Een Amerikaanse met Nederlandse ambities

Toen ik vier jaar geleden meedeed met mijn eerste Sinterklaasviering, sprak ik helemaal geen Nederlands. Mijn nieuwe vriendje, een Nederlander wiens familie recent naar de VS was verhuisd, had me uitgenodigd en gevraagd om een gedichtje in het Engels te schrijven. Hoewel ik wel van de “gezelligheid” (een woord dat ik daarbij leerde) kon genieten, wilde ik heel graag de Nederlandse gedichtjes zonder vertaling kunnen begrijpen, om alle verhaaltjes, grapjes, en Nederlandse gezegdes volledig mee te krijgen. Op dat moment besloot ik om Nederlands te leren.

Nederlands leren in de Verenigde Staten was geen eenvoudig proces omdat weinig scholen in het land Nederlandse lessen aanbieden, vooral waar ik woonde in de staat Virginia. Ik moest daarom creatief zijn. Ten eerste heb ik de fundamentele grammatica en woordenschat op de taalapp Duolingo geleerd, en mijn vriendje heeft mij geholpen om mijn uitspraak en spreekvaardigheid te verbeteren. Nederlands werd voor mij “een taal van liefde”, en we hebben Nederlands vaak gebruikt om samen gesprekjes op school te hebben. Het kostte niet veel moeite om basiswoorden en zinnen te leren omdat eenvoudige woorden in het Nederlands vaak op hun Engelse vertalingen lijken (bijvoorbeeld: “De man drinkt water” is bijna hetzelfde in het Engels). Hierom leerde ik genoeg om korte gedichtjes in het Nederlands te schrijven voor de volgende Sinterklaasviering. 

Echter, alleen een cursus op Duolingo en gesprekjes in het Nederlands met mijn vriendje waren niet voldoende om de taal op een hoog niveau te beheersen. Na anderhalf jaar Nederlands leren wist ik dat ik de taal vloeiend wilde kunnen spreken om op een verder niveau met de cultuur en de familie van mijn vriendje te kunnen verbinden. Ik had ook gemerkt dat hoe meer Nederlands ik kon spreken, hoe meer ik mijn vriendje kon begrijpen en hoe sterker onze relatie werd. Tijdens een tussenjaar na het afstuderen van de middelbare school bleef ik daarom zes weken met zijn familie in Arnhem, waar ze met mij alleen in het Nederlands hebben gepraat. Ik heb daar zowel mijn Nederlands sterk verbeterd als veel Nederlanders bevriend die mij hebben aangemoedigd om door te gaan met het studeren van de taal.

Een paar maanden later was ik al terug in de VS, toen de pandemie begon, en mijn vrije tijd motiveerde mij om meer Nederlands te leren. Ondanks dat mijn vriendje in Amsterdam woonde en de grenzen dicht waren, vond ik toch een manier om Nederlands te oefenen. Ik schreef me in voor een online-cursus bij de Rijksuniversiteit Groningen die acht weken duurde. De cursus heeft mijn woordenschat veel uitgebreid en wat formele grammaticale instructie geboden. Sommige moeilijke aspecten van de taal (zoals het gebruik van voorzetsels en constructies met hier/daar/er/waar) zijn duidelijk geworden voor mij tijdens de cursus, en ik had de gelegenheid om mijn spreekvaardigheid vooral in de academische context te verbeteren. 

Die verbeteringen hebben zich nuttig gebleken toen ik eindelijk de kans had om Nederlands in een normale academische situatie te studeren. Terwijl ik naar cursussen zocht om te volgen tijdens mijn studie op Stanford University, vond ik uit dat Tweedejaars Nederlands toevallig voor de eerste keer zou worden aangeboden. Hoewel ik de cursus helemaal online moest doen en de klas heel klein was—we waren maar met twee studenten tijdens de eerste maanden—had ik een geweldige ervaring. Mijn docent, Esmee van der Hoeven, heeft mij geholpen om de “puntjes op de i” te zetten, en zij heeft de les gepersonaliseerd zodat ik mijn interesses zoals taalkunde en Nederlandse geschiedenis tegelijkertijd kon leren. Aan het einde van het jaar hebben we samengewerkt om me voor te bereiden op het Staatsexamen Nederlands als Tweede Taal (niveau B2). 

Het slagen voor het Staatsexamen is een belangrijke mijlpaal voor iedere buitenlander die Nederlands studeert, omdat het als officiële tentamen de geschiktheid certificeert om toegelaten te worden bij Nederlandse studies op een universiteit of voor banen waarbij de Nederlandse taal nodig is. Dankzij de hulp van Esmee, mijn vriendje en zijn familie heb ik het examen de afgelopen zomer gehaald, dat uit vier gedeelten (lezen, luisteren, spreken, en schrijven) bestond. Uiteindelijk bleek het moeilijkste gedeelte spreken te zijn, omdat ik heel snel in het Nederlands op typische Nederlandse situaties moest reageren, maar gelukkig was ik daar klaar voor. 

Na zo’n positief resultaat heb ik meer motivatie dan ooit om Nederlands goed te kunnen spreken. Ik beleef nog steeds wat moeilijkheden met de Nederlandse taal die ik wil verbeteren. De grootste uitdaging voor mij is om Nederlands goed in een Nederlandse context te gebruiken. Wat dat betreft is dat Nederlanders met veel meer nuchterheid en directheid spreken dan in mijn cultuur, waar mensen vaak onnodig beleefd en indirect zijn. Af en toe vind ik het moeilijk om mezelf “zoals een echte Nederlander” te uiten vanwege de sterke culturele verschillen. Maar tegelijkertijd is dit aspect iets wat ik van de Nederlandse taal waardeer; dankzij de directheid hoef ik niet vaak aan te voelen wat een Nederlander echt bedoelt. De taal is ook heel leuk voor mij aangezien het mij dieper met verschillende mooie aspecten van de Nederlandse cultuur verbindt, zoals de gezelligheid die niet in het Engels kan worden uitgedrukt. Om deze redenen hoop ik eigenlijk om in de toekomst in Nederland te studeren of werken. 

Ik studeer nog steeds Nederlands op mijn universiteit met Esmee, en dit jaar organiseer ik om de week koffieuurtjes voor studenten die Nederlands spreken. Het was verrassend om erachter te komen hoeveel mensen op mijn campus interesse hebben om Nederlands te oefenen. Hierdoor heb ik een leuk groepje gevonden met wie ik van goede tijden in Nederland kan nagenieten en van authentieke Nederlandse gezelligheid kan genieten. In onze (vergrote) klas hebben we tevens zowel de culturele aspecten en implicaties gestudeerd als de traditie van Sinterklaas (met echte pepernoten!) gevierd. Het was ontzettend mooi om deze feestdag te kunnen vieren met een groepje Amerikaanse studenten die met mij Nederlands leren, maar het was nog mooier om te merken hoeveel vooruitgang ik heb gemaakt sinds mijn eerste Sinterklaas. Mijn doel is dat zo’n vooruitgang voortzet totdat ik gedichtjes schrijf zoals een echte Nederlander.

Fiona Clunan studeert Nederlands aan de Stanford University.