Wie het meesterwerk Van den vos Reynaerde kent, weet hoe het de arme Bruun is vergaan, de beer die door een ongelukkig samenstel van opportunisme, vraatzucht en goedgelovigheid een eenvoudig slachtoffer werd van de slimme vos. De honing die bij Reynaert zo slecht gevallen zou zijn dat hij zich niet gewillig door Bruun kon laten meevoeren naar het hof, bleek zich in een open … [Lees meer...] overDes was Reynaert harde blide
taalkunde
Ostendoorp
Zogeheten spellingfouten interesseren me geen zier. Als morgen de Spellingwet wordt opgeheven, hef ik het glas. Iedereen doet maar, en we zien wel waar het schip strandt, dat is mijn orthografisch devies. Maar ik maak een uitzondering voor namen. Bijvoorbeeld mijn eigen naam: ik ben niet Mark van Oostendorp of Marc Oostendorp. Dat zijn echt anderen. Ik probeer het bij … [Lees meer...] overOstendoorp
Mijn Triuwa: gezongen Oudnederlands uit duizend jaar oude bronnen
Ik heb een leuk nieuwtje met u te delen: muzikaal trio Under the Surface brengt op hun nieuwe album “Miin Triuwa” (Mijn Trouw) liederen ten gehore met duizend jaar oude teksten gezongen in de gereconstrueerde uitspraak van toen. Dit album is inmiddels met veel lof door de muziekredacties van Trouw en NRC ontvangen dus we hebben hier echt met iets … [Lees meer...] overMijn Triuwa: gezongen Oudnederlands uit duizend jaar oude bronnen
Hoe teken je een dialectkaart?
Ter nagedachtenis aan Jan van Bakel, de ontwerper van 't cartografische programma CARTO door Jan Stroop “De meeste dialectologen hebben geen verstand van cartografie.” Zo dacht ik erover in 1973, maar ik denk er nog steeds zo over, want de situatie is sindsdien nauwelijks veranderd. De kaartjes in ’t pas verschenen Dialectendoeboek laten dat goed zien. ’t Is natuurlijk … [Lees meer...] overHoe teken je een dialectkaart?
Mark aan het woord, dan is het Engels nabij
Als Mark Rutte aan het woord is, is het Engels niet ver weg. Het ging er hier vaker over. Vooral op zijn wekelijkse bezoek bij de vrienden van de pers, vrijdagmiddags in Nieuwspoort, grossiert hij in de taal van over het water. Neem de laatste keer dat de premier er optrad, de elfde februari van dit jaar. Soms betreft het Engels in een Nederlandse jas (“die ene … [Lees meer...] overMark aan het woord, dan is het Engels nabij
Moi Meertmoand! Een maand vol Gronings in stad en provincie
Liefhebbers van de Groninger taal en cultuur kunnen in maart hun hart ophalen. Centrum Groninger Taal & Cultuur (CGTC) komt tijdens de Meertmoand Streektoalmoand met een maand vol activiteiten rondom de Groningse taal en cultuur: Moi Meertmoand!. Met verschillende presentaties rondom het Gronings, Groningse verhalenvertellers, de Wiesneus voor … [Lees meer...] overMoi Meertmoand! Een maand vol Gronings in stad en provincie
Oproep: onderzoek gebruik Nederlandse taal
De Universiteit Utrecht voert een onderzoek uit naar het gebruik van de Nederlandse taal. Om deel te nemen aan het onderzoek moet je een moedertaalspreker van het Nederlands zijn. Het onderzoek bestaat uit het maken van een spraakopname. Het onderzoek duurt ongeveer 20 minuten. Voor deelname aan dit onderzoek krijg je een kleine compensatie van 4 euro. Om deel te nemen … [Lees meer...] overOproep: onderzoek gebruik Nederlandse taal
Etymologica: prinsessenbonen
Voor sperzieboontjes bestaan in Nederland en Vlaanderen veel verschillende benamingen. Een daarvan is prinsessenbonen. Waarom heten de boontjes zo? Waar komt dat prinsessen- vandaan en wat wordt ermee bedoeld? De herkomst van de peulvruchten Om de herkomst van een naam te achterhalen is het handig eerst inzicht te hebben in de herkomst en ontwikkeling van het benoemde. … [Lees meer...] overEtymologica: prinsessenbonen
Taalaanbod, Turks en tweetalige troubles
We beginnen deze aflevering met goed nieuws: Kletsheads heeft een prijs gewonnen! Op 4 februari werd tijdens De Grote Taaldag de landelijke prijs voor wetenschapscommunicatie in de taalkunde uitgereikt. Samen met het Kletskoppen kindertaalfestival is Kletsheads uitgeroepen tot winnaar! Lees het juryrapport hier. In Let’s klets spreek ik met Leonie … [Lees meer...] overTaalaanbod, Turks en tweetalige troubles
