Op 28 juni 2024 is het tijd voor de tweede Wetenschapscommunicatie-dag! Na de geslaagde eerste editie afgelopen september, hopen we dat jullie opnieuw in groten getale naar Utrecht komen zodat het een inspirerende middag wordt. Thema: toegankelijk communiceren Het thema van de middag is toegankelijk communiceren - hoe bereik je een breder publiek? In twee korte, … [Lees meer...] over28 juni 2024: Tweede Taalwetenschapscommunicatiedag
taalkunde
Verschenen: Woordenboek Grieks / Nederlands
Ontdek de rijke wereld van het Oudgrieks met dit gloednieuwe Grieks/Nederlandse woordenboek! Het Oudgrieks is de taal van Ilias en Odyssee, van de vroegst gedocumenteerde geschiedschrijving, de oudste theaterstukken, en de eerste teksten over filosofie en wetenschap in de Europese literatuur. Dit belangrijke nieuwe woordenboek opent de deur naar deze schat aan oude teksten … [Lees meer...] overVerschenen: Woordenboek Grieks / Nederlands
21 juni 2024: Studiedag over Generatieve AI
Op vrijdag 21 juni 2024 vindt in de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren in Gent een studiedag plaats over Generatieve AI (voornamelijk ChatGPT en andere grote taalmodellen) voor het Nederlands en de neerlandistiek. Op initiatief van computerlinguïst Walter Daelemans komen Dirk Geeraerts, Tim Van de Cruys, Lieve De Wachter, Frieda Steurs en Juliet … [Lees meer...] over21 juni 2024: Studiedag over Generatieve AI
Onthoofdlettering
Mijn vooroordelen gaan soms zo snel, dat het nog best een klus is ze te reconstrueren. Onlangs zag ik een optreden aangekondigd van de fantastische bassiste-zangeres Esperanza Spalding. Mijn aandacht werd echter opgezogen door de spelling van haar naam, die ze onthoofdletterd had tot esperanza spalding. Waarna mijn conclusie over me heen rolde. Zwart, activisme, … [Lees meer...] overOnthoofdlettering
Poulidor is een eponiem
'In Frankrijk was Poulidor altijd een buitengewoon populaire coureur geweest: een ware volksheld, met een hoge aaibaarheidsfactor. Nog tientallen jaren nadat hij was gestopt werd elke fietser in Frankrijk aangemoedigd met 'allez Poupou!' En nog altijd als de naam Poulidor valt wordt er geroepen: Poupou! Ja, die kennen we, dat was de eeuwige tweede. Poulidor heeft een … [Lees meer...] overPoulidor is een eponiem
Een wolf in de klas
Kranten vormen een bijzonder interessante bron voor taalkundig, letterkundig en historisch onderzoek. Al vanaf de zeventiende eeuw worden er in de Lage Landen kranten gedrukt waarin de lezers kennis konden nemen van belangrijke nationale en internationale politieke en militaire gebeurtenissen, zoals staatsbezoeken, veldslagen en vredesonderhandelingen. Daarnaast vormden kranten … [Lees meer...] overEen wolf in de klas
Video: Wat is de huidige status van het Gronings?
Talen zijn constant in beweging en dat geldt ook voor de streektalen in Nederland. Face of Science Hedwig Sekeres onderzoekt klankveranderingen in het Gronings. Veranderen sommige dialecten van het Gronings bijvoorbeeld meer dan anderen? Hoe zit het met de schrijftaal? En worden juist de conservatieve of de innovatieve dialecten beter gewaardeerd door sprekers? … [Lees meer...] overVideo: Wat is de huidige status van het Gronings?
