Door Kristel Doreleijers Vrijdag 25 oktober 2019 stond ik met mijn interactieve onderzoekslab ‘Changing gender’ op het DRONGO talenfestival aan de Radboud Universiteit. In mijn lab konden bezoekers meedoen aan een digitale test over woordgeslacht. Het onderzoekslab en de test zijn onderdeel van mijn promotieonderzoek naar variatie en verandering in geslachtsmarkering in het … [Lees meer...] overKennis van woordgeslacht: balancerend tussen taalnorm en taalgevoel
Artikel
De barnsteendief (1871)
Jeugdverhalen over joden (61) Door Ewoud Sanders Auteur: Eduard Gerdes (1821-1898)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Eduard Gerdes, de auteur van De barnsteendief, behoort tot de productiefste en meest gelezen jeugdboekenschrijvers uit de tweede helft van de 19de eeuw. Hij publiceerde ruim 250 jeugdboeken. Daarnaast schreef hij verschillende … [Lees meer...] overDe barnsteendief (1871)
Overlappende zinnen
Taalkunde van 1919 In een onregelmatig verschijnende reeks bespreek ik af en toe taalkundige publicaties van 100 jaar geleden. Honderd jaar geleden werden er soms zaken geobserveerd in het Nederlands die nog altijd bestaan en nog altijd niet goed beschreven zijn. Zo publiceerde J. Kooistra in 1919 een artikel over 'twee Hollands-Engelse parallellen in de … [Lees meer...] overOverlappende zinnen
Gedicht: Bernard Verhoeven • Kwatrijnen (1)
Drama Een appel, rottend op de plaats der beet.Een engel, onverbiddelijk geslachtloos, sneedeen cirkel met het slagzwaard der vervloeking.De man. De vrouw. En naakt. De lust. Het leed. Ander drama Haar appel heeft den man bedrogen.Dit werd ontdekt maar zonder baat:sinds ligt in d'appel van haar oogente heimelijker het verraad. … [Lees meer...] overGedicht: Bernard Verhoeven • Kwatrijnen (1)
Olyvier van Castillen : Capittel 23
Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillenende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).Een kritische, synoptische editie samen metL’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignonzoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),bezorgd door Willem Kuiper … [Lees meer...] overOlyvier van Castillen : Capittel 23
De boeken die voorbijgaan – of niet, dankzij hertalingen
Door Michelle van Dijk ‘Hertalen en inkorten is de enige manier om literaire pareltjes van de vergetelheid te redden,’ stelde Marita Mathijsen vorig jaar in de Volkskrant. Ronald Giphart riep in radioprogramma De Nieuws BV schrijvers op om aan het hertalen te slaan. Als schrijver en leraar Nederlands voelde ik me geroepen: het eerste hoofdstuk van Van … [Lees meer...] overDe boeken die voorbijgaan – of niet, dankzij hertalingen
Iedere poging om eenvoudiger en natuurlijker te worden, wordt eerst bejegend met geschreeuw over gezochtheid
De Multatulileescursus (55) - Als je Een zaaier van Carel Vosmaer leest, begrijp je wel ongeveer wat Multatuli bedoelde als hij klaagde dat hij niet goed gelezen werd. - Maar over Vosmaer had hij toch geen klachten? Hij... - Nee, dat maakt het eigenlijk des te erger. Vosmaer was hem natuurlijk gunstig gezind... - ... hij was denk ik de eerste die een … [Lees meer...] overIedere poging om eenvoudiger en natuurlijker te worden, wordt eerst bejegend met geschreeuw over gezochtheid
Overleden: Wim Gerritsen (12 augustus 1935-24 oktober 2019)
Ons bereikt het bericht dat de bekende neerlandicus Wim Gerritsen gisteren onverwacht is overleden. Recentelijk nog publiceerde Gerritsen een biografie van Maartje Draak. Het allereerste artikel dat ooit verscheen op Neerlandistiek, in 2001, was van Gerritsens hand: Le plaisir de se voir digitalisé. WikipediaDBNL Foto: Harry Otten … [Lees meer...] overOverleden: Wim Gerritsen (12 augustus 1935-24 oktober 2019)
Gedicht: Aleksander Poesjkin • Paardje-Bochelaartje
Deze week worden de gedichten bij Coster gekozen door Guus Middag. Van zijn hand verscheen zojuist De wereld is weer plat, ja. De poëzie van tegenwoordig, een boek met twintig stukken over twintig gedichten en liedteksten van na 2000 – bij Meander staat nu een recensie. De gedichten die hij voor Coster bespreekt, staan niet in het boek. “Ik kies deze week vijf ‘verborgen’ … [Lees meer...] overGedicht: Aleksander Poesjkin • Paardje-Bochelaartje
30 oktober 2019, Amsterdam: De meerwaarde van meertaligheid in het onderwijs
In samenwerking met Stichting Platform Sociale Binding De overheid besloot in 2004 om het onderwijs in allochtone levende talen (OALT) af te schaffen. In plaats daarvan kwamen er weekendscholen waar kinderen les krijgen in de eigen taal. Nu, 15 jaar later, bespreken we de impact van dit besluit op de taalvaardigheid en onderwijsprestaties van migrantenkinderen. … [Lees meer...] over30 oktober 2019, Amsterdam: De meerwaarde van meertaligheid in het onderwijs
Straattaal: onnavolgbaar?
