Eind september verscheen bij uitgeverij Lannoo de Atlas van het dialect in Vlaanderen, een rijk geïllustreerd kijk- en leesboek van bijna 300 bladzijden over het dialect in Vlaanderen als taalkundig en maatschappelijk verschijnsel. De auteurs zijn Johan De Caluwe (UGent), Anne-Sophie Ghyselen (UGent-FWO Vlaanderen), Veronique De Tier (Instituut voor de Nederlandse Taal) en … [Lees meer...] overNieuw verschenen: Atlas van het dialect in Vlaanderen
Zoekresultaten voor: standaardtaal
Genomineerd voor de Taalboekenprijs 2021 [1/5]: Nicoline van der Sijs
De komende twee weken interviewt Onze Taal in een korte podcastreeks de genomineerden voor de Taalboekenprijs 2021. In de eerste aflevering vertelt historisch taalkundige Nicoline van der Sijs over haar genomineerde boek Taalwetten maken en vinden. Dat is een nauwgezette geschiedschrijving van het ontstaan van onze standaardtaal: van de eerste aanzetten tot regulering in de … [Lees meer...] overGenomineerd voor de Taalboekenprijs 2021 [1/5]: Nicoline van der Sijs
selderie / selderij
Verwarwoordenboek vervolg (233) selderie / selderij Dit zijn nevenvormen. selderie moesplant (apium graveolens) waarvan blad, stengel en knol worden gegeten. Ik vind selderiezout net iets beter geschikt voor dit … [Lees meer...] overselderie / selderij
Website Taaladvies.net vernieuwd
Persbericht Nederlandse Taalunie Taaladvies.net, de website met antwoorden op veelgestelde vragen over de Nederlandse taal en spelling, is in een fris en gebruiksvriendelijk nieuw jasje gestoken. Zo zijn de zoekfunctie en de manier van navigeren beter en gemakkelijker gemaakt. De samenwerkende organisaties achter de site, de Nederlandse Taalunie, het Genootschap Onze Taal, … [Lees meer...] overWebsite Taaladvies.net vernieuwd
In functie van de optimalisering van de nieuwe ANS
Onlangs werd in de onvolprezen nieuwsbrief van Onze Taal gewag gemaakt van een (Belgisch-) Limburgs talenwonder. Daar wilde ik natuurlijk meer over weten. Ik kwam uit bij een stuk in Het belang van Limburg van 4 juni (Genkse wijkmanager Vicky Steyvers (38) spreekt maar liefst 14 talen). Daarin werd twee maal de uitdrukking in functie van gebruikt: Die talen studeer ik dan … [Lees meer...] overIn functie van de optimalisering van de nieuwe ANS
Teloorgang van spraakverwarringen
Gids voor verborgen spraakverwarringen tussen Belgen en Nederlanders (20) intermezzo (4) Elke aflevering van de Gids (behalve de ‘intermezzo's’) beginnen wij met een inleidend woordje tot de opzet van deze reeks. Daarin beweren we dat er regelmatig talige uitwisselingen plaatsvinden tussen Belgen en Nederlanders. We hebben daarbij – zoals altijd in deze reeks – … [Lees meer...] overTeloorgang van spraakverwarringen
Regels en verlof
Gids voor verborgen spraakverwarringen tussen Belgen en Nederlanders (19) De landsgrens NL-BE trekt een duidelijke scheidingslijn doorheen het Nederlandse taalgebied voor wat betreft de huidige betekenis(sen) van een handvol woorden en uitdrukkingen; in deze gevallen gebruiken Nederlanders en Belgen dus dezelfde termen maar bedoelen ze er iets anders mee.Het spreekt voor … [Lees meer...] overRegels en verlof
Historisch taalkundigen zijn krachtpatsers
Augustusoverwegingen over ons vak (9) Ik heb het al eerder aangestipt: de historische taalkunde is van alle subdisciplines personeel gezien de kleinste. Aan het begin van deze eeuw leek hij zelfs op sterven na dood – hoogleraren in het vak emeriteerden zonder te worden opgevolgd. Er is daarop wat actie ondernomen, maar nog steeds zijn er als ik het goed zie alleen parttime … [Lees meer...] overHistorisch taalkundigen zijn krachtpatsers
Vooreerst en opvolgen
De landsgrens NL-BE trekt een duidelijke scheidingslijn doorheen het Nederlandse taalgebied voor wat betreft de huidige betekenis(sen) van een handvol woorden en uitdrukkingen; in deze gevallen gebruiken Nederlanders en Belgen dus dezelfde termen maar bedoelen ze er iets anders mee. Het spreekt voor zich dat je hier een momentopname ziet, want zoals het een levende taal … [Lees meer...] overVooreerst en opvolgen
