Door Marc van OostendorpLangzaam maar zeker groeien er op Nederlandse bodem nieuwe talen. Het Nederlands-Turks bijvoorbeeld – de taal van de nakomelingen van migranten uit Turkije die hier opgroeien, over het algemeen vloeiend Nederlands spreken, maar daarnaast ook nog altijd Turks als moedertaal hebben. Alleen groeit dat Turks vermoedelijk zachtjes weg van de taal zoals … [Lees meer...] overHet Nederturks heeft nog altijd naamvallen
Ik ben er speciaal voor naartoe gereden.
Bijna vier jaar blog ik hier dag-in-dag-uit, bij regen en bij zonneschijn, vanuit Leiden en vanuit Arielli, en nog nooit, nog geen enkele van al die 1300 dagen blijk ik over parasitaire gaten te hebben geschreven. En dat terwijl toen ik jong was en het hele fenomeen bloggen dus nog niet bestond, Teun Hoekstra ons vertelde: als je eenmaal weet wat parasitaire gaten zijn, wil je … [Lees meer...] overIk ben er speciaal voor naartoe gereden.
Noord wordt zuid en zuid wordt noord in de Nederlandse dialecten
Door Marc van OostendorpMijn zondagochtendcollege gaat deze keer over een bijzonder soort dialectkaart: hoe noord en zuid omdraaiden tussen de 14e en de 20e eeuw. … [Lees meer...] overNoord wordt zuid en zuid wordt noord in de Nederlandse dialecten
Steeden vollickrijck
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (46)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van Oostendorp(Geen kalasjnikovs zullen ons verhinderen het allerkleinste te blijven horen.)Wanneer klinkt er precies een klinker? Gelukkig voor de dichters is dat niet altijd even duidelijk: op het moment dat de vaste regel wordt … [Lees meer...] overSteeden vollickrijck
Artis als het aards paradijs
Door Marc van OostendorpIn de discussie over de dieren van Artis van de afgelopen weken heb ik de bijbelse invalshoek gemist. Zoals bekend wil de dierentuin de dieren eigenlijk geen namen meer geven, omdat dit de beesten teveel zou 'vermenselijken'. De meeste commentatoren op de sociale én de traditionele media gingen daarbij mijns inziens ten onrechte voorbij aan het feit dat … [Lees meer...] overArtis als het aards paradijs
Liever sterke mannen dan stervende mannen
Eindelijk een volwassen Nederlandse hexameterDoor Marc van OostendorpDe hexameter-oorlog gaat een nieuwe fase in. In de afgelopen decennia hebben Imme Dros en H. J. de Roy van Zuydewijn allebei vertalingen gemaakt van de Ilias en de Odyssee, en dat ging niet zonder gekibbel over wie nu het juiste ritme getroffen had.Nu ja, voor zover ik kan zien kwam het gekibbel vooral van De … [Lees meer...] overLiever sterke mannen dan stervende mannen
Afrikaans Grammar: Descriptive and Theoretical Perspectives | August 25-26, 2016 | Amsterdam
Afrikaans is unique among the Germanic languages in several ways: Notably, it is the only language of the Germanic family that originated outside of Europe and that is spoken primarily in Africa. Due to the unique historical context in which Afrikaans developed, it has grammatical features setting it apart from the rest of the Germanic family. Afrikaans is also the first … [Lees meer...] overAfrikaans Grammar: Descriptive and Theoretical Perspectives | August 25-26, 2016 | Amsterdam
Tekes
Door Marc van OostendorpIn dit zondagochtendminicollege ga ik in op de prangende vraag waarom je de n makkelijker weg kunt laten in teke(n)s dan in teke(n)t. … [Lees meer...] overTekes
Gesmoort in hooploos leidt
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (45) Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp In zijn boek De vergeten wetenschappen beschrijft Rens Bod hoe de geschiedenis van de muziek en de musicologie een voortdurend heen en weer is van theorie en praktijk. Er worden fraaie wiskundige modellen … [Lees meer...] overGesmoort in hooploos leidt
Leve de wetenschap
Door Marc van Oostendorp Pamfletten als het gisteren verschenen Weg met de wetenschap van Willem Otterspeer kunnen niet genoeg geschreven worden: erudiet en betrokken, en met nét dat vleugje onzin dat nodig is om je wakker te houden. Het is een vooral een betoog voor een academische opleiding met een brede algemene ontwikkeling, een opleiding tot intellectueel, weg van de … [Lees meer...] overLeve de wetenschap
IVN-mededelingen november
Sinds ongeveer een jaar maken Wim Klooster en Guido Leerdam voor de IVN een maandelijkse nieuwsbrief voor neerlandici, de IVN-mededelingen. In het novembernummer onder andere aandacht voor een particuliere verzameling dichtersstemmen, Het stenen bruidsbed en de Woutertje Pieterse Prijs. Het archief staat hier. … [Lees meer...] overIVN-mededelingen november
Wat betekent niet veel.
