De VPRO vindt het belangrijk om poëzie een podium te bieden en doet dat via het YouTube kanaal VPRO Poëzie.DichterBij is een serie over eigentijdse Vlaamse en Nederlandse dichters. De video's zijn bonbonnetjes met twee heerlijke smaken: een gedicht en een visuele schets uit het dagelijks leven van de dichter. Naast de serie DichterBij zullen er op het poëziekanaal de komende … [Lees meer...] overVPRO begint poëzie-kanaal op YouTube
Kilometers van het graf?
Door Marc van OostendorpVandaag bespreek ik in mijn zaterdagochtendminicollege het gedicht 'Schuur' van Co Woudsma, uit diens nieuwe bundel Hoogste zomer. Is dat gedicht misschien te lang? … [Lees meer...] overKilometers van het graf?
Helterij
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (37)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpDe geschiedenis van het geschreven Nederlands is een geschiedenis van d's en t's: wanneer schrijf je nu het ene en wanneer het andere? In de zeventiende eeuw was de regel eenvoudig: je schreef wat je goeddunkte, en … [Lees meer...] overHelterij
Deze en die zijn niet egocentrisch
Door Marc van OostendorpWat is het verschil tussen die vogel en deze? De betekenis van aanwijzende voornaamwoorden is een voortdurende zoektocht, maar er zijn nu nieuwe, experimentele gegevens. Maandag promoveert David Peeters in Nijmegen op een proefschrift over aanwijzende voornaamwoorden én over de betekenis van wijzen met je vinger.Een belangrijk punt voor Peeters … [Lees meer...] overDeze en die zijn niet egocentrisch
Finansjering
Door Marc van OostendorpDe taal borrelt. Je komt als enkel indidu oren en ogen tekort en daarom kun je als onderzoeker die geïnteresseerd is in de taal nu eigenlijk niet zonder Twitter, dat je berichten stuurt als:@fonolog Volgens @pem50 is er een -j in opkomst in het woord financiering: finansjiering. Hij hoort hem veel. Zegt het jou iets?— Yos M. (@falderappes) 8 … [Lees meer...] overFinansjering
Een gebaar is geen woord
Door Marc van Oostendorp Juristen leven in een heel andere wereld dan ik. Een heleboel discussies die deze lieden voeren gaan natuurlijk over taal – de interpretatie van dit of dat woord, van deze of gene zinsnede –, maar het soort argumenten dat ze daarbij gebruiken lijkt in geen velden of wegen op wat ik zelfs maar herken als een bijdrage aan een discussie. Een artikel in … [Lees meer...] overEen gebaar is geen woord
Puzzels rond ‘men’
Door Marc van OostendorpDe bekende Amerikaanse syntacticus Haj Ross plaatste onlangs op internet een paar pagina's vol observaties over men – of eigenlijk over het Engelse one, het Franse on en het Duitse man, maar voor men geldt voor zover ik kan zien in ieder geval hetzelfde als voor het Duits. En, zoals vaker bij Ross, daar zitten dingen bij waar geloof ik nog … [Lees meer...] overPuzzels rond ‘men’
Waarom schrijven psychologen geen boeken?
Door Marc van OostendorpHij lijkt wel een parodie, de brief die de Leidse psychologe Fenna Poletiek afgelopen zaterdag in NRC Handelsblad plaatste – een parodie op de intellectuele crisis waarin haar vakgebied verkeert. Dat heel veel onderzoek in zogenoemde ‘internationale toptijdschriften’ niet-repliceerbaar is, zoals onlangs bleek – in nog niet gerepliceerd onderzoek –, is … [Lees meer...] overWaarom schrijven psychologen geen boeken?
