Een zomer met Manon Uphoff (32) Het verhaal 'Anastasia' beschouw ik als een sleutelverhaal in de bundel Bekentenissen van Manon Uphoff. Het is een bijzondere bundel, in 2006 verschenen als 'Rotterdams Leescadeau'in 2007 opgenomen in de verzamelbundel Schaduwvlammen. Bijvoorbeeld omdat de setting van de verhalen over het algemeen veel eigentijdser is dan in de meeste … [Lees meer...] overAls het te erg is, verwachten de ogen het niet
Manon Uphoff
Het lome, tere hangen van zijn ballen
Een zomer met Manon Uphoff (31) Ik begin al te merken dat ik aan deze zomer lang niet genoeg zal hebben om alle lijnen in het werk van Uphoff zelfs maar aan te wijzen. Mogen er maar vele studies komen! Al houden wij het hier voorlopig ook nog even vol. Er is in ieder geval ruimte voor een studie naar de mannelijke testikels in Uphoffs werk. Als iemand een man naakt ziet … [Lees meer...] overHet lome, tere hangen van zijn ballen
Stofapen
Een zomer met Manon Uphoff (30) Een paar jaar geleden was er sprake van dat ons nu wel een heleboel coronaromans te wachten zouden staan. Het is er nog niet van gekomen. Als er iemand is die het zou kunnen doen is het Manon Uphoff, want in een huis zitten en niet naar buiten komen is één van haar onderwerpen. Maar het ziet er niet naar uit: aangekondigd is een … [Lees meer...] overStofapen
Dwars door de aarde, naar de plek waar de struiken groeien
Een zomer met Manon Uphoff (29) In een interessante lezing over Vallen is als vliegen – de zomer is nog lang, ik kom er vast nog op terug – wijst de Groningse hoogleraar Mathijs Sanders op zeker moment op de huidige wetenschappelijke interesse voor het mogelijke therapeutische effect van literatuur. Zou het niet interessant zijn te onderzoeken, zegt hij dan, hoe een boek … [Lees meer...] overDwars door de aarde, naar de plek waar de struiken groeien
Elke rivier van bloed vormde een stroom van inkt en taal
Een zomer met Manon Uphoff (28) Een tekst waar ik nog wel eens de hand op zou willen leggen: de scriptie die Manon Uphoff schreef voor haar studie Algemene Literatuurwetenschap in Utrecht, en die handelde over Lewis Carroll en Markies de Sade. Ik kan wel ongeveer bedenken wat de overeenkomsten zijn tussen die twee schrijvers en waarom de jonge Uphoff in die overeenkomsten … [Lees meer...] overElke rivier van bloed vormde een stroom van inkt en taal
De vader en de moeder
Een zomer met Manon Uphoff (27) Hoe personages precies worden aangeduid speelt een belangrijke rol in het oeuvre van Manon Uphoff; Peter Altena schreef daar vorige week al over. Namen hebben altijd betekenis – personages die iets gemeen hebben met de schrijfster hebben doorgaans een tweelettergrepige naam die met een M begint of op non eindigt – en als personages geen naam … [Lees meer...] overDe vader en de moeder
Van alle heerlijkheden was dit het heerlijkste
Een zomer met Manon Uphoff (26) Het moet in 1998, toen De fluwelen machine verscheen, een betrekkelijk onopvallend verhaal zijn geweest: 'De vazal', een verhaal dat handelt over een man die zijn vrouw, zijn tweede vrouw, zo vereert dat het benauwt en zij bij hem weg wil. Maar achteraf was het voor de schrijfster misschien wel een van de lastigste verhalen om te schrijven. … [Lees meer...] overVan alle heerlijkheden was dit het heerlijkste
Een romantisch verlangen naar een organisch, plantaardig bestaan
Een zomer met Manon Uphoff (25) "Fascinerend, wat er allemaal gebeurt als je niet ingrijpt". Zo begon Manon Uphoff twee jaar geleden het 'quarantaineverhaal' dat ze schreef voor Mondo, een toenmalige tv-programma over cultuur. Ze hernam daarmee een stukje dat ook in Hij zegt dat ik niet dansen kan (2000) staat, en dat 'verloedering' heet. Het is interessant dat ze bijna 25 … [Lees meer...] overEen romantisch verlangen naar een organisch, plantaardig bestaan
Het afgescheiden zijn zit de mens niet in het bloed
