Door Marc van OostendorpIk weet dat er mensen zijn die de afgelopen weken, sinds het verschijnen van het nieuwe Groene Boekje, iedere dag wel even naar de spellingwebsite van de Taalunie gingen om te zien of het er nog stond.En ja hoor, het staat er nog steeds:willenwillenikwiljijwilthij/zij/het/uwiltwijwillenjulliewillenzijwillenZo mag je ook jij kun schrijven … [Lees meer...] over‘Hij wilt’: het magt!
spelling
Tweedeling tussen zwarte piet en Zwarte Piet
Door Robert ChamalaunVorige week werd uiteraard in diverse media uitvoerig stilgestaan bij de aankomst in Nederland van de heilige Sint-Nicolaas en zijn gevolg. In deze berichtgeving maar ook in de bij tijd en wijle oververhitte discussies over de gelaatskleur van de pieten (of Pieten?) viel mij ook een taalkundig interessant fenomeen op: de rol van de hoofdletter. Vooral de … [Lees meer...] overTweedeling tussen zwarte piet en Zwarte Piet
Een kloek Groen Boek
Door Maartje Lindhout“Een kloek boek! Handzaam en in een mooi formaat” was het verse oordeel van de eerste bezitster van het nieuwe Groene Boekje, minister Jet Bussemaker (zonder tussen-n). Nadat afgelopen dinsdag de nieuwe Dikke Van Dale was verschenen, was het nu de beurt aan het Groene Boekje, heel toepasselijk in de Week van het Nederlands. De aanwezigen in het Spaansche … [Lees meer...] overEen kloek Groen Boek
Eén oorlog is alvast voorbij: de spellingsoorlog
Door Ewoud SandersZoals u wellicht weet, woedde er tot voor kort in Nederland een spellingsoorlog. De strijdende partijen hadden hun eigen kleur: de groenen en de witten.Goed nieuws van het front: de oorlog is voorbij! De groenen hebben gewonnen. Dat wil zeggen: de witten volgen nu de spelling van de groenen, maar als ze het niet met de groenen eens zijn, vermelden ze in hun … [Lees meer...] overEén oorlog is alvast voorbij: de spellingsoorlog
Nieuwe spellingwebsite: Spellingsite.nu
Vanochtend is een nieuwe spellingwebsite geopend: Spellingsite.nu. Op deze website kun je de spelling van zo'n honderdduizend woorden, afkortingen en namen opzoeken, en bovendien alle spellingregels raadplegen.De site geeft van elk woord de officiële spelling, maar biedt in bepaalde gevallen ook alternatieve schrijfwijzen. Bij elk woord kun je doorklikken naar de bijbehorende … [Lees meer...] overNieuwe spellingwebsite: Spellingsite.nu
Het eindexamen spellen
Door Marc van OostendorpVandaag vergadert de Tweede Kamer over de eindexamens van dit jaar. Voor het schoolvak Nederlands wordt dat waarschijnlijk een rustig jaar, behalve dat SP-Kamerlid Jasper van Dijk de spelling hoog op de agenda heeft gezet.De spelling! Eind vorig jaar had staatssecretaris Sander Dekker nog gezegd dat het natuurlijk uitgesloten was dat iemand die slecht … [Lees meer...] overHet eindexamen spellen
De accénten van Stóry
Door Marc van OostendorpHeel hard roepen kun je in de schrijftaal met hoofdletters, met cursief, en in informelere registers met asterisken of aanhalingstekens. Het tijdschrift Story heeft nog een manier ontdekt: met accenten.Laten we bijvoorbeeld de voorpagina van het tijdschrift van deze maand erbij nemen:Maar liefst drie keer op één pagina worden accenten gebruikt om … [Lees meer...] overDe accénten van Stóry
Dat ze haar hand maar eens in eigen boezem steekt!
Door Marijke De BelderDe spelling is als het slag mensen dat er vilein genoegen in schept wanneer je een puistje, een haar op je tepelhof of een extra pondje ontwikkelt. In elk futiel falen weet zij het leedvermaak te vinden. Zo zit zij vanop haar troon hautain met haar hete adem in je nek te blazen smekend om de dag waarop je over choquante przewalskipaarden moet … [Lees meer...] overDat ze haar hand maar eens in eigen boezem steekt!
