Wie hem voor het eerst hoort praten, kan hem niet altijd geografisch lokaliseren. Een best neutrale accentkleur heeft hij, die echtgenoot van me. Experts ter zake vinden meestal slechts enig houvast in zijn regressieve assimilatie. Hij kan zich immers niet van de drang weerhouden om stemhebbendheid van een medeklinker ook op de voorafgaande door te voeren. Da’s mooi klinkt uit … [Lees meer...] overHet is ‘een bank’, echtgenoot!
taalbeheersing
Enne? Zeg je het nog steeds niet?
Ik heb een passie voor kruimelvlaai. Ik woon zowat naast de Maas. Regelmatig maak ik een opmerking over hoe de tuin erbij staat. Je zou bijna denken: goh, ze is de ultieme stereotypische Limburger! Echter moet ik hierbij een teleurstellende mededeling doen: ik spreek nauwelijks Limburgs. Desondanks is ‘enne’ mijn lievelingswoord. Dat is niet ongegrond: het aantal definities is … [Lees meer...] overEnne? Zeg je het nog steeds niet?
Herschrijven helpt
Wilt u meer weten over het project Duidelijke Overheidscommunicatie? Bekijk de projectpagina. … [Lees meer...] overHerschrijven helpt
“Wil je gewone melk of koemelk in de koffie?”
“Wil je je groentekroket met of zonder broodje?” was een gouden zet van mijn collega. Met deze vraag wist ze ook de omnivoren op kantoor op slinkse wijze te verleiden tot het bestellen van een groentekroket in plaats van een vleeskroket, toen ze de bestellingen opnam voor de maandelijkse krokettenlunch. Doorgaans wordt vlees als de standaard gezien, en moet je het zelf aangeven … [Lees meer...] over“Wil je gewone melk of koemelk in de koffie?”
Den Haag weet niet waar Groningen ligt
Bachelor- en masterstudenten Nederlands uit Groningen schrijven in een nieuw opgezet blog over hun ervaringen met de studie Nederlands. Deze week is masterstudent Imme Schalij aan het woord. Het tweede blok van de master Neerlandistiek begon op een koude dinsdagochtend in een net iets te klein lokaal. Eerlijk gezegd kwam ik die dag met veel moeite uit bed, taalbeheersing … [Lees meer...] overDen Haag weet niet waar Groningen ligt
Drie beledigingen voor de prijs van een!
* dit stuk bevat sterk taalgebruik * Mongolen wonen in Mongolië. Het is een van de slagzinnen van Wout, een jongeman van tweeëntwintig die als vrijwilliger werkt op de logistieke dienst van een Oost-Vlaams ziekenhuis. De zin komt telkens bovendrijven wanneer ik jongelui elkaar achteloos mongool hoor toeroepen. Een lichte belediging is het niet, mongool. Dat blijkt uit de … [Lees meer...] overDrie beledigingen voor de prijs van een!
Hoe beoordeel je een argumentatie?
Het probleem – Wat is een goed betoog? Is dat een tekst met een leuke inleiding, een standpunt, drie argumenten voor, een weerlegd tegenargument en een conclusie? Nee. Het aantal argumenten zegt namelijk niets over de kwaliteit van de argumentatie. Zelfs niet als alle argumenten valide zijn. Ik kan heel veel goede redenen (en dus argumenten) hebben om morgen met vakantie … [Lees meer...] overHoe beoordeel je een argumentatie?
Hoeveel mannen heb jij al geïnspireerd vandaag?
We zaten gezellig tegenover elkaar onze koffie te drinken nog voor de kinderen wakker waren. Een beetje keuvelen, een beetje op de zwarte doos scrollen en elkaar vertellen over wat er in de wereld gebeurt. De stemming sloeg om vanuit een plotse “maar enfin” van mijn lieve echtgenoot, die zich haast in zijn koffie verslikte. Hij draaide zijn telefoonscherm mijn richting uit. … [Lees meer...] overHoeveel mannen heb jij al geïnspireerd vandaag?
Openbare lessen Kenniscentrum Talentontwikkeling
Op 23 februari 2023 hielden Dominique Sluijsmans (lector Integrale curriculumontwikkeling), Patrick Sins (lector Leren) en Jacqueline van Kruiningen (lector Taalbewust hoger onderwijs) van het Kenniscentrum Talentontwikkeling in Rotterdam hun openbare lessen. De opname van de livestream is hier terug te kijken: Tegelijk verscheen er ook een filmpje van het Lectoraat … [Lees meer...] overOpenbare lessen Kenniscentrum Talentontwikkeling
Kan een tekst te simpel zijn?
