Een schoone historie van Margarieten van Limborch ende van Heyndric, haren broeder is een amplificerende, creatieve, frivole, geïnspireerde, (soms) gewaagde, humoristische, openhartige, vrije en vrijmoedige bewerking in proza van de vroeg-veertiende-eeuwse, oorspronkelijk Middelnederlandse versroman Heinric ende Margriete van Limborch. Gelet op zijn taal was de bewerker een … [Lees meer...] over‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ (Willem Vorsterman, Antwerpen 1516) als feuilleton
Artikel
Lichtvoetig en absurdistisch over de dood
Juryrapport C.C.S. Croneprijs 2022 Gisteren werd in Utrecht de C.C.S. Croneprijs 2022 uitgereikt aan Vrouwkje Tuinman. Hier is het juryrapport. Er is waarschijnlijk geen literair oeuvre waarin zoveel dozen voorkomen als dat van Vrouwkje Tuinman. Al in het titelgedicht van haar debuutbundel Vitrine uit 2004 is er sprake van een doos, waarin de ik ‘stukjes hem’ verzamelt … [Lees meer...] overLichtvoetig en absurdistisch over de dood
De canon, het manifest en de leraar Nederlands
De canon is in beweging. In Nederland en Vlaanderen opende schrijverscollectief Fixdit anderhalf jaar geleden het debat over ontbrekende vrouwelijke auteurs in de canon met een opiniestuk in Trouw. Er volgden essays, podcasts, interviews over en heruitgaven van het werk van onder anderen Mary Dorna, Virginie Loveling, Carry van Bruggen en Lin Scholte. Nu is er een … [Lees meer...] overDe canon, het manifest en de leraar Nederlands
De bank van de bijstandsmoeder
Otis van Martijn Niemeijer als relationele jeugdthriller (met lessuggesties) De jeugdroman Otis (2017) van Martijn Niemeijer, een spannende, thrillerachtige zoektocht naar de Antilliaanse roots van de 17-jarige hoofdpersoon, is sinds zijn verschijnen grotendeels genegeerd. Er verschenen slechts twee negatieve recensies op internet van Jürgen Peeters (Tzum) en Jaap Friso … [Lees meer...] overDe bank van de bijstandsmoeder
Stel dat ik hier zou spreken
Om je onberispelijk te gedragen bestaat er etiquette. Een beetje lichaam kan daar desgewenst een eind mee komen, helemaal als het bijvoorbeeld een ingebouwd smakapparaat kan temmen. Maar oog in oog met kunst moet je redelijkerwijs de improvisatietour op. Hoe immers te reageren op een fenomeen dat opzettelijk altijd wel iets afwijkt van wat je gewoon bent? En dat dus ook een … [Lees meer...] overStel dat ik hier zou spreken
AHAHAHAHAHAHAHAHAHAHA
Waarom gedichten lezen? Ik zet mijn zoektocht naar de vraag: waarom leest iemand gedichten onverdroten voort. Deze week nam ik de bundel De trompetten van Toetanchamon met me mee, van Andy Fierens, van wie ik eerlijk gezegd nog nooit eerder iets gelezen had. Op de voorpagina staat de dichter afgebeeld met de kap op van een farao. Op de een of andere manier verwacht je als … [Lees meer...] overAHAHAHAHAHAHAHAHAHAHA
Unaniem
Als de jury van een grote (altijd: ‘prestigieuze’ zeggen) cultuurprijs besluit tot de weinig opzienbarende bekroning van alweer Arnon Grunberg, zou je toch op zijn minst verwachten dat men iets tracht te maken van het juryrapport c.q. persbericht. Kennelijk was daar de tijd niet voor. Het juryrapport lijkt net zo haastig geschreven als de helft van Grunbergs boeken. Maar, … [Lees meer...] overUnaniem
Het Je ne sais quoi van de literatuur
Mislukte wetenschappelijke artikelen zijn soms ook interessant. Een voorbeeld lijkt me het artikel Relevance. Cognition, communication and...? van de Britse geleerde Tim Wharton. Dat het artikel mislukt is op het eerste gezicht geen wonder, want Wharton wil met een taalkundige theorie (Relevance Theory) het raadsel van de literatuur verklaren: hoe is het mogelijk dat zoiets … [Lees meer...] overHet Je ne sais quoi van de literatuur
band / binding
Verwarwoordenboek vervolg (286) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overband / binding
Hoe is het om Nederlands en vertaalwetenschap in Stockholm te studeren?
