Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

taalverwerving

Cipoue

door 6 Reacties

Tweetaligheid geeft een bijzonder kijkje in het menselijk taalvermogen. Nene is 11 en spreekt Nederlands en Italiaans. Die eerste taal is, zoals taalkundigen dat noemen, dominant: Nene woont in Nederland, gaat naar een Nederlandse school, haar beste vriendinnen zijn Nederlands, en Nederlands is de taal van de winkels en de scouting. Maar haar moeder spreekt altijd Italiaans met … [Lees meer...] overCipoue

Taal leren als mentaal joggen

door 1 Reactie

Vreemde talen leren is gezond. Uit onderzoek weten we dat het cognitief voordelig is om tweetalig te zijn – het maakt je flexibeler, en hoewel er nog geen algemene consensus over is, zijn er aanwijzingen dat ziektes als Alzheimer hierdoor kunnen worden vertraagd. Vanuit dit perspectief is de komst van de zogeheten grote taalmodellen op het eerste gezicht zorgwekkend. Het … [Lees meer...] overTaal leren als mentaal joggen

Kun je echt zeven talen leren in zeven dagen?

door Reageer

Kun je echt zeven talen leren in zeven dagen? In deze aflevering van Meneer Van Dale gaan we op zoek naar het antwoord, samen met taalexpert Gaston Dorren. Als auteur van bestsellers als 'Lingua', 'Babel' en 'Zeven talen in zeven dagen' weet Gaston als geen ander hoe je slim en effectief een nieuwe taal leert. Wat zijn de beste methodes om snel een taal onder de knie te … [Lees meer...] overKun je echt zeven talen leren in zeven dagen?

Taalrijk, kansrijk

door Reageer

De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (5.5) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner  en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In de vorige aflevering bespraken ze hoe prestige, motivatie en blootstelling de magische … [Lees meer...] overTaalrijk, kansrijk

Prestige, motivatie, blootstelling

door Reageer

De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (5.4) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner  en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In het vorige stukje toonden ze aan hoe veel kinderen al best wat Engelse woordenschat in hun … [Lees meer...] overPrestige, motivatie, blootstelling

Nij Frysk ûndersyk nei taaloerdracht binnen jonge gesinnen

door Reageer

It Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen, Afûk en it European Centre for Minority Issues (ECMI) yn it Dútske Flensburg sille in grutskalich ûndersyk yn Fryslân útfiere nei taaloerdracht binnen jonge gesinnen. De Provinsje Fryslân hat in subsydzje takend oan it projekt ‘The intergenerational transmission of West Frisian: promoting multilingual … [Lees meer...] overNij Frysk ûndersyk nei taaloerdracht binnen jonge gesinnen

Hoe reëel is de taalkloof?

door 3 Reacties

Je vindt het al een jaar of dertig in wetenschapscommunicatie: het verhaal dat er tussen arme en rijke kinderen een 'taalkloof' bestaat van ongeveer 30 miljoen woorden. Als ze een jaar of vier zijn zouden kinderen van rijke ouders ongeveer 30 miljoen meer woorden gehoord hebben dan kinderen van arme ouders. Die observatie, en de term 'taalkloof' (language gap) komen uit een … [Lees meer...] overHoe reëel is de taalkloof?

Thuisscholing in thuistaal: geen slecht idee

door Reageer

De pandemie was in sommige opzichten een ramp en in andere een schandaal. Er zijn onverteerbaar veel mensen gestorven en er zijn een aantal idiote maatregelen genomen. Maar voor de creatieve wetenschapper was het ook een kans. Een zo'n creatieve wetenschapper is mijn collega Sharon Unsworth die samen met Marieke van den Akker en Caya van Dijk een artikel schreef over haar … [Lees meer...] overThuisscholing in thuistaal: geen slecht idee

Ironie voor kinderen

door 1 Reactie

Soms kun je pas goed leren hoe ingewikkeld iets is door te zien hoe kinderen het doen. Ironie herkennen bijvoorbeeld: iemand zegt iets, 'Schumann is mijn favoriete componist aller tijden', en je beseft meteen: hier klopt iets niet, hier is ironie aan de hand. Er wordt wel over geklaagd dat ironie niet meer begrepen wordt, overigens zonder dat er bij mijn weten ooit enig bewijs … [Lees meer...] overIronie voor kinderen

Kinderen van anderhalf weten wat een vraag is

door 4 Reacties

Een van de vele, vele dingen die je weet als spreker van het Nederlands, is het verschil tussen de volgende twee zinnen: De eerste zin heeft een licht andere vorm dan de tweede – de persoonsvorm staat ergens anders. Hij heeft ook een andere betekenis: de eerste is een bewering en de tweede een vraag. Ja, allemaal nogal wiedes, maar stel je voor dat je dit allemaal moet … [Lees meer...] overKinderen van anderhalf weten wat een vraag is

Spreek kinderachtig tegen je baby

door 1 Reactie

Het is weer eens bevestigd: de vreemde manier waarop ouders tegen hun baby praten – hoog stemmetje, slepend tempo – werkt. Een nieuw onderzoek toont aan dat er een correlatie is tussen hoe regelmatig jonge kinderen zo hoorden praten, hoe groter vijf jaar later hun woordenschat was, de lengte van de zinnen die ze maakten, en hun beheersing van sommige ongeschreven regels van het … [Lees meer...] overSpreek kinderachtig tegen je baby