Alte Weisheiten
Im Jahr 1897 erschien das Buch "Das Saterland, eine Darstellung von Land, Leben, Leuten in Wort und Bild". Der Verfasser war Dr. Julius Bröring. Zu den vielen interessanten Informationen über das Saterland, die das Buch vermittelt, gehört eine lange Liste von Sprichwörtern und Redewendungen auf Saterfriesisch. Nicht weniger als 1210 von diesen geflügelten Worten hat Bröring … [Lees meer...] overAlte Weisheiten
Renata de Bies over de Surinaamse Taalraad
Maandag overleed de Surinaamse neerlandicus Renata de Bies. Twee jaar geleden sprak ik met haar voor het tijdschrift Onze Taal, omdat ze toen net voorzitter was geworden van de Nationale Taalraad voor Suriname. Met toestemming van de redactie van Onze Taal herpubliceer ik dat interviewtje hier. De eerste plannen waren er al in 2011, maar het duurde tot afgelopen december … [Lees meer...] overRenata de Bies over de Surinaamse Taalraad
Overleden: Renata de Bies
Ons bereikt het bericht dat afgelopen maandag 13 mei 2024 de bekende Surinaamse taalkundige Renata de Bies is overleden. De Bies was gespecialiseerd in het Surinaams Nederlands, maar droeg daarnaast ook de andere talen van Suriname een warm hart toe. Bestuurlijk was zij actief als decaan van de subfaculteit Geesteswetenschappen van de Anton de Kom Universiteit in Suriname, en … [Lees meer...] overOverleden: Renata de Bies
21 mei 2024: lezing over creooltalen
Op 21 mei organiseert de opleiding Franse taal en cultuur van de Universiteit Leiden een lezing over creooltalen. De Engelstalige lezing wordt gegeven door Marlyse Baptista, hoogleraar aan de universiteit van Pennsylvania en een toonaangevende expert op het gebied van creooltalen. Zij is in Leiden in verband met een workshop over creooltalen die een dag later plaats zal … [Lees meer...] over21 mei 2024: lezing over creooltalen
De Urheimat van het Proto-Indo-Anatolisch
Het vorige blogje eindigde met de conclusie dat het er sterk op lijkt dat het Proto-Indo-Europees en het Proto-Anatolisch afstammen van dezelfde oertaal, die linguïsten aanduiden als Proto-Indo-Anatolisch ofwel PIA. Voor deze constatering is zowel taalkundig als DNA-bewijs. Nu zijn er aanzienlijke verschillen tussen deze twee prototalen. Zo hebben de Indo-Europese talen drie … [Lees meer...] overDe Urheimat van het Proto-Indo-Anatolisch
De “Urheimat” van de Indo-Europese talen
In het vorige blogje vertelde Gert Knepper al over de ontdekking en reconstructie van het Proto-Indo-Europees, de moedertaal van allerlei Europese en Aziatische talen. Die talen worden inmiddels ook gesproken in Afrika, Amerika en Australië, en dat komt doordat migranten hun linguïstische erfgoed meenamen. Zo komen allerlei nieuwe vragen op: door welke migraties zijn de … [Lees meer...] overDe “Urheimat” van de Indo-Europese talen
Proto-Indo-Europees in de Breestraat
Je zou de talen die in Europa worden gesproken in groepen kunnen verdelen, realiseerde de Leidse hoogleraar Joseph Scaliger (1540-1609) zich. Groepen van talen die op elkaar lijken. Neem bijvoorbeeld het woordje ‘god’. In het Duits luidt dat Gott, in het Engels god, in het Noors gud: groep 1. Maar het Franse woordje dieu lijkt daar in de verste verte niet op, evenmin als het … [Lees meer...] overProto-Indo-Europees in de Breestraat
Make a short conversation
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (5.2) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje kijken ze naar de positie en kennis van het Engels in het lager onderwijs in … [Lees meer...] overMake a short conversation
Call for papers: Dei fan de Fryske Taalkunde 2024
13e Dei fan de Fryske taalkunde || 25 oktober 2024 || Ljouwert De Fryske Akademy organisearret op freed 25 oktober de 13e Dei fan de Fryske taalkunde. De dei is ornearre foar elkenien dy't direkt of yndirekt dwaande is mei de taalkunde fan it Frysk. Wy ferwolkomje foarstellen dy’t har rjochtsje op it Frysk fanút alle ferskate hoeken fan de taalkunde. Te tinken falt oan: … [Lees meer...] overCall for papers: Dei fan de Fryske Taalkunde 2024
Podcast: Hoe is Engels een wereldtaal geworden?
Over de hele wereld wordt Engels ontzettend veel gesproken. Er zijn zo’n 380 miljoen mensen met Engels als moedertaal, en meer dan een miljard mensen die Engels als tweede taal spreken. Engels is een wereldtaal, of misschien wel dé wereldtaal. Maar hoe is Engels eigenlijk een wereldtaal geworden? … [Lees meer...] overPodcast: Hoe is Engels een wereldtaal geworden?
