Door Marc van Oostendorp "Het is waarachtig geen toeval", schrijft Bob Jongschaap aan het begin van zijn boek Martinus Nijhoff N.V. 1853-2002, "dat zelfs van de bekendste Nijhoff-telg, de dichter Marinus Nijhoff, geen volwaardige biografie bestaat". Daarvoor is volgens Jongschaap het leven van de Nijhoffs op het persoonlijk vlak te weinig opwindend. De familie Nijhoff was … [Lees meer...] overJubileumboek van een bedrijf dat ten onder ging
Artikel
Gedicht: Willy Roggeman • Arapaho — de vrouwen der hemellichamen
Arapaho — de vrouwen der hemellichamen Zon en Maan verlangen op aarde te trouwen.Maan heeft de vrouwen lief: zij kijkenhem betoverd aan. Zon wil geen vrouwen:zij trekken muilen en knipperen met de ogen.Hij heeft van waterdieren de grote bolle ogen lief.Beiden dalen af op aarde en zoeken.In de hemel terug toont Maan zijn mooie vrouw.Zon heeft een dikbuikige pad met korte benen. … [Lees meer...] overGedicht: Willy Roggeman • Arapaho — de vrouwen der hemellichamen
Hoe(zo) ben je zo dik? Miratieve modaliteit in het Nederlands en Fries
Door Henk Wolf Het vraagwoord hoe komt in zowel het Nederlands als het Fries voor, maar er is een subtiel verschil, dat ik nog nooit beschreven heb gezien. Eerst de overeenkomsten. In beide talen kom je zinnen tegen als de volgende: Hoe ben je zo dik geworden? Hoe bist sa grou wurden? Daarin is hoe dubbelzinnig. Het kan vragen naar de oorzaak en is dan ongeveer … [Lees meer...] overHoe(zo) ben je zo dik? Miratieve modaliteit in het Nederlands en Fries
Vacature: Bursaal Nederlandse en algemene taalkunde, VUB
Functie Ter voorbereiding van een doctoraat, wetenschappelijk onderzoek verrichten in het domein van de Nederlandse taalkunde en/of sociolinguïstiek, en beperkte onderwijsondersteuning bieden zoals hieronder omschreven. Context De beperkte onderwijsondersteuning situeert zich binnen de bacheloropleiding Taal- en Letterkunde (TALK), als deel van de vakgroep … [Lees meer...] overVacature: Bursaal Nederlandse en algemene taalkunde, VUB
Een taal leren is een nieuw netwerk binnenstappen
Door Marc van Oostendorp Nene is vijf jaar, ze is geboren in Hongarije, en ze is in Nederland komen wonen waar mensen geen Hongaars meer tegen haar spreken, maar overwegend Nederlands. Wat je goed kan zien als je haar van nabij volgt: hoe een taal je in een gemeenschap hangt. Een mens kan niet alleen zijn, zeker niet als ze vijf jaar oud is. Ze moet gebruik kunnen … [Lees meer...] overEen taal leren is een nieuw netwerk binnenstappen
14 juni 2019, Leiden: lezingenmiddag Werkgroep Nederlands-Indische Letterkunde
Op vrijdag 14 juni 2019 organiseert de Werkgroep Nederlands-Indische Letterkunde weer een lezingenmiddag. Programma 14.00 Opening door de voorzitter14.05 Marijke Roukens, De verbeelding van de Indisch-Nederlandse letteren door de illustrator Menno van Meeteren Brouwer14.30 Anton Stolwijk, Geweld in Atjeh. Over heden en verleden14.55 Harry A Poeze, Presentatie van zijn … [Lees meer...] over14 juni 2019, Leiden: lezingenmiddag Werkgroep Nederlands-Indische Letterkunde
Gedicht: Willy Roggeman • Unit operations
Unit operations Wat snotgroene zachtheid op bewustzijn,partituur met aleatorische stilten: 'Betty is wijnrood.Milena een holtestructuur.Anaïs geurt als mimosa.Immanuel Kant zit in de kruising van 2 rechten.Het ik is de groei van zijn duimnagel.' … [Lees meer...] overGedicht: Willy Roggeman • Unit operations
Ken ik nog effe van uw tijd roven?
door Henk Wolf Franstaligen zeggen niet 'Mon père mange petits pois', mar 'Mon père mange des petits pois', met des als een in Nederlandstalige oren volkomen overbodig extraatje. In het Nederlands hebben zelfstandige naamwoorden in het meervoud helemaal geen lidwoord of ander bepaalwoord nodig, maar in het Frans staat er dan altijd iets voor wat lijkt op een lidwoord en wat … [Lees meer...] overKen ik nog effe van uw tijd roven?
