Augustusoverwegingen over ons vak (13) Het is logisch om vandaag, na het primair en secundair onderwijs, ook aandacht te besteden aan het hoger onderwijs. Ik heb alleen in de twaalf afleveringen die achter ons liggen al het een en ander over de universitaire studie gezegd en ik moet tot mijn schande toegeven dat ik het minst van al zicht heb op de lerarenopleidingen op de … [Lees meer...] overLessen over de Reinaert in het Engels (Neerlandistiek op de universiteit)
Nederlands in het middelbaar onderwijs
Augustusoverwegingen over ons vak (12) Deze serie bestaat natuurlijk uit allerlei hooggestemde en onbereikbare idealen, dus nu ik ben beland op een punt waarop ik iets wil zeggen over het vak Nederlands in het voortgezet onderwijs moet ik meteen maar zeggen: het schoolvak moet meer uren krijgen, en dat moet uit de lengte én uit de breedte komen. Dit is wat ik bedoel met … [Lees meer...] overNederlands in het middelbaar onderwijs
Nederlands op de basisschool
Augustusoverwegingen over ons vak (11) Vorige week heb ik de vijf subdisciplines van de neerlandistiek behandeld, deze week is het tijd voor het onderwijs. Waarschijnlijk heb ik de afgelopen week zo'n beetje iedere docent afgeschrikt: een van de tragedies van deze tijd is dat leraren Nederlands niet meer per se geïnteresseerd zijn in de ontwikkelingen in de … [Lees meer...] overNederlands op de basisschool
Nooit meer Barbarber
Als er iets ontbreekt, aan de huidige tijd, dan zijn het de literaire tijdschriftjes. Niet de grote, de gevestigde, de Revisors en de Gidsen, want die zijn er nog, al weet niemand hoe lang nog, maar de kleintjes, de blaadjes die door een klein clubje werden samengesteld uitgegeven én gedistribueerd. Tijdschriften zoals Barbarber, waarover de journaliste en schrijver Toef Jaeger … [Lees meer...] overNooit meer Barbarber
Taalbeheersers passen de neerlandistiek toe
Augustusoverwegingen over ons vak (10) Toen de taalbeheersing zo'n vijftig jaar geleden geïnstitutionaliseerd werd, ging dat al gepaard met discussies over de vraag wat taalbeheersing eigenlijk inhield, Een moderne studie van de retorica? Praktische training ter verhoging van het niveau van de taalvaardigheid en empirische studie naar de vraag hoe je dat niveau zou kunnen … [Lees meer...] overTaalbeheersers passen de neerlandistiek toe
Historisch taalkundigen zijn krachtpatsers
Augustusoverwegingen over ons vak (9) Ik heb het al eerder aangestipt: de historische taalkunde is van alle subdisciplines personeel gezien de kleinste. Aan het begin van deze eeuw leek hij zelfs op sterven na dood – hoogleraren in het vak emeriteerden zonder te worden opgevolgd. Er is daarop wat actie ondernomen, maar nog steeds zijn er als ik het goed zie alleen parttime … [Lees meer...] overHistorisch taalkundigen zijn krachtpatsers
Moderne taalkundigen draaien in cirkels
Augustusoverwegingen over ons vak (8) Van de vijf subdisciplines van de neerlandistiek die ik deze week onderscheid – de moderne letterkunde, de historische letterkunde, de moderne taalkunde, de historische taalkunde, de taalbeheersing – heb ik de moderne taalkunde in het midden gezet. Van de vijf subdisciplines is de moderne taalkunde waarschijnlijk de meest esoterische, … [Lees meer...] overModerne taalkundigen draaien in cirkels
Historisch letterkundigen zijn onmisbaar
Augustusoverwegingen over ons vak (7) Je kunt je afvragen of de vakken Geschiedenis van Nederland en Geschiedenis van België, inclusief natuurlijk hun koloniale geschiedenissen, niet ook onderdeel zouden moeten zijn van de opleiding Nederlands, die dan zou kunnen worden omgedoopt in Nederlandse Taal, Cultuur en Geschiedenis. Er is te weinig tijd in de opleiding, dat … [Lees meer...] overHistorisch letterkundigen zijn onmisbaar
Moderne letterkundigen maken je minder naïef
