgens sommige schattingen moet een mens ongeveer 900 jaar permanent en dag en nacht lezen om net zoveel achter de kiezen te hebben als GPT-3, het ’taalmodel’ dat ten grondslag ligt aan ChatGPT. We weten natuurlijk niet hoeveel er precies nodig is voor het verschil tussen vraagzin en stellende zin, maar een paar jaar permanent lezen is geen vreemde schatting.

Kinderen kunnen het als ze anderhalf zijn, en alleen naar hun ouders en anderen in hun omgeving hebben geluisterd. Dat is het resultaat van een experiment dat onlangs werd gepubliceerd op de taalkundige site Lingbuzz.

De onderzoekers lieten kleine peuters kijken naar scenes waarin Tobie wel of niet een koekje op had. Er waren daarbij twee poppen. De ene was aanwezig en kon daardoor wel weten wie het koekje had gegeten, maar de ander was even weg en kon dat niet weten. Vervolgens hoorden de kinderen ofwel de zin Tobie heeft het koekje gegeten ofwel Heeft Tobie het koekje gegeten? De kinderen bleken bij de stellende zin vaker en intenser te kijken naar de pop die de informatie had, en juist meer naar degene die afwezig was geweest als ze de vraag hoorden. Het idee was dat kinderen keken naar degene die de zin had gezegd. Dat was dus de aanwezige pop voor de bewering en de afwezige voor een vraag.

De kinderen begrepen dus wat het verschil was tussen beweringen en vragen – zowel wat betreft betekenis als wat betreft de vorm. Anders hadden ze geen systematisch verschil gemaakt tussen het poppetje waar ze naar keken.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: pragmatiek, syntaxis, taalkunde, taalverwerving

Lees Interacties

Reacties

  1. Eveline van der Smit zegt

    10 mei 2023 om 09:01

    Wat gaat onderzoek ver.
    Gaat onderzoek ver?
    Te ver!
    Mag ik vragen wat het achterliggende nut hiervan is, doel?

    Beantwoorden
    • Marc van Oostendorp zegt

      10 mei 2023 om 09:42

      Ik weet niet precies wat u bedoelt met ‘achterliggend nut’.

      Taal is iets dat de mens voor een belangrijk deel bepaalt, maar we hebben maar heel weinig idee op hoe taal werkt, en bijvoorbeeld hoe kinderen zonder dat hun iets wordt uitgelegd (want daar zouden ze taal voor nodig hebben) zo moeiteloos taal leren: het verschil tussen vragende en stellende zinnen bijvoorbeeld. Hoe komt een kind erachter dat zoiets bestaat als een vraag? En dan wat voor vormen daarvoor gebruikt worden? Dat te weten komen is heel belangrijk en in die zin nuttig. Het doel van dit onderzoek is om een steentje bij te dragen aan ons inzicht in deze materie.

      Beantwoorden
  2. Vincent van Heuven zegt

    10 mei 2023 om 09:50

    Ik zal het oorspronkelijke artikel moeten lezen; deze samenvatting is onbegrijpelijk.

    Beantwoorden
  3. Robert Kruzdlo zegt

    10 mei 2023 om 17:03

    Nou hest de popp’n aan ’t daanz’n Marc. Voor mij was het duidelijk. Zelfs al kan een kind hét niet navertellen.

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Margriet Westervaarder • gelegen in een nest

gelegen in een nest
van dons en klein venijn
de takjes dagelijks herschikt
zacht mos en doornig groen

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

ALSOF IK ER NIET GEWEEST BEN

Ik stel er prijs op na ergens gelogeerd te hebben geen sporen achter te laten. Zo wordt logeren een soort inbreken – trouwens, het hele bestaan lijkt er op.

Bron: Barbarber, september 1969)

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1830 Eelco Verwijs
sterfdag
1989 Willem Beuken
➔ Neerlandicikalender

Media

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

14 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

13 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d