It twadde diel fan Op syn Feensters1, skreaun troch Reitze Jonkman (fan Nijskoat) nei oanlieding fan Willem Winters, Ut Feensters; hoe staat het ervoor. Leeuwarden 2006. Hjir folget de twadde ôflevering fan myn koarte histoaryske skets oer it Hearrenfeanster dialekt: it Feensters. De earste ôflevering fan 6 maaie ll. gie oer de iermoderne tiid (1a). Dêryn kaam nei foaren dat … [Lees meer...] overOp syn Feensters (1b)
taalsociologie
Op syn Feensters (1a)
It earste diel fan Op syn Feensters 1, skreaun troch Reitze Jonkman (fan Nijskoat) nei oanlieding fan Willem Winters, Ut Feensters; hoe staat het ervoor. Leeuwarden 2006. In alderaardichst boekwurkje (13 by 13 sm., 26 s.) fûn ik op myn sneuptocht nei boarnen foar dizze kollum oer it Hearrenfeanster dialekt: Ut Feensters fan de mearsidige Willem Winters. It is in lytse … [Lees meer...] overOp syn Feensters (1a)
Verschenen: Onderzoeksrapport ‘Talen in de Lage Landen’
Het onderzoeksrapport ‘Talen in de Lage Landen. Taalhouding, taalkennis en taalgebruik van studenten en docenten in het Nederlandse en Belgische hoger onderwijs’, samengesteld door Nicoline van der Sijs, Reitze Jonkman, Kathy Rys en Wilbert Heeringa, is beschikbaar gekomen als pdf. Het onderzoeksrapport bevat de resultaten van de enquête ‘Talen in de Lage Landen’, die in mei … [Lees meer...] overVerschenen: Onderzoeksrapport ‘Talen in de Lage Landen’
Op syn Frysk en Nedersaksysk
Besprek fan it proefskrift fan Raoul Buurke* Frisian and Low Saxon in Flux. Grins 2025.** In hiel bysûnder taalsosjologysk en sosjolingwistysk (promoasje)ûndersyk is krekt lyn útfierd troch Raoul Buurke fan de Ryksuniversiteit Grins. It jout ûnder oaren in beskaat ynsjoch yn de resinte stân fan saken fan it Frysk en fan it Nedersaksysk wat it persintaazje sprekkers … [Lees meer...] overOp syn Frysk en Nedersaksysk
Frysk yn ’e soarch: in blik op soarchferlieners dy’t migrearre binne
Der komt hieltyd mear oandacht foar Frysk yn ’e soarch. Sa wurdt de stipe foar it projekt Frysk yn ’e soarch ferlinge yn de Bestjoersôfspraak Fryske taal en kultuer 2024-2028 (2024) en krige it folop de oandacht op sneon 9 novimber lêstendeis by de DINGtiid-lêzing. Ien fan de sprekkers wie de hear Müller, urolooch yn sikehûs Nij Smellinghe yn Drachten. Hy groeide op yn Dútslân … [Lees meer...] overFrysk yn ’e soarch: in blik op soarchferlieners dy’t migrearre binne
Op syn Scots
By it keapjen fan Robert McColl Millar, A history of the Scots language. Oxford 2023 en Clive Young, Unlocking Scots. The secret life of the Scots language. Edinburgh 2023. As ik yn in gebiet mei in minderheidstaal kom, gean ik altyd de boekwinkel yn om te sjen oft dêr ek resinte literatuer oer dy minderheidtsaal te finen is. Yn Skotlân, dêr’t ik krektlyn wie, is dêr sels … [Lees meer...] overOp syn Scots
Op syn Iermodern-Frysk
By de publikaasje fan ‘Naar ploeg en koestal vluchtte uw taal’* Een historisch-taalsociologisch onderzoek naar de perceptie van het Fries in en rondom de vroegmoderne periode yn Taal en Tongval, Volume 76, Issue 1, jun. 2024, p. 66 - 101. Koarte ynlieding op it artikel yn Taal en Tongval Yn de foarige kollum ‘Op syn Hylpersk’ fan juny ll. haw ik ynhâldlik al preludearre … [Lees meer...] overOp syn Iermodern-Frysk
Op ‘e nij besjoen: Afûk-kursus Psychology fan dyn taal