Ouders van kinderen offshore
Soms weten volslagen onbekenden je te vinden op WhatsApp en soms krijg je dan een gesprekje: Goede middag.Mijn naam is RikIk werk offshore en ik heb met mijn collega's een discussie over de Nederlandse taal.Het gaat over de zin: Ouders van kinderen.Wij willen graag weten onder welk stijlfiguur dat past.Ik hoop dat u meer duidelijkheid kan scheppen.Met vriendelijke groet … [Lees meer...] overOuders van kinderen offshore
Partje
Onlangs een groot probleem ontdekt: het woord partje is dubbelzinnig. Het begon met een tweet van de Italiaanse taalkundige Marianna Bolognesi: Al snel begonnen anderen zich ermee te bemoeien en ontdekten dat spicchio in het Italiaans, net als wedge in het Engels of partje in het Nederlands dubbelzinnig is: het verwijst zowel naar de 'natuurlijke' compartimenten van een … [Lees meer...] overPartje
17-18 maart 2022: A Germanic Sandwich, Keulen
Op 17-18 maart 2022 vindt de 8ste editie van ‘A Germanic Sandwich’ plaats, georganiseerd door het Institut für Niederlandistik van de Universiteit Keulen. Op het programma: een brede waaier aan contrastieve studies over linguistische verschillen en overeenkomsten tussen het Nederlands, het Duits, het Engels, het Afrikaans of het Fries, alsook presentaties over … [Lees meer...] over17-18 maart 2022: A Germanic Sandwich, Keulen
Herhalingswoorden: “Eet je vanavond thuis-thuis?”
Nadat ik op kamers ging, was mijn ouderlijk huis plots niet meer thuis. Niet dat ik mij er niet meer thuis voelde, het kreeg alleen een andere benaming. Als mijn nieuwe huisgenoten en ik namelijk naar de huizen van onze ouders verwezen, werd dat al snel gedaan met de term thuis-thuis, zonder dat er ook maar enige onduidelijkheid bestond over de betekenis hiervan. Interessant, … [Lees meer...] overHerhalingswoorden: “Eet je vanavond thuis-thuis?”
De betekenis van hondenfluitjes
Als je aan mij vraagt waar het in de taalwetenschap dezer dagen gebeurt, zou ik zeggen: in de studie van de betekenis. Ik probeer veel deelgebieden zo'n beetje te volgen, maar als het over betekenis gaat, ga ik altijd even rechtop zitten. Een van de interessantste discussies van dit moment wordt aangeroerd in een nieuw artikel van Eric Acton in het Journal of Linguistics. … [Lees meer...] overDe betekenis van hondenfluitjes
Ridouan Taghi in de baljurk van Amalia
Een cultuurjournalist wees ons er in Het Dagblad van het Noorden ooit op dat wij als veganisten allebei een nogal ironische achternaam dragen. Evers en De Haan zijn nou eenmaal een vreemde eend in de bijt in het rijk der veganisten. Oh wacht: zeiden we 'vreemde eend'? Als we het helemaal volgens het boekje willen doen, moeten we dieren niet alleen uit ons dieet schrappen, maar … [Lees meer...] overRidouan Taghi in de baljurk van Amalia
Het verschil tussen reuk en rook horen
Misverstanden kunnen op de kleinste niveaus ontstaan. Vandaag promoveert Nadine de Rue in Nijmegen op een knap en heel interessant proefschrift waarin ze heel minutieus het allerkleinste misverstand bestudeert: dat tussen klinkers. Iemand zegt reuk en de ander hoort rook of omgekeerd. Wat gebeurt er dan? De Rue onderwierp mensen aan een batterij experimenten om dit te … [Lees meer...] overHet verschil tussen reuk en rook horen
Wat vinden Duitse NVT-leerders van verschillende nationale en regionale variëteiten van het Nederlands?
Onderzoek naar taalattitudes is binnen de taalkunde allang niets nieuws meer en is sinds de jaren 60 beginnend met onderzoek van Lambert et al. (1960) uitgegroeid tot een volwaardig onderdeel van de sociolinguїstiek. In Nederland is onderzoek naar taalattitudes bijvoorbeeld door Van Bezooijen (1994), Heijmer & Vonk (2002) en Pinget et al. (2014) uitgevoerd en in Vlaanderen … [Lees meer...] overWat vinden Duitse NVT-leerders van verschillende nationale en regionale variëteiten van het Nederlands?