Door Marc van OostendorpDe ware taalliefhebber herken je misschien wel aan haar fascinatie voor woorden als dat, wat, die en wie. Het zijn kleine woordjes die op het eerste gezicht heel weinig betekenen, maar waarover je als je maar even nadenkt allerlei vragen kunt stellen.Is het bijvoorbeeld toeval dat vrijwel alle woorden die iets bevragen met een w beginnen? … [Lees meer...] overWat betekent niet veel.
Kinderen denken dat een d een t is (maar niet andersom)
Door Marc van Oostendorp Je hoort als kind je ouders praten, je hoort ze allerlei klanken maken, en dan is het je taak om uit te zoeken wat er wel of niet toe doet – welk van al die duizenden subtiele verschilletjes belangrijk zijn in je taal en welke niet. De k in kier is bijvoorbeeld licht anders dan die in koer. Je bent je daar misschien niet van bewust, maar dat … [Lees meer...] overKinderen denken dat een d een t is (maar niet andersom)
Koffies to go
Door Marc van OostendorpWat is het meervoud van koffie? Bij Café Abel in Leiden weten ze het niet precies. Je kunt er je koffie meenemen, en het maakt daarbij niet uit wat voor koffie het is.Ze hebben daar met plakletters op het raam geplakt: koffies to go. Je begrijpt wat ze bedoelen, maar er is iets vreemds mee. Misschien hebben ze om die reden op het raam ernaast … [Lees meer...] overKoffies to go
Geen genade voor wie niet in wonderen gelooft
Door Marc van OostendorpIn de winter van 1444-1445 vond Margriet een Mariabeeldje onder het ijs in een gracht in Amersfoort. Ze had al een paar nachten gedroomd dat Onze Lieve Vrouwe zelf haar de opdracht had gegeven om naar dat beeldje te zoeken.Al snel begint het wonderen te regenen rondom het beeldje. Een kaars die Margriet aansteekt, blijft drie keer zo lang branden, maar … [Lees meer...] overGeen genade voor wie niet in wonderen gelooft
Verschenen: TNTL, Vol 131, Nr 3 (2015)
InhoudsopgaveArtikelen Word Distributions in Dutch Tweets. A quantitative appraisal of the distinction between function and content words Hans van Halteren, Nelleke Oostdijk 189-226 Karel van de Woestijne, aristocraat, discomaan. De grammofoon en de constructie van een auteurspostuur Bram Lambrecht, Tom Willaert 227-244 Lezen in beweging. Over … [Lees meer...] overVerschenen: TNTL, Vol 131, Nr 3 (2015)
Netjes Rotterdams praten
Door Marc van OostendorpIn mijn zondagochtendcollege van vandaag de belangrijke vraag: hoe kun je aan iemand horen dat hij of zij uit Rotterdam komt, ook als hij of zij 'netjes' praat? … [Lees meer...] overNetjes Rotterdams praten
Onseker hoop
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (44)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpDat de metriek van P.C. Hooft bijna perfect was, durfde ik vorige week op deze plaats te beweren. Binnen enkele decennia had de regelmatig afwisselende versregel de Nederlandse poëzie veroverd, en P.C. Hooft was er al … [Lees meer...] overOnseker hoop
Is het Nederlands triviaal?