Natuurlijk praat je anders met een docent dan met je moeder. Jouw docent praat evenzo op een andere manier met haar man dan met de caissière in de supermarkt (laten we daar in ieder geval maar van uitgaan). Iedereen past zijn of haar communicatie aan op de gesprekspartner en context. Dat kan soms lastig zijn om in te schatten, bijvoorbeeld als je iets uitlegt; je wilt dat … [Lees meer...] overKan een tekst te simpel zijn?
Ook heel persoonlijk naar mijzelf kijkend
Enthousiasme is misschien niet het eerste wat je verwacht van een boek over de retorische analyse van politiek taalgebruik. Maar de titel van Robbert Wigts boek over 'de overtuigende taal van Mark Rutte' heet Supergaaf, en het toont de premier in zijn kenmerkende schaterlach. Het is dan ook echt een boek dat het plezier laat zien in overtuigen. Dat komt door Rutte en het komt … [Lees meer...] overOok heel persoonlijk naar mijzelf kijkend
“Ik neem dat niet terug”
Flutmotie, sluipmoordenaar, dictator - het parlementaire debat wordt steeds grover en volgens de publieke opinie moet de voorzitter steviger ingrijpen. De voorzitter van de Tweede Kamer heeft de bevoegdheid om sprekers woorden te laten terugnemen. Maar hoe werkt dat dan? Wij, Amber Smits, Guusje Jol en Wyke Stommel hebben blootgelegd hoe het tot dergelijke "terugneemverzoeken" … [Lees meer...] over“Ik neem dat niet terug”
Taal stopt niet bij het taalklaslokaal
Afgelopen december promoveerde Edith Alkema op het proefschrift ‘Schrijven met kennis van zaken, een didactiek voor de zaakvakken’. Het proefschrift gaat over de synthese tussen taal (-) en zaakvakken, door leerlingen teksten te leren schrijven waarin op een bedachtzame en samenhangende manier het gedachtegoed van verschillende bronnen over een bepaald vraagstuk voor het … [Lees meer...] overTaal stopt niet bij het taalklaslokaal
Taalvaardigheid studenten schiet tekort
Hoog tijd voor maatregelen Lang niet alle studenten kunnen zich goed uitdrukken in het Nederlands. Zo is het aan het begin van hun studie en vaak ook aan het eind. Dat geldt in Nederlandstalige opleidingen en zeker ook in de vele internationale opleidingen die Nederland tegenwoordig kent. Docenten zien dat in de dagelijkse praktijk. Ruim drie jaar geleden … [Lees meer...] overTaalvaardigheid studenten schiet tekort
Wat is begrijpelijke taal? En waarom zou je dat willen?
Waarom is het zo moeilijk voor instanties en bedrijven om begrijpelijk te communiceren? Waarom is dat zo belangrijk? En hoe doe je dat, begrijpelijk schrijven? In deze aflevering van de Meneer Van Dale-podcast praat Jaap Parqui daarover met Floor van Horen en Simo Goddijn van Bureau Taal. … [Lees meer...] overWat is begrijpelijke taal? En waarom zou je dat willen?
Het belang van het laatste woord
Eergisteren kwam Eugen Rochko, de maker van het socialemediaplatform Mastodon met een voor sommigen schokkend bericht: hij zou overwegen om een functie voor 'quote posten' te maken omdat mensen erom vroegen. Het bericht kwam een paar dagen nadat de Zweedse activiste Greta Thunberg op een ander socialemediaplatform, Twitter, een nu al beroemde 'quote post' had geplaatst. op … [Lees meer...] overHet belang van het laatste woord
Wat betekent schrijvende AI voor het schrijfonderwijs?
