En garde! Van het Nederlandse boekenwezen ontving ik een enorme rechthoekige doos van karton waarin, als een schijf in een sjoelbak, een miniem boekje zat. Dit was de maximenverzameling Waarover je niet zwijgen kan, samengesteld door Martin de Haan en Rokus Hofstede. Waarom gooide ze de ruit van mijn verwachtingen in? Ik had voordien mijn trots amper weten te … [Lees meer...] overNiemand zonder fouten
Uitgelicht
Lale Gül en haar redacteur
Op Neerlandistiek publiceerde Marc van Oostendorp een interessante en prikkelende beschouwing over het taalgebruik in Ik ga leven van Lale Gül. Hij neemt een nieuwe positie in in de discussie tussen enerzijds puristen die Gül stilistisch en taalkundig onvermogen verwijten en de andere pool, namelijk zij die vinden dat Gül nieuw-Nederlands schrijft. Gül schrijft, zo stelt Van … [Lees meer...] overLale Gül en haar redacteur
De Verdam-krijgt-een-kastquiz
Het Multatulimuseum in Amsterdam is in het bezit van de chaise longue waarop Eduard Douwes Dekker op 19 februari 1887 zijn laatste adem uitblies, terwijl het bureau waar P.J. Meertens aan gewerkt heeft een plekje heeft gekregen op het eveneens in Amsterdamse gevestigde Meertens Instituut. Ook het pand waarin het Instituut voor de Nederlandse Taal gevestigd is – het Snouck … [Lees meer...] overDe Verdam-krijgt-een-kastquiz
4 en 5 april 2024: Festival der Zinnen: Neerlandistiekdagen 2024
Tijdens het Festival der Zinnen: Neerlandistiekdagen 2024 prikkelen we de zintuigen met inspirerende workshops, rondetafelgesprekken en presentaties rondom actuele vraagstukken in de neerlandistiek: de grenzen tussen zinnig en verzonnen, tweetaligheid en alzheimer, Nederlandstalige literatuur buiten Nederland en Vlaanderen, en vernieuwingen in het onderwijs. We … [Lees meer...] over4 en 5 april 2024: Festival der Zinnen: Neerlandistiekdagen 2024
Mail van de Kamervoorzitter
Ik weet niet hoeveel hoogleraren in de loop van de parlementaire geschiedenis hatemail in hun mailbox hadden hangen van een voorzitter van de Tweede Kamer – maar sinds afgelopen donderdag ben ik zo iemand. De mail stamt uit een voor drs. Martin Bosma onrustige nacht van bijna twee jaar geleden – 23 december 2021. Ik heb er eerder niet over geschreven omdat ik, zoals veel … [Lees meer...] overMail van de Kamervoorzitter
Tip Marugg werd honderd jaar geleden geboren
Op 16 december 2023, honderd jaar geleden, werd de bekende Curaçaose auteur Silvio Alberto (Tip) Marugg geboren. In een interview vertelde Tip Marugg (16 december 1923 – 22 april 2006) aan Hans Vaders: “Van het Reve (14-12-23) en ik schelen nauwelijks veertig uur van elkaar in geboorte-uur. De Heer moet wel erg toornig zijn geweest in de maand december van dat verschrikkelijke … [Lees meer...] overTip Marugg werd honderd jaar geleden geboren
In memoriam Rob Woortman (1945-2023)
Op vrijdag 8 december j.l. overleed in Amsterdam neerlandicus en cultuurhistoricus Rob Woortman. Hij schreef samen met zijn vrouw Alice Boots de biografie van Anton de Kom, maar tekende voor nog meer boeken. Zijn volle leven telde 78 ½ jaren. Rob Woortman werd geboren op 11 mei 1945 in Amsterdam in een arbeidersmilieu, zijn vader was joods maar niet gelovig, zijn moeder was … [Lees meer...] overIn memoriam Rob Woortman (1945-2023)
Reve in Weert
In 2016 verscheen de Geschiedenis van de literatuur in Limburg, onder redactie van Lou Spronck, Ben van Melick en Wiel Kusters. Dit naslagwerk biedt een overzicht van talloze schrijvers die in Limburg actief waren of zijn. Pas op bladzijde 724 van dat kolossale boek, als de gemiddelde lezer al royaal gevloerd ligt door de stortvloed van namen en titels, komt eindelijk, in een … [Lees meer...] overReve in Weert
