Wat een wondermooi boekje is Voor jou en jou alleen. De sonnetten van Shakespeare, vertaald door Frans van Deursen. Mijn foto van het omslag doet het werkelijke kleinood geen recht. De grote letters van de titel zijn stevig roze, de kleine zijn wit, het fond is diepgroen. Papier en zetwerk (een klassieke Bembo) zijn van typisch Van Oorschotse kwaliteit. Het papier van het … [Lees meer...] overShakespeare. Ook voor jou
Artikel
Waarom ik mijn beste vriendin heb doodgemaakt
Leeslogboek oktober 2025 Waarom zouden lezers zich zo richten op verse boeken? Je kunt nog zeggen dat een boek van 100 jaar geleden wat lastiger te lezen is, maar een boek van 10 jaar geleden kan toch net zo aangrijpend of onderhoudend zijn als een boek van nu? Het is bovendien vaak goedkoper – je kunt het zo uit de minibieb meenemen – en de papierkwaliteit en de redactie … [Lees meer...] overWaarom ik mijn beste vriendin heb doodgemaakt
Het begin (tweemaal)
Hoe ik aan mijn boek Duik op, Anthonis! begon Hoe begin je, vroeg iemand me begin van de week. en ik wilde vertellen wat ik de afgelopen weken gedaan heb: bijna drie weken geleden begon ik te schrijven aan een boek. Jarenlang onderzoek, meer dan twee meter hangmappen met aantekeningen, een uitgewerkte opzet in vijftien korte hoofdstukken. Alles lag klaar. Maar als je … [Lees meer...] overHet begin (tweemaal)
Hans Verhagen: Verzoener van tegenstellingen
Sommige boeken nodigen uit eerst de uitgave goed te bekijken alvorens te gaan lezen. Zo valt bij het uitvouwen van de flap aan de voorzijde van Ondertussen ben ik waar ik wezen wilde: nergens, over Hans Verhagen (1939-2020) en zijn werk, van Arjan Peters (Fragment), het oog op een bloedrood schilderij met oranje zon. Aan de binnenkant zien we de boulevard van Vlissingen en het … [Lees meer...] overHans Verhagen: Verzoener van tegenstellingen
Misschien is taal plotseling ontstaan
Andrea Moro over Lucretius Andrea Moro is langzaam op weg de Umberto Eco van de taalwetenschap te worden: een onderzoeker die door zijn onderzoek geïnspireerd wordt tot fictie en literaire essays. Dat onderzoek gaat over 'onmogelijke talen' – met hersenscans heeft Moro laten zien dat mensen die een verzonnen taal krijgen aangeleerd met regels zoals die ook in bestaande … [Lees meer...] overMisschien is taal plotseling ontstaan
Groslijst: René van Rijckevorsel, Geheime dienst
De titel van deze thriller heeft een mooie dubbele bodem, maar die valt niet uit te leggen zonder een groot deel van de plot prijs te geven. Dit is de derde thriller van René van Rijckevorsel. Heel opmerkelijk: in het dankwoord vermeldt de auteur dat déze thriller niet gebaseerd is op eigen belevenissen, behalve de beginscène. Dat zou toch niet uit mogen maken voor het … [Lees meer...] overGroslijst: René van Rijckevorsel, Geheime dienst
Herschrijven als kunst en kunde
Confuc (21) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Het wordt tijd voor goed nieuws over overheidstaal. Eerder dit jaar, hier en hier, kon ik al … [Lees meer...] overHerschrijven als kunst en kunde
Schrijver of niet; u gebruikt metaforen
Metaforen worden vaak gebruikt als wij bewust spelen met taal om bijvoorbeeld een mooi stukje proza te schrijven of om een effectieve advertentie te ontwikkelen. We zijn ons al bewust van het feit dat de metafoor een belangrijk stijlmiddel is sinds Aristoteles. Toch hoef je geen schrijver of reclamespecialist te zijn om dagelijks gebruik te maken van metaforen. In de jaren 80 … [Lees meer...] overSchrijver of niet; u gebruikt metaforen
Twee vroege verhalen van Theo Thijssen herontdekt
Soms heb je gewoonweg geluk. Enkele maanden terug zat ik in een luimig avonduurtje te lezen in de biografie over Theo Thijssen (1879-1943) van Peter-Paul de Baar. Ik had me voorgenomen in mijn zomervakantie eens Kees de jongen te herlezen, samen met een paar andere romans van Thijssen, en ik dacht: laat ik eerst beginnen met zijn biografie. Ik las daarin onder andere over de … [Lees meer...] overTwee vroege verhalen van Theo Thijssen herontdekt
In Memoriam Piet Verkuyl (1 februari 1929 – 29 augustus 2025)