Augustusoverwegingen over ons vak (6) Week twee van de augustusoverwegingen. Ik probeer deze week te doen wat niemand durft, ik eigenlijk ook niet: het vak overzien. Mensen die over de toekomst van de neerlandistiek schrijven, doen dat doorgaans vanuit hun eigen subdiscipline. Die proberen te overzien is al heel wat. Misschien zeggen ze er dan bij dat ze denken dat … [Lees meer...] overModerne letterkundigen maken je minder naïef
Neerlandistiek en romans schrijven
Augustusoverwegingen over ons vak (5) Er zit een eigenaardig gat in het onderwijs Nederlands – en dat gat zit er op ongeveer ieder scholingsniveau. Het is het gat van het creatieve schrijven, het zelf verhalen en gedichten maken. Het is iets wat ongeveer iedereen verwacht van het vak – wie goed is in Nederlands, wil vast schrijver of dichter worden of anders toch minstens … [Lees meer...] overNeerlandistiek en romans schrijven
De neerlandistische gehaktmolen
Augustusoverwegingen over ons vak (4) Kennis moet je halen waar je het halen kan. Het heeft geen zin om je daarbij al te sterk af te laten leiden door de willekeurige grenzen tussen disciplines. Je onderzoekt in de eerste plaats een bepaald onderwerp, en alles wat bij dat onderzoek kan helpen is meegenomen. Dat lijkt me een vruchtbaarder aanpak je zoektocht te laten … [Lees meer...] overDe neerlandistische gehaktmolen
De neerlandistiek, wat kunnen we ermee?
Augustusoverwegingen over ons vak (3) De neerlandistiek laat ons, als geesteswetenschap, zien hoe verbazingwekkend het alledaagse is. Maar wat hebben we daaraan? Het is redelijk zo'n vraag op twee niveaus te beantwoorden, dat van de samenleving en dat van het individu. Eerst de samenleving, en eerst wat platgetreden banen, alleen maar om ze niet ongenoemd te laten. Taal … [Lees meer...] overDe neerlandistiek, wat kunnen we ermee?
De eenheid van de neerlandistiek
Augustusoverwegingen over ons vak (2) Bijna vijfentwintig jaar geleden, in 1997, hield de fameuze en zeer erudiete Nijmeegse taalkundige Maarten van den Toorn (1929-2017) een lezing onder de titel De eenheid van de neerlandistiek. Die eenheid is nog steeds voor sommigen een punt van zorg. Het vak kent sinds jaar en dag drie hoofddisciplines: letterkunde, taalkunde, en … [Lees meer...] overDe eenheid van de neerlandistiek
Neerlandistiek voor iedereen
Augustusoverwegingen over ons vak (1) Nu jullie allemaal met vakantie zijn, wil ik de komende weken op Neerlandistiek schrijven over de neerlandistiek. Ik denk er sowieso veel over na, in het bloedwarme huis in het zuiden waar ik verblijf, en wil dit jaarlijkse wak in de tijd gebruiken om mijn gedachten te ordenen. Niet omdat ik denk dat het vak in crisis is, want dat is … [Lees meer...] overNeerlandistiek voor iedereen
Schaadt een obsessie met spelling de economie?
In de ogen van sommigen bestaat het vak Nederlands alleen om mensen te helpen voorbij de personeelsfunctionaris te geraken. Bij Nederlands leer je om "ik word" te schrijven in plaats van "ik wordt", want als je ooit onverhoeds dat laatste schrijft in een sollicitatiebrief, gooit de afdeling Human Resources je brief zo in de prullenbak. Dat vermoeden wordt nu bevestigd door … [Lees meer...] overSchaadt een obsessie met spelling de economie?
Erasmus – taalbeheerser en held
De biografie Erasmus. Dwarsdenker van Sandra Langereis biedt vooral een verhaal met een held. Het is een knap staaltje historisch werk, waarin Langereis duidelijk veel bronnen heeft verwerkt – en de hoeveelheid bronnen over Erasmus is overstelpend –, en waarin ze regelmatig keuzes heeft moeten maken uit verschillende interpretaties. Maar dat je in het boek door blijft lezen is … [Lees meer...] overErasmus – taalbeheerser en held
Docentontwikkelteam: Rijm en ritme in taal – meld je nu aan!
Rijm en ritme zijn in het (literatuur)onderwijs vaak ondergeschoven kindjes – het blijft vaak wat saaie, noodzakelijke techniek van rijmschema’s en versvoeten. Terwijl er zoveel over te zeggen, te vragen en te onderzoeken is; terwijl je zoveel kunt leren over taal en over literatuur door aan de slag te gaan met de klank van taal. Waar komen rijm en ritme precies … [Lees meer...] overDocentontwikkelteam: Rijm en ritme in taal – meld je nu aan!
