De canon als collectief cultureel (kortetermijn)geheugen Op vrijdag 7 oktober reflecteerden verschillende neerlandici in de Koninklijke Bibliotheek op de resultaten van de canonenquête. Op Neerlandistiek worden de bijdragen van de sprekers gebundeld - opdat de discussie breder kan worden voortgezet. Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hic anda thu. De (ietwat … [Lees meer...] overHet lege nest van de historische letterkunde
canon
De canon anno 2002, en daarna
Op vrijdag 7 oktober reflecteerden verschillende neerlandici in de Koninklijke Bibliotheek op de resultaten van de canonenquête. Op Neerlandistiek worden de bijdragen van de sprekers gebundeld - opdat de discussie breder kan worden voortgezet. De canon bestond niet, was hoogstens iets uit vervlogen en paternalistische tijden. Ik heb het over 2002. Mensen wisten nog wel wat … [Lees meer...] overDe canon anno 2002, en daarna
Wederzijds onbegrip over vrouwen in de canon
Veel bijval had ik niet gehoopt te oogsten met een kort stukje dat ik op Neerlandistiek gepubliceerd heb, afgelopen maandag. Dat hoeft ook niet. Het lijkt me voor de discussie juist wel prettig dat de meningen niet gelijk lopen. Dit stuk is bedoeld als weerwoord op de reacties. Op de serieuze dan. Niet die welke gemakkelijke ad-hominem-torpedo’s afvuren. Een aantal negatieve … [Lees meer...] overWederzijds onbegrip over vrouwen in de canon
Van loopgraaf naar guerrilla
De belangrijkste functie van canonieke werken is, denk ik, dat ze apocriefe teksten mogelijk maken. Mij lukt het anders niet om naar literatuurlijstjes te kijken. De cruciaalste vijftig boeken van het decennium, de vijftien titels die het voor- of najaar kleuren, twintig romans voor bij het kerst- of paasvuur, de ideale bundels voor een actieve luiervakantie, de miskendste … [Lees meer...] overVan loopgraaf naar guerrilla
Anton de Kom in de canon
De beste manier om iemand in de literaire canon te krijgen is waarschijnlijk niet door hem of haar in de canon te zetten: een lijst met namen te publiceren die je 'de canon' noemt en daar dan jouw held in te plaatsen. Er ontstaat dan wel enige tijd rumoer over jouw lijst – het maakt niet uit wie je op de lijst zet, rumoer ontstaat er toch – maar daarna is iedereen alles weer … [Lees meer...] overAnton de Kom in de canon
De canon is geen kwestie van smaak
Vanochtend trok ik eerst bleek weg, schoot ik toen in de lach en werd ik daarna gelukkig. Ik trok bleek weg van de tekst van Freek Van de Velde op deze site over de ‘verontwaardiging’ rond de matige representatie van vrouwelijke auteurs in de canon, waarover later meer. Het stuk deed me dan wel weer in de lach schieten toen ik Van de Velde met droge ogen zag beweren dat Annie … [Lees meer...] overDe canon is geen kwestie van smaak
Vrouwen in de canon: vanwaar die verontwaardiging?
Als co-auteur van het rapport over de canon-enquête, waar nu zoveel om te doen is, en als onderzoeker die zich buigt over gender en literatuur, heb ik me verbaasd over de teneur in heel wat stukken van de enorme stortvloed van reacties op ons rapport met onder andere allerlei stukken op Neerlandistiek. Het valt me op dat nogal wat mensen verontwaardigd zijn over het geringe … [Lees meer...] overVrouwen in de canon: vanwaar die verontwaardiging?
