De website heeft met dank aan Richard Bank vanaf nu een nieuwe vormgeving, zowel voor de desktop als voor op mobiele devices. Wij vinden dat hij er mooi uitziet. Hieronder kunt u eventuele problemen signaleren. … [Lees meer...] overNieuwe vormgeving website
Wedstrijd: ontwerp de nieuwe taalregel van 2019
De Nederlandse taal moet strakker beregeld worden, zodanig dat er in iedere willekeurige zin wel iets mis kan gaan en de gemiddelde schrijver of spreker niet meer weet waar hij het zoeken moet van ellende. Uit dat ideaal ontstond enkele jaren geleden de wedstrijd voor de "nieuwe taalregel van het jaar", een prijs voor de regel dit doel het effectiefst weet te bereiken. Het … [Lees meer...] overWedstrijd: ontwerp de nieuwe taalregel van 2019
Lucebert: lezen in plaats van leven
Ze zijn er nog, de bewonderaars van Lucebert. Je kon er bijna aan twijfelen nadat de controversiële brieven van de schrijver naar boven kwamen die hij in zijn jeugd schreef. Zou dit de fascinatie voor de dichter doen uitdoven? Nee, dus. Deze maand verscheen misschien wel het mooist vormgegeven boek dat ik dit jaar onder ogen heb gekregen: Lucebert. De zin van het … [Lees meer...] overLucebert: lezen in plaats van leven
Stijl en werkelijkheid
Door Marc van Oostendorp De stilistiek is het hart van de neerlandistiek. Ze combineert de drie traditionele subdisciplines taalkunde, letterkunde en taalbeheersing, ze beziet hoe vorm betekenis kan geven, ze gaat over de vraag hoe de stijl een mens kan maken en de wereld kan vormgeven. Het is daarom opmerkelijk dat de stilistiek zo lang veronachtzaamd is, dat er … [Lees meer...] overStijl en werkelijkheid
Boeken zijn als getallen
Wat zijn boeken voor dingen? Over die vraag gaat een artikel dat de beroemde Amerikaanse taalkundige Paul Postal onlangs op internet plaatste. Dat boeken vreemde dingen zijn, was al meer mensen opgevallen. Ze zijn abstract en lijken in die zin op bijvoorbeeld getallen. De kleine Johannes bevindt zich net zo min als het getal 26 op een bepaalde plaats in de fysieke … [Lees meer...] overBoeken zijn als getallen
Pleidooi voor een DBNL-lab
Hoera, de DBNL bestaat twintig jaar! Het Utrechtse letterkundige tijdschrift Vooys wijdde er een aardige special aan – althans, sommige stukken gaan ook over digitale literatuurwetenschap in bredere zin, maar de focus ligt toch op de DBNL. Er is bijvoorbeeld een interessant overzicht van de eerste vijftien jaar van de digitale bibliotheek, tot het moment dat de organisatie … [Lees meer...] overPleidooi voor een DBNL-lab
Gerda van Wageningen in de canon
De interessantste opmerking staat aan het eind, in het nieuwe artikel The Canon of Dutch Literature According to Google dat de letterkundigen Lucas van der Deijl en Roel Smeets samen met de computertaalkundige Antal van den Bosch schreven. Het artikel gaat uit van een interessante gedachte: wat als we de canon nu eens door Wikipedia en Google lieten bepalen? Zouden we dan … [Lees meer...] overGerda van Wageningen in de canon
Door m’n al te vurig dichterlyk genie heb ik me daar laten verlokken tot ’n overdryving die zeer te betreuren is
De Multatulileescursus (53) - Jij zei indertijd dat de derde bundel Ideeën je favoriete boek van Multatuli was. Ik geloof dat voor mij de zesde bundel die status heeft. - Vanwege Woutertje. - Vanwege Wouter Pieterse inderdaad. Deze bundel bevat het grootste brok van die roman, en anders dan in eerdere delen zijn er niet van die hele lange onderbrekingen waarin … [Lees meer...] overDoor m’n al te vurig dichterlyk genie heb ik me daar laten verlokken tot ’n overdryving die zeer te betreuren is
Waarheen met het onderwijs in de moedertaal?