Een paar maanden geleden heb ik mijn bachelor in zowel vertaalwetenschap als Nederlandse taal en cultuur bij de Universiteit Stockholm afgerond. Tegenwoordig werk ik als ondertitelaar terwijl ik de masteropleiding vertaalwetenschap volg bij dezelfde universiteit. Alles begon voor mij met het idee om met talen te gaan werken, maar wat kan je daarmee doen? Ik koos ervoor om … [Lees meer...] overHoe is het om Nederlands en vertaalwetenschap in Stockholm te studeren?
‘Wij zijn veelstemmig onszelf’
Elf schrijvers hebben zich verenigd in een collectief onder de naam FixDit. Zo'n naam roept vragen op: wat is dit dat gefikst moet worden? En wie moet het fiksen? Er worden zeer uiteenlopende antwoorden op die vragen gegeven in het boekje Optimistische woede dat het collectief deze week uitbracht. Dat was waarschijnlijk ook de opzet van dit boekje: de schrijvers manifesteren … [Lees meer...] over‘Wij zijn veelstemmig onszelf’
Van een voelpén en een kapot horloge
Slecht Nederlands in de Tweede Kamer (i) Jan Peters is Kamerlid voor de KVP geweest (dus een van de voorlopers van het CDA) in de periode van 1946-1962. Parlement.com bevat van hem in alle kortheid deze informatieve inlichtingen: “Schoolhoofd uit Midden-Limburg, die in de Tweede Kamer woordvoerder van de KVP voor onderwijs en omroepzaken was. Moedig verzetstrijder, … [Lees meer...] overVan een voelpén en een kapot horloge
Handleiding voor de taalbrokkenpiloot
Het boek EHBT. Eerste hulp bij taalkwesties van Miet Ooms staat voor alles waar ik tegen ben. Het omslag belooft 'handige stappenplannen', en die worden binnenin het boek vooral gegeven in de vorm van stroomdiagrammen zoals dit: Het idee dat je problemen bij taalgebruik, of in dit geval spelling, zou kunnen oplossen door gedachteloos een schema in te vullen, lijkt mij om … [Lees meer...] overHandleiding voor de taalbrokkenpiloot
De verplichte leeslijst
‘We moeten af van de verplichte leeslijst, want die leeslijst neemt alle plezier in literatuur weg.’ Dat hoor je wel eens zeggen. Maar weet je wat het is? Er bestaat geen verplichte leeslijst. Leerlingen zijn vrij in hun boekkeuze, als die boekkeuzes aan bepaalde criteria voldoen. Zo moeten de gelezen boeken oorspronkelijk in het Nederlands geschreven zijn, ze moeten tot de … [Lees meer...] overDe verplichte leeslijst
Etymologica: Donar en Wodan
Voordat de god van het christendom ten tonele werd gevoerd, hingen de Germaanstalige volkeren in onze streek een polytheïstische godsdienst aan. Een voorname rol in dat geloof hadden de goden die we nu Donar en Wodan noemen. Dat we die namen gebruiken, is opmerkelijk. Ze zijn namelijk niet Nederlands. Waar komen ze dan vandaan? Hoe werden de goden ooit in het Nederlands … [Lees meer...] overEtymologica: Donar en Wodan
Waarom de overheid niet ‘eindelijk doorzet’ met genderneutrale taal
Dat wat meer taalkunde op de middelbare school geen overbodige luxe zou zijn, bleek maar weer eens uit een artikel in NRC van vorige week. De schrijfster Sarah Meuleman balde er een vuist voor genderbewuste taal. En wat ze schreef was onzin. Het ging niet eens om Meulemans standpunt. Ze wil dat er beter na wordt gedacht over taal waarin beter wordt uitgedrukt hoe er over … [Lees meer...] overWaarom de overheid niet ‘eindelijk doorzet’ met genderneutrale taal
Gebruik nou toch eens modale partikels!