Waarom popartiesten ervoor kiezen om in dialect te zingen
Van smartlap tot boerenpummelrock (I) Deze tekst is het resultaat van de Olympiade van PlusNederlands, die dit jaar in aangepaste vorm doorging. Leerlingen konden individueel deelnemen aan een Onderzoekslab, waarbij ze onder begeleiding van een of meerdere onderzoekers van een Nederlandse of Vlaamse universiteit met een eigen project aan de slag gingen. Tom … [Lees meer...] overWaarom popartiesten ervoor kiezen om in dialect te zingen
Etymologica: de wiskundige sjwa
Heel wat werktuigen en voorwerpen uit het boerenleven zijn in onbruik geraakt: dorsvlegels, houten eggen en hoefijzers bijvoorbeeld. Een beetje knutselende beunhaas kan met afgeschreven exemplaren nog wel creatief aan de slag. Oude hoefijzers zie je soms wel als deurgrendel, en een paar jaar geleden heb ik in Frankrijk een houten eg gezien die als bezemrek dienst deed. Dat … [Lees meer...] overEtymologica: de wiskundige sjwa
Etymologica: Hongaren zijn geen tovenaren
Over de herkomst van Vroegnieuwnederlands unger, unjer ‘tovenaar’, ungersei ‘duivelszwam’ en Noord-Hollands unjer ‘heermoes’ Hongaar Van ‘Hongaar’ en ‘Hongaars’ komen in de geschiedenis van het Nederlands twee varianten voor. De oudere variant luidt Honger, hongersch, met de klemtoon op de eerste lettergreep. Die benaming is waarschijnlijk via het Duits ons taalgebied … [Lees meer...] overEtymologica: Hongaren zijn geen tovenaren
Quasi / weerhouden
Gids voor verborgen spraakverwarringen tussen Belgen en Nederlanders (12) De landsgrens NL-BE trekt een duidelijke scheidingslijn doorheen het Nederlandse taalgebied voor wat betreft de huidige betekenis(sen) van een handvol woorden en uitdrukkingen; in deze gevallen gebruiken Nederlanders en Belgen dus dezelfde termen maar bedoelen ze er iets anders mee.Het spreekt voor … [Lees meer...] overQuasi / weerhouden
Achterstandsdenken
Graag reageren wij op de column De kwezelarij van de lage verwachtingen van hoofdredacteur Wido Smeets in het laatste nummer van Zuiderlucht, een uniek blad met een eigenzinnige visie. De column laat zien hoe negatief sommigen in Limburg nog steeds denken over dialectsprekende kinderen. Wij schrijven deze brief omdat wij weten dat het onterecht is om dialect – en breder, … [Lees meer...] overAchterstandsdenken
20 mei: Hoe wereldwijd is Nederlands?
Nederlands Wereldwijd in een chatroom! Op donderdag 20 mei met Voortvarend Nederlands! Virtueel. YouTube IVN Facebook IVN De IVN maakt een digitaal Colloquium Neerlandicum: Voortvarend Nederlands! Virtueel. Op 20 mei om 16:00 uur opent Algemeen Secretaris van de Taalunie Kris van de Poel de reeks met Stemmen uit de Internationale Neerlandistiek. Na Van de Poels … [Lees meer...] over20 mei: Hoe wereldwijd is Nederlands?
“Kijk, de keizer heeft geen kleren aan”
Automatiseerbare spellingsregels voor werkwoordsvormen ten dienste van een betere schrijfvaardigheid Blijkbaar heb ik met mijn opiniestukken in De Standaard (06/03/21 en 24/04/21) als een hond door het kegelspel van de werkwoordspelling gelopen. Ze hebben voor veel commotie gezorgd, vooral bij zelfverklaarde taalexperten, maar ook voor positieve reacties van mensen die … [Lees meer...] over“Kijk, de keizer heeft geen kleren aan”
Bij-, be, aan- en toekomen, wegdoen, doorgaan
Gids voor verborgen spraakverwarringen tussen Belgen en Nederlanders (8) De landsgrens NL-BE trekt een duidelijke scheidingslijn doorheen het Nederlandse taalgebied voor wat betreft de huidige betekenis(sen) van een handvol woorden en uitdrukkingen; in deze gevallen gebruiken Nederlanders en Belgen dus dezelfde termen maar bedoelen ze er iets anders mee.Het spreekt voor … [Lees meer...] overBij-, be, aan- en toekomen, wegdoen, doorgaan
Wie bepaalt wat ongrammaticaal is bij het centraal examen?