Een zomer met Manon Uphoff (24) Een van de klassiekers onder Manon Uphoffs verhalen is 'Eén' in De fluwelen machine. Het is het verhaal van een Siamese tweeling, twee meisjes. Hoe ze in eerste instantie profiteren van de freakshow die de moderne kunst is ('Over de hele wereld zijn er filmregisseurs die ons, buitengewone, opvallende, misvormde of afwijkende mensen, … [Lees meer...] overHet afgescheiden zijn zit de mens niet in het bloed
Zij was het vreemdste meisje dat hier was komen wonen
Een zomer met Manon Uphoff (23) Als er één boek is waarover Manon Uphoff zelf het minst tevreden is, dan het haar derde, de verhalenbundel De fluwelen machine (1998) Dat boek was, zei ze een paar jaar geleden in een interview, "te haastig neergelegd". "De verhalen zijn niet goed met elkaar verweven en liggen nu dus als eenzame stukken naast elkaar. Hierdoor gaan ze veel … [Lees meer...] overZij was het vreemdste meisje dat hier was komen wonen
De hand van het ene poppetje is ook de hand van het andere
Een zomer met Manon Uphoff (22) In een toespraakje dat Manon Uphoff in 2014 hield bij de presentatie van een nieuwe verhalenbundel van Sanneke van Hassel deed ze een interessante uitspraak die volgens mij minstens evenveel over Uphoff zelf zegt als over het boek van Van Hassel: De losse teksten [...] haken naar elkaar, nee, haken is een veel te kil woord, strekken hun … [Lees meer...] overDe hand van het ene poppetje is ook de hand van het andere
‘Nog één keer mijn naam’.
Namen en betekenissen achteraf in De fluwelen machine van Manon Uphoff De fluwelen machine, de tweede verhalenbundel van Manon Uphoff, kwam uit in 1998, drie jaar na haar debuutbundel Begeerte. In die nieuwe bundel, met elf verhalen één verhaal rijker dan de voorganger, krijgt een paard het laatste woord. In het slotverhaal onder de titel ‘De minnares Of: een kleine … [Lees meer...] over‘Nog één keer mijn naam’.
Het is duidelijk dat ze bijna de hele dag in bed zijn gebleven
Een zomer met Manon Uphoff (21) Een hedendaagse journalistieke en politieke hobby: kloven in de samenleving opsporen en benoemen. Er worden de laatste tijd al grapjes over gemaakt, over al die kloofzucht, en vooral: die angst voor kloven. Wie kloven wil begrijpen – die tussen sociale klassen, tussen mensen met verschillende opleidingen, tussen mannen en vrouwen – kan … [Lees meer...] overHet is duidelijk dat ze bijna de hele dag in bed zijn gebleven
Eerherstel van een ‘ongeletterd mens’
Een zomer met Manon Uphoff (20) De blauwe muze is een verkwikkend tussendoortje voor de binge-lezer van Manon Uphoffs verzameld werk. De schrijfster beleeft in dit essay uit 2014 haar coming out als kijker naar tv-series als The Sopranos en Mad Men. Dat zo'n coming out nodig was voor een dergelijke activiteit, is een beetje overdreven. Waar Uphoff zelf schrijft "Nog … [Lees meer...] overEerherstel van een ‘ongeletterd mens’
Mandarijntjes
Een zomer met Manon Uphoff (18) Hoe meer ik me deze zomer in het oeuvre van Manon Uphoff verdiep, hoe duidelijker me wordt: je kunt er niet één verhaal uitnemen. Het hoort allemaal bij elkaar. Voortdurend worden verhalen vernomen: het verhaal dat in deze bundel uitgebreid verteld wordt, wordt in een ander boek hernomen, of tussen neus en lippen door even verteld door het … [Lees meer...] overMandarijntjes
En zie ze daar nou met z’n tweetjes lopen
Een zomer met Manon Uphoff (17) Eén echte smartlap heeft Manon Uphoff geschreven: het Rattenlied. Ze schreef het in 2006 samen met Maarten van Roozendaal voor een evenement dat De nacht van het liefdeslied heette. Van Roozendaal tekende voor de tekst, maar uit het korte interview in deze opname blijkt dat hij ook het einde bedacht. Van Roozendaal was dan ook een van de … [Lees meer...] overEn zie ze daar nou met z’n tweetjes lopen
Diepe en ondiepe plassen van fictieloosheid
