Door Maartje Lindhout In veel gebieden van het Nederlands gaat de z steeds meer als de s klinken en de v als de f. "Ik heb de son sien sakken in de see", is een stereotype uiting van een Amsterdammer. Het verschil tussen de s en z en tussen de f en de v is wel eens groter geweest. In het zuiden van het land is dat verschil nog het meest aanwezig. Daar vind je ook nog een … [Lees meer...] overSpelling als remmer van klankverandering?
spelling
Weg met de spellingwet!
Door Marc van Oostendorp In mijn zondagochtendminicollege roep ik vandaag mijn kijkers op om zich niets van de spellingwet aan te trekken! … [Lees meer...] overWeg met de spellingwet!
Lang leve de kommaneukers?
Door Marc van Oostendorp Het is een bekende anekdote, die Jolenta Weijers onlangs ophaalde op het weblog van het NWO-project Begrijpelijke taal. Ze trekt er, zoals veel mensen, alleen de verkeerde conclusie uit. Of in ieder geval een onvolledige. Een man is veroordeeld ter dood. Terwijl hij over de binnenplaats van de gevangenis in de richting van de galg schrijdt, komt er … [Lees meer...] overLang leve de kommaneukers?
Afscheidsrede Anneke Neijt
Door Anneke Neijt "Maar taalkunde is een prachtig vak", dat zeg ik aan het begin van de rede waarmee ik afgelopen vrijdag afscheid nam van de Radboud Universiteit Nijmegen. De rede, getiteld "Zelf taalkundige worden" is hier te vinden. De voorpublicatie van de uitgebreidere tekst staat hier. Met "geen mooier vak dan Nederlands" sluit ik af. Voor iedereen een aanrader: … [Lees meer...] overAfscheidsrede Anneke Neijt
Ga toch weg met je correcte spelling
Door Marc van Oostendorp Onlangs was het weer mis. Ik heb weer menigeen onder jullie geërgerd door mijn optreden tegen iemand die net zo grappig zijn superioriteit aan het demonstreren was. Ik moet dat niet meer doen, want velen van jullie houden daar niet van, het is ook eigenlijk onaardig. Ik had een aankondiging van een tentoonstelling geplaatst waarin een … [Lees meer...] overGa toch weg met je correcte spelling
Stom Dictee der Nederlandse taal, met fouten bovendien
Door Johan De Schryver(gepensioneerd docent Nederlands, KU Leuven)Meer dan dertig jaar heb ik in het Vlaamse hoger talenonderwijs (vertalers-tolken, nu toegepaste taalkunde) als docent Nederlands onder meer een spellingvak gegeven en ik ben auteur van een paar spellingboeken. Als ik nu ergens het heen-en-weer van krijg, is het wel van het zogenaamde Groot Dictee der Nederlandse … [Lees meer...] overStom Dictee der Nederlandse taal, met fouten bovendien
Worstelen met onbekende woorden in het Groot Dictee
Door Maartje LindhoutSchrijvende pers, dat was ik. De zaal waarin ik moest wachten nadat ik me had gemeld bij de balie druppelde langzaam vol met allerlei mensen die ik zou moeten kennen van de Nederlandse of Vlaamse televisie. Uit het ruime aanbod drankjes koos ik een glas versgeperste sinaasappelsap en ik ging aan een tafel zitten om nog eens op mijn laptop te kijken wie er … [Lees meer...] overWorstelen met onbekende woorden in het Groot Dictee
Taal op de tv
Door Marc van OostendorpMisschien heb ik de verkeerde vrienden, maar ik ken helemaal niemand die het Groot Dictee der Nederlandse Taal een leuk programma vindt.Ik heb het zelf één keer gezien. Wat is dat programma saai! Eindeloos lang worden allerlei bizarre zinnen herhaald. En nu in stukjes. Eindeloos lang. Worden allerlei. Bizarre zinnen herhaald.Eindeloos lang worden … [Lees meer...] overTaal op de tv
Irritantste woord van het jaar?
Door Robert ChamalaunEergisteren maakte het Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL) bekend dat de verkiezing voor het irritantste woord van het jaar gewonnen is door het foutief gebruik van het woord me. 30 procent van de 25.000 stemmen ging naar meen daarmee is het woord de overtuigende verliezer van dit jaar. Dit nieuws is opgepikt door diverse media en in vrijwel alle … [Lees meer...] overIrritantste woord van het jaar?
