De canon volgens Claes Paul Claes is een van de beste lezers van het Nederlandse taalgebied, maar ook een man die van stelligheid houdt. Dat blijkt nu weer uit zijn Canon van de Nederlandse poëzie. Dat boek bestaat uit 100 klassieke gedichten van de Nederlandse dichtkunst – van hebban olla tot aan geen geld / geen vuur / geen speed. "Deze bloemlezing is niet samengesteld … [Lees meer...] overDe canon als natuurfenomeen
canon
Reize door het Canonland
Vorig jaar werd de literaire canon van 2022 gepresenteerd. De lijst was samengesteld door “professionele lezers en liefhebbers van de Nederlandstalige literatuur binnen en buiten het Nederlandse taalgebied”. Bijna de helft van hen was docent Nederlands. Anders lag dat bij de literaire canon die precies twintig jaar eerder wereldkundig werd gemaakt. Hierin hadden alleen leden … [Lees meer...] overReize door het Canonland
Hoe doder, hoe minder verkoopsucces
Kunnen de auteurs die veel genoemd worden in de recente canonenquête een potje breken in de bestsellerlijsten van de afgelopen twee decennia? In hoeverre is de genderongelijkheid van de literaire canon ook te zien in de Bestseller60? De Lezer des Vaderlands vergelijkt de resultaten van de onlangs gepubliceerde canonenquête met de bestsellerlijsten van de afgelopen twee … [Lees meer...] overHoe doder, hoe minder verkoopsucces
De literaire canon als verkoopsucces
Wat valt er op als je een lijst met canonieke werken vergelijkt met de bestsellerlijst? Hoe zichtbaar is de literaire canon? De Lezer des Vaderlands vergelijkt de resultaten van de onlangs gepubliceerde canonenquête met de bestsellerlijsten van de afgelopen twee decennia. Bronnen: - Lieke van Deinsen, Anthe Sevenants & Freek van de Velde (2022), De … [Lees meer...] overDe literaire canon als verkoopsucces
Canonieke belevingswereld
In de zinvolle, prettig doorwakkerende, discussie over de Canon van de Nederlandse letterkunde duikt her en der ook weer, als het om scholieren gaat, de gedachte op dat literatuur moet ‘aansluiten bij de belevingswereld’ en ‘herkenning’ moet bieden. Ik verbaas me erover dat deze fenomenen als progressief en zelfs inclusief worden beschouwd, terwijl er in werkelijkheid een zeer … [Lees meer...] overCanonieke belevingswereld
Digitalisering, canonisering en het ‘slachthuis van de literatuur’
Het digitaliseren van literair erfgoed vergroot de toegankelijkheid en digitale zichtbaarheid van literaire werken en auteurs. Dat is belangrijk voor het onderwijs, voor wetenschappelijk onderzoek en voor onze Nederlandstalige (lees)cultuur. Digitalisering heeft echter ook ongewenste bij-effecten. Juist door de digitale beschikbaarheid van werken wordt de canonisering van een … [Lees meer...] overDigitalisering, canonisering en het ‘slachthuis van de literatuur’
Misschien vinden we ons geheugen ooit terug
Op vrijdag 7 oktober reflecteerden verschillende neerlandici in de Koninklijke Bibliotheek op de resultaten van de canonenquête. Op Neerlandistiek worden de bijdragen van de sprekers gebundeld - opdat de discussie breder kan worden voortgezet. Ik lees in de resultaten van de enquête dat de gemiddelde leeftijd van de respondenten op 54,3 jaar ligt. Dat geeft mij nog net een … [Lees meer...] overMisschien vinden we ons geheugen ooit terug
Een enquête naar literaire klassieken en jongeren
Op vrijdag 7 oktober reflecteerden verschillende neerlandici in de Koninklijke Bibliotheek op de resultaten van de canonenquête. Op Neerlandistiek worden de bijdragen van de sprekers gebundeld - opdat de discussie breder kan worden voortgezet. Reden tot het uitzetten van deze enquête was onder meer de vraag of we onze klassieken met een canon kunnen behoeden voor de … [Lees meer...] overEen enquête naar literaire klassieken en jongeren
Die canon? Die kan altijd nog
Op vrijdag 7 oktober reflecteerden verschillende neerlandici in de Koninklijke Bibliotheek op de resultaten van de canonenquête. Op Neerlandistiek worden de bijdragen van de sprekers gebundeld - opdat de discussie breder kan worden voortgezet. De leesambassadeurs van Blink. Ze staan niet in de literaire canon van 2022. De een heet Kluun, een ander Özcan Akyol en de volgende … [Lees meer...] overDie canon? Die kan altijd nog
De canon in de klas
