In de laatste jaren is er ontzettend veel onderzoek bijgekomen naar genderverhoudingen. De rol van mannelijke en vrouwelijke personages wordt regelmatig onder de loep genomen, ook in teksten. Tal van ridderromans en andere prachtige verhalen afkomstig uit de middeleeuwen zijn hier perfect voor. Ze zijn eindeloos te analyseren op de rol van de personages, standsverschillen en de … [Lees meer...] overTalige representatie van Heinric en Margriete in de Roman van Limborch
Uitgelicht
Stadsdichterschap, wat is dat eigenlijk?
De laatste jaren duiken stadsdichters op steeds meer plekken op. De kans is groot dat uw stad of dorp ook een dichter heeft aangesteld en dat u weleens werk van deze dichter tegenkomt. Maar wat houdt stadsdichter zijn precies in? Met die vraag ging ik aan de slag voor mijn bachelorscriptie aan de Radboud Universiteit. Ik onderzocht de ontwikkelingen van het stadsdichterschap … [Lees meer...] overStadsdichterschap, wat is dat eigenlijk?
Prescriptieve toevalligheden
Ik was ooit op een feestje bij mijn vriend W. Ook aanwezig was onze gemeenschappelijke vriend J. Die laatste gaf W. een kado (het was immers diens verjaardag). Het bleek om een boek te gaan, dat W. gretig begon door te bladeren. Daardoor viel er een ansichtkaart uit het boek op de grond. W. raapte hem op, las de achterkant, en keek hij toen stomverbaasd en eerlijk gezegd een … [Lees meer...] overPrescriptieve toevalligheden
Krachtig, bewonderenswaardig en ietwat onkenbaar
Haar leven lang heeft Hella Haasse in essays, interviews en gesprekken benadrukt hoe belangrijk voor haar het scheppen was, de creativiteit en de verbeelding. Haar oeuvre is daar het bewijs van. De ‘Lust zu fabulieren’ spat ervan af. Haar biografe noemt het schrijven een ‘tegengif’, dat de jonge Hella al begon in te zetten toen ze als 7-jarige aan haar lot werd overgelaten : … [Lees meer...] overKrachtig, bewonderenswaardig en ietwat onkenbaar
AVT/Anéla-dissertatieprijs voor Ulrika Klomp, LOT-prijzen voor Sharon Unsworth
De AVT/Anéla-dissertatieprijs voor het best taalkundige proefschrift van het afgelopen jaar is gewonnen door Ulrika Klomp voor haar proefschrift waarin ze de grammatica van Nederlandse Gebarentaal analyseert en beschrijft. De LOT-prijs voor het beste wetenschapscommunicatieproject op het gebied van de taalwetenschap gaat naar twee projecten: het jaarlijkse kindertaalfestival … [Lees meer...] overAVT/Anéla-dissertatieprijs voor Ulrika Klomp, LOT-prijzen voor Sharon Unsworth
Dialogisch en multiperspectivisch lezen in de brugklas
Afstand leren nemen en inzicht verwerven in wie spreekt en wie zwijgt Jonge en onervaren lezers hebben de neiging om mee te gaan met de verteller (Nikolajeva, 2010 en 2014). Ze zijn geneigd om vanuit zijn perspectief naar de wereld te kijken en zijn opvattingen over andere personages over te nemen. Zich verplaatsen in andere personages in een roman of een verhaal is geen … [Lees meer...] overDialogisch en multiperspectivisch lezen in de brugklas
Hans Clevers en de knikkers
Dat allerlei belangrijke academische titels en rollen, dat het grootste materiële succes, geen garantie zijn tegen afschuwelijk cynisme, werd deze week weer bewezen door Hans Clevers: universiteitshoogleraar in Utrecht, voormalig president van de KNAW, en in staat om het wetenschappelijk bedrijf te vergelijken met het verkopen van auto's. Tegen de Utrechtse universitaire … [Lees meer...] overHans Clevers en de knikkers
(Cata)strofen: Watersnoodmonumenten in taal
Tijdens deze Poëzieweek bespreekt de onderzoeksgroep Dealing with Disasters historische rampenpoëzie. Dit is de laatste aflevering van de serie (Cata)strofen, geschreven door projectleider Lotte Jensen. In de nacht van 31 januari op 1 februari voltrok zich een catastrofe in Nederland. In Zeeland, West-Brabant en Zuid-Hollandse eilanden braken de dijken door. De ramp ontnam … [Lees meer...] over(Cata)strofen: Watersnoodmonumenten in taal