‘Hij wilt’: het magt!
Door Marc van OostendorpIk weet dat er mensen zijn die de afgelopen weken, sinds het verschijnen van het nieuwe Groene Boekje, iedere dag wel even naar de spellingwebsite van de Taalunie gingen om te zien of het er nog stond.En ja hoor, het staat er nog steeds:willenwillenikwiljijwilthij/zij/het/uwiltwijwillenjulliewillenzijwillenZo mag je ook jij kun schrijven … [Lees meer...] over‘Hij wilt’: het magt!
Tweedeling tussen zwarte piet en Zwarte Piet
Door Robert ChamalaunVorige week werd uiteraard in diverse media uitvoerig stilgestaan bij de aankomst in Nederland van de heilige Sint-Nicolaas en zijn gevolg. In deze berichtgeving maar ook in de bij tijd en wijle oververhitte discussies over de gelaatskleur van de pieten (of Pieten?) viel mij ook een taalkundig interessant fenomeen op: de rol van de hoofdletter. Vooral de … [Lees meer...] overTweedeling tussen zwarte piet en Zwarte Piet
Een kloek Groen Boek
Door Maartje Lindhout“Een kloek boek! Handzaam en in een mooi formaat” was het verse oordeel van de eerste bezitster van het nieuwe Groene Boekje, minister Jet Bussemaker (zonder tussen-n). Nadat afgelopen dinsdag de nieuwe Dikke Van Dale was verschenen, was het nu de beurt aan het Groene Boekje, heel toepasselijk in de Week van het Nederlands. De aanwezigen in het Spaansche … [Lees meer...] overEen kloek Groen Boek
Eén oorlog is alvast voorbij: de spellingsoorlog
Door Ewoud SandersZoals u wellicht weet, woedde er tot voor kort in Nederland een spellingsoorlog. De strijdende partijen hadden hun eigen kleur: de groenen en de witten.Goed nieuws van het front: de oorlog is voorbij! De groenen hebben gewonnen. Dat wil zeggen: de witten volgen nu de spelling van de groenen, maar als ze het niet met de groenen eens zijn, vermelden ze in hun … [Lees meer...] overEén oorlog is alvast voorbij: de spellingsoorlog
Nieuwe spellingwebsite: Spellingsite.nu
Vanochtend is een nieuwe spellingwebsite geopend: Spellingsite.nu. Op deze website kun je de spelling van zo'n honderdduizend woorden, afkortingen en namen opzoeken, en bovendien alle spellingregels raadplegen.De site geeft van elk woord de officiële spelling, maar biedt in bepaalde gevallen ook alternatieve schrijfwijzen. Bij elk woord kun je doorklikken naar de bijbehorende … [Lees meer...] overNieuwe spellingwebsite: Spellingsite.nu
Het eindexamen spellen
Door Marc van OostendorpVandaag vergadert de Tweede Kamer over de eindexamens van dit jaar. Voor het schoolvak Nederlands wordt dat waarschijnlijk een rustig jaar, behalve dat SP-Kamerlid Jasper van Dijk de spelling hoog op de agenda heeft gezet.De spelling! Eind vorig jaar had staatssecretaris Sander Dekker nog gezegd dat het natuurlijk uitgesloten was dat iemand die slecht … [Lees meer...] overHet eindexamen spellen
De accénten van Stóry
Door Marc van OostendorpHeel hard roepen kun je in de schrijftaal met hoofdletters, met cursief, en in informelere registers met asterisken of aanhalingstekens. Het tijdschrift Story heeft nog een manier ontdekt: met accenten.Laten we bijvoorbeeld de voorpagina van het tijdschrift van deze maand erbij nemen:Maar liefst drie keer op één pagina worden accenten gebruikt om … [Lees meer...] overDe accénten van Stóry
Dat ze haar hand maar eens in eigen boezem steekt!
Door Marijke De BelderDe spelling is als het slag mensen dat er vilein genoegen in schept wanneer je een puistje, een haar op je tepelhof of een extra pondje ontwikkelt. In elk futiel falen weet zij het leedvermaak te vinden. Zo zit zij vanop haar troon hautain met haar hete adem in je nek te blazen smekend om de dag waarop je over choquante przewalskipaarden moet … [Lees meer...] overDat ze haar hand maar eens in eigen boezem steekt!
