• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Voor meer informatie: klik daar

29 mei 2018 door Marc van Oostendorp 4 Reacties

Door Marc van Oostendorp

Over vijftig jaar, zo beloof ik jullie, komt er een in leer gebonden uitgave van mijn blogposts op Neerlandistiek over de constructie Klik hier. Die serie is nog niet erg vergevorderd – dit is de tweede aflevering en de eerste verscheen in 2013 -, maar geef het nog wat tijd en het boekje loopt vanzelf vol. Zeker nu ook andere bloggers zich ermee gaan bemoeien, zoals mijn Nijmeegse collega Marten van der Meulen, die onlangs op Twitter deze observatie deed:

Ik vind dit heel erg grappig. Vooral niet hier dus. Zeldzaam ook volgens mij, of zien jullie dit vaker? pic.twitter.com/bW6HBd1pUS

— Marten vd Meulen (@MartenvdMeulen) 23 mei 2018

Er is inderdaad op het eerste gezicht iets raars: je hoort niet te zeggen klik daar, maar je hoort te zeggen klik hier. Althans, je kunt natuurlijk wel klik daar zeggen, maar dan alleen als je verwijst naar iets wat al eerder is genoemd: “Ga naar de hoofdpagina van de site en klik daar op de het menu-item ‘Veelgestelde vragen’.” In zo’n zin is daar juist eigenlijk raar?

Zwaarder

Enig twitteren leidde er al snel toe dat we ontdekten dat de bron van Martens zin deze pagina is op de website van de Taalunie.  Daar kun je dat daar inderdaad zien als een terugverwijzing, naar het Eindhovencorpus. Maar dat lost de vraag niet op: waarom moet je voor ieders taalgevoel op links spreken over hier en niet over daar, of over deze pagina, zoals ik aan het begin van deze alinea deed, en niet over die pagina?

Het rare is dat in het Nederlands dit, deze en hier juist specifieker in betekenis lijken te zijn dan dat, die en daar. De eersten verwijzen normaliter alleen naar dingen die dicht bij de spreker (en misschien de hoorder) zijn, maar de laatste kun je in allerlei conteksten gebruiken. Een paar jaar geleden schreef ik daar <hier> al over: de zin

  • Heb je een nieuwe camera gekocht en wil je deze leren beheersen? 

klinkt veel minder natuurlijk dan 

  • Heb je een nieuwe camera gekocht en wil je die leren beheersen?

zoals ook Hier staan we dan specifieker (en ‘zwaarder’) klinkt dan Daar staan we dan.

Gipsen been

Het komt erop neer dat woorden die nabijheid aangeven ook echt alleen gebruikt kunnen worden als er sprake is van een soort nabijheid al is het maar in gedachten. “Deze kinderen bevinden zich aan de andere kant van de wereld” kun je wel zeggen, maar alleen als je eerst de aandacht op die kinderen hebt gevestigd zodat ze in ieder geval geestelijk nabij zijn. “Die kinderen zijn bloemetjes op mijn gipsen been aan het tekenen” kun je daarentegen altijd zeggen, ook al zijn die (!) kinderen dus heel erg nabij.

Maar hoe zit het dan met die links? Waarom moet je schrijven klik hier of klik op deze pagina en kun je alleen zeggen klik daar of klik op die pagina als je die pagina al genoemd hebt? Helemaal duidelijk is dat niet.

Het woord zelf

Althans, het laatste is denk ik wel te begrijpen: daar en die hebben niet zoveel betekenis, dus zijn dat de logische keuzes als je niet hoeft te specificeren. Je zegt ook eerder: ‘bloemen, daar denk ik iedere dag aan’ dan ‘bloemen, hier denk ik iedere dag aan’, of ‘bloemen, die vind ik mooi’ dan ‘bloemen, deze vind ik mooi’. Het is dus een voorbeeld van de betrekkelijke neutraliteit van daar, die en dat.