(Cata)strofen: De Waal, verkoeling én verwoesting
Dichters schreven niet alleen over haar schoonheid, maar ook over de verwoesting van de natuur. Tijdens deze Poëzieweek bespreekt de onderzoeksgroep Dealing with Disasters historische rampenpoëzie. Dit is aflevering 4 van de serie (Cata)strofen, geschreven door promovendus Fons Meijer. Zelfs als de natuur zich van haar meest verwoestende kant laat zien, konden dichters … [Lees meer...] over(Cata)strofen: De Waal, verkoeling én verwoesting
De recensiedokter: De clichéreceptie van Marieke Lucas Rijnevelds Komijnsplitsers
Recensiedokter Evi Aarens diagnosticeert literaire recensies. Vandaag de vraag waarom de recensenten van kwaliteitskranten zo clichématig reageren op Marieke Lucas Rijnevelds Komijnsplitsers (Atlas Contact, 2022). Er is een goede reden een abonnement te nemen op de Vlaamse Poëziekrant. Helaas variëren de recensies sterk in kwaliteit, maar de interviews met dichters zijn … [Lees meer...] overDe recensiedokter: De clichéreceptie van Marieke Lucas Rijnevelds Komijnsplitsers
Polemiseren, polemiseren, dat is zo makkelijk, d’r is niks an
Hermans tekortgedaan Vorige week zaterdag plaatste de Volkskrant een nogal curieus artikel van Marian Slob over W.F. Hermans, of eigenlijk over het fenomeen ‘polemiek’, of eigenlijk over allebei niet. Het is de bewerking van een lezing die Slob uitsprak op de Parijse ambassade, waar ze drie maanden had mogen verblijven als gastschrijver, in het kader van het ‘Hermansjaar’ … [Lees meer...] overPolemiseren, polemiseren, dat is zo makkelijk, d’r is niks an
Hadewijch
Geschiedenis van het Nederlands in 100 literaire werken (12) Heel veel van wat we overgeleverd hebben uit de middeleeuwen, stond op rijm. Proza was vaak voor puur zakelijke doeleinden: ambtelijke documenten bijvoorbeeld. Maar Hadewijch (die leefde in de dertiende eeuw), schreef haar 'visioenen' in proza. Het zesde visioen begint betrekkelijk aards, met het noemen van … [Lees meer...] overHadewijch
Zinsontleding ontmanteld?
Over de toekomst van het grammaticaonderwijs Taalkundigen opperen al geruime tijd dat het grammaticaonderwijs behoefte heeft aan een moderne insteek. Daarmee bedoelen ze dat zowel inzichten uit de moderne taalkunde als uit het recente onderzoek naar effectief taalonderwijs beter geïntegreerd zouden moeten geraken in het grammaticaonderwijs. Dat levert alvast concrete … [Lees meer...] overZinsontleding ontmanteld?
(Cata)strofen: De natuur als waarschuwing
Tijdens deze Poëzieweek bespreekt de onderzoeksgroep Dealing with Disasters historische rampenpoëzie. Dit is aflevering 1 van de serie (Cata)strofen, geschreven door promovenda Marieke van Egeraat. Wy sien dat Godt van hier bovenmaer wy en willens noch niet gelooven,door onse boosheyt worden wy bedrogenen onse Sonden soo menichfout. Zo klonk een deel van een lied naar … [Lees meer...] over(Cata)strofen: De natuur als waarschuwing
Veel bla bla, weinig boem boem
De uitdrukking to keep your eyes peeled (‘alert blijven’) is waarschijnlijk niet gebaseerd op historisch Brits politicus Sir Robert Peel. Dat was een teleurstelling voor de presentatoren van het Breakfast programma van BBC Radio. Ze vroegen me nog hoe ik de uitdrukking in het Nederlands zou vertalen, maar ik had zelf nogal moeite om … [Lees meer...] overVeel bla bla, weinig boem boem
De hamvraag: is het ‘vegan’ of ‘veganistisch’?
Nog steeds herinner ik me het precieze moment waarop ik erachter kwam waar vlees van werd gemaakt. Een jaar of zes moet ik zijn geweest, toen ik samen met mijn moeder een etentje had bij mijn oom. Op mijn vraag wat we gingen eten, was het antwoord: lamsvlees! Verwarring volgde – waarom heette het lamsvlees? Het werd toch niet van lammetjes gemaakt…? ‘Jawel,’ antwoordde mijn oom … [Lees meer...] overDe hamvraag: is het ‘vegan’ of ‘veganistisch’?