Gisteren betoogde ik dat grammaticale correctheid niet moet meetellen bij de beoordeling van het centraal examen Nederlands voor vwo en havo, onder andere omdat dit examen geacht wordt vooral leesvaardigheid te toetsen. Ook zagen we dat de correctievoorschriften en examenprogramma's bij de examens Nederlands van havo en vwo slordig en onduidelijk omschrijven waar bij … [Lees meer...] overWie bepaalt wat ongrammaticaal is bij het centraal examen?
20 april: webinar vernieuwde e-ANS
Op dinsdag 20 april van 15.00-16.30 uur presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) in samenwerking met de Taalunie de vernieuwde e-ANS. De Algemene Nederlandse Spraakkunst, kortweg ANS, is de meest uitgebreide Nederlandse beschrijving van de Nederlandse grammatica. De ANS is tot stand gekomen in Belgisch-Nederlandse samenwerking en verscheen voor het … [Lees meer...] over20 april: webinar vernieuwde e-ANS
Verschenen: Nicoline van der Sijs, Taalwetten maken en vinden
Het ontstaan van het Standaardnederlands Hoe en wanneer is de Nederlandse standaardtaal ontstaan? Nicoline van der Sijs laat zien hoe taalgeleerden in de zestiende en zeventiende eeuw discussieerden over de vraag hoe de ideale standaardtaal eruit diende te zien en hoe ze de taalnormen en -regels voor het Standaardnederlands vaststelden. Uit verschillende varianten … [Lees meer...] overVerschenen: Nicoline van der Sijs, Taalwetten maken en vinden
Regionale talen in Frankrijk erkend
Het Franse parlement heeft op 8 april 2021 een wet aangenomen waardoor de regionale talen in Frankrijk erkend worden en het gebruik ervan bevorderd: Proposition de loi relative à la protection patrimoniale des langues régionales et à leur promotion. De Franse overheid noemt niet enkel o.a. Baskisch en Bretoens, maar ook alle dialectgroepen binnen het Franse territorium … [Lees meer...] overRegionale talen in Frankrijk erkend
Een grammatica van het Nederlands voor Denen met heel veel voorbeelden
Door Peter Bakker Volgens de auteur Flemming Ravn, die op een middelbare school in Denemarken talen doceert, is zijn boek het eerste Nederlandse grammaticaboek in het Deens. Voor zover ik weet, heeft hij gelijk. Er zijn woordenboeken Deens-Hollands (ze bedoelen waarschijnlijk "Nederlands"), en er zijn een paar boekjes van het type ”Nederlands (maar ze schrijven Hollands) … [Lees meer...] overEen grammatica van het Nederlands voor Denen met heel veel voorbeelden
Listicles als voortzetting van ouderwets taaladvies
Door Marten van der Meulen Er is door de eeuwen heen op verschillende manieren over taalnormen geschreven. Aanvankelijk (zeg tussen 1550 en 1800) hadden we de normatieve grammatica's en spellingwerken, die als doel hadden het systeem van de taal te vormen. Vanaf eind negentiende eeuw kregen we ook de taaladviespublicatie: boekjes waarin uitsluitend problematische … [Lees meer...] overListicles als voortzetting van ouderwets taaladvies
Wat gebeurt er met sk-?
Door Henk Wolf In de loop van de eeuwen is sk- in veel Nederlandse dialecten veranderd in sch-. Zo zijn schijnen en schaap de vormen geworden die in de standaardtaal in gebruik zijn. Niet alle dialecten hebben echter aan dat proces meegedaan. Zie het bovenstaande kaartje van Jan Stroop. Bovendien zijn er hier en daar ook onvolledige veranderingen, waarbij de medeklinker na … [Lees meer...] overWat gebeurt er met sk-?
Het einde nabij? Over de toekomst van het Standaardnederlands in Vlaanderen.
In de reeks ‘Lichtpuntjes van het Nederlands’ vertelt Anne-Sophie Ghyselen over dialect, tussentaal en standaardtaal in Vlaanderen. … [Lees meer...] overHet einde nabij? Over de toekomst van het Standaardnederlands in Vlaanderen.