Ynsjoch yn dyn taalgedrach en taalgewoantes Yn de skoallekrante Inktzwam 11, 4, 1976: 7 fan it Nassau [no Bornego] College op It Hearrenfean haw ik it stikje ‘Praet mar Frysk’ (yn de âlde stavering) skreaun oer it hâlden fan in twatalich petear en wat dêr anneks mei is. Ik siet doe sels mei de fraach nei de taalkar: yn wat taal begjinne jo tsjin in ûnbekende; yn it Frysk … [Lees meer...] overOp ‘e nij besjoen: Afûk-kursus Psychology fan dyn taal
Een valkuil en een reddingsboei
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (4.9) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje komen recente discussies aan bod over de positie van het Engels in het hoger … [Lees meer...] overEen valkuil en een reddingsboei
Een vurig betoog
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (4.8) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje passeren een virulente voor- en een passionele tegenstander die vanuit hun … [Lees meer...] overEen vurig betoog
Rapport oer nije Fryskpraters
(Persbericht Fryske Akademy) Ruth Kircher (Fryske Akademy/Mercator) en Mirjam Vellinga (Afûk) hawwe it rapport New Speakers of West Frisian: Promoting Language Learning and Use to Foster Revitalisation skreaun. Yn it rapport giet it oer nije sprekkers fan it Frysk en it befoarderjen fan taalwinning en taalgebrûk om revitalisaasje te stimulearjen. It rapport is … [Lees meer...] overRapport oer nije Fryskpraters
Representativiteit en blikvernauwing
In Taal & Tongval 74, 1 (2022) verscheen een artikel van de hand van Hans Schmeets en Leonie Cornips (S&C) dat met ongeveer dezelfde strekking onder een andere titel al eerder gepubliceerd was in Statistische Trends, een online medium van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In beide stukken presenteren de auteurs een onderzoek naar de plaats van de dialecten … [Lees meer...] overRepresentativiteit en blikvernauwing
Over wat (externe taal)geschiedenis met interne taalgeschiedenis te maken heeft
Door Henk Wolf en Reitze Jonkman Afgelopen vrijdag was de webinar In’to Summerschool over de waddendialecten, georganiseerd door In’to Languages van de Radboud Universiteit. Marc van Oostendorp gaf college over de verschillende dialecten die op de Waddeneilanden worden gesproken. Hij behandelde onder andere de vraag in hoeverre die dialecten als 'Fries' dan wel als … [Lees meer...] overOver wat (externe taal)geschiedenis met interne taalgeschiedenis te maken heeft
Over een leuk tweetalig interview – en de onverholen agressie die het opriep
Door Henk Wolf Dinsdag besteedden zo'n beetje alle Friese media aandacht aan een urenlange schimpkanonnade op Twitter aan het adres van Friezen. Wie er meer over wil lezen, vindt hier, hier en hier berichten. Eventjes was #Fries nummer 1 in het lijstje van trending topics.De aanleiding was een Twitterreactie van iemand op een interview van journalist Arjen de Boer van … [Lees meer...] overOver een leuk tweetalig interview – en de onverholen agressie die het opriep
Het regionale als rechtvaardiging voor afwijking van de norm
Door Henk Wolf "Maar hun is Brabants. In het Nederlands zeggen we: zij." Zomaar een zinnetje van het internet, waarop het gebruik van hun als grammaticaal onderwerp wordt geclaimd voor een bepaalde regionale variëteit. Juist is het niet wat de internetter schrijft: hun wordt vermoedelijk een dikke eeuw lang als onderwerp gebruikt en het heeft zich in Nederland overal … [Lees meer...] overHet regionale als rechtvaardiging voor afwijking van de norm
Waarom is er zo vaak maar één gesprekstaal?