Te verschijnen: Jacob van Lennep – Een en ander over letters
Op 8 december 1962 hield de auteur Jacob van Lennep een lezing voor de afdeling Letterkunde van de Koninklijke Nederlandsche Akademie van Wetenschappen (KNAW). De tekst van zijn lezing, getiteld Een en ander over letters,verscheen in druk in het jaarboek 1863 van de KNAW. Nu wordt de tekst na 151 jaar opnieuw uitgegeven bij HaEs producties, als geschenkboekje in een genummerde … [Lees meer...] overTe verschijnen: Jacob van Lennep – Een en ander over letters
Nederlands voor taalhelden: een gemiste kans?
Door Jan Uyttendaele Alle eerstejaarsscholieren van het middelbaar onderwijs in Nederland en Vlaanderen hebben op 1 september 2014 een gratis taalboekje gekregen van de Nederlandse Taalunie: Nederlands voor Taalhelden. Volgens een bericht op de website vande Taalunie is het ‘niet bedoeld als leerboek, wel als naslagwerk. Het is getoetst aan het referentieniveau … [Lees meer...] overNederlands voor taalhelden: een gemiste kans?
Eenig als juiste spelling
De taalkundige als jongeman (2) Door Marc van Oostendorp Dat ik later taalkundige zou worden, ze hadden het op de lagers school al kunnen weten als ze beter hadden opgelet. Ik wist namelijk alles beter. De kenmerkende pedantie die voor veel mensen levenslang de enige manier is waarop ze uiting geven aan hun taalliefde, die heb ik ook gehad. Ja, lachen jullie maar even … [Lees meer...] overEenig als juiste spelling
Een laatste restje ‘sch’
Door Marc van OostendorpSommige taalkundigen beweren wel dat ze zich niet met spelling bezighouden, maar een collega van me had de afgelopen week wel degelijk ruzie gehad met zijn vrouw over de juiste schrijfwijze van het woord 'Chinezen'. Zij wilde het zo, maar hij beweerde bij hoog en laag dat het 'Chinese' moest zijn. Tot ze erachter kwamen dat zij het zelfstandig en hij het … [Lees meer...] overEen laatste restje ‘sch’
De vooravond van de ‘nieuwe’ spelling
door Miet OomsGisteren las ik een berichtje uit het Leuvense studentenblad Veto, over het roemloze einde van de spelling-Geerts 20 jaar geleden, nog voor ze ooit in voege kwam. Het was een van die dagen uit mijn studentenperiode die ik nooit zal vergeten. … [Lees meer...] overDe vooravond van de ‘nieuwe’ spelling
De wedergeboorte van de indifferentialis
Sans amertume ni rancune: mijn laatste antwoord aan Neijtdoor Wim MattensTen tijde van de Chomskyaanse hegemonie was het voor ‘andersdenkenden’ niet gemakkelijk een eigen persoonlijk geluid te laten doorklinken. Ook voor mij als structuralist. Bovendien was ik verbonden aan een Franstalige universiteit waar de middelen voor onderzoek van het Nederlands uiterst beperkt waren. … [Lees meer...] overDe wedergeboorte van de indifferentialis
Ritme en meervoudigheid
Commentaar op het commentaar van Wim Mattens Door Anneke Neijt Met het taalsysteem heb je een representatie van de wereld tot je beschikking. Die kun je beschrijven, je kunt erover nadenken, je kunt toekomstige of onmogelijke werelden verzinnen en je kunt de betekenis van je gedachten doorgeven aan anderen. Dat is waarom taalonderzoek zo fascinerend is. Ons … [Lees meer...] overRitme en meervoudigheid
Ook uitkomsten van onderzoek moeten linguïstisch en methodologisch verantwoord worden.
Door Wim Mattens Er is geen enkele medicus die op het idee zou kunnen komen een onderzoek in te stellen naar prostaatkanker bij vrouwen. De anatomie van het vrouwelijke lichaam geeft namelijk geen enkele indicatie om te veronderstellen dat een dergelijk onderzoek tot medisch relevante resultaten zou kunnen leiden. Een medicus die een dergelijk onderzoek zou willen instellen, … [Lees meer...] overOok uitkomsten van onderzoek moeten linguïstisch en methodologisch verantwoord worden.
