Door Jos SwanenbergEerstejaars studenten van de lerarenopleiding vinden dat het spreken van Nederlands met een accent best mag, zelfs voor de klas. Maar het maakt wel uit over welk accent we het dan hebben.Dat blijkt uit de eerste resultaten van een enquête die Petra Poelmans, Anne Kerkhof en ik hebben afgenomen bij studenten van de lerarenopleiding in Tilburg. Er waren 136 … [Lees meer...] overWat vindt men op de lerarenopleiding van accenten?
dialecten
Die Muur, was dat ook een Taalmuur?
door Jan Stroop Door alle aandacht die ’t 25-jarig jubileum van de Val van de Berlijnse Muur krijgt, komt bij mij de herinnering boven aan ’t Colloquium ‘Dialect and Standard Language’ dat in Amsterdam plaatsvond, aan de Vrije Universiteit, van 15-18 oktober 1990, dat wil zeggen nog geen jaar na de val van die muur. Aan dat congres nam ook deel Professor Dr. … [Lees meer...] overDie Muur, was dat ook een Taalmuur?
Que sera, sera
Door Leonie Cornips Onlangs was ik bij mijn oude buurvrouw op bezoek die in Brunssum naar een zorginstelling verhuisd is. Ik had haar lang niet meer gezien en voelde me daar ongemakkelijk bij. Vooral omdat ik deze buurvrouw in de tijd dat ik nog thuis woonde als een tweede moeder beschouwde; ik noem haar dan ook mijn tante. Zij was vergeleken met mijn moeder een échte prater … [Lees meer...] overQue sera, sera
Mokums woordenboek: wat een ongein
Door Marc van Oostendorp Waarom wordt het Amsterdams zo weinig serieus genomen? Waarom bestaan er zoveel slordige boekjes over? Nu is er weer een Mokums woordenboek verschenen, van de lexicografen Hans Heestermans en Ditte Simons. Het voorwoord grossiert al in aantoonbaar onjuiste opmerkingen. "Het is maar de vraag of de dialectwoorden over vijftig jaar nog steeds … [Lees meer...] overMokums woordenboek: wat een ongein
Rowwen Hèze
Door Leonie Cornips Brand Consultancy verklapte een jaar geleden dat popmuziek het sterkste cultuurmerk in Limburg is. Limburgers zetten Rowwen Hèze met een stip op één, gevolgd door Pinkpop. Theo Joosten, de gitarist van Rowwen Hèze, vertelt vervolgens aan L1 dat Rowwen Hèze zich jarenlang ‘het best bewaarde geheim van Limburg’ noemde en ‘gelukkig is toch blijkbaar dat geheim … [Lees meer...] overRowwen Hèze
Met flauwekul de kost verdienen
Door Marc van Oostendorp "Wie zelf ook aan het verzamelen van taal wil beginnen," schrijft Wim Daniëls in zijn nieuwe boek De taal achterna, "moet één ding heel goed beseffen: je moet het vooral voor jezelf doen. Andere mensen vinden het niet zo’n probleem dat er taalgekken zijn, maar ze meekrijgen in die taalgekte is een heel ander verhaal, of, zoals mijn vader het ooit zei: … [Lees meer...] overMet flauwekul de kost verdienen
Dialect en zelfbeeld
Door Leonie Cornips In de vijfde klas van de middelbare school heb ik een keer een opstel geschreven voor mijn twee van huis uit dialectsprekende vriendinnen. Zij haalden wel altijd negens en tienen voor Duits, maar dikke onvoldoendes voor Nederlands. Bij mij was het precies omgekeerd: worstelen met Duits maar goed in Nederlands. Maar deze truc mocht tot mijn verrassing niet … [Lees meer...] overDialect en zelfbeeld
Extremere klemtoon in de Randstad?
Door Marc van OostendorpVaak kun je zelfs door een wandje heen horen waar iemand vandaan komt. Wat de persoon zegt, hoor je niet: de identiteit van de klinkers en medeklinkers gaat verloren door de tussenliggende triplexplaten, maar toch hoor je: Hij is een Limburger en zij komt uit Rotterdam. Dat komt door de zinsklemtoon en de intonatie – de toonmelodie die je over de zin … [Lees meer...] overExtremere klemtoon in de Randstad?
