Laat een computer raden of een bestseller door een man of een vrouw is geschreven en hij heeft het opvallend vaak bij het juiste eind. Dat blijkt uit onderzoek van Koolen (2018). Dit roept meteen de vraag op: schrijven mannen en vrouwen daadwerkelijk op een andere manier? Een belangrijk aspect om in dat kader te onderzoeken is het gebruik van verschillende woorden, ook wel … [Lees meer...] overWie schrijft, schrijft gelijk: mannelijke en vrouwelijke auteurs
taalbeheersing
Call for papers – VIOT2026:
Taalbeheersing in transformatie: nieuwe kansen en uitdagingen De zeventiende conferentie van de Vereniging Interuniversitair Overleg Taalbeheersing (VIOT) vindt plaats van 28 tot en met 30 januari 2026 aan de Universiteit Antwerpen (Stadscammpus). VIOT2026 nodigt onderzoekers in de taalbeheersing, toegepaste taalkunde en communicatiewetenschap uit om een abstract in te … [Lees meer...] overCall for papers – VIOT2026:
Taalverandering in Duckstad: van 1952 tot 2025
Als kind las ik in de auto de oude jaargangen van de Donald Duck hardop voor. Ik kwam daarbij allerlei moeilijke woorden tegen, zoals ‘mentaliteit’, die mijn vader mij dan uitlegde. Zo groeide mijn woordenschat behoorlijk dankzij een stripblad! In de recente nummers van de Donald Duck vallen ingewikkelde woorden me niet meer op. Ligt dat aan mijn volwassen woordenschat of is … [Lees meer...] overTaalverandering in Duckstad: van 1952 tot 2025
Uitvaartwensgesprekken: Kritische vragen als een kans
Gelukkig is er de afgelopen decennia een stuk meer informatie beschikbaar gekomen over uitvaarten. Er is van alles te vinden op websites van de overheid, uitvaartverzekeringen en uitvaartbegeleiders, er zijn documentaires (Doodgewoon | NPO Start) en podcasts (podkist.com; dansenmetdedood Podcast op Youtube), er verschijnen boeken met ervaringen waarin ook te lezen is wat er … [Lees meer...] overUitvaartwensgesprekken: Kritische vragen als een kans
Als ik weer in de trein zit
Confuc (16) Mijn NS Beste meneer Renkema,Wij spreken elkaar niet vaak één op één. Toch vind ik het van belang nu van me te laten horen. U bent tenslotte de belangrijkste reden waarom we bij NS doen wat we doen: Nederland voor iedereen duurzaam bereikbaar houden. Geachte Wouter Koolmees, ik schrijf u na mijn vakantie direct maar even terug. Het conflict met uw … [Lees meer...] overAls ik weer in de trein zit
Pas verschenen: Nieuwe druk van Leren communiceren
Onlangs is de negende druk verschenen van Leren communiceren. Daarin is veel te herkennen van de vertrouwde opzet en inhoud van dit handboek voor taal- en communicatieonderwijs. Zo wordt er op flink wat plaatsen verwezen naar de klassieke retorica, vanzelfsprekend steeds toegepast op communicatieve situaties van nu. Gebleven zijn ook de opvallende illustraties die aan elk … [Lees meer...] overPas verschenen: Nieuwe druk van Leren communiceren
‘Vermijd contact’
Waarschuwing of gebruiksaanwijzing? In een geval van extreme beroepsdeformatie viel mijn oog zaterdag op een gek zinnetje, in piepkleine lettertjes, achterop het etiket van het kleine flesje zonnebrandcreme dat manlief en ik kregen bij de start van de Ride for the Roses. Een gebaar dat ik zeer waardeer! Het ging om Kruidvat Solait SPF 30, 50ml. Ik trok het etiket op de … [Lees meer...] over‘Vermijd contact’
Druk met schrijven met AI
Ik heb al een tijdje niet geschreven op dit blog over schrijven met AI. Dat had er enerzijds mee te maken dat ik wel iets anders aan het schrijven was, wat ik een paar weken geleden ineens met spoed heb afgemaakt: binnenkort verschijnt in Tekstblad een artikeltje van me over wat schrijvende professionals wel en niet kunnen met AI. Ik had hier al eerder gehint naar … [Lees meer...] overDruk met schrijven met AI
Laat een burger – pardon een inwoner – iets terugzeggen
Confuc (15) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Zo fascinerend. Ambtenaren schrijven vaak zo: Van enig commercieel belang is naar onze overtuiging geen sprake, … [Lees meer...] overLaat een burger – pardon een inwoner – iets terugzeggen
‘Eerst een gemakkelijke vraag?’
In gesprek over uitvaartwensen Veel mensen willen hun uitvaartwensen vastleggen. Bijvoorbeeld om hun toekomstige nabestaanden te ontlasten, of omdat ze graag zeggenschap willen over hun eigen uitvaart (Mathijssen & Venhorst, 2019). Dit leidt ertoe dat steeds meer gezonde mensen in gesprek gaan met een uitvaartbegeleider om de mogelijkheden te bespreken en een … [Lees meer...] over‘Eerst een gemakkelijke vraag?’
