Brieven van Frans Lodewijk Pannekoek aan Gerard Reve Zonder de vriendschap van Gerard Reve met Frans Lodewijk Pannekoek in hun Friese jaren zou waarschijnlijk slechts een enkele kunstverzamelaar van de etser en schilder Pannekoek hebben gehoord. Wat de beeldend kunstenaar betreft was dat misschien ook het beste geweest. In tegenstelling tot Reve, was FLP wars van het … [Lees meer...] overEen vreemde tovenaar
20e eeuw
Kinderen van sterk volk zijn Brabants menschen
Anton van Duinkerkens Brabantse herinneringen Anton van Duinkerken was een schrijver van de fierheid. Andere dichters hebben over gevoelens van liefde, of woede, of eenzaamheid geschreven, maar in de Nederlandse literatuur waren er weinigen die zo goed de trots onder woorden konden brengen: van trots over zijn geloof ("Jawel, mijneer, ik noem mij katholiek") tot en met … [Lees meer...] overKinderen van sterk volk zijn Brabants menschen
15 maart 2025: Lezing Andreas Burnier, veelzijdig pionier
16.00 uurPerdu | AmsterdamPrijs: 8 euro Koop je tickets Te vaak gaat het werk van historische queer iconen verloren. Andreas Burnier schreef in de jaren zestig al openlijk over de lesbische liefde en bekritiseerde het masculiene systeem dat vrouwen uitsluit. Toch weten velen niet wie zij is, terwijl we nog steeds veel van haar kunnen leren. Op 15 maart vertellen Minke … [Lees meer...] over15 maart 2025: Lezing Andreas Burnier, veelzijdig pionier
Eerst ‘Het licht’, dan ‘De wandelaar’
De tweede uitgave van Nijhoffs debuutbundel De wandelaar is in 1926 verschenen, met heel wat wijzigingen, die naar de mening van vele poëzielezers zelden verbeteringen zijn. De meest opvallende en betekenisvolle verandering is de omzetting van de eerste twee gedichten: de uitgave van 1916 opent met het gedicht ‘De wandelaar’, waarna het sonnet ‘Het licht’ verschijnt, in … [Lees meer...] overEerst ‘Het licht’, dan ‘De wandelaar’
De oorlog van Jan Arends (1925-1974)
Vandaag, 13 februari, de honderdste geboortedag van de dichter, schrijver en huisknecht Jan Arends, ontving ik een verhelderend artikel van Erik Schaap over de oorlogsjaren van Arends, die zich in de oorlog in Amsterdam in een impulsieve bui blijkt te hebben aangemeld bij de Kriegsmarine, zo werd duidelijk uit het CABR-dossier van Arends in het Nationaal Archief. Maar even snel … [Lees meer...] overDe oorlog van Jan Arends (1925-1974)
Dèr Mouw-middag in Den Haag
Op zondagmiddag 9 februari 2025 was er in De Constant Rebecquestraat in Den Haag, in zaal 3 - onderdeel van Het nationale toneel - een middag georganiseerd rondom dichter / filosoof Johan Andreas dèr Mouw. Zaal 3 is een ‘laboratorium voor de jongste nieuwe makers’. Men focust daar ‘op toneel en performance, met cross-overs naar beeldende kunst, muziek, poëzie en filosofie. … [Lees meer...] overDèr Mouw-middag in Den Haag
‘De feiten zijn maar kiezelstenen’
Overwegingen bij de Bomans-biografie van Gé Vaartjes Over Godfried Bomans kunnen we kort zijn: dat was een ronduit nare man. Hij loog, fantaseerde, was in vrijwel alle opzichten ontrouw, was in de omgang en financieel onbetrouwbaar, gedroeg zich bij voortduring miskend en verwend, was een ijdeltuit die schreeuwde om bevestiging en hij vertoonde pestgedrag, bij voorkeur … [Lees meer...] over‘De feiten zijn maar kiezelstenen’
Hardleerse hymnes
‘Tussen kanselcultuur en kwezelarij.’ Zo zou ik, in een milde bui, de bijdrage willen omschrijven die Jan Uyttendaele publiceerde op Neerlandistiek. Via die site reikt hij leraren Nederlands geregeld ‘digitale leermiddelen’ aan. Ditmaal aangaande een heruitgave, begin vorig jaar, van de novelle Monsieur Hawarden.In eerdere bijdragen behandelde Uyttendaele onder meer Lanseloet … [Lees meer...] overHardleerse hymnes
Herinneringen aan Victor E. van Vriesland