De laatstleden augustus op hoge leeftijd overleden Dr. P.E.L. Verkuyl was voor velen in en buiten de neerlandistiek geen onbekende. Piet Verkuyl werd geboren in het Noord-Brabantse Etten, en bracht vanwege de vroege dood van zijn moeder zijn jongste jaren in een weeshuis door. Later volgde een verblijf van enige jaren op een kostschool, waar hij overigens goede herinneringen … [Lees meer...] overIn Memoriam Piet Verkuyl (1 februari 1929 – 29 augustus 2025)
Groslijst: Aleksandr Skorobogatov, Achter de donkere wouden
Twintig jaar lang kon Alexander Skorobogatov (62) er niet over schrijven. Over de gruwelijke moord op zijn 15-jarige zoon in 2002. Over het loden schuldgevoel dat hij als “slechte” en afwezige vader nadien moest meezeulen. Over de wanhoop, de machteloosheid en het bodemloze verdriet. Over de pijnlijke leegte die maar moeilijk kan opgevuld worden met woorden. En toch doet … [Lees meer...] overGroslijst: Aleksandr Skorobogatov, Achter de donkere wouden
Een (nieuwe) naamval in het Nederlands?
Wie een beetje bekend is met de geschiedenis van de Romaanse en de Germaanse talen, is gewend geraakt aan het idee dat naamvallen kunnen verdwijnen.Maar nu zie ik, in heel eigentijds Nederlands, opeens een beweging in de omgekeerde richting. In het taalgebruik dat mensen in appgroepen en emailgroepen met elkaar bezigen, is iets ontstaan dat je, eventueel, als je dat zou willen … [Lees meer...] overEen (nieuwe) naamval in het Nederlands?
Jan Wolkers verbrandde toch zijn typoscripten?
Vier uitgaven markeren de 100ste geboortedag van Jan Wolkers De honderdste geboortedag van Jan Wolkers (26 oktober 1925-19 oktober 2007) wordt luister bijgezet met het verschijnen van De vroege romans bij Uitgeverij Meulenhoff), een pil van 1048 bladzijden met de zeven romans vanaf Kort Amerikaans (1962) tot en met De kus (1977). De zes romans … [Lees meer...] overJan Wolkers verbrandde toch zijn typoscripten?
Zeggen juli dat ook?
Een tijd geleden stelde iemand mij een verrassende vraag: 'Yoïn, zijn er meer talen op de wereld waarin sommige maandnamen dezelfde uitspraak hebben als voornaamwoorden? In het Nederlands heb je mei en mij, en juli en jullie.' Ik raakte even van mijn à propos. Juli en jullie spreek je toch niet hetzelfde uit? Ik niet althans. Maar zij wel - en wat blijkt: ze is lang niet de … [Lees meer...] overZeggen juli dat ook?
Kleuters die Calippo’s eten
Ik denk dat we in een periode zijn aanbeland van het prozagedicht. Iemand zou het serieus moeten onderzoeken, want het recency effect ligt altijd op de loer – het effect dat je denkt dat iets dat jou recent is opgevallen daarom ook recent is. In ieder geval valt het me op in Verzachtende omstandigheden van Lotte Dodion. Didion gebruikt … [Lees meer...] overKleuters die Calippo’s eten
Groslijst: Christine Bax, De nieuwe weg
We moeten het over een taboe hebben. Eentje die onder lezers waart. Nee, ik heb het niet over inferieure genres. Ook niet over het feit dat lezen een vrij asociale bezigheid is. Zelfs niet over de dominantie van paperbacks in de winkel. Ik wil het hebben over die momenten in een jaar dat het lezen stro-pe-rig wordt. Je hebt een boek in handen en alle informatie op … [Lees meer...] overGroslijst: Christine Bax, De nieuwe weg
8 à 9 literatuurgeschiedenissen
In de loop der jaren hebben mijn vrouw en ik – beiden neerlandici – een aardige collectie literatuurgeschiedenissen bijeengebracht, waaronder de meerdelige klassiekers van Knuvelder, Kalff en Te Winkel. Ook de afzonderlijke delen van de Geschiedenis van de Nederlandse literatuur hebben we bij verschijning trouw aangeschaft. Hoeveel literatuurgeschiedenissen wij precies hebben, … [Lees meer...] over8 à 9 literatuurgeschiedenissen
Etymologica: Eskimo-ijsjes
Wellicht is het u ontgaan, maar in september van dit jaar heeft de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un het Engelse leenwoord ice cream in de ban gedaan. Jong-un wil het Koreaans namelijk zuiveren van westerse invloed. Woorden als aiseukeurim (ice cream) en haembeogeo (hamburger) moeten van hem worden vervangen door eseukimo respectievelijk dajin-gogi gyeopppang, letterlijk … [Lees meer...] overEtymologica: Eskimo-ijsjes
Op wie te stemmen?