Door Khalid Mourigh Iedereen die met jongeren te maken heeft, als ouder, als leraar of als agent, kent het fenomeen straattaal. Lukraak strooien tieners en volwassenen met exotische woorden die voor ouderen onverstaanbaar zijn. Hun gesprekken zijn onnavolgbaar. Hoe kunnen wij straattaal toch proberen te begrijpen? In dit eerste blog ga ik in op de belangrijkste, maar … [Lees meer...] overStraattaal: onnavolgbaar?
Fuif: een woord van onbekende herkomst?
Door Renaat Gaspar Woorden waarvan men de afkomst niet kent, kunnen je aandacht blijven trekken, ook al zijn ze inmiddels – in Noord-Nederland althans – betrekkelijk obsoleet geworden. Zo een woord is ‘fuif’: een niet-openbaar, besloten feest. Het onderzoek tot nu toe ‘Fuif' zou volgens Knuttel in het WNT s.v. 'Fuif' óf een Nederlands-Indisch óf een studentenwoord … [Lees meer...] overFuif: een woord van onbekende herkomst?
Ironische wetenschap
De Amerikaanse wetenschapsjournalist John Horgan heeft zichzelf een eigenaardige opdracht gesteld in het leven: aantonen dat de (natuur)wetenschap nu wel zo'n beetje klaar is. Ja, er zullen vast nog allerlei uitvindingen worden gedaan op basis van wat we allemaal weten, en wellicht zullen er her en der nog wat witte plekjes op de kaart worden ingekleurd. Maar de hoop dat de … [Lees meer...] overIronische wetenschap
Voorjaar 2020, Nijmegen: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse Letterkunde
Op 22 januari 2020 gaat aan de Radboud Universiteit editie vijftien van de postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde van start. In elk van de acht colleges staat steeds een spraakmakend, verrassend en soms zelfs gedurfd boek centraal, waarover een deskundige zijn of haar licht laat schijnen. Op 22 april is er een … [Lees meer...] overVoorjaar 2020, Nijmegen: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse Letterkunde
Gedicht: J.H.Leopold • Zomernacht
Deze week worden de gedichten bij Coster gekozen door Guus Middag. Van zijn hand verscheen zojuist De wereld is weer plat, ja. De poëzie van tegenwoordig, een boek met twintig stukken over twintig gedichten en liedteksten van na 2000, van dichters als Marieke Rijneveld, Ingmar Heytze, Ester Naomi Perquin, Ilja Leonard Pfeijffer en Radna Fabias, zangers en zangeressen als Daniël … [Lees meer...] overGedicht: J.H.Leopold • Zomernacht
Moet je entameren leren?
Door Marc Kregting Goeie bal! Dat dacht ik bij het nieuws dat het tijdschrift DWB een nummer had gewijd aan Het literair klimaat 2010-2019. Fanate lezers als ik missen het bredere perspectief waarin we opereren. Voor het poëziegenre bestaan daarover al twee boeken, die ik trouwens niet zo geweldig vond, maar nu wordt er waarlijk een gooi gedaan naar een Olympisch … [Lees meer...] overMoet je entameren leren?
