De VLDN, opgericht in 1975, bestaat vijftig jaar en heeft daarmee een eerbiedwaardig jubileum bereikt. En wie even de moeite neemt om achterom te kijken, om de rijke oogst aan wetenschappelijke monografieën en publicaties over Belgisch en Nederlands Limburg te overschouwen, moet toegeven dat haar bijdrage aan de Limburgse dialectologie en naamkunde erg belangrijk, zelfs … [Lees meer...] over6 december 2025: Opheffing Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde?
dialectologie
Vijftig jaar doeg
Vorig jaar vergeten te vieren: het vijftigjarig jubileum van doeg. Althans, in 1974 verscheen heet eerste wetenschappelijke artikel over het woord, geschreven door Jan Stroop, tegenwoordig medewerker van Neerlandistiek. De eerste zin daarvan luidt: Er is de laatste tijd (midden 1973) in Amsterdam een nieuw groetwoord in opkomst. Het woord was regionaal, in de … [Lees meer...] overVijftig jaar doeg
Beurs
In deze tijd van ’t jaar krijgen we er mee te maken, met peren die na een tijdje liggen, van binnen bruin en zacht geworden zijn. Aan de buitenkant is ’t niet te zien, maar van binnen zijn ze aangetast. We hebben voor die toestand in Noord-Holland een naam: beurs. Dat woord komt o.a. ook voor in Zuid-Holland; zie op ’t kaartje hieronder de horizontale streepjes. Ik heb dat … [Lees meer...] overBeurs
In memoriam Renée van Bezooijen (1952-2025)
Op 21 mei 1952 werd Renée Alice Martha Goverina van Bezooijen geboren in het Belgische Kortrijk, op 21 juli 2025 overleed ze in het Friese Kûbaard. Twee plaatsen waarvan de naam begint met en K, en dan houdt de gelijkenis meteen op. Het is tekenend voor Renée, die zich in een veranderlijke loopbaan ontwikkelde van klankgeleerde tot kunstenaar (zonder dat eerste overigens … [Lees meer...] overIn memoriam Renée van Bezooijen (1952-2025)
Wat is het verschil tussen een taal en een dialect?
Wat iedereen moet weten over taal (9) Onlangs verschenen de resultaten van een onderzoek: wat vinden taalwetenschappers dat mensen moeten weten over taal? Dat resulteerde onder andere in een lijst van 25 vragen. Korte antwoorden op die vragen zet ik hier de komende weken op een rijtje. Taal en dialect zijn in wezen geen taalwetenschappelijke begrippen, maar … [Lees meer...] overWat is het verschil tussen een taal en een dialect?
Er zijn belangrijker dingen dan dialecten
Een paar maanden geleden kreeg ik van iemand die kleiner ging wonen een stapeltje boeken van A.A. Weijnen (1909-2008) – tot aan zijn pensioen hoogleraar in Nijmegen en dus in zekere zin mijn voorganger. Daarnaast was hij een van de belangrijkste dialectonderzoekers die Nederland heeft gekend, en over zijn vakgebied gaat bijvoorbeeld het boekje Wezen en waarde van het dialect … [Lees meer...] overEr zijn belangrijker dingen dan dialecten
Een taal is een dialect met een leger en een vloot
Over het taalhistorisch belang van dialecten ‘Een taal is een dialect met een leger en een vloot.’ Waar, wanneer en door wie deze uitspraak voor het eerst gedaan werd, is onduidelijk. De geldigheid ervan staat niet ter discussie – onderscheid tussen taal en dialect is in essentie politiek. Toch bestaat nog altijd het idee dat dialect minderwaardig of zelfs fout is. En dat … [Lees meer...] overEen taal is een dialect met een leger en een vloot
Brabantse broodjes in kaart
“Is er ook een kaart van het woord voor ‘broodje’ in de Brabantse dialecten?” Een lid van Brabanders en hun Taal stelde me die vraag onlangs. Ik kon geen kaart vinden die een goed beeld gaf, dus ik besloot zelf aan de slag te gaan. Door allerlei gegevens te combineren ben ik op bovenstaande kaart uitgekomen. In dit artikel vertel ik hoe die tot stand is gekomen en zoomen we … [Lees meer...] overBrabantse broodjes in kaart
