Zuid-Holland is rijk aan streektalen en dialecten en die zijn nauw verbonden met erfgoed en streekgeschiedenis. Houd je van taal of heb je interesse in streektaal en dialect? Zet jij je in om streektaal vast te leggen of onder de aandacht te brengen of zou jouw erfgoedorganisatie juist graag iets met dit thema willen doen? Laat je inspireren op de bijeenkomst Streektaal & … [Lees meer...] over20 oktober 2022: Bijeenkomst Streektaal & Dialect Zuid-Holland
taalkunde
Waaronder begrepen
De laatste tijd treed ik af en toe op als deskundige voor rechtszaken, en dan gaat het altijd over dezelfde kwestie: wat behoort er al dan niet tot de detailhandel. Het begon met een gemeente die als definitie van detailhandel het volgende gebruikte: Het anders dan voor directe consumptie bedrijfsmatig te koop aanbieden, waaronder begrepen de uitstalling ten verkoop, het … [Lees meer...] overWaaronder begrepen
23 september 2022: Streektaalconferentie ‘Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering’
‘Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering: overbodig of net cruciaal?’ Die vraag staat centraal tijdens de Streektaalconferentie van de Stichting Nederlandse Dialecten (SND), op vrijdag 23 september 2022 in Brussel. Een keur aan sprekers zal zich vanuit verschillende invalshoeken buigen over dit actuele thema. De jaarlijkse Streektaalconferentie van de … [Lees meer...] over23 september 2022: Streektaalconferentie ‘Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering’
Een niet gereduceerde reductievocaal
Enige overwegingen en onderstellingen naar aanleiding van een nieuwe vindplaats van de helder gerealiseerde sjwa I. De stand van zaken Sinds Caron in 1952 op grond van onder meer de Spreeckonst van Montanus (1635) had verkondigd dat de sjwa in het Holland van de 17e eeuw werd uitgesproken als een heldere klinker [e.], en bijvoorbeeld het bepalend lidwoord [dǝ] klonk … [Lees meer...] overEen niet gereduceerde reductievocaal
Een ‘landelijke’ treinstaking
Als Belg die in Nederland werkt word ik natuurlijk vaak geconfronteerd met de klassiekers in de Belgisch-Nederlandse taalverhoudingen. Ik vraag netjes een kopje koffie, en of ik dat kan pinnen, in plaats van ‘een tas koffie’ en ‘kan dat met de kaart’. Over die opvallende verschillen is al veel gezegd en geschreven, maar er zijn ook subtielere nuances waar misschien niet … [Lees meer...] overEen ‘landelijke’ treinstaking
Hoofdpijndossiers
Ik denk dat het ongeveer zo gegaan is. Op maandagochtend publiceerde NOS.nl een bericht met de volgende kop: Nieuwe Britse premier wacht meteen veel hoofdpijndossiers. Vervolgens was er iemand bij de web-redactie die vond dat dat fout was want dat het eigenlijk moet zijn: Nieuwe Britse premier wachten meteen veel hoofdpijndossiers. Er ontstonden twee kampen. … [Lees meer...] overHoofdpijndossiers
Over zinnen
Samen met mijn collega Henk Pander Maat heb ik zes jaar lang met heel veel plezier en leerrijke ervaringen college gegeven over Stilistiek, of zoals de lange titel van de cursus luidt: Stilistische analyse van Nederlandse teksten; het afgelopen academiejaar was ons beider laatste keer. We gebruikten als handboek weer Style in Fiction van Geoffrey Leech en Mick Short … [Lees meer...] overOver zinnen
‘Zij kan er helaas niet bij zijn’
In zijn artikel Adverbs in strange places (gepubliceerd in Nederlandse Taalkunde in 2018) laat Sjef Barbiers zien dat het Nederlands zinnen kent waarin een bijwoord dat in de bijzin hoort in de hoofdzin kan staan en andersom. ik denk dat ze eerlijk gezegd voor Rooney gaan (matrixzinbijwoord staat in de bijzin)ik denk helaas dat Jan niet wint (bijzinsbijwoord staat in de … [Lees meer...] over‘Zij kan er helaas niet bij zijn’
De pindakaasvalk
Lekker knus met de kroost bij elkaar op zondagavond, op zoek naar een kijkervaring om te delen. Graag iets aantrekkelijks, voldoende luchtig, toch enigszins stichtend, en als het even kan ook nog romantisch natuurlijk! Het duurde zoals gebruikelijk wel even om iets op het spoor te komen, tot ik me een recensie herinnerde van een film die volgens mij alle vakjes afvinkte. Enkele … [Lees meer...] overDe pindakaasvalk
29 oktober 2022: Dag van de Grammatica
Voor meer informatie: gaan naar www.dagvandegrammatica.nl … [Lees meer...] over29 oktober 2022: Dag van de Grammatica
Intussen: tijd voor iets anders
In zijn recente reisverslag God in Japan gebruikt Willem Melchior een paar keer het woord intussen zoals ik dat zelf niet snel zal doen. Op p.89 bijvoorbeeld: De Kongobuji intussen was prachtig, ik kan niet anders zeggen. Er zijn twee dingen opmerkelijk aan dit gebruik van intussen: de plaats ervan in de zin en de functie. Laten we met het eerste beginnen. In … [Lees meer...] overIntussen: tijd voor iets anders
Hoeveel genders kan een taal aan?