De student stelt zelf de leeslijst samen
Onlangs, tijdens een boekpresentatie bij uitgeverij Prometheus in Amsterdam, sprak ik met een aantal schrijvers over – hoe kan het ook anders – lezen en schrijven. Schrijvers zijn lezers. Wij hink-stap-sprongen van het ene boek naar het andere in een sfeer van leeftijdloze geestdrift en herkenning. Ja, zei ik met enige ironie, het lezen heeft ons veel gebracht. Schrijven … [Lees meer...] overDe student stelt zelf de leeslijst samen
Literaire canon en taalnorm
Je hebt in de neerlandistiek taalkundigen en letterkundigen. Die praten natuurlijk wel met elkaar, maar zelden over het vak, en dat is jammer want de discussies lijken soms op elkaar. Zo doet de discussie over de literaire canon die nu opflakkert me altijd denken aan gesprekken over de taalnorm. Canon en taalnorm zijn op een bepaald niveau gelijkaardige begrippen: beiden … [Lees meer...] overLiteraire canon en taalnorm
Wat unbidan wi nu
Een kerndoel literaire overlevering in de onderbouw In oktober 2022 is de literaire canon van het Nederlandstalige taalgebied opnieuw vastgesteld; de laatste keer dat dit gebeurde was in 2002. Natuurlijk zorgt dit ook nu voor reuring: welke teksten of auteurs hadden niet mogen ontbreken en welke staan er ‘ten onrechte’ op de lijst? Ons vermoeden is dat er geen … [Lees meer...] overWat unbidan wi nu
De canon, het manifest en de leraar Nederlands
De canon is in beweging. In Nederland en Vlaanderen opende schrijverscollectief Fixdit anderhalf jaar geleden het debat over ontbrekende vrouwelijke auteurs in de canon met een opiniestuk in Trouw. Er volgden essays, podcasts, interviews over en heruitgaven van het werk van onder anderen Mary Dorna, Virginie Loveling, Carry van Bruggen en Lin Scholte. Nu is er een … [Lees meer...] overDe canon, het manifest en de leraar Nederlands
‘Wij zijn veelstemmig onszelf’
Elf schrijvers hebben zich verenigd in een collectief onder de naam FixDit. Zo'n naam roept vragen op: wat is dit dat gefikst moet worden? En wie moet het fiksen? Er worden zeer uiteenlopende antwoorden op die vragen gegeven in het boekje Optimistische woede dat het collectief deze week uitbracht. Dat was waarschijnlijk ook de opzet van dit boekje: de schrijvers manifesteren … [Lees meer...] over‘Wij zijn veelstemmig onszelf’
7 oktober 2022: Debatmiddag canon 2022
Wat is de status en inhoud van de literaire canon anno 2022? Zo’n tweeduizend literatuurliefhebbers vulden de Canonenquête 2022 in en bogen zich over deze en andere vragen rond de canon. De resultaten zijn voer voor discussie. Op vrijdag 7 oktober 2022 trappen we het Canonfestival af met een debatmiddag in de KB, Den Haag. Het belooft een enerverende middag te worden vol frisse … [Lees meer...] over7 oktober 2022: Debatmiddag canon 2022
Canonenquête 2022: Doe mee!
Welke boeken doen er écht toe? Om een antwoord op deze vraag te krijgen is de Canonenquête gelanceerd, gericht aan literatuurliefhebbers in Nederland, België, Suriname, de Caribische eilanden en ver daarbuiten. Dit initiatief beoogt het debat aan te zwengelen over de rollen en functies van literaire canons anno 2022. U heeft nog een aantal dagen om uw mening … [Lees meer...] overCanonenquête 2022: Doe mee!
Canonenquête 2022
Welke boeken doen er écht toe? Vul de Canonenquête 2022 nu in en praat mee over de Nederlandstalige literaire canon! Met deze enquête willen we de discussie openen over de rollen en functies die een canon anno 2022 kan hebben én natuurlijk de lastigste vraag beantwoorden: welke werken behoren er volgens jou tot die Nederlandstalige canon? De enquête sluit op 19 juni 2022 en de … [Lees meer...] overCanonenquête 2022
17 maart 2022: Literaire helden in de klas #3
Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren Hoe ga je als leerkracht creatief aan de slag met literaire klassiekers? Hoe breng je tijdloze teksten tot leven in de klas? Kom op 17 maart inspiratie opdoen tijdens de derde editie van Literaire helden in de klas. In deze lightversie van onze inspiratiedag presenteren we een selectie ideale lessen over … [Lees meer...] over17 maart 2022: Literaire helden in de klas #3
Is de canonieke status voor vrouwen nog altijd een dubbeltje op zijn kant?