Boekenplanken voor gevorderden
Door K.P. Hart In dit vervolg op deze blogpost ga ik het hebben over het ordenen van boeken. Bij de twitterdiscussie over er verschil is, of niet, tussen boeken en getallen kwam ook de mogelijkheid getallen en boeken te ordenen ter sprake. Hierbij werd met `getal’ stilzwijgend `natuurlijk getal’ bedoeld. Nu komen natuurlijke getallen met een natuurlijke ordening, waarin … [Lees meer...] overBoekenplanken voor gevorderden
Olyvier van Castillen : Capittel 22
Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillenende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).Een kritische, synoptische editie samen metL’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignonzoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),bezorgd door Willem Kuiper … [Lees meer...] overOlyvier van Castillen : Capittel 22
Kenniscafé: De taal verloedert!?
Registratie van een 'kenniscafé' in De Balie in Amsterdam, afgelopen maandag, over taalverandering, vooral in het Nederlands en in Nederlandse gebarentaal. Met onder meer de Nijmeegse hoogleraren Onno Crasborn en Marc van Oostendorp en de INT-onderzoeker Vivien Waszink. (Bekijk deze video op Vimeo) … [Lees meer...] overKenniscafé: De taal verloedert!?
Uitnodiging DBNL-dag op 8 november
Op vrijdag 8 november 2019 vindt de allereerste DBNL-dag plaats bij de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. U bent van harte welkom voor deze informatieve en feestelijke middag. Let op: vanwege het beperkte aantal plaatsen is vooraf aanmelden noodzakelijk. We starten de middag met een taartje ter gelegenheid van het 20-jarig jubileum. Daarna krijgt u als gebruiker een kijkje … [Lees meer...] overUitnodiging DBNL-dag op 8 november
De vergeten luisterhoek van de literatuur
Verkorte voorpublicatie uit Lars Bernaerts & Siebe Bluijs (red.), Luisterrijk der letteren. Hoorspel en literatuur in Nederland en Vlaanderen, dat op 6 december verschijnt. Hier staat meer informatie over de presentatie. . Door Lars Bernaerts en Siebe Bluijs Een van de bekendste vernieuwingsbewegingen in de naoorlogse Nederlandse literatuur is ongetwijfeld de beweging … [Lees meer...] overDe vergeten luisterhoek van de literatuur
Videogedicht: ‘Global Underground’ (Annemarie Estor)
Voor het project ‘Bewogen Verzen’ vroegen Ons Erfdeel vzw en Poëziecentrum aan negen jongeren uit de Lage Landen om poëziefilms te maken van hun favoriete Nederlandstalige gedicht. Bob van den Berg (Ede, 1991) bewerkte ‘Global Underground’ van Annemarie Estor uit de bundel Niemandslandnacht (Wereldbibliotheek, 2018). Bekijk de video op YouTubeBekijk en lees het … [Lees meer...] overVideogedicht: ‘Global Underground’ (Annemarie Estor)
‘Het hoeft niet meer per se.’
De geschiedenis van hoeven Alles moet altijd veranderen en dus ontkomt ook het werkwoord hoeven daar niet aan. Het is een opmerkelijk werkwoord, bijvoorbeeld omdat het in het moderne Nederlands eigenlijk alleen kan voorkomen in zinnen waar een ontkenning voorkomt: je kunt wel zeggen 'je hoeft dat niet te doen', of 'je hoeft niets te doen' of 'niemand hoeft dat te doen', … [Lees meer...] over‘Het hoeft niet meer per se.’
Tweede editie lezingenreeks Grote vragen van het Nederlands!
Dit jaar wordt de reeks voortgezet en vervolgd met nieuwe serie nascholingscolleges rond belangrijke vragen in de Neerlandstiek vandaag de dag. Het thema Dimensies van taal staat dit jaar centraal. De colleges zullen ingaan op vragen als: Welke factoren belemmeren de begrijpelijkheid van taal? Heeft grof taalgebruik eigenlijk een functie? Hoe wordt taal ingezet in de … [Lees meer...] overTweede editie lezingenreeks Grote vragen van het Nederlands!
Gedicht: Coen Peppelenbos • Voorpijn
Deze week worden de gedichten bij Coster gekozen door Guus Middag. Van zijn hand verscheen zojuist De wereld is weer plat, ja. De poëzie van tegenwoordig, een boek met twintig stukken over twintig gedichten en liedteksten van na 2000, van dichters als Marieke Rijneveld, Ingmar Heytze, Ester Naomi Perquin, Ilja Leonard Pfeijffer en Radna Fabias, zangers en zangeressen als Daniël … [Lees meer...] overGedicht: Coen Peppelenbos • Voorpijn