Quand le dédicataire d’un roman en achète tous les exemplaires pour les brûler Lees een vertaling van hoofdstuk 1 van Pijpelijntjes van Jacob Israël de Haan in het Frans. En een inleidend essay van vertaler Daniel Cunin. Issu d’une famille juive orthodoxe, pauvre et très nombreuse, Jacob Israël de Haan (1881-1924) devient enseignant à une époque … [Lees meer...] overMénage à deux (Pijpelijntjes)
Artikel
Effectief en fameus
Gids voor verborgen spraakverwarringen tussen Belgen en Nederlanders (9) Effectief Zowel Nederlanders als Belgen gebruiken dit woord om doeltreffendheid aan te geven: De rechercheurs gaan effectief te werk in de moordzaak; de communicatie tussen de instanties verloopt niet effectief; die klusjesman maakt effectief gebruik van zijn gereedschappen; paracetamol is een … [Lees meer...] overEffectief en fameus
Voornamen met een specifiek herkomstland
Voornamendrift 80 Er zijn typisch Nederlandse voornamen, zoals Sanne en Jeroen. Die worden in Nederland vrijwel alleen gegeven door ouders met wortels in dit land. Zo kunnen ook ouders met een migratieachtergrond in de voornamen van kinderen hun band met de taal en cultuur van herkomst benadrukken, naast het vaste gegeven van de achternaam. Ze doen dat om tradities voort … [Lees meer...] overVoornamen met een specifiek herkomstland
Egmondse Willeram
Geschiedenis van het Nederlands in 100 literaire werken (4) De oudste Nederlandse tekst die overgeleverd is in de oorspronkelijke hand van degene die zelf verantwoordelijk was voor de tekst, in dit geval: de vertaler, heet de Egmondse Willeram. Het kreeg die naam omdat het mogelijk geproduceerd is in de Abdij van Egmond. Er is nog een naam: de Leidse Willeram, omdat het … [Lees meer...] overEgmondse Willeram
Achter het achtervoegsel (5): Opelette
Er zijn pas vier afleveringen verschenen van de rubriek Achter het achtervoegsel en het verheugt ons dat de R-factor inmiddels ruim boven de 1 ligt. Verschillende mensen hebben de moeite genomen om ons – in het commentaar bij het stuk zelf of in afzonderlijke e-mails – bijzondere of minder courante ette-woorden toe te sturen. Enkele weken geleden ontving ik een mail van een … [Lees meer...] overAchter het achtervoegsel (5): Opelette
Die historie van Fortunatus borse : capittel [48]
Een nieuwe historie van Fortunatus borse ende van sijnen wunschhoet, seer playsant om lesen ende leerende hoe een jonck geselle hem heusschelijck houden sal met woorden ende met wercken, by hooghe, by leeghe, onder vrienden ende onder vremde, binnen slants ende buyten slants, met reysen, met coopmanschappen doen, inden houwelijck ende in meer ander accidenten die den mensche … [Lees meer...] overDie historie van Fortunatus borse : capittel [48]
Ik vaccineer
Dat we nu binnen een paar maanden tijd allemaal een vaccin krijgen toegediend, leidt tot veel taalgevoelens. Zo zat ik me gisteren net af te vragen waarom het me stoort als andere Nederlandstaligen op de sociale media spreken over "a jab" als ze een vaccinatie bedoelen, toen er een vraag kwam. Eerst die jab, die idiomatisch Engels blijkt te zijn. Dat is geloof ik wat me … [Lees meer...] overIk vaccineer
marionet / trekpop
Verwarwoordenboek vervolg (217) marionet / trekpop De woorden overlappen in betekenis, maar er is wel verschil in ‘taalsfeer’. marionet aan draden beweegbaar figuurtje in poppenspel, … [Lees meer...] overmarionet / trekpop
De kracht van herhaling
Lieke Marsman voor de klas (5) De driestemmige herdenking die Lieke Marsman schreef voor opvoering 'na de Dam' gisterenavond leent zich bij uitstek voor bespreking in de klas. Als het twee minuten zogenaamd stil is, is het een enorm geroezemoes in heel veel hoofden. Dat geroezemoes noteerde Lieke Marsman, en allerlei toneelgroepen in heel Nederland voerden het uit. Ik … [Lees meer...] overDe kracht van herhaling
Hersenmutor maakt van spellen spelen