Laten we het nog eens over modale partikels hebben, die moeilijk te beschrijven en te begrijpen woordjes die van een lomp bevel een beleefde suggestie kunnen maken, zoals Ga zitten tegenover Ga maar zitten of van een onbeleefde vraag een beleefde Mag ik naar de WC?Mag ik misschien even naar de WC? of van een botte mededeling een uitspraak die ruimte suggereert … [Lees meer...] overGebruik nou toch eens modale partikels!
‘Verbouwd komt het terug’
1. Vlak voor de vakantie publiceerde ik een opstel dat een testje wou doen. Hoe lagen de kansen voor Herman de Conincks neorealistische poëzie als je slechts kennis had tot het jaar 2000? Destijds leek ‘het postmodernisme’ veel betere papieren te hebben, zozeer zelfs dat een verklaard tegenstander als Hugo Brems geen kant meer op kon. Het liep anders. Volgens een comment … [Lees meer...] over‘Verbouwd komt het terug’
De naamkunde verdient een huis
Voornamendrift 100 De naamkunde is dakloos. Het valt in Nederland niet te studeren, er is geen hoogleraar naamkunde en geen eigen Nederlands tijdschrift meer, geen instituut verleent onderdak. Dat is raar. Want zonder taal geen mens, en geen taal zonder namen. Met een naam geven we iemand, een plek, een gebouw, een product een identiteit. Zonder naam zou ik niet … [Lees meer...] overDe naamkunde verdient een huis
Grotere verkeershinder
Op weg tussen Gent en Aalter botsten we dit weekend op wegenwerken. Daar kwam naar goede gewoonte wel wat signalisatie(*) bij kijken: oranje wegmarkering hier, geel-wit knipperlichtje daar. Omdat ik het genoegen had passagier te zijn die dag, kon ik de pogingen om de weggebruiker de juiste kant uit te gidsen rustig in me opnemen. En zo viel mijn oog op een bord dat jaren terug … [Lees meer...] overGrotere verkeershinder
KORTING KORTING KORTING
De komende maanden zit ik heel vaak in de trein van Utrecht naar Nijmegen, en hopelijk even vaak in de trein terug. Ik heb besloten dat ik die tijd deels gebruik voor een experimentele aanpak van een belangrijke vraag: waarom leest een volwassen mens eigenlijk gedichten? Het valt me op dat die vraag eigenlijk zelden beantwoord wordt, zeker niet in besprekingen van dichtbundels. … [Lees meer...] overKORTING KORTING KORTING
Bijna een man zonder eigenschappen
Zelf maakte hij er geen geheim van. Vanaf zijn vroege schooljaren hield hij er een dagboek op na en die dagboeken leverden, naast brieven van vrienden en het eigen geheugen, de grondstof voor zijn literaire werk. In een gesprek met Jan Fontijn vertelde J.J. Voskuil (1926-2008) dat hij tijdens het schrijven van zijn roman Bij nader inzien (1963) geen publiek in gedachten had. … [Lees meer...] overBijna een man zonder eigenschappen
Woorden doen ertoe (in onze kijk op de wereld)
Gelukkig klinkt af en toe het geluid van de rede. In het nieuwe nummer van het tijdschrift Cognition is Peter Hagoort, directeur van het Donders Instituut in Nijmegen de vertolker van dit geluid. We komen uit een periode waarin het idee van embodied cognition sterk in de belangstelling: ons denken is niet abstract, maar wordt voortgebracht door ons lichaam. Hoe we de wereld … [Lees meer...] overWoorden doen ertoe (in onze kijk op de wereld)
Graaien – grabbelen
Verwarwoordenboek vervolgd (285) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overGraaien – grabbelen
Het spanningsveld tussen tekstlengte en marktaandeel
Gesprek op school In mijn vorige blogbericht uitte ik mijn verbazing over het feit dat Cito in een reclamefolder voor hun nieuwe leerlingvolgsysteem Leerling in Beeld als pluspunt van hun toetsen begrijpend lezen ‘kortere teksten’ noemde. Het gebruik van korte teksten staat haaks op wat je leest over begrijpend lezen en het belang om met kinderen langere, rijke … [Lees meer...] overHet spanningsveld tussen tekstlengte en marktaandeel