Japanse studenten die bang zijn om Engels te spreken in Nederland
Wat zegt de wetenschap? Hoe makkelijk wetenschapscommunicatie uit de hand kan lopen, laat zich aardig illustreren aan een recent artikel op ScienceGuide: Docenten moeten rekening houden met spreekvrees studenten uit collectivistische cultuur. ScienceGuide is een van de aardigste websites van Nederland, onmisbaar voor iedereen die geïnteresseerd is in het hoger onderwijs. … [Lees meer...] overJapanse studenten die bang zijn om Engels te spreken in Nederland
4 februari 2022: Webinar #Wijzijnneerlandici door studenten Nederlands
Masterstudenten Nederlandse taal en cultuur van de Universiteit van Amsterdam laten tijdens het webinar #Wijzijnneerlandici op 4 februari zien hoe dynamisch en veelzijdig hun vakgebied is. Zij presenteren hun onderzoek dat niet alleen interessant is voor vakgenoten, maar ook voor andere geïnteresseerden. In een maand tijd hebben de studenten een onderzoek bedacht en … [Lees meer...] over4 februari 2022: Webinar #Wijzijnneerlandici door studenten Nederlands
De hamvraag: is het ‘vegan’ of ‘veganistisch’?
Nog steeds herinner ik me het precieze moment waarop ik erachter kwam waar vlees van werd gemaakt. Een jaar of zes moet ik zijn geweest, toen ik samen met mijn moeder een etentje had bij mijn oom. Op mijn vraag wat we gingen eten, was het antwoord: lamsvlees! Verwarring volgde – waarom heette het lamsvlees? Het werd toch niet van lammetjes gemaakt…? ‘Jawel,’ antwoordde mijn oom … [Lees meer...] overDe hamvraag: is het ‘vegan’ of ‘veganistisch’?
Verschenen: Marc van Oostendorp & Simone Wolff, Het dialectendoeboek
De schatkamer van 90 jaar Meertens Instituut Het Meertens Instituut in Amsterdam verzamelt al 90 jaar gegevens over de Nederlandse dialecten. Medewerkers van het instituut trokken het land in om overal, eerst met pen en papier, later met bandrecorders en nog later laptops, opnamen te maken van hoe mensen spraken. De klok werd stilgezet en na een kopje koffie vertelden … [Lees meer...] overVerschenen: Marc van Oostendorp & Simone Wolff, Het dialectendoeboek
De verloedering van ‘precies’
Als ik een euro zou krijgen voor iedere keer dat iemand met ‘ja, precies’ reageerde op wat ik zei, dan kon ik misschien eindelijk eens een kamer van 25m2 in het centrum van Amsterdam huren. Het woord precies wordt al lang niet meer alleen gebruikt om aan te geven hoe exact iets is. Het dient onder andere als vervanger van inderdaad in een gesprek. Je geeft aan dat je die ander … [Lees meer...] overDe verloedering van ‘precies’
Stereotiepe taalattitudes van kinderen in de grensstreek D-NL
“Nederlands is mijn lievelingstaal!“ Dat zei een 6-jarige jongen tegen mij tijdens mijn stage op een lagere school in Dinxperlo, een klein dorpje op de Nederlands-Duitse grens. Een uitspraak die voor mij verrassend was, want ik wist dat hij in een familie opgroeit die in Suderwick – de buurstad op de Duitse kant van de grens – woont, en dat ze thuis Duits spreken. In contact … [Lees meer...] overStereotiepe taalattitudes van kinderen in de grensstreek D-NL
Verschenen: Imme Lammertink, Het grote TOS-mysterie
Jeroen geeft een harde trap tegen de voetbal. Die vliegt het kantoor van Professor Roos binnen. Als Jeroen, Amir en Noami de bal willen ophalen, komen ze erachter dat Professor Roos wel een heel bijzonder kantoor heeft … Samen met Professor Roos, aliens en een robotaap leren Jeroen, Amir en Noami vervolgens alles over de taalontwikkelingsstoornis (TOS) van Jeroen en de … [Lees meer...] overVerschenen: Imme Lammertink, Het grote TOS-mysterie
Dus ik weer een blog schrijven
In februari is het zover. Dan ga ik beginnen aan mijn bachelorscriptie. Het onderwerp heb ik geheel te danken aan de podcast De Eeuw van de Amateur van Botte Jellema en Ype Driessen. Om precies te zijn aan de 200ste aflevering uit september 2021, met Paulien Cornelisse als gast. Dit is wat er in die aflevering gebeurde: Een luisteraar spreekt een bericht in met een anekdote … [Lees meer...] overDus ik weer een blog schrijven