De ‘Canon van Nederland’ is een lijst van vijftig thema's, ‘vensters’ genoemd, die samen een chronologische samenvatting geven van de geschiedenis van Nederland. Annie M.G. Schmidt (1911-1995) is in deze canon venster nummer vijfenveertig. Ze groeide uit tot onze bekendste vrouwelijke jeugdauteur en zowel haar vaak feministische maatschappijkritiek als haar fijnzinnige … [Lees meer...] overDigitaal leermiddel over Minoes (1970) van Annie M.G. Schmidt
Nieuw digitaal leermiddel over Kruistocht in spijkerbroek (1973) van Thea Beckman
In 2024 verscheen de vijfennegentigste druk van de historische roman Kruistocht in spijkerbroek (1973) van de Nederlandse auteur Thea Beckman (1923-2004). Kruistocht in spijkerbroek behoort nog steeds tot de meest geliefde en meest verkochte Nederlandstalige jeugdboeken en is intussen uitgegroeid tot een klassieker, die een blijvende plaats heeft verworven in de canon van de … [Lees meer...] overNieuw digitaal leermiddel over Kruistocht in spijkerbroek (1973) van Thea Beckman
Nieuw leermiddel over Het Achterhuis (1947) van Anne Frank
Op 4 augustus 2024 was het precies 80 jaar geleden dat in Amsterdam Anne Frank en haar familie door de nazi’s werden opgepakt. In hun schuilplaats, het Achterhuis, hadden acht Joodse onderduikers méér dan twee jaar geleefd. Anne Frank overleefde de Holocaust niet, maar haar dagboek werd een van de meest gelezen en de meest vertaalde boeken ter wereld. Het is wellicht het … [Lees meer...] overNieuw leermiddel over Het Achterhuis (1947) van Anne Frank
Iedereen Reynaert!
Iedereen heeft recht op de Reynaert! Dat is de boodschap van de titel van dit sympathiek ogende boekje. Na de talloze hertalingen voor volwassenen, de vele bewerkingen voor de jeugd, allerlei versies in stripvorm, als hoorspel op cd, als raptekst enz. is er nu ook een versie voor ‘wie het Nederlands nog maar pril aan het ontdekken is’ (flaptekst). Een versie voor … [Lees meer...] overIedereen Reynaert!
Digitale leermiddelen bij canonteksten uit de Nederlandse literatuur
Een verantwoording ‘De voornaamste krachtbron achter het voortleven van Reynaert is de school. Het onderwijs is immers zowel etalage als hefboom van de canon – de instelling bij uitstek die literatuur van waarde acht, maar ook tot waarde máákt.’ (F. van Oostrom, De Reynaert. Leven met een middeleeuws meesterwerk. Amsterdam: Prometheus, 2023, p. 97.) ‘Voorzie in goede … [Lees meer...] overDigitale leermiddelen bij canonteksten uit de Nederlandse literatuur
Een voetreis naar Rome in de klas
Op 31 maart 1936 vertrok Bertus Aafjes (1914-1993), die toen 21 jaar oud was, met de fiets uit zijn geboortestad Amsterdam op pelgrimstocht naar Rome. Onderweg moest hij zijn fiets achterlaten en te voet verder gaan. Op 12 mei 1936 kwam hij in Rome aan. Tien jaar later verscheen het lange gedicht Een voetreis naar Rome, dat meteen een bestseller werd. Aafjes had zijn … [Lees meer...] overEen voetreis naar Rome in de klas
De avonden van Gerard Reve in de klas
De herdenking van het honderdste geboortejaar van Gerard Reve is niet onopgemerkt gebleven. Het Literatuurmuseum heeft naar aanleiding daarvan zelfs een tiendelige ‘kletspodcast’ over De avonden uitgezonden, goed voor niet minder dan zeven en een half uur radio, en daar heb ik met heel gemengde gevoelens naar zitten te luisteren. Zie mijn reactie op: … [Lees meer...] overDe avonden van Gerard Reve in de klas
Nieuw leermiddel over de Lucifer van Vondel
Hoe kun je leerlingen van het middelbaar onderwijs vandaag de dag nog motiveren voor de lectuur van de Lucifer van Vondel? De Bijbelse thematiek zal hen zeker niet aanspreken. Het zeventiende-eeuwse Nederlands is vaak moeilijk verstaanbaar en Vondels poëtisch taalgebruik maakt het nog extra moeilijk om zijn tekst goed te kunnen volgen. Bovendien is het een merkwaardig … [Lees meer...] overNieuw leermiddel over de Lucifer van Vondel