Op vrijdag 7 oktober reflecteerden verschillende neerlandici in de Koninklijke Bibliotheek op de resultaten van de canonenquête. Op Neerlandistiek worden de bijdragen van de sprekers gebundeld - opdat de discussie breder kan worden voortgezet. De canon moet de klas in, omdat goed onderwijs altijd op inhoud georiënteerd is, en zonder canon hebben we geen inhoud.In plaats … [Lees meer...] overDe canon in de klas
Wuivend riet
Canons als inspiratiebron voor het onderwijs Op vrijdag 7 oktober reflecteerden verschillende neerlandici in de Koninklijke Bibliotheek op de resultaten van de canonenquête. Op Neerlandistiek worden de bijdragen van de sprekers gebundeld - opdat de discussie breder kan worden voortgezet. Canon: oorspronkelijke betekenis ‘recht als een rietstengel’, ‘meetlat’.(Irene … [Lees meer...] overWuivend riet
Een nieuwe canon voor Nederlandstalige literatuur
Paden ontstaan door erover te lopen Op vrijdag 7 oktober reflecteerden verschillende neerlandici in de Koninklijke Bibliotheek op de resultaten van de canonenquête. Op Neerlandistiek worden de bijdragen van de sprekers gebundeld - opdat de discussie breder kan worden voortgezet. Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit een Europees en een Caribisch deel, met het land … [Lees meer...] overEen nieuwe canon voor Nederlandstalige literatuur
Leve de canonenquête
Op vrijdag 7 oktober reflecteerden verschillende neerlandici in de Koninklijke Bibliotheek op de resultaten van de canonenquête. Op Neerlandistiek worden de bijdragen van de sprekers gebundeld - opdat de discussie breder kan worden voortgezet. Ik geef drie redenen waarom ik blij ben met de canonenquête. De eerste heeft te maken met mijn perspectief als extramuraal … [Lees meer...] overLeve de canonenquête
Het lege nest van de historische letterkunde
De canon als collectief cultureel (kortetermijn)geheugen Op vrijdag 7 oktober reflecteerden verschillende neerlandici in de Koninklijke Bibliotheek op de resultaten van de canonenquête. Op Neerlandistiek worden de bijdragen van de sprekers gebundeld - opdat de discussie breder kan worden voortgezet. Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hic anda thu. De (ietwat … [Lees meer...] overHet lege nest van de historische letterkunde
De canon anno 2002, en daarna
Op vrijdag 7 oktober reflecteerden verschillende neerlandici in de Koninklijke Bibliotheek op de resultaten van de canonenquête. Op Neerlandistiek worden de bijdragen van de sprekers gebundeld - opdat de discussie breder kan worden voortgezet. De canon bestond niet, was hoogstens iets uit vervlogen en paternalistische tijden. Ik heb het over 2002. Mensen wisten nog wel wat … [Lees meer...] overDe canon anno 2002, en daarna
Wederzijds onbegrip over vrouwen in de canon
Veel bijval had ik niet gehoopt te oogsten met een kort stukje dat ik op Neerlandistiek gepubliceerd heb, afgelopen maandag. Dat hoeft ook niet. Het lijkt me voor de discussie juist wel prettig dat de meningen niet gelijk lopen. Dit stuk is bedoeld als weerwoord op de reacties. Op de serieuze dan. Niet die welke gemakkelijke ad-hominem-torpedo’s afvuren. Een aantal negatieve … [Lees meer...] overWederzijds onbegrip over vrouwen in de canon
Van loopgraaf naar guerrilla
De belangrijkste functie van canonieke werken is, denk ik, dat ze apocriefe teksten mogelijk maken. Mij lukt het anders niet om naar literatuurlijstjes te kijken. De cruciaalste vijftig boeken van het decennium, de vijftien titels die het voor- of najaar kleuren, twintig romans voor bij het kerst- of paasvuur, de ideale bundels voor een actieve luiervakantie, de miskendste … [Lees meer...] overVan loopgraaf naar guerrilla
Anton de Kom in de canon
De beste manier om iemand in de literaire canon te krijgen is waarschijnlijk niet door hem of haar in de canon te zetten: een lijst met namen te publiceren die je 'de canon' noemt en daar dan jouw held in te plaatsen. Er ontstaat dan wel enige tijd rumoer over jouw lijst – het maakt niet uit wie je op de lijst zet, rumoer ontstaat er toch – maar daarna is iedereen alles weer … [Lees meer...] overAnton de Kom in de canon
De canon is geen kwestie van smaak
Vanochtend trok ik eerst bleek weg, schoot ik toen in de lach en werd ik daarna gelukkig. Ik trok bleek weg van de tekst van Freek Van de Velde op deze site over de ‘verontwaardiging’ rond de matige representatie van vrouwelijke auteurs in de canon, waarover later meer. Het stuk deed me dan wel weer in de lach schieten toen ik Van de Velde met droge ogen zag beweren dat Annie … [Lees meer...] overDe canon is geen kwestie van smaak
Vrouwen in de canon: vanwaar die verontwaardiging?