Vorm en wereldkennis verklaren samen de interpretatie van samenstellingen
Door Arina Banga Het duurt altijd even voordat ik ze gerustgesteld heb, de mensen op feestjes die bij het horen van het onderwerp van mijn proefschrift meteen in paniek raken. “Dat vind ik zo moeilijk! Ik weet nóóit of het nou pannuhkoek is of pannennnnnnkoek!” Hoewel ik deze regels zelf niet zo heel moeilijk vind, is mijn missie in zulke situaties niet om mijn … [Lees meer...] overVorm en wereldkennis verklaren samen de interpretatie van samenstellingen
De spelling is vrij
De laatste weken is er, onder andere op Neder-L, weer een discussie opgelaaid over de precieze manier waarop de tussen-n moet worden geregeld. Volgens sommigen is er een rigoureuzere maatregel nodig: de spelling moet worden vrijgelaten. Dat vindt bijvoorbeeld Wil Bijlsma, taalkundige, oud-docent Taalbeheersing aan de Sociale Akademies in Amsterdam, oud-docent Nederlands … [Lees meer...] overDe spelling is vrij
Geenvoud en gemeenvoud
Door Felix van de LaarToen ik kennismaakte met de indifferentialis van Mattens, opende mij dat de ogen voor het feit dat er méér onder de zon is dan het begrippenpaar enkelvoud en meervoud waarin vorm en inhoud zo innig samengingen. Ik kwam hem helaas pas in 2000 op het spoor, ná het gekrakeel over de “tussen-n” in 1995, want toen ging ik nog - en velen met mij - van die … [Lees meer...] overGeenvoud en gemeenvoud
Het roemloze einde van de tussenklank en van het ritmisch element!
Door Wim Mattens De repliek van Neijt in Neder-L van 3 januari op de bijdrage van Van de Laar en mijn reactie daarop gaat geheel voorbij aan de essentie van onze bijdragen, nl. het ontbreken van het begrip indifferentialis in recente studies over samenstellingen, terwijl o.a. Balk-Smit Duyzentkunst overtuigend heeft aangetoond dat dit begrip een belangrijke rol kan spelen … [Lees meer...] overHet roemloze einde van de tussenklank en van het ritmisch element!
Taalkundig geroezemoes rondom het Groot Dictee van 2013
Door Anneke NeijtDe mooie bijvangst van Het Groot Dictee 2013 is dat dit dictee leidde tot maar liefst vier taalkundige discussies. Het gaat om hardnekkige kwesties, vragen die nog niet bevredigend beantwoord zijn, hoezeer taalkundigen ook hun best doen: (1) “dan of als?”, (2) “spelling is wel/niet taal”, (3) “weg met de standaardspelling”, en (4) “hoe lossen we kippenhok – … [Lees meer...] overTaalkundig geroezemoes rondom het Groot Dictee van 2013
Sanksies
Door Wil BijlsmaOp het overtreden van de regels voor de taal staan geen sanksies. Dat sgrijft prof dr Marc van Oostendorp in Trouw.Dat is een sympathiek standpunt, maar is het waar? Ik kijk naar de taaltoets voor het examen NT2, Nederlands als 2de taal voor nieuwkomers. De toets heeft 20 keuze-vragen. Hier zijn er 12. 1 Waarom ga je zo laat naar huis / naar thuis?2 Ze weet … [Lees meer...] overSanksies
Toch nog een keer die vermaledijde spelling
Door Wim MattensIn zijn bijdrage De knoedel van de taal van 19 december 2013 vindt Felix van de Laar het merkwaardig “dat zowel de spellingcommissie die het Groene Boekje in elkaar heeft geknutseld, als taalgeleerden die er later onderzoek naar hebben gedaan, de inzichten van Wim Mattens over de ”indifferentialis” volstrekt hebben genegeerd.” Deze opmerking behoeft enige nadere … [Lees meer...] overToch nog een keer die vermaledijde spelling
Spelling is wel degelijk taal
Door Marc van OostendorpTot de rituelen van de decembermaand hoort dat er een taalkundige opstaat die erop wijst dat 'spelling geen taal is'; en dat je van taalkundigen dus echt niet hoeft te verwachten dat ze weinig fouten maken bij het groot dictee.Gisteren was het aan de beurt aan Felix van de Laar. In een mooi stukje in NRC Handelsblad van gisterenavond roept hij op om … [Lees meer...] overSpelling is wel degelijk taal
Het gezeur van de groene golfjes
Door Viorica Van der RoestMijn spellingcontrole houdt er een heel andere mening over taal op na dan ik. Ik heb het niet over de rode golfjes, die meestal wel zinnige suggesties voor verbetering doen (behalve wanneer je een Middelnederlandse tekst overtypt). En als ze een woord niet kennen, voeg je het toe aan de woordenlijst, en dan blijven de rode golfjes weg. Maar dan die … [Lees meer...] overHet gezeur van de groene golfjes