Iedereen hield het idee vast dat we jou snel zouden vinden
Pronomina in de Nederlandse lyriek (18) De bundel Parkplan van Wout Waanders is in allerlei opzichten een boeiend experiment. Hij laat zien dat we nog lang niet alle kanten van het begrip dichtbundel hebben begrepen, dat je een dichtbundel ook kunt begrijpen als een kaart van een pretpark, waarin de gedichten de attracties zijn. De bundel bevat zo'n kaart, door de dichter … [Lees meer...] overIedereen hield het idee vast dat we jou snel zouden vinden
A-water in U-trecht
De jongen die bij Broese aan de Oudegracht achter de kassa stond werd dolenthousiast toen hij zag welk boekje ik er kocht. "Awater! Dat behandelen wij in onze studie. Ik studeer namelijk Nederlands." Zulke ambassadeurs moet het vak natuurlijk hebben, jongens en meisjes die iedereen gevraagd en ongevraagd laten delen in hun enthousiasme over de studie. En misschien dan ook … [Lees meer...] overA-water in U-trecht
Russische trollen in de Nederlandse letteren
Tolstoj was de Elena Ferrante van rond het jaar 1900. Zo moest je schrijven! Daarbij waren Nederlandse auteurs toch maar broddelaars. En zo kwamen drie Nederlandse schrijvers op het idee om hun werk onder een Russische naam te presenteren, laat Claudia Zeller zien in een artikel in Dutch Crossings: Herman Heijermans, Maurits Dekker en Joseph Viegen. Waarom deden ze dat? En … [Lees meer...] overRussische trollen in de Nederlandse letteren
Wat een boek
Ik heb de afgelopen dagen onder mijn Zuid-Italiaanse olijfboom Frank Willaerts chef d'oeuvre, zijn boek Het Nederlandse liefdeslied in de Middeleeuwen, gelezen. Iemand die veel deskundiger is dan ik, zal er de komende weken de officiële recensie over schrijven voor Neerlandistiek, maar ik kan er tot die tijd mijn mond niet over houden, en moet iets schrijven over hoe goed het … [Lees meer...] overWat een boek
Andere talen zijn welkom in het basisonderwijs
Sommige dingen gaan wél de goede kant op. Zo komt er langzaam maar zeker meer aandacht voor de waarde van meertaligheid op de Nederlandse school. Decennia was dat taboe, iedereen moest Nederlands leren, maar gelukkig kunnen er nu weer boeken verschijnen zoals Talen die de school in komen van Lidy Peters, een boek dat vooral bedoeld is voor leerkrachten. In de jaren tachtig … [Lees meer...] overAndere talen zijn welkom in het basisonderwijs
als een staartdeling grijpt het steeds wat overblijft.
Lieke Marsman voor de klas (6) Er is geen actueler en tegelijkertijd eeuwiger onderwerp in de taalbeschouwing dan dat van de voornaamwoorden. Er lijkt niet simpelers dan ik, jij, hij, zij, het, wij, jullie, zij en tegelijkertijd is er niets ingewikkelders. Gedichten worden anders dan verhalen vaak gedragen door voornaamwoorden. In verhalen is er soms een ik aan het … [Lees meer...] overals een staartdeling grijpt het steeds wat overblijft.
Er zijn geen wetenschappelijke criteria voor goede wetenschap
Het was een opiniestuk dat je kon verwachten: "Nieuwe Erkennen en Waarderen schaadt Nederlandse wetenschap" dat gisteren verscheen op het onvolprezen ScienceGuide. Nu verschillende wetenschappelijke organisaties zoals de KNAW, NWO en de VSNU, zich hebben geschaard achter het idee dat je wetenschappers niet alleen maar moet 'erkennen en waarderen' om hun publicaties in … [Lees meer...] overEr zijn geen wetenschappelijke criteria voor goede wetenschap
Hendrik Conscience als aardige man
2021 is een jaar van herwaardering voor Hendrik Conscience (1812-1883). Het begon met een indrukwekkende serie blogposts Platform Leest waarin Kevin Absillis het vermeende racisme van de grote negentiende-eeuwse schrijver besprak. Absillis liet zien hoe Conscience in Vlaamse intellectuele kring in de afgelopen decennia zo'n beetje het toonbeeld van bedenkelijk gedachtengoed … [Lees meer...] overHendrik Conscience als aardige man