Sinds 2017 heb ik bij iedere verkiezingen op een rijtje gezet wat er in de verkiezingsprogramma's stond over taal. Ik ben heel blij dat Heleen de Vries het dit jaar heeft willen doen, want ze deed het beter dan ik zou kunnen. En ik kon me er niet meer toe zetten: neutraal beschrijven hoe pakweg BBB denkt over de erkenning van streektalen. Er is de afgelopen jaren te veel … [Lees meer...] overOp wie te stemmen?
Historie van Malegijs : Capittels [11]-[13]
Een schoone ende nieuwe historie, autentijck, die dat vervaerlijck paert Ros Beyaert wan,en[de] die veel wonderlijcke ende avontuerlike dingen bedreef in zijn leven met zijn consten,ghelijc dese historie verclaert, ende is seer ghenoechlijck om lesen.Van nyeus ghecorrigeert.Gheprint t’Antwerpen [1556], Inden Witten Haeswint, bi Jan van Ghelen. Kritische editie bezorgd door … [Lees meer...] overHistorie van Malegijs : Capittels [11]-[13]
Dronemuur
Het zou me niet verbazen als dronemuur ergens wordt uitverkozen tot Woord van het Jaar. Het is geen mooi of aantrekkelijk woord, maar dat zijn Woorden van het Jaar zelden. Criteria die zwaarder wegen zijn frequentie en relevantie. Daarmee zit het wel goed. De afgelopen tijd was dronemuur vrijwel dagelijks te lezen en te horen. Dat komt natuurlijk doordat er nu doorlopend … [Lees meer...] overDronemuur
‘Toen begon de jeuk’
Ooit blogde ik over Als de dieren van Lieselot Mariën als product. Deze roman bestond slechts in een onnavolgbare catalogusindicatie van Dag Mag, maar werd in een lijstjesroffel van De Standaard al getipt wegens een aanprijzing door Lize Spit. Nadat het boek was verschenen, kreeg het een aubade van Peter Verhelst en lyrische recensies. Weinig later belandde het in een … [Lees meer...] over‘Toen begon de jeuk’
Groet aan Jozef Deleu
Het woord cultuurdrager wordt vaak ironisch gebruikt, maar er zijn mensen die je niet beter dan zo kunt beschrijven. Mensen op wie een deel van de cultuur vanaf een bepaald moment rust, en van wie je je afvraagt hoe het verder moet als zij niet langer kunnen of willen steunen. Zo iemand is Jozef Deleu, schrijver, dichter, en oprichter van twee van de belangrijkste culturele … [Lees meer...] overGroet aan Jozef Deleu
Herinnering aan Remmert Kraak (1928-2005)
Remmert Kraak overleed op 25 oktober 2005, vandaag 20 jaar geleden. Een In Memoriam of Levenbericht is toen niet verschenen en zal ik hier ook niet schrijven. Ik beperk me tot begin van zijn wetenschappelijke carrière. Dat begin is sterk verbonden met de introductie van de generatieve grammatica in Nederland. Zoals Van Bree et al. (1997: 41) terecht opmerken: “Een beginpunt is … [Lees meer...] overHerinnering aan Remmert Kraak (1928-2005)
Erbarmelijke rimram, en een jarenlang avontuur
Deze week las ik op Facebook over Anthonis de Roovere. Jacques Klöters schreef, naar aanleiding van herinneringen aan colleges van Herman Pleij over de vijftiende eeuw: Er was in die tijd een cabaretschrijver geweest: Anthonis de Roovere. Er bestond toen nog wel geen cabaret, maar er ontstonden wel artistieke clubjes, rederijkerskamers, waar men elkaar vrolijke of scherpe … [Lees meer...] overErbarmelijke rimram, en een jarenlang avontuur