Kijken door een koloniale bril
Door Marc van OostendorpBestaat er neutraal proza? Kun je de wereld beschrijven zonder haar je eigen te maken? In het boek Een tint van het Indische oosten verzamelden de Leidse letterkundigen Rick Honings en Peter van Zonneveld opstellen van een groot aantal auteurs die allemaal een non-fictietekst onder de loep hebben genomen uit de negentiende of de eerste helft van de … [Lees meer...] overKijken door een koloniale bril
Vvy nement aen in danck, van die’t ons deed vergaren
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (36)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpIs iemand die zich Rein van Sinne noemt een man of een vrouw? Rein is natuurlijk een mannennaam, maar het ligt misschien meer voor de hand dat een zeventiende-eeuwse vrouw zich zo noemt en een gedicht schrijft namens … [Lees meer...] overVvy nement aen in danck, van die’t ons deed vergaren
Met zijn vijfjes
Zoals je mensen hebt die op een doorregende grijze dag tegen het grijze beton van de grijze gebouwen gegarandeerd een zeldzaam grijs vogeltje zien, zo zijn er mensen die aan de Nederlandse taal steeds weer nieuwe dingen weten te ontlokken. Mijn college Gertjan Postma is zo iemand – hij weet je gegarandeerd te wijzen op dingen die je als moedertaalspreker al je hele leven … [Lees meer...] overMet zijn vijfjes
Moeten we dan alles zelf doen?
Over de toekomst van de taalkundige publicatieDoor Marc van OostendorpFoto: R.A.G. D'AlessandroHet jaarlijkse congres van de Societas Linguistica Europaea begon dinsdag met een verontrustende bijeenkomst. Het onderwerp: de toekomst van het taalkundige publiceren. Mijn conclusie na drie uur discussie: niemand die het weet. De bijeenkomst is georganiseerd door Martin Haspelmath. … [Lees meer...] overMoeten we dan alles zelf doen?
Het Nederlands sterft in Amerika
Door Marc van OostendorpDe Nederlanders die aan het eind van de 19e en het begin van de 20e eeuw naar Amerika gingen, hadden niet de bedoeling om daar de Nederlandse taal zo enthousiast mogelijk te onderwijzen aan de lokale bevolking. In plaats daarvan, weten we uit onderzoek, hadden zij de neiging om zo snel mogelijk Engels te spreken met elkaar en met hun kinderen.Het … [Lees meer...] overHet Nederlands sterft in Amerika
De spreekwoordelijke WordPress 5 minuten installatie
Door Marc van Oostendorp Terwijl je even niet oplet zijn de woorden alweer van betekenis veranderd. Op het Meldpunt Taal schrijft iemand: BNR Radio meldde dat Warren Buffett zijn 'spreekwoordelijke grote olifant' ging schieten of geschoten had. Bij mijn weten bestaat er geen spreekwoord over het schieten van een olifant, wel van een bok. Dit wordt misschien het … [Lees meer...] overDe spreekwoordelijke WordPress 5 minuten installatie
Welkom in de academische wereld
Door Marc van OostendorpAnn Curzan in het zwembadWat zeg je tegen iemand die zijn eerste wankele schreden zet op het smalle pad van de wetenschappelijke carrière? Moet je zo iemand bijvoorbeeld aansporen om alles op alles te zetten, en zijn leven helemaal in dienst te stellen van de wetenschap?Nee, zegt de Amerikaanse taalkundige Anne Curzan in een column op The Chronicle of … [Lees meer...] overWelkom in de academische wereld
Pluricentrisch Nederlands
Door Marc van OostendorpDeze week een lange video (ruim een uur): vorige week werd in het kader van het Colloquium neerlandicum een panel gewijd aan het idee dat het Nederlands een 'pluricentrische' taal is – je kunt niet alleen naar het éne centrum van Amsterdam kijken, maar er bevindt zich op zijn minst een ander centrum in Antwerpen en wie weet ook nog een in … [Lees meer...] overPluricentrisch Nederlands
Niet, weerde Vrijenden, om mijn selfs te stellen schrapp
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (35)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpErgens in de zeventiende eeuw wordt het schrijven van sonnetten een huiselijke aangelegenheid. Je doet het niet langer om te laten zien wat een groot humanist je bent en hoezeer je op de hoogte bent van de laatste … [Lees meer...] overNiet, weerde Vrijenden, om mijn selfs te stellen schrapp
Online seks blijkt pornografisch
Door Marc van Oostendorp Cyberseks is natuurlijk wel een interessant onderwerp, maar ik vind niet dat Chrystie Myketiak er veel van maakt in haar artikel The co-construction of cybersex narratives, dat onlangs verscheen in het tijdschrift Discourse & Society. Het uitgangspunt is interessant: wanneer twee mensen elkaar in een online spel of een chatbox … [Lees meer...] overOnline seks blijkt pornografisch
Horen jullie nog een verschil tussen vee en fee?
