Door Marc van OostendorpIk schrok even op toen ik vanochtend het nieuwe nummer van Nederlandse Taalkunde las. Temidden van een interessante discussie over de vraag of zullen nu wel of niet een hulpwerkwoord van toekomstige tijd is, schrijft Ronny Boogaart ineens plompverloren:Maar V&B; doen iets anders. Voor hen heeft de toekomstlezing van zinnen met … [Lees meer...] overDe doorbraak van niks
taalgeschiedenis
Zuiver Fries heeft nooit bestaan
(Net zo min als zuiver Nederlands)Door Marc van OostendorpDe geschiedenis van het Fries begint met het Latijn. Dat was in ieder geval de eerste geschreven taal waarvan we weten dat hij in onze streken gebruikt werd. Daarnaast werden er pakweg tweeduizend jaar geleden in onze streken ook allerlei Germaanse dialecten gesproken, waar we weinig vanaf weten, maar die mogelijk nog … [Lees meer...] overZuiver Fries heeft nooit bestaan
Pas verschenen: Joop van der Horst, Taal op drift.
Joop van der Horst, Taalopdrift;lange-termijnontwikkelingenintaalensamenleving, uitg. Meulenhoff Amsterdam, 542 blzz.; ISBN 978-90-290-8886-2. (ook verkrijgbaar als e-boek).Meer dan honderd jaar geleden werd al vastgesteld dat een aantal Europese talen lange-termijnontwikkelingen te zien geven. Edward Sapir, en eigenlijk ook al Otto Jespersen, hebben al gewezen op verlies van … [Lees meer...] overPas verschenen: Joop van der Horst, Taal op drift.
Een taal die nooit geboren is en nooit sterft
Engelstalige 'biografie' van het NederlandsDoor Marc van OostendorpWeinig talen zijn beter in het Engels beschreven dan het Nederlands. Je kunt enorm veel gedetailleerd te weten komen over onze taal, zonder haar ooit te leren. Er verschenen de afgelopen vijftien jaar boeken over de klankleer, de vormleer en de zinsbouw, en online wordt gewerkt aan een grootschalig taalportaal … [Lees meer...] overEen taal die nooit geboren is en nooit sterft
Een andere naam voor (zuidelijk) Nederlands?
Begin dit jaar riep Anne Provoost in Taalschrift op voor een andere naam voor het Nederlands, en zeker het Nederlands in België (http://taalschrift.org/editie/94/gezocht-andere-naam-voor-nederlands). Haar voornaamste reden: zij, als Belgische/Vlaamse, wordt in het buitenland als Nederlands auteur aanzien en omschreven, omdat ze in het ‘Nederlands’ schrijft. Daar lijkt in eerste … [Lees meer...] overEen andere naam voor (zuidelijk) Nederlands?
Pas verschenen: Hoorcollege over het Nederlands
Bij uitgeverij Home Academy verscheen deze week voor het eerst een cd-box over taal: 4cd's met een college van Marc van Oostendorp over het Nederlands.Behalve de standaardtaal worden er in Nederland nog duizenden andere soorten Nederlands gesproken: de oude dialecten, de nieuwe straattaal, chat-taal en veel meer. Hoe komt het dat onze taal voortdurend aan het veranderen is? Is … [Lees meer...] overPas verschenen: Hoorcollege over het Nederlands
Steeds weer nieuwe taalscheurtjes
De geschiedenis van BelgiëEen van de menselijke breuklijnen die al een paar duizend jaar door het Europese continent loopt is de grens tussen het gebied van de Germaanse en dat van de Romaanse talen. En op weinig plaatsen heeft die grens tot zoveel schermutselingen geleid als in België.De schrijfster Brigitte Raskin – in de jaren tachtig een van de eerste winnaars van de … [Lees meer...] overSteeds weer nieuwe taalscheurtjes
Zin in een pruim?
