Op de Faculteit der Geestes- en Sociale Wetenschappen in Zagreb is het mogelijk om veel talen te studeren. Het Nederlands is een van deze talen. De Afdeling Neerlandistiek is een van de kleinste afdelingen aan de Faculteit der Geestes- en Sociale Wetenschappen in Zagreb die pas in 2008 is opgericht. Hoewel er nog eerder pogingen waren om Nederlands te studeren, bestond er tot die tijd geen afdeling voor. Het was opgericht vanwege de grote interesse voor de Nederlandse taal en cultuur. Op de afdeling bestaan er zogenaamd cyclische inschrijvingen. Dat betekent dat er elke 5 jaar twee generaties worden ingeschreven. Naast de docenten die op de afdeling Neerlandistiek werken, worden ook lessen gegeven door docenten van de afdeling voor geschiedenis, kunstgeschiedenis, taalkunde… De studie van de Nederlandse taal- en cultuurkunde is een van de populairste studies op de faculteit. Elk jaar zijn er veel meer aanmeldingen dan beschikbare plekken.
Wanneer ik zeg dat ik Nederlands studeer, zijn mensen verbaasd. Ik geloof dat ze niet weten dat de studie überhaupt bestaat. Mijn persoonlijke ervaring is dat ik een taal wilde studeren, maar ik was niet zeker welke taal mij het beste zou passen. Ik was over het Italiaans, Zweeds en Nederlands aan het nadenken. Uiteindelijk heb ik voor het Nederlands gekozen want ik wilde meer over iets onbekends weten. Voor mij was het aantrekkelijk want ik wist dat niet zo veel mensen Nederlands spreken. Ik vond dat het een mooie aanvulling aan mijn studie kunstgeschiedenis zal zijn.
Tijdens de studie leren de studenten dingen in verband met de Nederlandse taal en cultuur. Elk semester zijn er verplichte lessen Nederlands. Op het begin van de studie wordt iets geleerd over de Nederlandse cultuur en geschiedenis. Dat zijn dingen zoals waar en sinds wanneer Nederlands wordt gesproken, maar ook interessante dingen over bv. de gewoontes van Nederlanders en Belgen. Door deze lessen leren we meer over de taal die we studeren, maar we krijgen ook een brede kennis over andere culturen, wat altijd handig is. Naast cultuur leren houden we ons ook bezig met literatuur. We lezen sommige van de invloedrijkste boeken uit de geschiedenis van de literatuur van het Nederlandstalige gebied.
Een verder belangrijk aspect van onze studie is kunst – zo leren we over de grote kunstenaar van de Gouden Eeuw, maar ook over moderne kunst. De Nederlandse taal, cultuur en literatuur hebben ook hun plaats in de bibliotheek van de faculteit. In de bibliotheek staan er 1200 boeken in verband met de Nederlandse taal, waaronder woordenboeken, grammaticaboeken en boeken geschreven door sommige van de bekendste schrijvers.
Elk semester worden er gastcolleges gehouden. Die gastcolleges zijn een mooie aanvulling aan de studie. Door deze lessen krijgen studenten een brede kennis over de Nederlandse cultuur. Er kwamen al specialisten in de gebieden van taalkunde, literatuur, cultuur… De studenten hebben ook naar schrijvers geluisterd, zoals Arnon Grunberg, Tommy Wieringa, Cees Nooteboom, Annelies Verbeke…
Elk jaar zijn er talloze kansen om onze kennis te tonen en verbeteren. We kunnen aan congressen en andere projecten deelnemen. De ontwikkeling van de Neerlandistiek in Oost-Europa gaat in een goede richting. Er zijn meerdere zomerscholen aan welke we deel kunnen nemen. Meestal zijn de stichtingen Comenius en CEEPUS de organisatoren van deze zomerscholen. In 2019 werd er een zomercursus in Zagreb gehouden. Naar de zomercursus zijn veel studenten vanuit verschillende landen gegaan. Zo kwamen studenten vanuit Tsjechië, Servië, Hongarije… Op elke cursus zijn er bepaalde thema’s. Op de zomercursus in Zagreb was het thema „grappen“. Studenten werkten aan taken die verbonden waren met grappen. Vertaalworkshops zijn ook een manier om de vaardigheden van studenten te verbeteren. Ook krijgen we kansen om voor sommige tijdschriften te schrijven. Sommige studenten hebben teksten en poëzie vertaald voor het Europees project/tijdschrift 21. Op die website zijn er teksten geschreven door Nederlandse auteurs en die zijn naar andere Europese talen vertaald. Behalve de kansen om op veelzijdige projecten deel te nemen, bestaan er kansen om met de Nederlandse taal te werken.
