Een afgeronde klus brengt veel voldoening.
Ik hoop van harte dat dit spreekwoord waar is, want na ruim anderhalf jaar zit mijn werk voor Jong Neerlandistiek erop. Ik heb de afgelopen jaren met enorm veel plezier gewerkt aan het (twee)wekelijks uitpluizen van spreekwoorden en ook achter de schermen heb ik altijd met plezier meegewerkt aan de ontwikkeling van dit unieke platform. Maar aan alles komt een eind, en daarmee ook aan het spreekwoord van/om de week. Maar met welk spreekwoord eindig je dan? Een persoonlijke favoriet? Een spreekwoord met een enorm rijke geschiedenis? Of een erg toepasselijk spreekwoord? Ik heb er lang over zitten malen, maar de laatste optie leek mij toch het leukst. Dus voor de laatste keer zal ik vertellen wat dit mooie spreekwoord nou precies betekent, waar het vandaan komt, en of het ook in andere talen voorkomt.
De betekenis van het spreekwoord is vrij transparant: een goede afronding van een taak leidt tot voldoening. En die voldoening komt kennelijk al heel lang bij mensen voor, want het spreekwoord is erg oud. Het is waarschijnlijk een vertaling van de middeleeuws Latijnse spreuk finis coronat opus (Van Dale). Deze spreuk wordt vaak toegeschreven aan Publius Ovidius Naso, of gewoon Ovidius (43 v. Chr – 17 na Chr.). Hierbij had de spreuk een soortgelijke betekenis: de werkelijke waarde van een onderneming of kunstwerk kan pas volledig worden onderscheiden als het voltooid is. Gedacht wordt dat de ‘kroon’ in het spreekwoord refereert aan de lauwerkrans die als symbool van overwinning gezien wordt.
Het spreekwoord is uiteraard niet enkel in het Latijns blijven bestaan: in het Middelnederlands kwam het ook al voor in de vorm Thendeken gheeft de croon (dbnl). En zoals vaak gebeurt met spreekwoorden uit het Latijn, komt het ook in veel andere talen voor. Zo kent het Engels The end crowns all, het Frans La fin couronne l’œuvre en het Duits Das Ende krönt alle Werk.
Er is nog een spreekwoord dat een beetje hetzelfde idee uit: Eind goed, al goed. Maar dit spreekwoord wordt vaak als een uiting van opluchting gebruikt, het gaat niet meer om de (moeilijke) weg ergens naartoe, maar om het behaalde eindresultaat. Ook draagt het een wat minder vrolijke betekenis dat mensen vaak vergeten dat iets, ook al pakt het goed uit, veel moeite en zorg kan kosten.
Daarom spreek ik in het geval van het spreekwoord om de week liever over een einde dat het werk kroont – en ik hoop dat dat voor alle lezers ook werkelijk zo is. Er is uiteindelijk nog een flinke lijst aan spreekwoorden die ik niet uit heb kunnen pluizen of waar ik gewoonweg niet aan toe ben gekomen. Desondanks ben ik erg dankbaar voor de kans die ik heb gekregen om deze rubriek de afgelopen jaren op te zetten en in te vullen. Wie weet komt er in de toekomst alsnog soms een spreekwoord-blogje van mij langs, maar voor nu zet ik er een streep onder en een punt achter, leg ik het bijltje erbij neer, gooi ik de boel erbij neer en kuis ik de schop af. En dan sluit ik graag af met de oproep om nooit te stoppen met het gebruik van spreekwoorden, want naar mijn mening is niets mooier dan dit stukje van onze (Nederlandse) cultuur, en kunnen we er nog heel wat van leren.
Een (spreek)woord op zijn pas is immers een daalder waard.
Yfke de Jong is afgestudeerd van de master Communicatiewetenschap aan de Radboud Universiteit.
Laat een reactie achter