‘Verontachtzamen’
Door Siemon Reker Werkwoorden die beginnen met veront- nemen in het Nederlands een bijzondere plaats in, zeggen De Haas en Trommelen in hun Morfologisch Handboek van het Nederlands (1993:73). Veel voegen ze daar niet aan toe, het gaat om een klein maar toch wat raar groepje. De stenografen noteerden tijdens het gasdebat in de Tweede Kamer vorige week tweemaal een werkwoord … [Lees meer...] over‘Verontachtzamen’
‘U bent gelukkig Harry Mulisch maar’
Door Wiel Kusters Hoe is deze speciale editie van Harry Mulisch’ roman Siegfried met een opdracht van de schrijver aan Job Cohen in mijn boekenkast beland? Heb ik het uit de collectie van de oud-burgemeester van Amsterdam ontvreemd? Ik heb het van hem gekregen. Job gaf het mij met de woorden: ‘Hier, dit hoort bij jou.’ Op de dag van de feestelijke presentatie van … [Lees meer...] over‘U bent gelukkig Harry Mulisch maar’
Het Louise Kaiser Instituut
Door Marc van Oostendorp Romanschrijvers hebben later hun best gedaan van het Meertens Instituut een toonbeeld van saaiheid te maken, maar het begon met een persoonlijk drama. In een recent artikel in Nederlandse Taalkunde geeft de biograaf van P.J. Meertens, Theo van der Meer, nieuw inzicht in dat drama. De contouren ervan waren bekend. Het ging in de jaren twintig en … [Lees meer...] overHet Louise Kaiser Instituut
Gedicht: Willy Roggeman • Acheron
Acheron Van alle doden scheuren de maskersopen in stroming van gejoel. Staan doenzij steeds op d'andere oever. Breukenzonder tellers. Eenheid wordt niet langergebroken. De breukstreep - Acheron -werd weggegomd. Er is geen ontbindingin factoren tenzij naamloosheidwaaraan men went als gillende stilte. Willy Roggeman (1934)uit: Thesaurus privatus (2017 • • • • • • • • • • • • • … [Lees meer...] overGedicht: Willy Roggeman • Acheron
Willy Roggeman wordt 85: archief van 65 jaar schrijverschap.
Door Jürgen Pieters Vandaag, 9 juni, wordt de Vlaamse auteur Willy Roggeman 85. Hij werd in 1934 geboren in het Oost-Vlaamse Ninove, waar hij nog steeds woont. Roggeman is intussen ook al 65 jaar schrijver. Twee redenen om te vieren dus. In 1954 – hij was toen derdejaarsstudent Germaanse Filologie aan de Universiteit Gent – maakte Willy Roggeman zijn officiële … [Lees meer...] overWilly Roggeman wordt 85: archief van 65 jaar schrijverschap.
Het Volmaakte Kind (1798)
Jeugdverhalen over joden (41) Door Ewoud Sanders Het Volmaakte Kind (1798)Auteur: Johannes Henricus Nieuwold (1737-1812) Herkomst en drukgeschiedenis Johannes Henricus Nieuwold staat bekend als de Nederlandse Pestalozzi. Net als deze Zwitserse pedagoog was hij een onderwijshervormer. Nieuwold begon zijn loopbaan … [Lees meer...] overHet Volmaakte Kind (1798)
Weg met de wetenschappelijke tijdschriften
Door Marc van Oostendorp Ranglijsten van wetenschappelijke tijdschriften zijn zélf onwetenschappelijk en moeten worden afgeschaft. Dat beweert een groep Duitse en Britse onderzoekers in het wetenschappelijk tijdschrift Frontiers in Human Neuroscience. In het artikelen sommen ze allerlei problemen op die er bestaan met het bestaande systeem. Zo is helemaal niet … [Lees meer...] overWeg met de wetenschappelijke tijdschriften
Gedicht: Freddy de Vree • Rembrandt
RembrandtZelfportret, 1669 Aan dat onherroepelijk vals gouden gelaat van slecht deeggroeide dus zijn romp. Of andersom,omkeerbaar is alleen een verhaalniet dit hoofd dat hem voor het hoofd stoot. Onafwendbaar waren dus die neus (dat haargezwel),die wrakke wangkwab, die nu leeggeprate kwebbel,de grijzende krullen aarzelend tussen snelle en slome uitval,terwijl de uienschillen … [Lees meer...] overGedicht: Freddy de Vree • Rembrandt
Waarom laat ons taalgevoel ons in de steek bij de voltooide tijd van ‘verblijven’?