Grammatica weer eens in discussie En daar is-ie weer, nog voor de zwaluwen terug zijn en de komkommers rijp: de discussie over de grammatica van het Nederlands. Aangewakkerd door een foutief bericht van elkaar klakkeloos overschrijvende journalisten met veel mening en weinig kennis (de ANS heeft in de nieuwe editie niks veranderd omtrent ‘groter dan’) ging het debat … [Lees meer...] overHersenmutor maakt van spellen spelen
Die historie van Fortunatus borse : capittel [47]
Een nieuwe historie van Fortunatus borse ende van sijnen wunschhoet, seer playsant om lesen ende leerende hoe een jonck geselle hem heusschelijck houden sal met woorden ende met wercken, by hooghe, by leeghe, onder vrienden ende onder vremde, binnen slants ende buyten slants, met reysen, met coopmanschappen doen, inden houwelijck ende in meer ander accidenten die den mensche … [Lees meer...] overDie historie van Fortunatus borse : capittel [47]
Voedsel voor het oog
Het overlijden van Hafid Bouazza is ook een verlies voor de taal. Definitief zwijgt nu een auteur die het Nederlands wist op te rekken door het terug in contact te brengen met zijn eigen geschiedenis. Eeuwenoude literatuur en genres die gedateerd heten, lagen voor Bouazza dichterbij dan pakweg een sms-gedicht. Als schrijver was hij dus ook een … [Lees meer...] overVoedsel voor het oog
Een literatuurgeschiedenis als een fijn leesboek
De eerste zinnen van Bas Jongenelens inleiding tot zijn Basisboek Historische Letterkunde vormen een programma, zowel qua stijl als waar het gaat over de inhoud. Literatuurgeschiedenis is meer dan de gepubliceerde boeken op chronologische volgorde gelegd. Althans, eigenlijk is dat natuurlijk wel wat de literatuurgeschiedenis is, de literatuurgeschiedschrijving is dat niet. … [Lees meer...] overEen literatuurgeschiedenis als een fijn leesboek
Armand, Armand (1967)
Top 20 van Nederlandstalige Protestalbums: 5. Armand, Armand (1967) Armand is de Simon Vinkenoog van de Nederlandse popmuziek. Beide kunstenaars – die overigens bijna twintig jaar in leeftijd scheelden – beleefden hun finest hour in de flowerpowertijd en groeiden daarna uit tot cultfiguren, bekender vanwege hun onverstoorbare hippie-identiteit en hun propaganda voor … [Lees meer...] overArmand, Armand (1967)
Taaldingetje hoor
Ik weet niet meer wanneer ik hem voor het eerst hoorde, maar ik weet wel dat hij me vanaf het begin in zijn taalkundige greep hield: de ‘verkleinwoordje + hoor’ constructie. In het begin waren het youtubers die aan het strand lagen en uitriepen ‘weertje hoor!’ of ‘leventje hoor!’. Toen werden het sarcastische mensen op twitter en studenten. In de afgelopen maanden heb ik hem … [Lees meer...] overTaaldingetje hoor
Opgetogen over het alfabet
Oh, kind te zijn en op een mooie ochtend te mogen duiken in een zee van kennis. Er is zoveel dat je nog niet weet, zoveel dat interessant is, er zijn zoveel verhalen om naar te luisteren, de wereld is zo groot en wijds en als een leraar je aan de hand neemt valt er overal wel wat moois te zien. Zelfs het kleinste blijkt de moeite waard als je erover nadenkt. De letters van het … [Lees meer...] overOpgetogen over het alfabet
Fokke & Sukke geven ook college aan studenten uit Engeland
Met dank aan Reid, Geleijnse en Van Tol … [Lees meer...] overFokke & Sukke geven ook college aan studenten uit Engeland
Die historie van Fortunatus borse : capittel [46]
Een nieuwe historie van Fortunatus borse ende van sijnen wunschhoet, seer playsant om lesen ende leerende hoe een jonck geselle hem heusschelijck houden sal met woorden ende met wercken, by hooghe, by leeghe, onder vrienden ende onder vremde, binnen slants ende buyten slants, met reysen, met coopmanschappen doen, inden houwelijck ende in meer ander accidenten die den mensche … [Lees meer...] overDie historie van Fortunatus borse : capittel [46]
The first dialogue in Dutch as a medieval podcast?