Een zomer met Manon Uphoff (16) Een van de uitvoerigste studies over het werk van Manon Uphoff tot nu toe is de omvangrijke licentiaatsverhandeling Taal en werkelijkheid in het proza van Manon Uphoff uit 2007, door Lisa Van Achter. Het staat online en het is een lucide werkstuk over een mogelijk wel wat groots thema. Wat is 'de werkelijkheid'? Wat is 'de taal'? Hoe … [Lees meer...] overDiepe en ondiepe plassen van fictieloosheid
Lezen is een daad van overgave
Een zomer met Manon Uphoff (15) Je zou kunnen beweren dat het sprookje en de brief de polen vormen waartussen het proza zich beweegt, al het proza, en in ieder geval het proza van Manon Uphoff. Sprookjes zijn het domein van de fantasie en brieven dat van het verslag van het dagelijks leven. Sprookjes hebben geen waarneembare verteller en meestal ook geen aangesproken … [Lees meer...] overLezen is een daad van overgave
Laten we teruggaan naar de feiten, mijn neef is stervende
Een zomer met Manon Uphoff (14) "Beste lezer": dat zijn de eerste woorden van het eerste verhaal ('Verkloot') in De zoetheid van geweld (2013) van Manon Uphoff. De term metafictie, die Niels Mulder en Jeroen Dera gebruikten voor Uphoffs roman De spelers, is van toepassing op ieder verhaal in deze bundel. In veel verhalen is een vertaler zich er nadrukkelijk van bewust een … [Lees meer...] overLaten we teruggaan naar de feiten, mijn neef is stervende
Connie Palmen bijvoorbeeld, daar heb je er minimaal drie van
Een zomer met Manon Uphoff (13) "Tegen sommige besprekers zou je willen zeggen:", schreef Manon Uphoff in 2011 in De Groene, "haal dat boek maar weer eens weg van die straat, neem het mee naar huis." Uphoff heeft zich vaker in deze zin uitgelaten – als een tegenstander van het straatrumoer in de literatuur, van de Grote Boeken Die Onze Tijd Duidden, als een voorstander … [Lees meer...] overConnie Palmen bijvoorbeeld, daar heb je er minimaal drie van
De straat verandert in een dode arm
Een zomer met Manon Uphoff (12) Er moet een moment komen dat de romans Gemis, Koudvuur en Vallen is als vliegen van Manon Uphoff samen in één band verschijnen (ook als ebook). "De drie familieromans" zal daar op staan. De boeken zijn duidelijk zeer nauw aan elkaar verwant. Alle drie beschrijven ze het leven van een groot gezin, een man en een vrouw die allebei al een gezin … [Lees meer...] overDe straat verandert in een dode arm
Manon Uphoff
Dit is mijn lichaam, dit is mijn woord. Tekening: Robert Kruzdlo … [Lees meer...] overManon Uphoff
Nee, uit mijn mond geen klacht
Een zomer uit Manon Uphoff (11) Het boekje Dit zijn mijn woorden niet is in een aantal opzichten een uitzondering in het werk van Manon Uphoff. Het is, voor zover ik weet, haar enige theatertekst (ze schreef wel een aantal scenario's), in 2008 geschreven in opdracht van het Kamerkoor Capella Brabant in Den Bosch. Het is haar enige fictietekst over een historische figuur, … [Lees meer...] overNee, uit mijn mond geen klacht
Een oog dat fileerde als een mes
Een zomer met Manon Uphoff (10) Ogen spelen een belangrijke rol in het werk van Manon Uphoff. Ik wees er eerder al op dat het zicht het enige zintuig is dat ze echt behandelt in haar boek over het menselijk lichaam Het moet eten, slapen, ademhalen. Ik heb ook al uitgelegd dat de visuele vorm van haar proza zelf een belangrijke rol speelt – meer misschien dan de klank. … [Lees meer...] overEen oog dat fileerde als een mes
Knipogen in ‘De operazangeres’
Louis Couperus treft Hergé in een verhaal van Manon Uphoff In Begeerte, de bundel waar Manon Uphoff in 1995 mee debuteerde, geven de verhalen knipogen naar elkaar en naar andere verhalen. In het titelverhaal maakt de lezer kennis met ‘het meisje’, nog maar net vijftien. Zij houdt van sprookjes, ‘maar niet die waarin alles tot een zoet einde komt’: De Zeemeermin die in … [Lees meer...] overKnipogen in ‘De operazangeres’