Het dialect als kweekkas, de standaardtaal als gletsjer
Door Marc van OostendorpDialecten worden wel gezien als de ijskappen van de taal: het bederf verloopt er trager en fossielen die in de standaardtaal blijven daardoor bewaard.In het West-Vlaams, bijvoorbeeld, zou het ontkennende woordje en zijn blijven staan dat in de middeleeuwen overal gebruikt werd in combinatie met niet of geen. In dat dialect kun je … [Lees meer...] overHet dialect als kweekkas, de standaardtaal als gletsjer
Tweede oproep voor lezingen 20ste Fries Filologencongres
[Gisteren is op Neder-L de aankondiging en oproep voor lezingen van het 20ste Fries Filologencongres geplaatst. Dit bleek echter de tekst van de eerste oproep te zijn. Hieronder volgt de juiste, meest actuele (Fries-/Engelstalige) tekst van de tweede oproep.] … [Lees meer...] overTweede oproep voor lezingen 20ste Fries Filologencongres
Aankondiging en oproep voor lezingen 20ste Fries Filologencongres
De Fryske Akademy organiseert dit jaar voor de twintigste keer het Frysk Filologekongres (Fries Filologencongres), in Leeuwarden op woensdag 10, donderdag 11 en vrijdag 12 december. Het congres wil een podium zijn voor het wetenschappelijk debat met betrekking tot de frisistiek in de breedste zin. De voertalen zijn: Fries, Nederlands, Engels en Duits. De opzet van het congres … [Lees meer...] overAankondiging en oproep voor lezingen 20ste Fries Filologencongres
Ik schrok: een maaltijd! Naar binnen!
Door Marc van Oostendorp Het verschil tussen de o in bok en die in hok – dat is een uithoekje van de taalkunde waar mensen zich alleen bij feestelijke gelegenheden in wagen. Zoals gisteren in een lezing die Rick Derksen op een symposium hield dat was georganiseerd ter ere van onze collega Michiel de Vaan, die binnenkort naar Zwitserland … [Lees meer...] overIk schrok: een maaltijd! Naar binnen!
Doe mosz dich de naas poetse
Door Leonie Cornips Ergens weten we wel dat we veel vaker zich of een vorm daarvan als me en je zeggen en andere typen zinnen daarmee maken dan in het westen gebruikelijk is. Het viel mij pas op toen ik Nederlandse Taalkunde studeerde in Amsterdam. Ik ging ervan uit dat ik Nederlands sprak omdat dialect thuis niet aanwezig was. Maar tijdens de colleges taalkunde bleek pas … [Lees meer...] overDoe mosz dich de naas poetse
Twitteren
Door Leonie Cornips@X kiek ns ff ofste powerpoint oaf hobs, maach iech murge daan ff get beij diech oafmaken :p aubbb xx aanders kreijg onvoldoende :p xDeze tweet gaat over huiswerk en is in het dialect. Het spannende van het taalgebruik op Twitter is dat het zo informeel is. Mensen schrijven op sociale media net alsof ze spreken. De huiswerktweet heeft afkortingen zoals ffvoor … [Lees meer...] overTwitteren
21 mei 2014: Lezing over Westgermaanse dialectsyntaxis
Lezing van Prof. Dr. Jürg Fleischer (Deutscher Sprachatlas, universiteit Marburg) op 21 mei 15.30-17.00. Meertens Instituut, Amsterdam (Keizerzaal):Continental West Germanic dialect syntax: evidence from the (German and Dutch) Wenker surveysIt is quite obvious that linguistic and political boarders need not coincide. Nevertheless, in dialectology, if only for practical reasons … [Lees meer...] over21 mei 2014: Lezing over Westgermaanse dialectsyntaxis
Project TWIDENTITY zoekt drie masterstudenten
Het Meertens Instituut zoekt drie stagiaires voor het project TWIDENTITY:Binnenkort gaat op het Meertens Instituut het door NWO gesubsidieerde project TWIDENTITY van start; de naam is een samentrekking van ‘Twitter’ en ‘identity’. We gaan onderzoek doen naar de vraag in hoeverre er op Twitter sprake is van constructie van lokale en/of sociale identiteiten door taalgebruik.We … [Lees meer...] overProject TWIDENTITY zoekt drie masterstudenten
Grenstalen
Door Leonie Cornips De website van het WK-wielrennen in 2012 vermeldt dat Limburg meer kilometers grens met België en Duitsland gemeen heeft dan met de rest van Nederland. De provincie grenst over een lengte van 212 kilometer aan Duitsland en over een lengte van 139 kilometer aan België. Connie Palmen schetst hoe zij als kind in Limburg tussen allerlei talen en dialecten … [Lees meer...] overGrenstalen
Taalmenging
Door Leonie Cornips Een lezer schrijft me dat hij in Lemiers (gemeente Vaals) tijdens het voetballen dialect hoort met Engelse woorden erin: ‘D’r kiepper hat sjtres, d’r boj sjteet nevver d’r joolpoal’. We kijken er niet meer van op dat het Engels in het Nederlands voorkomt maar wel als het zich mengt met het dialect. In ons denken horen talen thuis in verschillende hokjes. … [Lees meer...] overTaalmenging
Do you love me?