Wandeling met Gerrit
Een klim, die wandeling naar de ruïnevan Mourcairol, Chapelle Saint Michel.Verlaten heiligdom van ’t ongeziene.Herinnering, tot ik hem vergezel. Hij licht de klink en opent het gedichtvan steen. Een drinkbak die de leegte tartligt voor ons. Adem die voor stilte zwicht.Het bidden van een langzaam kloppend hart. Hij nadert haast voorgoed een leeg altaar,elk woord gedoofd. … [Lees meer...] overWandeling met Gerrit
Waarom Vlaanderen: een zondagspak
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (3.3) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. Dit stukje past in een bredere inleiding die de positie van het Nederlands in … [Lees meer...] overWaarom Vlaanderen: een zondagspak
Familienamen, hoe spreek je ze uit: Ouwerkerk en De Quay
Wanneer ’t precies was, weet ik niet meer, maar ’t moet geweest zijn in de tijd dat Hans Ouwerkerk nog in de politiek zat. Die was van 1998 tot 2003 burgemeester van Almere en speelde ook landelijk een belangrijke rol, zodat ie ter sprake kwam in een interview met Frits Bolkestein. De heer Bolkestein, die een keurig heer is en die bovendien bekend is met de volkse gewoonte om … [Lees meer...] overFamilienamen, hoe spreek je ze uit: Ouwerkerk en De Quay
Als de robot jullie komt halen
Vaarwel, mensenkinderen, je hoeft niets te doen Want de godganse mensheid gaat op de harpoen En wie nu nog een baan heeft kan zo met pensioen Dus vaarwel en Vive la Sociale En sluit je maar aan bij het werklozenlegioen Want de robot, die komt je halen Dag schrijvers en dichters, die leven van het woord Er is niemand die jullie stem nu nog hoort En de vrije beroepen, ze gaan … [Lees meer...] overAls de robot jullie komt halen
Wilgenman wordt Wilgenvrouw
Heks! Heks! Heks! van Jente Posthuma bevat drie herschreven volksverhalen uit Overijssel met navolgend nog een essay. In de verantwoording achterin worden als inspiratiebron drie traditionele volksverhalen genoemd uit de bundel Overijselsche Sagen van de schrijver Josef Cohen uit 1914. Overigens zijn die drie sagen niet één-op-één door Posthuma bewerkt: plot-elementen zijn uit … [Lees meer...] overWilgenman wordt Wilgenvrouw
Nestas hagunnan: een kerndoel literaire overlevering!
Een wereld erbij in de onderbouw Vorig jaar maakten wij ons er in Wat unbidan wi nu hard voor om literaire overlevering in het programma van het schoolvak Nederlands voor de onderbouw te krijgen. Nu ziet het ernaar uit dat dit onderdeel daar inderdaad terecht zal komen. Wie namelijk de conceptkerndoelen Nederlands bekijkt, komt - na even bladeren of scrollen - bij … [Lees meer...] overNestas hagunnan: een kerndoel literaire overlevering!
Hoe ouder hoe vrolijker
Ongemerkt gaan de jaren voorbij. Over herinneringen schijnt een glans van strijklicht. Vroegere geliefden worden opgeroepen, reizen worden opnieuw beleefd en wat werd gelezen ligt opgeslagen in het geheugen. Een vertaler op leeftijd verzamelt zijn gedachten en ziet om met een milde glimlach. Geen geweeklaag over karige contracten, beroerde bezoldiging of onstuitbare ontlezing. … [Lees meer...] overHoe ouder hoe vrolijker
Het beste van boekwinkeltjes: Cees Nooteboom, De zwanen van de Theems (1959)
Helge Bonset schrijft iedere maand over Nederlandstalige boeken die je zou moeten (her)lezen Wie weet dat Cees Nooteboom ooit op 26-jarige leeftijd een toneelstuk heeft geschreven? Ik, want ik zag het op 15-jarige leeftijd in Grand Theater Gooiland in Hilversum. Het werd gespeeld door de Nederlandse Comedie, onder regie van Han Bentz van den Berg, en met acteurs Joan … [Lees meer...] overHet beste van boekwinkeltjes: Cees Nooteboom, De zwanen van de Theems (1959)
Wat zijn de gevolgen van de leescrisis?