(De dag na de presentatie van Curriculum.nu) Onderwijzen is als overgooien. Je kunt niet iets in je eentje overgooien; als ik een bal naar jou toe gooi, heet dat geen overgooien als jij niet klaar staat om die bal op te vangen. Zo is het ook met onderwijzen. Er wordt wel gedacht dat dit een taak is die een docent heeft, en die deze docent wel of niet competent … [Lees meer...] overWaarheen met het onderwijs in de moedertaal?
Videogedicht: Vasthoudendheid, Lieke Marsman
Poëziefilm van Ester Bosschaert Devroe naar het gedicht 'Vasthoudendheid' van Lieke Marsman (uit Wat ik mijzelf graag voorhoud - Van Oorschot, 2010). (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overVideogedicht: Vasthoudendheid, Lieke Marsman
De samenleving maakt de schrijver, de schrijver maakt de samenleving
Waaruit bestaat de literatuurgeschiedenis? Uit meesterwerken? Uit elkaar almaar bestrijdende generaties met steeds weer nieuwe ideeën over wat een goed boek is? Uit genieën die af en toe opstaan en iedereen anders laten kijken? Uit een economie van uitgeverijen, geleerde genootschappen en krantenredacties? Rick Honings en Lotte Jensen zien het anders. De bouwstenen van hun … [Lees meer...] overDe samenleving maakt de schrijver, de schrijver maakt de samenleving
Yes! Bijna zes en van Hongaars naar Nederlands
Nene is vijf jaar. of zoals ze zelf inmiddels al maandenlang beweert 'bijna zes'. Een half jaar geleden is ze bij ons komen wonen en sindsdien groeit haar taal van het Hongaars naar het Nederlands. Nu is zes bij mijn weten de leeftijd dat kinderen, en vooral meisjes, zich gaandeweg meer op hun leeftijdsgenooties gaan richten en minder op hun ouders, in ieder geval waar het … [Lees meer...] overYes! Bijna zes en van Hongaars naar Nederlands
Jan Campert als man
Jan Campert (1902) is de dichter van één gedicht, De achttien dooden ('Een cel is maar één meter lang / en nauw twee meter breed'). Maaike Meijer analyseert het in het nieuwe nummer van Nederlandse letterkunde. Dat nummer is helemaal gewijd aan mannelijkheid' en Meijers artikel gaat specifiek over de rol van mannelijkheid in drie 'telsten': behalve dat gedicht van Campert ook … [Lees meer...] overJan Campert als man
Ironie is niet het omgekeerde zeggen van wat je denkt
Ilja Leonard Pfeijffer als ironicus Het is een geleerd essay, dat Ilja Leonard Pfeijffer schreef over de ironie. Hij lardeert zijn betoog, Ondraaglijke lichtheid, – dat ongeveer tot strekking heeft dat de ironie een mooi stijlmiddel is maar dat het tot nihilisme voert wanneer je je hele leven ironisch gaat leven – met verwijzingen naar tal van geleerden uit binnen- en … [Lees meer...] overIronie is niet het omgekeerde zeggen van wat je denkt
Lezen is denken
Wat zou het handig voor ons vak zijn als je van lezen een beter mens werd! Stel je voor: je overhandigt je buurjongetje dat op school niet wil deugen een exemplaar van De nachtstemmer, en zie: ineens kan hij wél meekomen. Of plaagt hij in ieder geval zijn zusje niet meer. Neerlandici als wonderdokters – de salarissen zouden razendsnel stijgen en als gevolg daarvan daarna al … [Lees meer...] overLezen is denken
Ik ben in myn kring de hoofdpersoon, en niet myn vrouw en kinderen noch Mimi!
De Multatulileescursus (52) - De brieven uit 1874 vormen een roman. Een roman met een duidelijk thema: Multatuli tussen vijf vrouwen. - Vijf? - Er is natuurlijk zijn vriendin Mimi, waarvan hier een paar heel mooie brieven en dagboekaantekeningen zijn opgenomen. Er is een meisje dat een tijdje bij Mimi en Multatuli is komen wonen samen met haar op sterven liggende … [Lees meer...] overIk ben in myn kring de hoofdpersoon, en niet myn vrouw en kinderen noch Mimi!
De vloeibare neerlandistiek komt eraan!
De ambities spatten van het artikel dat Bram Ieven en Esther Op de Beek deze week publiceerden in het Journal of Dutch Literature. Waar anderen klagen over de crisis waar de neerlandistiek in verzeild is geraakt, stellen zij een ambitieus programma voor het vak voor. (Of althans, voor de moderne letterkunde, want in het taalgebruik van modern letterkundigen is dat het hele … [Lees meer...] overDe vloeibare neerlandistiek komt eraan!