Van Loubfläcke naar Sommersprosse
Dialektatlassen laten taal en geografie samenkomen, je zou ook kunnen zeggen: tijd en ruimte. Vandaag bespreek ik een boek dat weliswaar niet over het Nederlands gaat, maar waar Nederlandstaligen ook veel interessants in kunnen vinden. Het is een dik en kleurrijk salontafelboek dat je ook simpelweg online kunt lezen op https://dialektatlas.ch/, waar alle kaarten en … [Lees meer...] overVan Loubfläcke naar Sommersprosse
Jouw dialect leeft (nog even) in het nieuwe nummer van ‘de lage landen’
In zijn nieuwe nummer brengt de lage landen de verscheidenheid van het Nederlandse taallandschap in kaart met een uitgebreid themadossier over de vele lokale varianten van onze taal. Het blad ziet een hernieuwde belangstelling voor het dialect: overal vind je initiatieven die een streektaal promoten, ook jongeren omarmen zonder schaamte lokale woorden en uitdrukkingen. En … [Lees meer...] overJouw dialect leeft (nog even) in het nieuwe nummer van ‘de lage landen’
Mangez-vous des patat ou des friet ?
Les dialectes du néerlandais Ces jours-ci, je donne des cours à Paris, notamment sur la politique linguistique aux Pays-Bas et en Flandre, sur la formation des mots en néerlandais, et sur les dialectes. Ce texte est un résumé de ce dernier sujet. Vous qui vivez en France, pays à la riche palette d'accents et de parlers régionaux, vous savez sans doute que la langue … [Lees meer...] overMangez-vous des patat ou des friet ?
Dialect rond het IJsselmeer
Het IJsselmeer is een interessant dialectgebied. In de jaren dertig van de vorige eeuw trok het al de aandacht van dialectonderzoekers: enerzijds komen drie van de belangrijkste dialectgroepen van ons taalgebied er samen, het Fries, het Nedersaksisch (de groep dialecten van Groningen tot de Veluwe) en het Hollands (waar we het Utrechts ook toe rekenen). Tegelijkertijd is er, … [Lees meer...] overDialect rond het IJsselmeer
Westland, Hoeksche Waard en Kinderdijk
In de vierde aflevering van Spreek de Streek gaan Mathilde en Charlene op zoek naar de sporen van streektaal bij molenaars en muzikanten. Ze starten bij oermolenaar Cock van den Berg, die de Kinderdijk heeft zien veranderen van een cruciale machine in de strijd tegen het water tot een attractie waar met name buitenlandse toeristen op afkomen. Wat heeft deze ommekeer met de … [Lees meer...] overWestland, Hoeksche Waard en Kinderdijk
Gezocht: studenten met hart voor dialect
De Universiteit Gent werkt momenteel samen met een aantal partners aan een grootschalig corpus van gesproken Nederlandse dialecten. Daarvoor zoekt het projectteam nog studenten die transcripties willen maken van de opnames uit Noord-Holland, Zuid-Holland, Overijssel, Utrecht, Gelderland en Drenthe. We zoeken specifiek studenten uit een talenrichting (van gelijk welke … [Lees meer...] overGezocht: studenten met hart voor dialect
Call: Discovering and uncovering Cleverlandish
Taoltje in de buurt: een degske offe ut Klèffelaonds Friday May 23, 2025 – Centre for Language Studies, Radboud University Cleverlandish, also known as Kleverlands in Dutch, is a dialect continuum within the Low-Franconian speaking area. Its geographical extension goes beyond national borders, as it stretches westwards in the Netherlands, particularly the easternmost … [Lees meer...] overCall: Discovering and uncovering Cleverlandish
Bekakt of plat: de taal van Den Haag
In de derde aflevering gaan Mathilde en Charlene naar Den Haag, de politieke hoofdstad van Nederland, waar taalgebruik een opvallend contrast vormt. Ze horen over de kenmerkende 'r', die zo typisch is voor het Haags. (podcast) … [Lees meer...] overBekakt of plat: de taal van Den Haag