De meest voorkomende advertenties voor studentenwerk in verband met het Nederlands zijn diegenen voor klantenondersteuning. Er zijn nooit genoeg mensen om in de klantenondersteuning te werken, vooral voor het Nederlands. In Kroatië zijn er niet zo veel mensen die Nederlands spreken en dus moeten meer mensen in de klantenondersteuning werken. Naast klantenondersteuning zijn er ook andere kansen voor studenten Nederlands in Kroatië. Ik heb persoonlijke ervaring met een studentenwerk waarvoor ik het Nederlands gebruikte. Ik werkte rond een jaar als Data Annotator voor de Nederlandse firma Doxray. Dat betekent dat ik naar bepaalde woorden of nummers in documenten moest zoeken. Data Annotation is een stap in het ontwikkelen van kunstmatige intelligentie. En het beste deel is dat deze baan geen specifieke computervaardigheden eist. Deze soort banen zijn de revolutie van studeren van talen. Door de kennis van talen kunnen we bijdragen aan de ontwikkeling van moderne technologie. Aangezien technologie elke dag verder wordt ontwikkeld, is het mogelijk dat meer taalkundigen op het gebied van technologie zouden kunnen werken.
Wat de verschillen tussen de Nederlandse en Kroatische taal en cultuur betreft, zijn er veel. Die twee talen komen uit verschillende taalfamilies en dus zijn er weinig overeenkomsten. Maar er zijn veel Kroaten in Nederland. Ze gaan naar Nederland om naar werk te zoeken. Nederlandse en Kroatische cultuur hebben weinig overeenkomsten, maar ze kunnen de culturen van elkaar beter door deze migraties leren kennen. Aan de andere kant zijn er veel Nederlanders die als toeristen naar Kroatië komen. Dat is nog een soort contact tussen die twee culturen.
Na de studie werken mensen in klantenondersteuning, als docenten in scholen, in ambassades, toerisme, op projecten enz. Naast deze banen is het zeker dat er nog verschillende banen zullen zijn, vooral in het gebied van technologie. Aan het einde van mijn studie ben ik zeker niet teleurgesteld met de Neerlandistiek in Zagreb. Ik kreeg veel kennis over alle gebieden van de Nederlandse taal en cultuur. Ik zou de studie aanraden aan iedereen wie ervoor interesse heeft.
Jelena Sedlar studeert Nederlands aan de Universiteit van Zagreb.
Peter Debrabandere zegt
Lees hierover ook Pancirov Cornelisse, Ž. (2022). Nederlandistika: tot voor kort onbekend in Kroatië: Een jonge studie neerlandistiek in Zagreb. Neerlandia, 126(1), 26-29.
https://www.anv.nl/tijdschrift/inhoudsopgaven/2022-1/nederlandistika-tot-voor-kort-onbekend-in-kroatie/
Neerlandia is het tijdschrift van het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV), een vereniging die Nederlanders en Vlamingen samenbrengt om elkaar beter te leren kennen, de belangstelling voor elkaar te vergroten en de samenwerking te verbeteren (www.anv.nl).