Mau! Het leven van Maartje Draak
Sinds de verschijning van Het Bureau is er waarschijnlijk nooit iemand dood gegaan die model stond voor één van de personages in dat boek zonder dat in de in memoriams naar dat personage werd verwezen. Kennelijk was Voskuil zo scherp dat hij mensen zo wist te beschrijven dat anderen hen herkenden. Ook in Willem Gerritsens boek over de neerlandica én keltologe Maartje Draak, … [Lees meer...] overMau! Het leven van Maartje Draak
Genks en Jiddisj
De afgelopen jaren heeft de zogeheten Citétaal een ongekende opgang gemaak, al is het alleen al in de media. Natuurlijk, overal gebruiken jongeren taalvormen die je straattaal kan noemen, maar in geen enkele stad is de cultus van de eigen straattaal zo groot als in Genk, in Belgisch Limburg. Het opmerkelijke is dat die taalvorm zijn oorsprong heeft in alle steden in de … [Lees meer...] overGenks en Jiddisj
In ieder geval zolang we geen patenten op onze naam hebben
Er wordt iets verkocht aan de nieuwe bazen in ons managementhorrorfeuilleton De verleden tijd van lijken "Hé", zei Wouter, de hoogleraar Technisch-Financiële Letterkunde, tegen zijn boomlange promovenda Sophie. "Mag ik aannemen dat je je proefschrift alweer ter hand hebt genomen? Waar ging het ook weer over?" "Over de nasleep van het koningslied", legde Sophie aan … [Lees meer...] overIn ieder geval zolang we geen patenten op onze naam hebben
Kindertreinen
Door Marc van Oostendorp Ruim zestigduizend Hongaarse kinderen verbleven in de jaren twintig van de vorige eeuw een paar maanden in het buitenland, om bij gezinnen aan te sterken na de Eerste Wereldoorlog en de woelige politieke periode die daarop was gevolgd. Heel veel van die kinderen reisden per trein naar Nederland en Vlaanderen; ze bleven soms tot een half jaar. Ze … [Lees meer...] overKindertreinen
De verantwoordelijkheid van intellectuelen en de professionalisering van de wetenschap
"Het is de verantwoordelijkheid van intellectuelen om de waarheid te spreken en leugens aan het licht te brengen." Dat is een van de bekendste zinnen uit het essay The responsibility of intellectuals waarmee Noam Chomsky in 1967 behalve beroemd in taalkundige kringen ook écht wereldberoemd werd. Het essay is gratis te lezen op de website die aan Chomsky gewijd is; onlangs … [Lees meer...] overDe verantwoordelijkheid van intellectuelen en de professionalisering van de wetenschap
ἐκ πάντων ἓν καὶ ἐξ ἑνὸς πάντα
De Multatulileescursus (51) - ... en Hugo heeft op het laatste moment afgezegd! - Zodat we deze week dus maar met zijn tweeën zijn. Misschien is het dan niet zo aardig om door te gaan met het bespreken van de Volledige Werken. Te veel mensen missen dat dan. - Misschien kunnen we het dan een keer hebben over iets waar de meeste van onze vrienden niet echt voor … [Lees meer...] overἐκ πάντων ἓν καὶ ἐξ ἑνὸς πάντα
Een kil literair klimaat
Terwijl de ijskappen smelten en de Amazone in brand staat, lijkt het literaire klimaat in Nederland het afgelopen decennium alleen maar verkild. Die conclusie zou je kunnen trekken uit de inleiding van het septembernummer van DW B, dat helemaal over dat klimaat van de afgelopen 10 jaar gaat. Het lijkt een decennium van strijd om centen. "Nu voelen de kunstenaars" schrijven … [Lees meer...] overEen kil literair klimaat
Vondel over de Amsterdamse gouden eeuw
Een van de mooie dingen van lezen, van goed lezen, is dat je zelfs in de op het eerste gezicht meest afgekloven teksten, die al door honderden anderen van commentaar zijn voorzien, ineens iets nieuws kan lezen. Dat doet de Nijmeegse promovenda Lilian Nijhuis voor in haar artikel 'Voorbij het voorbeeld van Vergilius' in het nieuwe nummer van het tijdschrift De zeventiende eeuw. … [Lees meer...] overVondel over de Amsterdamse gouden eeuw