Door Henk Wolf Mensen hebben heel sterk de neiging zich aan elkaar aan te passen. De populaire psychologie noemt dat spiegelen, in de taalsociologie wordt het vaak accommoderen genoemd. Dat aanpassen doen we op talloze manieren: mensen nemen dezelfde lichaamshouding aan, zoeken een vergelijkbaar spreekvolume, nemen woorden van elkaar over enzovoort. Bijna iedereen heeft … [Lees meer...] overWaarom is er zo vaak maar één gesprekstaal?
Erbij horen of niet?
Door Lotte Thissen “Waar kom je vandaan?” Wie deze vraag te horen krijgt, wordt gezien en bestempeld als ‘anders’ of afwijkend van een bepaalde norm. Mijn etnografische onderzoek in de Limburgse stad Roermond ontmoedigt de vraag “waar kom je vandaan?” en termen als ‘autochtoon’ en ‘allochtoon’. De provincie Limburg wordt vaak geassocieerd met carnaval, katholieken en het … [Lees meer...] overErbij horen of niet?
Drie talen in het laboratorium van de werkelijkheid
Door Marc van OostendorpWat is een taal? Is het vooral een woordenboek en een grammatica – iets dat je kunt opsluiten in een bandje? Of is het vooral iets dat behoort tot een taalgemeenschap? En wie kan het 't best voor het zeggen hebben in een taal? Het ongeorganiseerde zootje sprekers van die taal, of liever taalwetenschappers en andere deskundigen?De geschiedenis heeft een … [Lees meer...] overDrie talen in het laboratorium van de werkelijkheid
In memoriam Joshua Fishman (1926-2015)
Door Marc van OostendorpJe kunt taal op allerlei manieren beschouwen: als een bron van vermaak of van ergernis, als een communicatiemiddel of een manier om je af te zetten tegen anderen, als een instrument voor het denken of een middel om andere mensen mee te manipuleren. Joshua Fishman, die zondag op 89-jarige leeftijd overleed, zag taal, iedere taal, vooral als een … [Lees meer...] overIn memoriam Joshua Fishman (1926-2015)
Als-zeggers zijn lager opgeleid en wonen in het zuiden
Door Marc van OostendorpTaalmopperaars, verheug u. Het is eindelijk officieel: mensen die groter als zeggen zijn gemiddeld minder hoog opgeleid dan degenen die groter dan zeggen. Ze komen trouwens ook vaker uit de Nederlandse provincies Zeeland, Noord-Brabant en Limburg dan uit de rest van Nederland dan uit Vlaanderen. Dit alles blijkt uit een artikel van de … [Lees meer...] overAls-zeggers zijn lager opgeleid en wonen in het zuiden
De taal van barbaren
Een elegant essay over afscheid nemen, naamvallen, en kijkcijfertaalkunde Door Marc van Oostendorp Dat talen veranderen is op zichzelf al een wonderlijk verschijnsel, merkt Joop van der Horst op in zijn deze week verschenen boek Taal op drift; maar nog wonderlijker is dat ze soms beginnen aan een langdurig proces dat wel honderden jaren kan duren. Terwijl de taalgebruikers … [Lees meer...] overDe taal van barbaren
Pas verschenen: Joop van der Horst, Taal op drift.
Joop van der Horst, Taalopdrift;lange-termijnontwikkelingenintaalensamenleving, uitg. Meulenhoff Amsterdam, 542 blzz.; ISBN 978-90-290-8886-2. (ook verkrijgbaar als e-boek).Meer dan honderd jaar geleden werd al vastgesteld dat een aantal Europese talen lange-termijnontwikkelingen te zien geven. Edward Sapir, en eigenlijk ook al Otto Jespersen, hebben al gewezen op verlies van … [Lees meer...] overPas verschenen: Joop van der Horst, Taal op drift.