Woordvolgorde en naamval
Stel dat je de observatie wil maken dat Jan Piet kust, dan kun je in een hoofdzin natuurlijk zeggen: Maar hoe weet de luisteraar nu wie de kusser is en wie de gekuste? Talen hebben daarvoor minstens drie verschillende strategieën. De eerste is woordvolgorde: in de genoemde zin staat het onderwerp voor het lijdend voorwerp. De tweede is naamval, dat we in het Nederlands nog … [Lees meer...] overWoordvolgorde en naamval
It Gasterlâns belöchte
Op 2 maaie stiet der in pilotgearkomste pland foar in kursus Gaasterlânsk. By genôch animo jou ik de kursus yn maaie en juny yn ’e biblioteek yn Balk. In parseberjocht is op syn plak. Dêrfan fine jimme lykwols alle ynformaasje op ’e webside fan ’e biblioteek. (Pilotbijeenkomst, z.d.) Ik tocht, ik weagje my hjir ris oan in dialektologysk fergelykjend ûndersyk mei in mear … [Lees meer...] overIt Gasterlâns belöchte
Is ‘louter’ een vergeten groente?
Ik ben ook maar een mens; ik verdoe (te) veel van mijn tijd op TikTok. Vaak is dat het inderdaad: tijd verdoen. Maar soms vind ik er toch een handige ‘life hack’, een lekker recept, een hilarische grap, of – en dat was het geval dit weekend – doe ik er een guitige taalobservatie. En ik ben de beroerdste niet: die deel ik natuurlijk graag. Voor wie niet op TikTok zit: op die … [Lees meer...] overIs ‘louter’ een vergeten groente?
Sil De Backer wint Olympiade Nederlands 2023-2024 met onderzoek naar fictieve frituursnacks
‘Een moelastaaf, tezzipunt of moeboelus bij uw frietjes?’ Sil De Backer van het Heilig-Hartcollege in Heist-op-den-Berg wint de vierde editie van de Olympiade Nederlands. In de finale overtuigde hij de jury met zijn originele onderzoek naar het verband tussen klanken en smaken. De nieuwe ‘kampioen in de gymnastiek van de neerlandistiek’ nam op zaterdag 20 april 2024 zijn … [Lees meer...] overSil De Backer wint Olympiade Nederlands 2023-2024 met onderzoek naar fictieve frituursnacks
Podcast: Etymologie – waar komen onze woorden vandaan?
Bij etymologie gaat het vaak over leenwoorden — woorden die we overnemen uit andere talen —, maar een belangrijk deel van onze woordenschat bestaat uit erfwoorden. Dat zijn woorden die er altijd al waren, maar die door de vele eeuwen heen wel aanzienlijk veranderd zijn. En precies die woorden vormen het interessegebied van Yoïn van Spijk. We spraken met hem over hoe woorden … [Lees meer...] overPodcast: Etymologie – waar komen onze woorden vandaan?
Etymologica: Toen ‘zijn’ nog genderneutraal was
De Proto-Germaanse voorloper van ons bezittelijk voornaamwoord zijn was genderneutraal: *sīnaz kon ‘van hem’, ‘van haar’ en ‘van hen’ betekenen. Dat weten we doordat zijn nakomelingen in het Oudnoords, het Gotisch en het Oudengels, vroege Germaanse dochtertalen, nog steeds al die functies hadden, en in de huidige Noord-Germaanse talen, zoals het Noors en Zweeds, … [Lees meer...] overEtymologica: Toen ‘zijn’ nog genderneutraal was
Verschenen: Festschrift voor Jack Hoeksema
Afgelopen oktober nam Jack Hoeksema als hoogleraar Taalkunde van het Nederlands afscheid van de Rijksuniversiteit Groningen. Om Jack en zijn werk in het zonnetje te zetten verscheen bij University of Groningen Press zeer onlangs een Festschrift met bijdragen van zijn collega’s. Dit Festschrift – in de vorm van een speciaal nummer van het tijdschrift TABU dat jarenlang door … [Lees meer...] overVerschenen: Festschrift voor Jack Hoeksema
Aldfrysk ‘A’ en ‘B’
Klassyk Aldfrysk Der hat yn de Frisistyk genôch te rêden west oer de nammen dy’t wy jouwe oan de midsiuwske taal. Ik haw dêr ek mines wol ta dien al kinne wy net sûnder it neamen yn dit ferbân fan de namme fan Bo Sjölin. Ek Germ de Haan hat hjir in wichtige bydrage levere. Ut dy diskusje is kaam dat wy in dúdlik ferskil merkbite tusken de taal fan rûchwei foar en nei 1400. … [Lees meer...] overAldfrysk ‘A’ en ‘B’