Door Henk Wolf Bij verreweg de meeste voltooide deelwoorden kiezen Nederlandstaligen feilloos uit een van de twee hulpwerkwoorden hebben en zijn. Ik denk niet dat iemand zegt dat ie 'een boek is gelezen' of dat ie 'heeft gearriveerd'. Er zijn wel wat werkwoorden die beide hulpwerkwoorden van de voltooide tijd toestaan, doorgaans met een verschil in focus of betekenis. Zo … [Lees meer...] overWaarom laat ons taalgevoel ons in de steek bij de voltooide tijd van ‘verblijven’?
Frits calls them pastilles, don’t ask me why
De Multatulileesursus (34) Door Marc van Oostendorp - Het is wel een vreemde ervaring, Multatuli in het Engels lezen. - Deze nieuwe vertaling lijkt mij uitstekend, al ben ik natuurlijk geen anglist. - Hij is uitmuntend, ik kan niet anders zeggen. En ik ben wél... - Ja, en toch, het is een vreemde ervaring: I am a coffee broker and live in a canal-side house at No 37 … [Lees meer...] overFrits calls them pastilles, don’t ask me why
Gedicht: Moya De Feyter • Massastrandingen (fragment)
Uit Massastrandingen, van Moya De Feyter, een “caleidoscopisch prozagedicht” met een niet onbelangrijke rol voor typografie en vormgeving. na een tijdje hoor je de muggen ook nog nadat ze al lang vertrokken zijn de mug op het nachtkastje is duidelijk van streekals ik voor haar neurie, vallen haar pootjes uitzonder stuiptrekkingen de muggenmoeder komt om het mij betaald te … [Lees meer...] overGedicht: Moya De Feyter • Massastrandingen (fragment)
D’r zij licht
Door Henk Wolf Er zijn veel Nederlandstaligen die het woordje dat we als er schrijven net zo uitspreken als het woordje d'r, dus met een [d] aan het begin, dan eventueel een sterk gereduceerde klinker (de sjwa) en daarna een [r]. Die begin-[d] is historisch, want in veel contexten is er ontstaan uit daar. Ook de uitspraak waarbij er rijmt op ver (zonder [d], maar met een … [Lees meer...] overD’r zij licht
Een gebruikersenquête voor de BNTL
De Bibliografie voor de Nederlandse Taal- en Literatuurwetenschap, die vroeger in kloeke papieren delen verscheen, is sinds 2008 gratis toegankelijk via www.bntl.nl. Daar vinden nog elk jaar duizenden gebruikers uit binnen- en buitenland hun weg naar relevante secundaire literatuur. Maar hun aantal daalt ieder jaar. Nochtans is de BNTL een onvolprezen bron van informatie, met … [Lees meer...] overEen gebruikersenquête voor de BNTL
Vlogboek – Lucretia van Merken en haar toneelstuk Jacob Simonszoon de Rijk (1774)
Vandaag verschijnt er een nieuwe, herspelde editie van het achttiende-eeuwse toneelstuk Jacob Simonszoon de Rijk (1774) van Lucretia van Merken (1721-1789). Deze schrijfster werd door het tijdschrift Vaderlandsche Letter-oefeningen 'Hollands beroemdste dichteres' genoemd en ze werd in haar tijd bejubeld door zowel lezers als collega's. In deze video kennismaking met deze … [Lees meer...] overVlogboek – Lucretia van Merken en haar toneelstuk Jacob Simonszoon de Rijk (1774)
Het geval casus
Door Marc Kregting Vergis ik me of is de betekenis van casus buiten de taalkunde aan het veranderen? En spelen de cultuurindustriële dinges en het rentabiliteitsgeloof daar weer eens een rol in? Een casus is, voor zover ik weet, import-Latijn voor een geval. Meer in het bijzonder een mens aan wie iets ergs is overkomen, een ziektegeschiedenis. Freud heeft over zulke … [Lees meer...] overHet geval casus
De lengte van een proefvisitatie
Iemand heeft een nieuwe rol in ons managershorrorfeuilleton De verleden tijd van lijken Door Marc van Oostendorp "Dames en heren", zei Wouter Pieterse, de voormalig hoogleraar Financiële Letterkunde die inmiddels al weer lang geleden in een manager veranderd was en sindsdien promotie had gemaakt tot hoofd Human Resource Management van de universiteit maar soms nog iets … [Lees meer...] overDe lengte van een proefvisitatie
Gedicht: Gust Gils • drie gedichten
de toekomst wie graag de toekomst wil kennenvindt blijkbaarde hele troep nog niet voorspelbaar genoeg licht de sterkste lichtbrontrekt wel de meeste insekten aanmaar niet de verstandigste … [Lees meer...] overGedicht: Gust Gils • drie gedichten