Een plaatje zegt de computer meer dan duizend woorden

door 1 Reactie

Kunnen computers taal leren? Het is een van de grote vragen van deze tijd en afgelopen maandag legde Danny Merkx in Nijmegen een nieuw stukje van de puzzel. Hij promoveerde er op een proefschrift waarin hij onderzocht of het hielp als je computers plaatjes laat zien. Merkx bood de computer daarvoor een verzameling plaatjes aan – bijvoorbeeld gehaald van de website Flickr – … [Lees meer...] overEen plaatje zegt de computer meer dan duizend woorden

Ouders passen hun woorden aan hun kinderen aan

door Reageer

Dat mensen anders tegen kleine kinderen spreken, weet iedereen die in de buurt van een wieg haar oren open heeft gezet: mensen praten hoger, en langzamer en mogelijk ook duidelijker. Het is vermoedelijk een biologisch automatisme: het is vrijwel onmogelijk om tegen een klein kindje op dezelfde manier te praten als tegen een vijftigjarige. Er is een onderzoeksgebied dat … [Lees meer...] overOuders passen hun woorden aan hun kinderen aan

Sun ne we iets maaken

door 10 Reacties

Nene leert Nederlands Wat echt anders is dan vroeger: de vanzelfsprekendheid waarmee kinderen op de basisschool in aanraking komen met typen. Ik denk niet dat ik voor mijn vijftiende ooit iets getypt heb, maar Nene zit nu in groep 4 en sinds een paar dagen stuurt ze me als ze de kans krijgt een e-mail. Met de hand schrijven is natuurlijk beter en gezonder, maar het is ook … [Lees meer...] overSun ne we iets maaken

Taalaanbod, Turks en tweetalige troubles

door Reageer

We beginnen deze aflevering met goed nieuws: Kletsheads heeft een prijs gewonnen! Op 4 februari werd tijdens De Grote Taaldag de landelijke prijs voor wetenschapscommunicatie in de taalkunde uitgereikt. Samen met het Kletskoppen kindertaalfestival is Kletsheads uitgeroepen tot winnaar! Lees het juryrapport hier.   In Let’s klets spreek ik met Leonie … [Lees meer...] overTaalaanbod, Turks en tweetalige troubles

Kunnen kleuters een tweede taal leren met een robot? 

door Reageer

Kleine kinderen op school komen spelenderwijs in aanraking met verschillende talen, denk aan Dora of andere taalspelletjes. Wij vroegen ons af of leren samen met een robot niet beter werkt dan alleen een tweede taal horen via de tv of tablet. Samen met o.a. Utrecht Universiteit hebben wij aan Tilburg Universteit gekeken of kleuters een tweede taal kunnen leren van een robot en … [Lees meer...] overKunnen kleuters een tweede taal leren met een robot? 

Helpen versjes de woordenschat?

door Reageer

Wat is het nut van kinderrijmpjes? Dat is geen neoliberale vraag maar een evolutionaire: in allerlei culturen, misschien wel in alle culturen, zingen ouders liedjes voor hun kinderen en zeggen ze versjes op. Dat moet een verklaring hebben. Wat is die? Je zou kunnen denken dat het kinderen helpt met de ingewikkelde taak waar ze voor staan: hun moedertaal leren. Gedichtjes en … [Lees meer...] overHelpen versjes de woordenschat?

Kinderen en vooronderstellingen

door Reageer

Hippo heeft twee vriendjes: Kat en Vos. Hier is het begin van een verhaaltje over Hippo: En hier is het vervolg. Ik heb er ook een vraag over: wie staat er achter het boompje, Kat of Vos? Het antwoord dat de meeste mensen zullen geven is: Kat. De reden is niet omdat we alleen kennis hebben gemaakt met Kat, want als Hippo in het laatste plaatje zou hebben gezegd 'Hé … [Lees meer...] overKinderen en vooronderstellingen

Huidskleur

door 10 Reacties

Schokkende dialoog met Nene (8 jaar), inmiddels 2,5 jaar in Nederland. We zijn samen aan het tekenen: een huis met daarin kinderen, haar favoriete onderwerp voor een tekening. Zij vraagt aan mij of ik een viltstift wil aangeven. - Welke kleur? - Huidskleur! Ik geef haar een lichtbruine viltstift. - Maar dat is geen huidskleur! - Maar het is de kleur van jouw … [Lees meer...] overHuidskleur

Peutertaal is concreet

door Reageer

Een van de vele indrukwekkende taken die kinderen in de eerste jaren van hun leven blijmoedig ondernemen: heel veel woorden leren. Een kind van een jaar of vier of vijf kent er al duizenden, en dat leren gaat meestal ongemerkt. Ineens blijkt de peuter te weten wat dwarrelen betekent en wanneer je het precies kunt gebruiken. Hoe zo'n kind het kan is een van de grote … [Lees meer...] overPeutertaal is concreet

Geadopteerde kinderen kunnen hun oorspronkelijke taal sneller leren

door 2 Reacties

Voor jonge kinderen die internationaal geadopteerd worden, verandert alles. Ze komen terecht bij nieuwe ouders, in een ander land, waar mensen andere dingen op hun boterham eten, op een andere tijd gaan slapen, en een andere taal spreken. Gelukkig zijn kinderen vaak nog flexibel, kunnen ze dat allemaal doen, en spreken ze doorgaans uiteindelijk op een manier die niet of … [Lees meer...] overGeadopteerde kinderen kunnen hun oorspronkelijke taal sneller leren