Door Marc van OostendorpEen van de eigenaardige aspecten van talen is dat ze de hele tijd veranderen, terwijl die verandering mogelijkerwijs allerlei verwarring teweeg brengt. Ooit waren de ei en de ij verschillende klanken, zodat je nog verschil kon horen tussen eis en ijs. Hoe en waarom hebben we dat verschil ooit losgelaten?Wanneer je dat soort vragen wilt … [Lees meer...] overHoren jullie nog een verschil tussen vee en fee?
Is onze taal niet toe aan groot onderhoud?
Onverwachte taalvragen aan de Nationale Wetenschapsagenda (10)Door Marc van OostendorpZou het verschijnsel van het gezonken cultuurgoed ook in de natuurwetenschappen bestaan? Dat je inzichten moet bestrijden die honderd jaar geleden inderdaad gebruikelijk waren, maar dat inmiddels onder onderzoekers niet meer bestaan? Je hebt natuurlijk mensen die de evolutietheorie ontkennen, … [Lees meer...] overIs onze taal niet toe aan groot onderhoud?
Max Havelaar was een laffe dhimmi
Door Marc van OostendorpOnder de vele dingen die ik vorige week geleerd heb tijdens het Colloquium Neerlandicum was dit misschien het verrassendst: dat Max Havelaar een laffe dhimmi was.Een van de grote inzichten van de eenentwintigste eeuw is dat het laf is om tegemoetkomend te zijn aan mensen die de andere wereld zien dan jij. Er was onlangs weer sprake van … [Lees meer...] overMax Havelaar was een laffe dhimmi
Waar was Geert?
Door Marc van OostendorpJet Bussemaker vindt het werk van neerlandici heel belangrijk. (Foto: Matthias Hüning)Er was in menig huisgezin al weken naar uitgezien – het Grote Taalunie-Gala dat de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek (IVN) – afgelopen vrijdag organiseerde. Dit voorjaar is er een voor ons zo vredige wereldje ongekend hevige clash geweest tussen de … [Lees meer...] overWaar was Geert?
Hoe staat het met het Afrikaans?
Door Marc van OostendorpMijn zondagochtendminicollege wordt vandaag gegeven door prof. Wannie Carstens, hoogleraar Afrikaanse taalkunde in Potchefstroom. Ik interviewde hem de afgelopen week, tijdens het Colloquium Neerlandicum in Leiden.Lees ook het artikel 'Engels beste vir onderrig' dat verscheen na dit interview. … [Lees meer...] overHoe staat het met het Afrikaans?
Keert niet van verdriet tot losse dartelheit
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (34)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpIn één traditie in de Nederlandse letteren is het dichten vooral vertoon van virtuositeit – laten zien wat een ingewikkelde regels jij aankunt en dan nog steeds iets zinnigs zeggen. Die traditie is zeker al ouder dan … [Lees meer...] overKeert niet van verdriet tot losse dartelheit
In memoriam Shlomo Berger (1953-2015)
Door Marc van OostendorpDe laatste keer dat ik de gisterenochtend overleden Israëlische Jiddische en Hebreeuwse filoloog Shlomo Berger sprak was in december. Na afloop van het symposium Yiddish in Dutch / Dutch in Yiddish dat Berger georganiseerd had, gingen we met een klein groepje naar zijn favoriete restaurant in Amsterdam, Lucius.Hij domineerde de avond met zijn anekdotes … [Lees meer...] overIn memoriam Shlomo Berger (1953-2015)