Nieuw leermiddel over de Minneliederen van Hendrik van Veldeke
In 2007 schreef Jozef Janssens in het nawoord van zijn prachtige boek over Veldeke:'We moeten met didactici en medioneerlandici dringend eens rond de tafel gaan zitten om uit te maken hoe Veldekes liederen het best in de klas worden aangeboden.' (In de schaduw van de keizer. Hendrik van Veldeke en zijn tijd (1130-1230). Zutphen: Walburg Pers, 2007, p. 180.) Intussen is … [Lees meer...] overNieuw leermiddel over de Minneliederen van Hendrik van Veldeke
Nieuw leermiddel bij een canontekst: Jacob van Maerlant, Der naturen bloeme (ca. 1270)
Jacob van Maerlant was de eerste grote auteur uit ons taalgebied, die in zijn eentje als het ware een complete bibliotheek heeft geschreven. Daartoe behoren niet alleen een wereldgeschiedenis, een navertelling van heel de Bijbel en een wereldgeografie, maar ook de eerste biologische encyclopedie in onze taal, Der naturen bloeme (‘Het beste uit de natuur’), uit ongeveer 1270 . … [Lees meer...] overNieuw leermiddel bij een canontekst: Jacob van Maerlant, Der naturen bloeme (ca. 1270)
Nieuw leermiddel over Anna Bijns
Anna Bijns (1493-1575) staat bekend als de eerste feministische schrijfster uit onze literatuur. Ze schreef refreinen, de favoriete dichtvorm van de rederijkers, maar ze kon geen lid worden van een rederijkerskamer, omdat ze een vrouw was. De twee belangrijkste thema’s van haar teksten zijn: de opkomst van het protestantisme, waarvan ze een grote tegenstander was, en de … [Lees meer...] overNieuw leermiddel over Anna Bijns
Nieuw leermiddel op KlasCement over Reinout van Montalbaen en De Historie van de Vier Heemskinderen
In Dendermonde wordt om de tien jaar een Ros Beiaardommegang gehouden, die door de UNESCSO is erkend als immaterieel werelderfgoed. Daarin wordt het verhaal van de Vier Heemskinderen uitgebeeld, die voortdurend overhoop liggen met hun oom Karel de Grote. Het verhaal is spannend en vol van strijd, list en avontuur. In dit leermiddel wordt de traditie van de Ros … [Lees meer...] overNieuw leermiddel op KlasCement over Reinout van Montalbaen en De Historie van de Vier Heemskinderen
Nieuwe leermiddelen bij canonteksten uit de Nederlandse literatuur
Dit artikel is een update van de eerder verschenen versie in juli 2020 Naar aanleiding van het verschijnen van de herziene ‘canon van de Nederlandse literatuur’, gepubliceerd door de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (zie: https://literairecanon.be/ ) heb ik een aantal leermiddelen bij canonteksten samengesteld. Die leermiddelen zijn bedoeld voor … [Lees meer...] overNieuwe leermiddelen bij canonteksten uit de Nederlandse literatuur
Middelnederlandse literatuur voor het onderwijs
Door Jan Uyttendaele Deze bibliografie bevat een aantal tekstuitgaven van en websites over Middelnederlandse literatuur die bruikbaar zijn in het secundair/voortgezet onderwijs. Wetenschappelijke tekstedities zijn alleen opgenomen als ze ook een vertaling (hertaling) van de tekst in hedendaags Nederlands bevatten. Alle aanvullingen zijn welkom: jan.uyttendaele@gmail.com … [Lees meer...] overMiddelnederlandse literatuur voor het onderwijs
Hoe Vlaams mag uw Nederlands zijn?
Door Jan UyttendaeleDe redactie van De Standaard gaf de opdracht aan twee medewerkers van de Taalunie om een lijst samen te stellen van Vlaamse varianten van het Nederlands waarover op de redactie soms onenigheid bestaat. De lijst bevat duizend woorden, gekozen uit de ruim vierduizend die in Van Dale als ‘Belgisch’ worden gemarkeerd, wordt gepubliceerd in boekvorm onder de wat … [Lees meer...] overHoe Vlaams mag uw Nederlands zijn?