Door Marc van Oostendorp De Britse wiskundige Alex Bellos schreef gisteren in The Guardian een artikel dat ook in Nederland enig stof deed opwaaien. In dat stuk besprak Bellos het feit dat de Engelse spelling triviaal is: als je ieder woord ziet als een vermenigvuldiging, en iedere letter als een variabele in die vermenigvuldiging, dan kun je bewijzen dat … [Lees meer...] overIs het Nederlands triviaal?
Driejoek
Door Marc van OostendorpToen ik onlangs de door mijzelf geproduceerde, geregisseerde én gecaterde kaskraker Huh! The Movie online zette, dwaalden ook jullie gedachten onwillekeurig natuurlijk af naar het bijna gelijknamige artikel Ha! Een analyse van de Utrechtse fonologen Wim Zonneveld en Mieke Trommelen uit 1997 (helaas niet online, voor zover ik zien kan).Die … [Lees meer...] overDriejoek
Een pleidooi voor grondwettelijke universiteiten
Door Marc van OostendorpSoms is het nuttig wanneer iemand een mening verwoordt die je zelf eigenlijk al een tijdje koestert zonder dat je hem zelf al expliciet hebt gemaakt – omdat je dan ineens beseft wat er niet klopt aan die mening. Dat overkwam me eergisteren toen ik een lezing bijwoonde van de Britse wijsgeer David Carr die zijn publiek voorhield dat goede … [Lees meer...] overEen pleidooi voor grondwettelijke universiteiten
Dag van de Nederlandse zinsbouw
Op 20 november wordt de negende editie van de Dag van de Nederlandse zinsbouw gehouden. Het overkoepelende thema van dit jaar betreft de relatie tussen de synchrone syntaxis van het Nederlands en andere gebieden van de taalkunde. Iedereen is welkom: deelname is gratis.De belangrijkste informatie vindt u hieronder. Voor praktische informatie en eventuele updates verwijzen wij u … [Lees meer...] overDag van de Nederlandse zinsbouw
Zien lezen doet lezen
Door Marc van OostendorpHet is een wat wonderlijk betoog, dat Lisa Kuitert houdt in haar boek Het boek en het badwater. Je vraagt je af waarom het eigenlijk geschreven is. Het wil een pleidooi zijn vóór het gedrukte boek, maar het belangrijkste argument daarbij lijkt te zijn dat er zoveel mensen van gedrukte boeken houden, dat ze liever papier in hun handen hebben dan een … [Lees meer...] overZien lezen doet lezen
Plaatsnamen lijken op de namen van balspelen
Door Marc van OostendorpWaarom, oh, waarom ligt de klemtoon in Dordrecht en Wageningen op de eerste lettergreep? Over de wonderlijke vorm van Nederlandse plaatsnamen is nu een artikel verschenen, dat geschreven is door de Duitse, nu in Amerika werkzame, taalkundige Björn Köhnlein. (Tot deze zomer werkte hij bij Duits in Leiden, waar hij ook promoveerde – bij mij – maar hij … [Lees meer...] overPlaatsnamen lijken op de namen van balspelen
Stervend Nederlands
Door Marc van Oostendorp In mijn zondagochtendcollege vandaag aandacht voor het stervende Nederlands van Frans-Vlaanderen. Het begin komt uit een video van Mark Ingelaere. Het besproken boek is het veertigste jaarboek De Franse Nederlandse / Les Pays Bas Français. … [Lees meer...] overStervend Nederlands