Ik heb het idee dat er echt iets wezenlijks gaat veranderen. Ineens heeft iedereen het erover; ChatGPT . ChatGPT is een Large Language Model, getraind door OpenAI. Het systeem kan zowel vertalen als nieuwe tekst genereren en velen, van journalist tot marketeer, van vertaler tot docent, vragen zich af: welke gevolgen gaat dit voor mijn beroep hebben? Gaat dit mijn werk … [Lees meer...] overWat betekent schrijvende AI voor het schrijfonderwijs?
sChatje, maak eens een tentamenvraag
Wil ik best toegeven, ik was verslaafd, de afgelopen twee weken. En nog, als ik iets vervelends moet doen, zoals kerstkaarten sturen, R-scripts schrijven of abstracts maken, dan is mijn eerste neiging: kan ChatGPT dat niet doen? sChatje, kun jij voor mij een kerstkaart naar Tante Annie sturen? Inmiddels is mijn blinde vertrouwen enigszins ontnuchterd, maar nog steeds is mijn … [Lees meer...] oversChatje, maak eens een tentamenvraag
Hoger opgeleiden hechten meer aan eenvoudige teksten
Er is de laatste jaren af en toe nogal wat te doen over eenvoudige teksten. Afgelopen maandag ging het daar ook over tijdens een college voor de eerstejaars die hun eerste onderzoekjes moesten presenteren. Een van hen is bezig met de vraag of het voor de overheid nu verstandig is om teksten te schrijven in een zogeheten 'B1-niveau', en toen kwam mijn collega Wilbert Spooren … [Lees meer...] overHoger opgeleiden hechten meer aan eenvoudige teksten
Bestaat er een vrouwelijke retorica?
Wat doen vrouwelijke politieke leiders anders in hun toespraken dan hun mannelijke collega’s? Bestaat er een vrouwelijke retorica?, zo vraagt hoogleraar Bestuurskunde Hans de Bruijn zich af. Eerder schreef Hans de Bruijn een serie lezenswaardige boeken over framing in de taal van politici. En de bondige columns die hij al tien jaar in Trouw publiceert over framing in politieke … [Lees meer...] overBestaat er een vrouwelijke retorica?
Hoe slecht communiceert de Europese Commissie?
Het leek me interessant onderzoek, waarover NOS Nieuws vorige week berichtte: de Europese Commissie zou aantoonbaar 'wollig en onbegrijpelijk' schrijven. Wolliger en onbegrijpelijker zelfs dan de andere onderzochte groepen, waaronder nationale regeringen. Alleen politicologen zouden het nog slechter doen. De NOS geeft zelf toe dat ze eigenlijk alleen de site Politico hebben … [Lees meer...] overHoe slecht communiceert de Europese Commissie?
Wanneer ben ik aan de beurt?
In het dagelijks leven zijn we regelmatig met elkaar in gesprek. Tijdens deze gesprekken wisselen sprekers voortdurend van beurt. Dit noemen we een 'beurtwisseling'. Om een gesprek vloeiend te laten verlopen, is het belangrijk om als luisteraar een beurtwisseling te voorspellen. Als de luisteraar het einde van de sprekersbeurt niet voorspelt, vallen er ongemakkelijke stiltes. … [Lees meer...] overWanneer ben ik aan de beurt?
Verschenen: 101 schrijftips die je moest missen op school
Persbericht Lannoo ‘101 schrijftips die je moest missen op school – voor meer aandacht, meer respons én meer speeltijd’. Zo heet het boek van tekstschrijver en schrijftrainer Mark Van Bogaert dat verschijnt in deze Week van het Nederlands. Al tientallen jaren doet Van Bogaert A/B-tests met verschillende tekstversies om te onderzoeken wat de meeste respons oplevert: versie … [Lees meer...] overVerschenen: 101 schrijftips die je moest missen op school
Ik herinner, herken en vind dat niet!
Mark Rutte had ‘geen actieve herinnering’ en Thierry Baudet ‘herkent zich niet’ in wat er over hem geschreven werd. Het is normaal om je reputatie te willen verdedigen. In deze voorbeelden wordt dat gedaan door ‘speaker commitment’ aan (veronderstelde) uitspraken te ontkennen of te verzwakken. Verdedigingsstrategieën In 2020 hebben Ronny Boogaart, Henrike Jansen en … [Lees meer...] overIk herinner, herken en vind dat niet!
Welk punt maakt Nederland vleesland?
De vleesindustrie lanceerde op 1 september j.l. de campagne “Nederland Vleesland, waar smaken verschillen” om de carnivoren onder ons een hart onder de riem te steken. De initiatiefnemers, o.a. de Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV) en Producentenorganisatie Varkenshouderij (POV), willen “de beeldvorming waar nodig bijstellen en misvattingen zo mogelijk wegnemen”. … [Lees meer...] overWelk punt maakt Nederland vleesland?