Toen Rob Groenewegen Weerloos tegenover alles. Het leven van Victor E. van Vriesland (Amsterdam/Antwerpen 2023) publiceerde, had ik de biograaf vanaf 2011 via bijna dagelijkse mailtjes voortdurend informatie over deze fascinerende letterkundige verschaft. Zelf heb ik afgezien van een biografie, omdat ik geen afstand kon nemen. Maar ik geef graag hieronder mijn persoonlijke … [Lees meer...] overHerinneringen aan Victor E. van Vriesland
De geschiedenis van het verloren Pijpelijntjes
Een roman met een opdracht aan een vriend Het is het jaar 1904. De roman Pijpelijntjes van Jacob Israël de Haan is zojuist uitgegeven met een opdracht aan zijn vriend Arnold Aletrino, misschien de eerste Nederlandstalige roman waarin een homoseksuele relatie openlijk beschreven wordt. Het verloop heeft iets weg van een detectiveroman. Onmiddellijk na de verschijning heeft … [Lees meer...] overDe geschiedenis van het verloren Pijpelijntjes
Een Nederlandse vriend van Guillaume Apollinaire
De dichter Fritz Vanderpyl (Den Haag, 1876 - Lagnes, 1965) of de zoektocht naar een vergeten Nederlandse schrijver in de Provence en elders Waarde collega’s, beste vrienden, Ik ben blij vandaag hier het woord te mogen voeren over een vergeten Nederlandse schrijver. Alles is in Brussel, mijn huidige woonplaats, aan het begin van de pandemie begonnen. Ik genoot toen van … [Lees meer...] overEen Nederlandse vriend van Guillaume Apollinaire
Een nagekomen brief van Belcampo
Na verschijnen van de biografie Groots en onbekommerd is de schrijver Belcampo (Herman Pieter Schönfeld Wichers, 1902-1990) opnieuw tot leven gekomen. In het boek, maar ook in gesprekken die ik na lezingen en interviews met belangstellenden voerde. Weetjes, anekdotes, ontmoetingen. Onlangs ontving ik een brief die Belcampo op 11 januari 1984 stuurde aan Sandra Faneker. Als … [Lees meer...] overEen nagekomen brief van Belcampo
Overleden: Esther Jansma (1958-2025)
Ons bereikt het bericht dat in haar woonplaats Utrecht Esther Jansma is overleden. Jansma was onder meer deskundige op het gebied van de dendrochronologie, dichter en romanschrijver. Op Neerlandistiek publiceerden we twee jaar geleden een met cijfers onderbouwd pittig stuk van Jansma over man-vrouwverhoudingen bij onder meer de winnaars en de juryleden van de P.C. Hooftprijs. … [Lees meer...] overOverleden: Esther Jansma (1958-2025)
22 januari t/m 22 februari 2025: Tentoonstelling Getekend: Jan Engelman
Onder de titel Getekend: Jan Engelman is een kleine presentatie te zien van gesigneerde opdrachtexemplaren van publicaties van Jan Engelman (1900-1972), een van de oprichters van het tijdschrift De Gemeenschap en van 1925-1930 en van 1934-1941 redactielid. De opdrachten zijn geschreven voor vrienden, familieleden, journalisten, kunstenaars en literatoren en … [Lees meer...] over22 januari t/m 22 februari 2025: Tentoonstelling Getekend: Jan Engelman
Verschenen: Het Bureau in het Zweeds
Bij de Zweedse uitgeverij Nilsson versceen de vertaling door Olov Hyllienmark van het eerste deel van Het Bureau (Byrån): Herr Beerta (Meneer Beerta). De krant Expressen is alvast enthousiast: "Årets bästa bok är 800 sidor av banala samtal" (het beste boek van het jaar bestaat uit 800 pagina's banale praatjes). Uit de beschrijving van de uitgever: Amsterdam 1957. Maarten … [Lees meer...] overVerschenen: Het Bureau in het Zweeds
3 februari 2025: Biografie op de Bühne over Bomans en Blaman
3 februari in het Torpedo Theater: Biografie op bühne met Gé Vaartjes over Godfried Bomans en Merel Leeman over Anna Blaman Op 3 februari zijn Gé Vaartjes en Merel Leeman te gast tijdens Biografie op de bühne, het maandelijkse praatprogramma van Biografieportaal in het Torpedo Theater in Amsterdam. Gé Vaartjes over Godfried Bomans Hij was bijna klaar met zijn biografie toen … [Lees meer...] over3 februari 2025: Biografie op de Bühne over Bomans en Blaman
Lauwe banketstaaf