Klaarkomen, wippen, soppen, naaien, pijpen, rukken, poesje, lid, meesteres: ik verklap geen geheim als ik zeg dat al deze woorden er een seksuele betekenis bij hebben gekregen. Sterker nog, de seksuele betekenis van deze woorden is op weg de niet-seksuele te verdringen. Bij andere, zoals pruim en paal, overheerst de oorspronkelijke betekenis nog (of ik ben naïef).Waarom deze … [Lees meer...] overZin in een pruim?
Nederlab – voor al uw diachrone onderzoeksvragen
door Nicoline van der SijsOp 12 juniis in Neder-L gemeld dat het project ‘Nederlab - een laboratorium voor onderzoek naar de veranderingspatronen in de Nederlandse taal en cultuur’ 4 miljoen euro subsidie heeft ontvangen van NWO, KNAW, CLARIAH en CLARIN, inclusief matching van wetenschappelijke instituten en universiteiten. Inmiddels is er een projectwebsite in de lucht, … [Lees meer...] overNederlab – voor al uw diachrone onderzoeksvragen
Het Nederlands uit Turkije
De beroemde schrijver en piloot Adriaan Viruly vertelde toen hij al heel oud was eens hoe hij zo lenig van geest bleef: door dagelijks de kranten te lezen. Alleen de artikelen over luchtvaart sloeg hij over. 'Want daar klopt nooit iets van.'Zo kan een onderzoeker geen wetenschapskatern doornemen. U heeft het vast ook gelezen: deze week werd alom bericht over de … [Lees meer...] overHet Nederlands uit Turkije
Geil in de U-bocht
Christelijke huisvrouwen geilen op hun eigen echtgenoot, had er in juli in NRC Handelsblad gestaan. Een lezer had zich daaraan gestoord en de 'ombudsman' van de krant, Sjoerd de Jong, schreef er daarom gisteren een stukje over (Opiniebijlage, pagina 25).De Jong rekent in zijn stukje voor dat het gebruik van het woord geil in de krant de afgelopen decennia een beetje is … [Lees meer...] overGeil in de U-bocht
Het Nederlands is veel ouder
NRC Handelsblad noemt zich een kwaliteitskrant, maar soms is deze kwalificatie bezijden de waarheid. Afgelopen donderdag kwam de krant met een spectaculair bericht. Op de voorpagina nog wel: door de Lex Salica is het Nederlands ouder dan het oudste zinnetje. Met dat oudste zinnetje bedoelde de wetenschapsredactie: … [Lees meer...] overHet Nederlands is veel ouder
HET bestaat niet!
Er zijn mensen die jeuk krijgen van een woord met een apostrof erin (’t en ’n bijvoorbeeld); zie de commentaren bij mijn blog EYE: 'n doorn in 't oog Anderen voelen zo’n weerzin dat ze niet verder kunnen lezen. Arme apostrof. En hij heeft nog wel zo’n lange traditie en ’t is juist zo’n zinvol letterteken.De oudste vermelding van ’t TEKEN apostrof dateert uit 1550, … [Lees meer...] overHET bestaat niet!
Taal als kleurplaat
Dat onze taal een mengeling is van woorden uit alle tijden, dat kun je laten zien met kleuren. Neem bijvoorbeeld de eerste zin uit de Max Havelaar: Ik ben makelaar in koffi, en woon op de Lauriergracht, N° 37. Het is myn gewoonte niet, romans te schryven, of zulke dingen, en het heeft dan ook lang geduurd, voor ik er toe overging een paar riem papier extra te bestellen, en het … [Lees meer...] overTaal als kleurplaat
Taalverloedering in de middeleeuwen
Dezer dagen bezoek ik een Amerikaans congres over Germaanse talen. Het is een rare gewaarwording: inclusief het wachten op vliegvelden bijna 16 uur reizen vanuit Leiden en dan gaat de eerste lezing, van een groep Amerikaanse geleerden, over het dialect van Leiden en uitdrukkingen als dezer dagen. Ik heb daar dan meteen ook wel iets geleerd: dat migratie ook in de late … [Lees meer...] overTaalverloedering in de middeleeuwen