Door Leonie Cornips Sommige zinnetjes wekken wrevel of hilariteit op. Een beroemd voorbeeld is het gebruik van doen als hulpwerkwoord. ‘Ik ben gewoon timmerman en ik doe timmeren’ zegt een Heerlenaar tegen me. Dit doen bij een zelfstandig werkwoord als timmeren, lijkt een rechtstreekse vertaling uit het dialect. Vandaar dat ik vaak hoor beweren dat doen-zinnen uniek voor … [Lees meer...] overDo you love me?
Zorgtaal
Door Leonie Cornips Mijn vader koos ervoor naar een aanleunappartement in een zorgcentrum te verhuizen, nadat mijn moeder een paar jaar daarvoor overleden was. Het zorgcentrum was snel gekozen want hij kwam daar al af en toe voor een warme maaltijd. Hij vond het er prima. Hij kon een praatje maken en samen lunchen maar ook op zichzelf blijven als hij daar behoefte aan … [Lees meer...] overZorgtaal
Blauwe Schuit
Door Leonie Cornips Op een druilerige zondagmorgen zit ik in de trein naar Heerlen om op uitnodiging even onderdeel uit te maken van de draaiboekbesprekingen van de Blauwe Schuit. Overmorgen vaart het schip op wielen uit om vijf dagen lang de vastelaovend aan te kondigen, ook in het nabije België en Duitsland. Deze zondag zijn ook diverse gastheren van de ankerplaatsen die de … [Lees meer...] overBlauwe Schuit
De Romaans-Germaanse grens
Door Marc van OostendorpDwars door Europa kronkelt een fascinerende grens: de Germaans-Romaanse, die de Germaanse talen in het noorden en het oosten zoals het Nederlands, het Fries en het Duits scheidt van de Romaanse in het zuiden en het westen, zoals het Frans en het Italiaans. In ons knusse hoekje van Europa denken we graag aan een specifiek stukje van die grens, namelijk de … [Lees meer...] overDe Romaans-Germaanse grens
Kaartenbank Meertens Instituut online
De Kaartenbank van het Meertens Instituut komt vandaag online. Deze website biedt een uitgebreid overzicht van gepubliceerde en ongepubliceerde dialectkaarten en etnologische kaarten van de Lage Landen en bevat een index met 30.000 titels van kaarten waarop taal- of cultuurverschijnselen zijn getekend. Bij ruim de helft van de titels kan men direct doorklikken naar een scan van … [Lees meer...] overKaartenbank Meertens Instituut online
Taalonderzoek in Limburg
Door Leonie Cornips 2014 wordt een spannend jaar voor de studie naar Taalcultuur in Limburg. In het vroege voorjaar starten twee jonge talentvolle onderzoekers met een eigen project. Het project dat in februari begint, vervult een langgekoesterde wens van me. Het onderzoekt of kinderen voordelen dan wel nadelen ondervinden van het tweetalig opgroeien in het dialect en in het … [Lees meer...] overTaalonderzoek in Limburg
Tachtig procent dialectgebruik
Door Leonie Cornips ‘In Limburg spreekt tachtig procent van de inwoners dialect,’ zei een toehoorder onlangs bij een lezing. Ik zag aan zijn lichaamshouding dat het moeilijk zou worden om hem, in een paar minuten, op andere gedachten te brengen. Niet dat ik hem wilde laten weten dat het percentage niet zou kloppen, maar wel dat het type onderzoek naar aantallen dialectsprekers … [Lees meer...] overTachtig procent dialectgebruik