Over de biograaf over de biografie over Godfried Bomans Daar komt-ie aan, hoor! De (altijd zeggen: ‘langverwachte’) biografie van Godfried Bomans door Gé Vaartjes. De boekenbijlage van de Volkskrant heeft de primeur, met maar liefst vier hele pagina’s over het boek. Of, dat wil zeggen: over het boek? Nou nee, over het boek gaat het eigenlijk helemaal niet, het gaat over … [Lees meer...] overLauwe banketstaaf
Te verschijnen: Andreas Burnier, L’heure des garçons
Mededeling Stichting Andreas Burnier In het voorjaar van 2025 verschijnt bij Les Editions du Typhon in Marseille een Franse vertaling van Het jongensuur van Andreas Burnier. De vertaler Mireille Cohendy vertaalde voor deze uitgeverij al eerder het boek van Dola de Jong, De thuiswacht onder de prachtige Franse titel Les désirs flous. Typhon is een jonge ambitieuze … [Lees meer...] overTe verschijnen: Andreas Burnier, L’heure des garçons
4 februari 2025: LiteraTour met Halil Gür
Op dinsdag 4 februari viert studievereniging Nieuw Nederlands Peil (NNP) in samenwerking met de Universiteitsbibliotheek Leiden het schrijversjubileum van Halil Gür, de ‘godfather van de migrantenliteratuur’ en een van de veelzijdigste en eigenzinnigste auteurs van zijn generatie. Met zijn debuutbundel Gekke Mustafa en andere verhalen (1984) vestigde Gür zijn naam en maakte … [Lees meer...] over4 februari 2025: LiteraTour met Halil Gür
21 maart 2025: Jaarcongres De Moderne Tijd
Jaarcongres De Moderne TijdToekomst in de lage landen, 1780-1940vrijdag 21 maart 2025Locatie: Amsterdam, Spuistraat 134, P.C. Hoofthuis, zaal 1.04 De huidige tijd lijkt doordrenkt te zijn met beelden van de toekomst. Wie de krant openslaat leest sombere analyses over de toekomst van het klimaat, de democratie en de rechtsstaat. Ook in de negentiende en de eerste decennia … [Lees meer...] over21 maart 2025: Jaarcongres De Moderne Tijd
1 februari 2025: Anton de Kom vandaag
Op 1 februari organiseert het Bijlmerparktheater een bijeenkomst om het gedachtegoed van Anton de Kom en de actualiteit ervan in het licht te zetten. … [Lees meer...] over1 februari 2025: Anton de Kom vandaag
De ondeugende Frederik
We schrijven 1943. Een gezellige tijd! De hele dag avondklok en lezen maar. Guurtje Johanna Hendrika Reurslag (1886-1949) schreef een resem werken ten behoeve van het opvoeden van de jeugd en ook een fiks aantal kinderboeken die misschien met hetzelfde idee ontstonden. In elk geval schrapte zij uit pedagogische overwegingen twee van Hoffmanns Struwwelpeterverhalen, als bennende … [Lees meer...] overDe ondeugende Frederik
De populairste modenamen tussen 1920 en 2023
Voornamendrift 114 Er was de afgelopen week weer veel media aandacht voor de populaire voornamen van 2024, ook al was er nauwelijks verschil met die van 2023. Dat komt omdat voornamen tegenwoordig modenamen zijn die doorgaans een generatie, dus zo’n 20 tot 25 jaar, populair zijn. Veranderingen zijn van jaar tot jaar klein, maar gaan wel gestaag door tot een vrijwel nieuwe … [Lees meer...] overDe populairste modenamen tussen 1920 en 2023
Niks geen vage buitenlander
De anglofilie volgens Benno Barnard God heeft van mij een schrijver gemaakt en de duivel een Nederlander.Benno Barnard, Dagboek van een landjonker, motto Uitgesteld paradijs is de titel van een prozabundel van Benno Barnard. De meeste essays en beschouwingen in het boek gaan over België, het eerste buitenland waar de Nederlandse schrijver zich voor lange tijd … [Lees meer...] overNiks geen vage buitenlander
Dichters over Gorter: Erik Bindervoet
In de bundel Aap uit 2002 zijn deze twee kwatrijnen te vinden: Blijf toch dromen van dat arbeidersparadijs! Blij dans je op de strandmuur En je hoeft er nooit schone sokken aan! O zoete tijden die zijn dan. Hyperactief vallen mokknikkers en pruilfluitjes In brijz'len op de hinkels. De Geest der Nieuwe Mensheid gruist: te lang Is de nederlaag … [Lees meer...] overDichters over Gorter: Erik Bindervoet