Het passief is niet neutraal
Interessant stuk op Neerlandistiek onlangs. Het gaat over het verschil in formuleren tussen de twee partijen in de oorlog tussen Israël en Gaza, ik citeer: Aan Palestijnse zijde ‘vallen er doden’. Aan Israëlische zijde ‘hebben Palestijnse terroristen burgers vermoord’. Dat verschil in framing interesseert me vanwege de rol van de lijdende vorm, het passief, erin, … [Lees meer...] overHet passief is niet neutraal
Ik informeer u nader
Confuc (14) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Er lijken steeds meer Kamervragen te komen, en de antwoorden lijken steeds uitgebreider. Op een willekeurige dag … [Lees meer...] overIk informeer u nader
Maar goed, een blog over maar goed
‘Ik had eigenlijk eerder aan dit essay moeten beginnen, maar goed’. Elke student zal zo’n zin herkennen. Het begint als een soort schuldbekentenis, maar buigt daarna af naar ‘het is nou eenmaal zo’. Paulien Cornelisse dook voor haar boekenweekessay van dit jaar in allerlei van dit soort woordjes. Het gebruik van maar goed definieert ze als een ‘U-bocht’: iemand werpt een … [Lees meer...] overMaar goed, een blog over maar goed
Wat ik van huis uit heb meegekregen, daar kon ik altijd mee verdergaan!
Tekstportret: Wyke Stommel In de serie Tekstportretten laat Jan Renkema iemand poseren in zijn tekstatelier, ter gelegenheid van een bijzondere aanleiding. Op 21 maart 2025 hield neerlandica Wyke Stommel haar oratie aan de Radboud Universiteit met als titel ‘De regels van (digitale) gesprekken’. Mijn ‘leerschool’ als kind en student Mijn … [Lees meer...] overWat ik van huis uit heb meegekregen, daar kon ik altijd mee verdergaan!
Niet duidelijk? Tekst terug
Confuc (13) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Ambtenaar In dit administratief beroepschrift geeft u aan waarom u het niet eens bent met de … [Lees meer...] overNiet duidelijk? Tekst terug
Ambtsdrager beantwoordt hartenkreet
Confuc (10) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Een open brief van vier oud-ministers van Buitenlandse Zaken, mede ondertekend door oud-ambassadeurs en … [Lees meer...] overAmbtsdrager beantwoordt hartenkreet
april – mei 2025: Nieuwe serie Letter en Geest-lezingen
Over Retorica, Breytenbach en Schrijversmythen Dit voorjaar staan er weer drie mooie Letter en Geest-lezingen op de planning bij de opleiding Nederlandse taal en cultuur aan de Universiteit Leiden. Op 27 maart spreekt docent en promovenda Charlotte van der Voort in haar lezing Retorische dilemma’s van toen en nu over het dilemmatische argument, een relatief … [Lees meer...] overapril – mei 2025: Nieuwe serie Letter en Geest-lezingen
Dat vroeg ik niet – Dit is mijn antwoord
Confuc (9) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Het krokusreces gebruikt om na te denken over schijntransparantie. Wat heeft een analyse van een persconferentie … [Lees meer...] overDat vroeg ik niet – Dit is mijn antwoord
Hoe werkt een hondenfluitje?
In een vorige blog schreef ik over wat hondenfluitjes precies zijn. Kort samengevat concludeerde ik dat, in tegenstelling tot wat men vaak denkt, hondenfluitjes niet gezien kunnen worden als een bepaald soort woord of uitdrukking met een tweede verborgen betekenis, maar juist als een handeling van het blazen op een hondenfluitje. Om precies te zijn, definieerde ik … [Lees meer...] overHoe werkt een hondenfluitje?
Een gaatje krabben voor een draadje in het karton
Confuc (8) Het kabinet heeft een voorstel voor asielwetgeving naar de Raad van State gestuurd. Het oordeel pakte niet gunstig uit. Het voorstel zou leiden tot zware werkdruk bij de immigratiedienst, en het zou leiden tot hogere kosten en veel rechtszaken. Bovendien is het voor twee soorten vluchtelingen moeilijk uitvoerbaar. Maar de minister die over dit onderwerp gaat, … [Lees meer...] overEen gaatje krabben voor een draadje in het karton
De schreeuw en het appje
Confuc (7) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Wat voorafging. In Nederland zijn op dit moment meer delinquenten dan cellen en cipiers. PVV-staatssecretaris … [Lees meer...] overDe schreeuw en het appje
Het spel van vraag en antwoord
Confuc (6) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. De vicepremier vervangt de premier. Zij begint met mededelingen over de nieuwe ministeriële commissie Economie en … [Lees meer...] overHet spel van vraag en antwoord
De stikstofproblematiek begint én eindigt met urgentie
Confuc (4) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Aan de orde is het stikstofdossier. Er ligt een uitspraak van de Raad van State: intern salderen is niet meer … [Lees meer...] overDe stikstofproblematiek begint én eindigt met urgentie
Niet uit mijn naam
Confuc (2) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. JournalistOxfam Novib is een actie gestart,‘Niet uit mijn naam’. Het doel van de actie is eigenlijk het stilzwijgen … [Lees meer...] overNiet uit mijn naam
In memoriam Peter van Lint (13 juli 1933 – 27 december 2024)
Na een carrière in het basis- en het voortgezet onderwijs die bijna twee decennia omspant, trad de geboren Hagenaar Peter van Lint in 1974 in dienst van het toenmalige Nederlands Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen om onderwijs te verzorgen en onderzoek te verrichten op het gebied van de Taalbeheersing van het Nederlands. Peter was een van de pioniers van de … [Lees meer...] overIn memoriam Peter van Lint (13 juli 1933 – 27 december 2024)