Als co-auteur van het rapport over de canon-enquête, waar nu zoveel om te doen is, en als onderzoeker die zich buigt over gender en literatuur, heb ik me verbaasd over de teneur in heel wat stukken van de enorme stortvloed van reacties op ons rapport met onder andere allerlei stukken op Neerlandistiek. Het valt me op dat nogal wat mensen verontwaardigd zijn over het geringe … [Lees meer...] overVrouwen in de canon: vanwaar die verontwaardiging?
De student stelt zelf de leeslijst samen
Onlangs, tijdens een boekpresentatie bij uitgeverij Prometheus in Amsterdam, sprak ik met een aantal schrijvers over – hoe kan het ook anders – lezen en schrijven. Schrijvers zijn lezers. Wij hink-stap-sprongen van het ene boek naar het andere in een sfeer van leeftijdloze geestdrift en herkenning. Ja, zei ik met enige ironie, het lezen heeft ons veel gebracht. Schrijven … [Lees meer...] overDe student stelt zelf de leeslijst samen
Literaire canon en taalnorm
Je hebt in de neerlandistiek taalkundigen en letterkundigen. Die praten natuurlijk wel met elkaar, maar zelden over het vak, en dat is jammer want de discussies lijken soms op elkaar. Zo doet de discussie over de literaire canon die nu opflakkert me altijd denken aan gesprekken over de taalnorm. Canon en taalnorm zijn op een bepaald niveau gelijkaardige begrippen: beiden … [Lees meer...] overLiteraire canon en taalnorm
Wat unbidan wi nu
Een kerndoel literaire overlevering in de onderbouw In oktober 2022 is de literaire canon van het Nederlandstalige taalgebied opnieuw vastgesteld; de laatste keer dat dit gebeurde was in 2002. Natuurlijk zorgt dit ook nu voor reuring: welke teksten of auteurs hadden niet mogen ontbreken en welke staan er ‘ten onrechte’ op de lijst? Ons vermoeden is dat er geen … [Lees meer...] overWat unbidan wi nu
De canon, het manifest en de leraar Nederlands
De canon is in beweging. In Nederland en Vlaanderen opende schrijverscollectief Fixdit anderhalf jaar geleden het debat over ontbrekende vrouwelijke auteurs in de canon met een opiniestuk in Trouw. Er volgden essays, podcasts, interviews over en heruitgaven van het werk van onder anderen Mary Dorna, Virginie Loveling, Carry van Bruggen en Lin Scholte. Nu is er een … [Lees meer...] overDe canon, het manifest en de leraar Nederlands
‘Wij zijn veelstemmig onszelf’
Elf schrijvers hebben zich verenigd in een collectief onder de naam FixDit. Zo'n naam roept vragen op: wat is dit dat gefikst moet worden? En wie moet het fiksen? Er worden zeer uiteenlopende antwoorden op die vragen gegeven in het boekje Optimistische woede dat het collectief deze week uitbracht. Dat was waarschijnlijk ook de opzet van dit boekje: de schrijvers manifesteren … [Lees meer...] over‘Wij zijn veelstemmig onszelf’