Ik wil dat soort woorden gewoon niet horen
Rutte-IV en het debat over de regeringsverklaring, een kleine impressie Waarop had het betrekking, die uitroep van de voorzitter (Vera Bergkamp) dat ze bepaalde woorden niet meer wilde horen? Staan ze niet genotuleerd, was het buiten de microfoon gezegd? Het was aan het begin van de tweede dag, toen premier Rutte nog niet zo lang bezig was met zijn reactie en door Geert … [Lees meer...] overIk wil dat soort woorden gewoon niet horen
‘Waar ik thuiskom wil ik Lucas heten’
Recensie van Komijnsplitsers van Marieke Lucas Rijneveld Komijnsplitsers, de nieuwe dichtbundel van Marieke Lucas Rijneveld, begint met een haast programmatische waarschuwing: geluk is gevaarlijk. Het is gevaarlijk voor mensen die er ‘spaarzaam’ mee omgaan. Die mensen doen denken aan de ouders in Rijnevelds debuut De avond is ongemak (2018). De dood van hun zoon heeft hen … [Lees meer...] over‘Waar ik thuiskom wil ik Lucas heten’
Leven van St. Lutgart van Willem van Affligem
Geschiedenis van het Nederlands in 100 literaire werken (11) Lutgardis van Tongeren (1182 – 1246) was een belangrijke dertiende-eeuwse mystica en non. Haar leven werd al vrij snel na haar dood in het Latijn beschreven door de dominicaan Thomas van Cantimpré. De Nederlandse bewerking is mogelijk eveneens van een zeer geleerde monnik Willem van Affligem (1220-1297): zijn … [Lees meer...] overLeven van St. Lutgart van Willem van Affligem
“Het wonderei van Rodaan Al Galidi”
Het stukje hieronder is geschreven door Aletta Simpson uit Stellenbosch, Zuid-Afrika. Omdat het in het Afrikaans is geschreven, is bij sommige woorden ervoor gekozen om de Nederlandse vertaling in haakjes erachter te zetten omwille van begrijpelijkheid. Daar is ’n E. B. White aanhaling wat op die volgende neerkom: om humor te analiseer is soos om ʼn padda (kikker) te … [Lees meer...] over“Het wonderei van Rodaan Al Galidi”
De Liefde van Limborch en Lanseloet
Liefde is iets van alle tijden. De ideeën over hoe liefde zich zou moeten uiten, en hoe een goed huwelijk eruit zou moeten zien, veranderen echter met de jaren. Ook binnen een periode is nog niet iedereen het altijd met elkaar eens. Wat voor rol speelt standsverschil, bijvoorbeeld? Hebben de ouders zeggenschap over het trouwen van hun kind?Voor een cursus die ik volgde aan de … [Lees meer...] overDe Liefde van Limborch en Lanseloet
Plofklas en preteaching
Een paar dagen geleden besteedde Wouter van der Land hier op Neerlandistiek aandacht aan de talloze nieuwe woorden die Kees van Kooten gedurende zijn decennialange carrière als schrijver en satiricus heeft gemunt. Sommige ervan hebben het zelfs geschopt tot woordenboeklemma in de Dikke Van Dale, zoals regelneef en doemdenken. Nieuwe woorden in … [Lees meer...] overPlofklas en preteaching
Jong Neerlandistiek
Vandaag staat Neerlandistiek in het teken van de start van Jong Neerlandistiek. Op Jong Neerlandistiek maken jonge neerlandici en neerlandici in spe blogs, filmpjes, podcasts en liedjes over dingen die hen opvallen in de Nederlandse taal en letterkunde. De officiële opening van Jong Neerlandistiek vindt plaats om 17:30 uur en is te volgen via de deze link. Ben jij jong en wil … [Lees meer...] overJong Neerlandistiek
De Dwaling van Sahlins
Wie een beetje rondleest in de ethologie (gedragsbiologie) is wellicht bekend met de “Dwaling van Sahlins” (Sahlins’s Fallacy). Sahlins had de sociobiologie menen te kunnen ondergraven door erop te wijzen dat veel culturen geen woord hadden voor wiskundige breuken, en dat de mensen in zulke culturen daardoor niet bij machte waren te rekenen met verhoudingen die nodig waren om … [Lees meer...] overDe Dwaling van Sahlins
De Hermans-verhalen wedstrijd voor scholieren
"Wat is een held? Iemand die straffeloos onvoorzichtig is geweest." Het is een bekend citaat van de schrijver Willem Frederik Hermans (1921- 1995). Veel personages in zijn verhalen werden wél gestraft, trouwens ook als ze niet onvoorzichtig waren. Laat je inspireren door dit, of een ander citaat uit het werk van Hermans om in zijn voetsporen held op … [Lees meer...] overDe Hermans-verhalen wedstrijd voor scholieren