The dialogue as a literary genre has sunk into oblivion, but new forms of scripted spontaneous conversation (like podcasts) abide to the same rules as their medieval predecessors. Two young men are engaged in lively conversation ever since an anonymous draughtsman portrayed them in the margins of a fifteenth-century (Dutch) treatise on the life of Christ (UBL Ltk 258). … [Lees meer...] overThe first dialogue in Dutch as a medieval podcast?
Het Joodje (1933)
Jeugdverhalen over joden (140) Het Joodje (1933) Auteur: Regina van der Hauw-Veltman (1899-1979)Oorspronkelijk Nederlands Het joodje verscheen bij uitgeverij G.F. Callenbach in Nijkerk en beleefde twee drukken: in 1933 en 1935. In de samenvatting is geciteerd uit de eerste druk. Najaar 1940 was de tweede druk nog leverbaar. Het joodje is geschreven door Regina van … [Lees meer...] overHet Joodje (1933)
Wat is er mis met dat als?
Docenten zouden volgens Ben Salemans het eindexamen Nederlands niet langer moeten controleren op grammaticale fouten. Zijn belangrijkste argument daarvoor is dat helemaal niet duidelijk is wat grammaticale fouten zijn; verschijnselen die volgens veel gebruikte lesmethodes op middelbare scholen als fout gelden, worden bijvoorbeeld door de ANS en de Taaladviesdienst met veel meer … [Lees meer...] overWat is er mis met dat als?
Top 40 van de Gouden Eeuw – 4
Om opnames en uitgave van de Top 40 mogelijk te maken, zijn wij een crowdfundingsactie gestart: steunleiden.nl/project/top-40-van-de-gouden-eeuw .Doneer nu en ontvang de cd en/of het liedboek als beloning! O Kerstnacht schoner dan de dagen Het is bijzonder dat deze rijk versierde melodie met grote sprongen en loopjes, niet makkelijk om te zingen, toch zo populair is … [Lees meer...] overTop 40 van de Gouden Eeuw – 4
Een cursus Fries is volgens het ministerie geen inburgeringsactiviteit
Of het de landelijke media heeft gehaald, weet ik niet. Gezien heb ik het er nog niet, in ieder geval. De Friese media schrijven er wel uitgebreid over: het Nederlandse Ministerie van Sociale Zaken beschouwt een cursus Fries niet als een inburgeringsactiviteit. Waar gaat het om? Wel, de gemeenteraad van Achtkarspelen (hoofdplaats Buitenpost) heeft het college gevraagd om na … [Lees meer...] overEen cursus Fries is volgens het ministerie geen inburgeringsactiviteit
Het notulendebat: was het nótulen of notúlen?
Het debat van deze week in de Tweede Kamer ging over dé notulen van de afgelopen tijd: die staatsgeheime verslaglegging door Rutte-III over de zaak rond de Kinderopvangtoeslagen die voor een deel zo veel jaren vroeger zijn vrijgegeven dan normaal. Het accent in het woord notulen wisselt, zegt Van Dale. Dat viel te constateren – er was variatie, maar de overgrote … [Lees meer...] overHet notulendebat: was het nótulen of notúlen?
Bij-, be, aan- en toekomen, wegdoen, doorgaan
Gids voor verborgen spraakverwarringen tussen Belgen en Nederlanders (8) De landsgrens NL-BE trekt een duidelijke scheidingslijn doorheen het Nederlandse taalgebied voor wat betreft de huidige betekenis(sen) van een handvol woorden en uitdrukkingen; in deze gevallen gebruiken Nederlanders en Belgen dus dezelfde termen maar bedoelen ze er iets anders mee.Het spreekt voor … [Lees meer...] overBij-, be, aan- en toekomen, wegdoen, doorgaan