In dit college vertelt Maaike Meijer hoe de literaire canon functioneert en hoe belangrijk het is dat die representatief is. Vrouwen schrijven alweer honderdvijftig jaar, in groten getale en volop, maar uitsluitingsmechanismen bestaan nog altijd. In steeds subtielere vormen. Ze laat zien hoe ze werken en wat we eraan kunnen doen. Als voorbeeld kiest zij voor de carrières van … [Lees meer...] overIs de canonieke status voor vrouwen nog altijd een dubbeltje op zijn kant?
Verhalen van kleur in de canon | Canonconversaties #3
KANTL · Canonconversaties #3 | Verhalen van kleur in de canon Een andere kritiek op de literaire canon luidt dat die getuigt van een gebrek aan culturele diversiteit. Welke verhalen van kleur zijn er in de mazen van het net blijven steken? Hoe kan de canon meerstemmiger, inclusiever worden zonder de literatuurgeschiedenis geweld aan te doen? Deze vragen staan … [Lees meer...] overVerhalen van kleur in de canon | Canonconversaties #3
Waarover je Harry Mulisch nooit hoorde
Het verschijnen van De nieuwe koloniale leeslijst is een gebeurtenis van literair-historisch belang, een boek dat de plaats van de (post)koloniale letteren verandert. Ja, schrijvers uit de kolonieën doen al heel lang van zich laten spreken, en hebben ook al heel lang lezers in Nederland weten te vinden. Ja, Michiel van Kempen doet al heel lang onvermoeibaar zendingswerk als … [Lees meer...] overWaarover je Harry Mulisch nooit hoorde
Uit: Louis Couperus, De stille kracht (1900)
In deze visionaire roman, die Couperus grotendeels schreef tijdens een lange reis in het toenmalige Nederlandsch-Indië, evoceert de auteur de confrontatie tussen Oost en West, overheerste en overheerser, waarbij de laatste geen weet heeft van de reële gevoelens van diegenen die hem schijnbaar onderdanig zijn. … [Lees meer...] overUit: Louis Couperus, De stille kracht (1900)
Frank Willaert leest Het Boek Alfa
Noem je Het Boek Alfa (1963) een experimentele roman, dan heb je al veel lezers afgeschrikt. Zelf werd ik voor het boek pas gewonnen in 2011, toen de schrijfster Monika van Paemel tijdens de viering van het honderdvijfentwintig jarig bestaan van de KANTL een fragment op een werkelijk sublieme wijze voorlas. Want dit boek is toch vooral een ode aan de taal. De onstelpbare … [Lees meer...] overFrank Willaert leest Het Boek Alfa
De canon – een podcast
Deze zomer wijdde de radiozender Klara een mooie podcastserie aan de canon van de Nederlandse literatuur die de KANTL eerder een opfrisbeurt had gegeven. Je kunt alle afleveringen nu beluisteren, bijvoorbeeld via Spotify of op de website van Klara. … [Lees meer...] overDe canon – een podcast
Struggle for life van literaire teksten. Hoe Max Havelaar kon overleven
Op 29 juni gaf Marita Mathijsen een zoom-college over ‘Struggle for life van literaire teksten. Hoe Max Havelaar kon overleven’. Het is een college in de reeks ‘Dit hebben wij in huis’ van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. … [Lees meer...] overStruggle for life van literaire teksten. Hoe Max Havelaar kon overleven
De Blinde Vlek
Over de nieuwe canon van de KANTL Door Martijn Benders Ik zie een hele kleine versie van mezelf, een miertjesmartinus voor een hele schattige minipiramide staan, en uit het raam van verdieping 45 steekt een minimiertje het kopje met pet, een poortjeswachter, en hij zegt we hebben een blinde vlek die jij zelf in mag vullen, mierenmartinus.En ik ervaareen heel mooi klein … [Lees meer...] overDe Blinde Vlek
Het foute boek
Door Marie-José Klaver Gangreen 1 (Black Venus) van Jef Geeraerts is in België uit de literaire canon gegooid. ‘De commissie kon zich niet vinden in de machtspositie van de witte man die zwarte vrouwen als gebruiksvoorwerpen ziet,’ zei canoncommissievoorzitter Erik Vlaminck op Radio 1 van de VRT. De canon van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL) … [Lees meer...] overHet foute boek