Geografische variatie
In deze derde video in de reeks over sociolinguïstiek behandel ik geografische variatie. Hoe staan dialecten ervoor? En hoe onderzoeken we die? … [Lees meer...] overGeografische variatie
Verschenen: Taal en Tongval 76.2
Zojuist is Taal en Tongval Volume 76, Issue 2, 2024 verschenen. Deze aflevering bevat de volgende bijdragen: Het gehele tijdschrift is via open access gratis beschikbaar. … [Lees meer...] overVerschenen: Taal en Tongval 76.2
Op syn Oeriselsk
Boekbesprek fan: Harrie Scholtmeijer, Waar onze taal weg komt | Een korte geschiedenis van het dialect in Overijssel. Wbooks 2024. Paperback - ISBN 9789462586260 - 19,95 euro Al earder dit jier is der in aardich keapsjoch boek (klik op de titel hjirboppe; leesfragment) ferskynd oer in dielgebiet fan it Nedersaksysk, nammentlik oer it dialekt yn Oerisel. It slút geografysk en … [Lees meer...] overOp syn Oeriselsk
Maakt oe over morn gien zörngn
Het Vechtdals is een dialect dat onder andere in Dalfsen, Ommen en Hardenberg in de provincie Overijssel wordt gesproken. Het Vechtdals wordt onder het Sallandse dialect gezet, wat betekent dat wij het hier met een Saksisch dialect te maken hebben. Daardoor wordt het ou in het Standaardnederlands in het Vechtdals vervangen door een oal. In plaats … [Lees meer...] overMaakt oe over morn gien zörngn
Video: Wat is de huidige status van het Gronings?
Talen zijn constant in beweging en dat geldt ook voor de streektalen in Nederland. Face of Science Hedwig Sekeres onderzoekt klankveranderingen in het Gronings. Veranderen sommige dialecten van het Gronings bijvoorbeeld meer dan anderen? Hoe zit het met de schrijftaal? En worden juist de conservatieve of de innovatieve dialecten beter gewaardeerd door sprekers? … [Lees meer...] overVideo: Wat is de huidige status van het Gronings?
Een monument voor het Meslânzers
Midslands, heet het in het Nederlands, maar in het woordenboek dat vorige week van deze kleine Waddentaal verscheen, lees je vooral ‘Meslânzers’. In oudere bronnen komt ook nog wel de spelling ‘Meslônzers’ voor. Ergens daartussen ligt de werkelijke klank van dit woord, maar wie dat horen wil, moet er een lange reis voor overhebben. Meslânzers wordt gesproken op het midden van … [Lees meer...] overEen monument voor het Meslânzers
Een moderne Prokrustes
De taalwetenschap van 50 jaar geleden Vijftig jaar geleden had Jan Goossens zijn collega F. De Tollenaere boos gemaakt. Beide heren waren zeer vooraanstaande neerlandici, je zou dus kunnen spreken van een titanengevecht, maar in ieder geval schreef De Tollenaere een artikel in het Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde om zijn ongenoegen te uiten. De … [Lees meer...] overEen moderne Prokrustes
Dialectprofessor Jos Swanenberg
John & Paul ontvangen aan hun taaltafel een heuse professor, die zich bezighoudt met taal en diversiteit, een breed gebied van dialect en streektaal tot jongerencultuur en straattaal. Welke taalergernis heeft deze deskundige? … [Lees meer...] overDialectprofessor Jos Swanenberg
Wat is het verschil tussen een taal en een dialect?
Hoewel niet-taalkundigen aanhoudende interesse tonen voor de vraag wat het verschil is tussen een taal en een dialect, verwerpen taalwetenschappers deze discussie doorgaans met een verwijzing naar een door Max Weinreich gepopulariseerde uitspraak: “Een taal is een dialect met een leger en een vloot.” (Maxwell, 2018). Oftewel, het onderscheid tussen taal en dialect is een … [Lees meer...] overWat is het verschil tussen een taal en een dialect?