Jongeren lezen steeds minder en slechter. Een kwart van hen haalt zelfs het basisniveau niet. Ook in de rest van de maatschappij neemt de geletterdheid af. Het taalniveau van studenten is vaak niet voldoende voor een goede start in het hoger onderwijs. De potentiële gevolgen zijn groot. Om mee te komen in de samenleving moet je goed kunnen lezen en schrijven. Wie bijsluiters … [Lees meer...] overWat zijn de gevolgen van de leescrisis?
Waarom Vlaanderen? Taalwet, taalstrijd, taalgrens
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (3.2) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje bekijken ze aan de hand van enkele voorbeelden de rol van … [Lees meer...] overWaarom Vlaanderen? Taalwet, taalstrijd, taalgrens
Róllen en kûulen
In een zin gaan woorden op twee manieren relaties met elkaar aan: in de betekenis en in de vorm. Dit is met twee eenvoudige zinnen duidelijk te maken. In deze zin is de grammaticale functie van de man onderwerp en die van de hond lijdend voorwerp. Omdat de man verwijst naar een instantie die als uitvoerder optreedt van de handeling aaien, heeft dit zinsdeel de betekenis … [Lees meer...] overRóllen en kûulen
Gouds Marokkaans Nederlands
Jarenlang heeft Khalid Mourigh onderzoek gedaan naar de specifieke eigenschappen van het 'Marokkaans Nederlands', de specifieke vorm van Nederlands die door Marokkaanse jongeren gesproken wordt, en om preciezer te zijn naar de taal van de Marokkaanse jeugd in Gouda – een interessante plaats voor dit soort onderzoek omdat er naar verhouding veel Marokkaanse families wonen die … [Lees meer...] overGouds Marokkaans Nederlands
Die eigenaardige, hortende bezwerende vorm
Brieven die in de richting gaan van poëzie, pelgrimsliederen volgens Gerbrandy, en uiteindelijk in poëzie overgaan: blijkbaar heeft poëzie kwaliteiten die in gewoon proza niet direct te vinden zijn. In een interview met Jessurun d’Oliveira uit 1964, toen Op weg naar het einde net was verschenen, heeft Reve zich het meest duidelijk uitgelaten over wat hem tot het … [Lees meer...] overDie eigenaardige, hortende bezwerende vorm
Germaanse woorden voor torens
Dankzij de Romeinen is in alle Germaanse talen een vorm van toren gangbaar, maar dat zegt niet dat men in onze streken eerder geen weet van rijzig bouwen had. We bekijken wat noordelijke woorden voor torens, waarvan een zeer oud lijkt: Oudhoogduits urrea. Tweeduizend jaar geleden Een van de eerste getuigenissen van een toren gebouwd door Germanen is te vinden in … [Lees meer...] overGermaanse woorden voor torens
Creatief Schrijven Nederlands
Hoogleraar Jacqueline Bel legt in deze video uit waarom verhalen en schrijven zo relevant zijn en ze geeft een voorbeeld van wat je bij de bachelortrack Creatief Schrijven Nederlands aan de Vrije Universiteit Amsterdam kunt leren. … [Lees meer...] overCreatief Schrijven Nederlands
Ras en taal
Een intrigerende discussie, in het nieuwe nummer van het Journal of Sociolinguistics: moet er een raciolinguïstiek komen, een discipline die het verband tussen ras en taal bestudeert? De discussie is aangezwengeld door een artikel van de Amerikaanse geleerden Jonathan Rosa en Nelson Flores en verschillende andere geleerden reageren erop. Rosa en Flores hebben de laatste … [Lees meer...] overRas en taal
Waarom Vlaanderen? De volkstaal in evolutie
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (3.1) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje bekijken ze aan de hand van enkele voorbeelden de rol van … [Lees meer...] overWaarom Vlaanderen? De volkstaal in evolutie