Te verschijnen: Jacob van Lennep – Een en ander over letters
Op 8 december 1962 hield de auteur Jacob van Lennep een lezing voor de afdeling Letterkunde van de Koninklijke Nederlandsche Akademie van Wetenschappen (KNAW). De tekst van zijn lezing, getiteld Een en ander over letters,verscheen in druk in het jaarboek 1863 van de KNAW. Nu wordt de tekst na 151 jaar opnieuw uitgegeven bij HaEs producties, als geschenkboekje in een genummerde … [Lees meer...] overTe verschijnen: Jacob van Lennep – Een en ander over letters
Nederlands voor taalhelden: een gemiste kans?
Door Jan Uyttendaele Alle eerstejaarsscholieren van het middelbaar onderwijs in Nederland en Vlaanderen hebben op 1 september 2014 een gratis taalboekje gekregen van de Nederlandse Taalunie: Nederlands voor Taalhelden. Volgens een bericht op de website vande Taalunie is het ‘niet bedoeld als leerboek, wel als naslagwerk. Het is getoetst aan het referentieniveau … [Lees meer...] overNederlands voor taalhelden: een gemiste kans?
Eenig als juiste spelling
De taalkundige als jongeman (2) Door Marc van Oostendorp Dat ik later taalkundige zou worden, ze hadden het op de lagers school al kunnen weten als ze beter hadden opgelet. Ik wist namelijk alles beter. De kenmerkende pedantie die voor veel mensen levenslang de enige manier is waarop ze uiting geven aan hun taalliefde, die heb ik ook gehad. Ja, lachen jullie maar even … [Lees meer...] overEenig als juiste spelling
Een laatste restje ‘sch’
Door Marc van OostendorpSommige taalkundigen beweren wel dat ze zich niet met spelling bezighouden, maar een collega van me had de afgelopen week wel degelijk ruzie gehad met zijn vrouw over de juiste schrijfwijze van het woord 'Chinezen'. Zij wilde het zo, maar hij beweerde bij hoog en laag dat het 'Chinese' moest zijn. Tot ze erachter kwamen dat zij het zelfstandig en hij het … [Lees meer...] overEen laatste restje ‘sch’
De vooravond van de ‘nieuwe’ spelling
door Miet OomsGisteren las ik een berichtje uit het Leuvense studentenblad Veto, over het roemloze einde van de spelling-Geerts 20 jaar geleden, nog voor ze ooit in voege kwam. Het was een van die dagen uit mijn studentenperiode die ik nooit zal vergeten. … [Lees meer...] overDe vooravond van de ‘nieuwe’ spelling
De wedergeboorte van de indifferentialis
Sans amertume ni rancune: mijn laatste antwoord aan Neijtdoor Wim MattensTen tijde van de Chomskyaanse hegemonie was het voor ‘andersdenkenden’ niet gemakkelijk een eigen persoonlijk geluid te laten doorklinken. Ook voor mij als structuralist. Bovendien was ik verbonden aan een Franstalige universiteit waar de middelen voor onderzoek van het Nederlands uiterst beperkt waren. … [Lees meer...] overDe wedergeboorte van de indifferentialis
Ritme en meervoudigheid
Commentaar op het commentaar van Wim Mattens Door Anneke Neijt Met het taalsysteem heb je een representatie van de wereld tot je beschikking. Die kun je beschrijven, je kunt erover nadenken, je kunt toekomstige of onmogelijke werelden verzinnen en je kunt de betekenis van je gedachten doorgeven aan anderen. Dat is waarom taalonderzoek zo fascinerend is. Ons … [Lees meer...] overRitme en meervoudigheid
Ook uitkomsten van onderzoek moeten linguïstisch en methodologisch verantwoord worden.
Door Wim Mattens Er is geen enkele medicus die op het idee zou kunnen komen een onderzoek in te stellen naar prostaatkanker bij vrouwen. De anatomie van het vrouwelijke lichaam geeft namelijk geen enkele indicatie om te veronderstellen dat een dergelijk onderzoek tot medisch relevante resultaten zou kunnen leiden. Een medicus die een dergelijk onderzoek zou willen instellen, … [Lees meer...] overOok uitkomsten van onderzoek moeten linguïstisch en methodologisch verantwoord worden.