De discussie over genderneutrale pronomina heeft alles wat het hartje van de taalkundige sneller doet kloppen: het gaat tegelijkertijd over heel kleine woordjes én over grote vragen. Je kunt er lekker aan de schrijftafel op puzzelen maar het is ook een kwestie met enig maatschappelijk belang. Onweerstaanbaar! Ik mag er graag over denken en omdat voor mij ergens over denken … [Lees meer...] overHoeveel genders kan een taal aan?
23 september 2022: Streektaalconferentie ‘Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering: overbodig of net cruciaal?’
Op 23 september 2022 organiseert de Stichting Nederlandse Dialecten in samenwerking met Variaties vzw en de Nederlandse Taalunie haar jaarlijkse streektaalconferentie. De conferentie vindt plaats bij deBuren in Brussel en heeft als centraal thema “Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering: overbodig of net cruciaal?”. Via lezingen van en interviews met Vlaamse, … [Lees meer...] over23 september 2022: Streektaalconferentie ‘Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering: overbodig of net cruciaal?’
Hoe uit taalcontact nieuwe taal ontstaat
Er is de laatste jaren in de taalkundige literatuur veel aandacht voor de gevolgen van taalcontact: wat gebeurt er als groepen sprekers van verschillende talen bij elkaar komen, bijvoorbeeld door migratie? Of wanneer sprekers meer dan één taal beheersen? Die talen beïnvloeden dan elkaar, en dit soort contact is waarschijnlijk een drijvende kracht achter veel taalveranderingen. … [Lees meer...] overHoe uit taalcontact nieuwe taal ontstaat
Wethouder Hekking en het lidwoord van de betekenis
Toen ik een stukje schreef naar aanleiding van lachsalvo’s in de Tweede Kamer die het gevolg waren van een accentfoutje in een bijdrage van Jaco Geurts (CDA – over landbouw horen we hem niet meer, als woordvoerder is hij verhuisd naar wonen), vermoedde ik niet dat er een rééks aan aanvullingen op zou ontstaan met andere opmerkelijke accenten in de plenaire zaal en … [Lees meer...] overWethouder Hekking en het lidwoord van de betekenis
Lekker, goed of hard: hoe ga jij?
Je kunt iets leuk vinden. Je kunt ergens van genieten. Je kunt ergens blij van worden. Maar sinds kort is er nog een andere constructie om je genoegen ergens over te uiten: je gaat ergens goed op, of de ‘X-gaan-op-constructie’. Je komt die vooral tegen bij jongeren en in informele situaties. Maar hoe werkt hij? Goed Kun je alleen ergens goed op gaan? Zeker niet. Je … [Lees meer...] overLekker, goed of hard: hoe ga jij?