Maar hoe zit het dan met klik hier? Misschien gaat het er hier (!) om dat je echt op een bepaalde plek moet klikken, en wel een die als dichtbij kan worden aangemerkt: het woord zelf.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: aanwijzend voornaamwoord, bijwoorden, semantiek, voornaamwoorden

Lees Interacties

Reacties

  1. WebredMiet zegt

    29 mei 2018 om 08:31

    Ik vind dat een vreemde vraag, waarom je ‘klik hier’ zou zeggen. Doorgaans is de zin waarin het ‘klik hier’ zit ook de link waar je op moet klikken om op de betreffende pagina of site terecht te komen. Er zit dus geen verwijzing naar een ‘daar’ in die zin. En de reden waarom de zin zelf doorgaans aanklikbaar is, en je niet de constructie ‘klik daar voor meer info over xyz’ en dan de aanklikbare zin krijgt, is ook eenvoudig: SEO. Een zoekmachine als Google indexeert op zoekwoorden, en maakt gebruik van algoritmes om te bepalen welke zoekwoorden belangrijker zijn dan andere. Een van die aspecten die Google als ‘belangrijk’-signaal beschouwt, is dat er een link achter zit. Wil je dus dat Google de zoekwoorden van een bepaalde pagina opmerkt, dan moet je die zoekwoorden zetten in de zin met een link. In mijn bovenstaand voorbeeld krijgt ‘xyz’ extra aandacht van Google, en dat is de bedoeling. Als je die ‘xyz’ in een zin nà de ‘klik daar’ met link zet, zonder de link zelf dus, scoort je zoekwoord minder goed bij Google. Dat is meteen ook een belangrijke reden waarom je beter een volledig zin aanklikbaar maakt, en niet alleen het woordje ‘hier’. Tenzij je met ‘hier’ hoog wil scoren in de zoekresultaten van Google.

    Beantwoorden
  2. Daan Wesselink zegt

    29 mei 2018 om 12:59

    Je conclusie aan het eind lijkt me correct: het linkwoord in de zin zelf is nogal dichtbij. ‘Hier’ moet eerst geraadpleegd worden aan ‘daar’ te komen. Volgens mijn taalgevoel werkt dit zelfs zo in een zin met verwijzingen die niet klikbaar zijn, bijvoorbeeld (in een boek):

    “Wilt u meer weten over onze methode, dan vindt u op deze pagina’s meer informatie: 63-65, 71, 75.”

    Beantwoorden
    • Marc van Oostendorp zegt

      29 mei 2018 om 19:34

      Ja, dat is een goede observatie. “U vindt op die pagina’s meer informatie” zou heel vreemd zijn.

      Beantwoorden
  3. Gert de Jager zegt

    29 mei 2018 om 23:38

    In een verwante deiktische afgrond val ik altijd weer bij de automatische paspoortcontrole op Schiphol. ‘Kijk hier’ staat er tamelijk ver verwijderd van een klein pijltje en boven het camerabeeld van je eigen hoofd. De reflex: ik kijk vooral en lang naar het hier van ‘hier’. Als ik in de richting van het pijtje geduwd moet worden, zou er voor mij ‘kijk daar’ moeten staan. Tenzij het juist gaat om de opeenvolging van oogbewegingen, maar dat wordt dan niet uitgelegd.

    https://www.schiphol.nl/nl/pagina/paspoort-en-reisdocumenten/

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Vertalen

Geloof my vry, wat andren snoeven;
Die d’ echten smaak en geur wil proeven,
Drink’ uit de oorspronkelijke flesch!

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

JUNI ’57

Met niets meer bij me dan het te vlug geleefde,
nog in de flarden van haar vertrek gekleed,
loop ik het land op om naar de lucht te kijken
en hoe mijn liefde allengs in niets meer leek
op die voor haar.

Het is een juninacht – de kortste nacht
bijna. Ik voel met mijn hoofd het hooi van de opper
waartegen ik zit. Ik zie een blijvende
zonsondergang boven een vuurtorenlicht
en weinig sterren.

Bron: Spinroc en andere verzen, 1958

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

19 september 2025: Laatzomer Conferentie NDN

19 september 2025: Laatzomer Conferentie NDN

22 juni 2025

➔ Lees meer
2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

21 juni 2025

➔ Lees meer
26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1991 Cornelis Stutterheim
➔ Neerlandicikalender

Media

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

22 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De structuur van wetenschappelijke artikelen

De structuur van wetenschappelijke artikelen

21 juni 2025 Door Marc van Oostendorp 1 Reactie

➔ Lees meer
Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d