6 september 2022: ‘Woorden zijn daden’
Kom op 6 september a.s. naar ’Woorden zijn daden’, een uniek en gratis seminar voor communicatieprofessionals over de kracht van taal georganiseerd door NEMO Kennislink in samenwerking met Language In Interaction. Taal is voor ons, communicatieprofessionals en journalisten ons belangrijkste tool. Taal beschrijft niet alleen, maar bepaalt ook wat we voor waar aannemen, en … [Lees meer...] over6 september 2022: ‘Woorden zijn daden’
When Linguists do Set Theory
Presentation by K.P. Hart (Delft University) … [Lees meer...] overWhen Linguists do Set Theory
Onderzoeker en taalkundige: ‘Als er iets verandert, hoeft dat echt niet negatief uit te pakken’
Interview met een onderzoeker/taalkundige Vivien Waszink Wat kun je eigenlijk worden met zo’n studie Nederlands, en hoe? Daar willen we graag zoveel mogelijk antwoorden op, voor alle huidige studenten, studiekiezers, en andere nieuwsgierige meelezers. In de toekomstrubriek van Jong Neerlandistiek verzamelen we interviews met afgestudeerden die een leuke baan hebben … [Lees meer...] overOnderzoeker en taalkundige: ‘Als er iets verandert, hoeft dat echt niet negatief uit te pakken’
Liever gay dan lesbisch
Zolang ik me herinneren kan, heb ik een aversie tegen het woord ‘lesbisch’ gehad. Waar dat vandaan komt, weet ik niet precies, maar ik heb inmiddels gemerkt dat velen die aversie tegen deze term met mij delen. Ook Amerikaanse internetpersoonlijkheid JoJo Siwa gaf onlangs aan dat ze het woord ‘lesbian’ geen fijne klank vindt hebben en zich liever ‘gay’ noemt, en daar ontstond … [Lees meer...] overLiever gay dan lesbisch
Spelling en taalkundige kennis
Enige tijd geleden verscheen bij uitgeverij Lias de bundel Taalmysteries. Raadselachtige feiten van grote en kleine talen. Daarin staan veertig heel korte bijdragen, die verdeeld zijn over vijf thema’s. Twintig auteurs hebben meegewerkt aan de bundel en dat betekent dus dat een aantal van hen met meer dan één artikel vertegenwoordigd is. Twee spannen de kroon met elk vijf … [Lees meer...] overSpelling en taalkundige kennis
Wat kan mij het schelen
Enkele decennia geleden gaf ik taalkundevakken aan toekomstige neerlandici. De leukste modulen vond ik wel die over de traditionele grammatica. Dat programma begon rustig met een basisgrammatica, maar bij Grammatica II begon de student pas goed een beeld te krijgen van wat hij moest kunnen op het gebied van de zinsontleding: samengestelde zinnen uitpluizen met vele inbeddingen … [Lees meer...] overWat kan mij het schelen
Ouders passen hun woorden aan hun kinderen aan
Dat mensen anders tegen kleine kinderen spreken, weet iedereen die in de buurt van een wieg haar oren open heeft gezet: mensen praten hoger, en langzamer en mogelijk ook duidelijker. Het is vermoedelijk een biologisch automatisme: het is vrijwel onmogelijk om tegen een klein kindje op dezelfde manier te praten als tegen een vijftigjarige. Er is een onderzoeksgebied dat … [Lees meer...] overOuders passen hun woorden aan hun kinderen aan
Waar slaat ‘slaan’ op?
Waarom ‘slaan’ soms ‘beginnen’ betekent Hoe zeg je in het Nederlands dat je ergens aan gaat beginnen? Inderdaad, gewoon met het hulpwerkwoord beginnen. Of eventueel met starten of aanvangen. Maar wie wat afwisseling wil, kan in plaats van beginnen ook ergens aan slaan: aan het dansen slaan, aan het zingen slaan, enzovoorts. Waar slaat het eigenlijk op dat slaan hier … [Lees meer...] overWaar slaat ‘slaan’ op?
Hoe smeer je een boterham met pindakaas?
Dit voorjaar is de afdeling Nederlandse Taal en Cultuur van de Radboud Universiteit begonnen met een nieuw project: Student in de Klas. Studenten van de opleiding gaan terug naar hun oude middelbare school en geven daar een gastles. Ze doen dat over een specifiek onderwerp, waarvan zij verbaasd, verwonderd of verguld waren erover te leren. In deze aflevering vertelt tweedejaars … [Lees meer...] overHoe smeer je een boterham met pindakaas?