"Verwarring en onzekerheid, 'angst' en verlangen." Dat zijn volgens Kees 't Hart de ingrediënten voor wat hij 'liefdesromans' noemt, het soort boeken dat in Nederland onder andere verschijnt in de Bouquetreeks. In zijn boek Pleidooi voor pulp houdt 't Hart een, eh, pleidooi voor zulke boekjes. Hij wil dat ze serieus genomen worden, dat ze in de boekwinkel verschijnen, dat … [Lees meer...] overDe ‘liefdesboekjes’ redden zich ook wel zonder Kees ’t Hart
Artikel
Een bewonderenswaardig project
Onlangs is het vierde deel van de Encyclopedie van de Nadere Reformatie (uitg. De Groot Goudriaan, en later Kok, Kampen) van de pers gekomen en deel 5, het afsluitende deel, zal in het voorjaar verschijnen. Het lijkt geen nieuws dat in Neerlandistiek aandacht moet krijgen, maar dat is toch een vergissing. In deze omvangrijke delen is een schat aan kennis over de zeventiende … [Lees meer...] overEen bewonderenswaardig project
ChatGPT: Een machine uit de middeleeuwen
Zo lang ik me kan herinneren kijken taalkundigen en letterkundigen nu eens met argwaan, dan weer met meewarigheid naar de ontwikkelingen in automatische vertaling en AI. Ja, natuurlijk kunnen ingenieuze stukjes software sommige zinnen redelijk omzetten in een andere taal, maar er moet wel een menselijke vertaler vaderlijk met de rode pen doorheen om het goed te trekken, en een … [Lees meer...] overChatGPT: Een machine uit de middeleeuwen
Etymologica: Vuurwerk te land, te water en in de lucht
Na iedere onrustige jaarwisseling klinkt de roep om een algemeen vuurwerkverbod, en volgen er pleidooien voor een door de overheid georganiseerde vuurwerkshow. Daarmee keren we terug naar de oorsprong van het vuurwerk: toen dat in de zestiende eeuw zijn intrede deed in de Lage Landen, waren het de adel en de overheden die feestjes opluisterden met kunstvuurwerk om de bevolking, … [Lees meer...] overEtymologica: Vuurwerk te land, te water en in de lucht
Ik zie mijn medemensen op gevaarlijke dwaalwegen rondzwerven
Als de wereld redelijk zou zijn, zou Dirck Volckertsz Coornhert gelden als één van de grootste Nederlanders die ooit heeft geleefd. Hij was een man van vele talenten – hij was onder veel meer dichter, graficus, notaris, politicus, musicus en een niet onverdienstelijk schermer – en hij zette die talenten in voor de goede zaak: een streven naar een betere wereld, waarin alle … [Lees meer...] overIk zie mijn medemensen op gevaarlijke dwaalwegen rondzwerven
Voer voor filologen : By baten croene
Capittel 108 van de prozaroman Margrieta van Limborch opent (wederom) als een toneelstuk als de Calijffe van Baldac (Bagdad) in verzen lucht geeft aan zijn groot onbehagen: Washington, Library of Congress, Rosenwald Collection 1134, fol. s4 recto, b. Leest u deze passage in de (diplomatische) editie Schellart (1952) zonder interpunctie, woordverklaring en commentaar dan zult … [Lees meer...] overVoer voor filologen : By baten croene
‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ : capittels 113, 114 en 115.
Een schoone historie van Margarieten van Limborch ende van Heyndric, haren broeder, die veel wonderlike aventueren ghehadt hebben, want Margrieta wert een coninghinne van Armenien, ende Heyndric door sijn grote vromicheyt wert een keyser van Griecken, ende noch van veel ander kerstenen heeren die sijn mede hulpers waren, ende van haerder groter victorien die si door Gods hulpe … [Lees meer...] over‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ : capittels 113, 114 en 115.
Meestal consistent
Practice what you preach VIII In 1584 verscheen de oudste gedrukte grammatica van het Nederlands: de Twe-spraack vande Nederduitsche Letterkunst, geschreven door Hendrik Laurensz. Spiegel, lid van de Amsterdamse Rederijkerskamer ‘In liefd’ bloeyende’, en uitgegeven bij Christoffel Plantijn in Leiden. Het werk behandelt in zeven hoofdstukken verschillende aspecten van de … [Lees meer...] overMeestal consistent
Poëzie met ChatGPT
De afgelopen weken stond menig neerlandicus versteld van de mogelijkheden van de nieuwe chatbot ChatGPT. Ook mijn mond viel op zijn minst een beetje open toen ik de bot vroeg om te reflecteren op de vraag of de literaire canon diverser zou moeten worden. Dat wordt nog interessant, met de tentamenweken in januari in aantocht. Maar toch: hoe fraai gecomponeerd de teksten van … [Lees meer...] overPoëzie met ChatGPT
Verbod op het woord ‘neger’
Na de suggestie uit 2001 om het woord neger uit het woordenboek te schrappen, moet het gebruik ervan nu strafbaar worden gesteld. Enkele belangenorganisaties, waaronder Kick Out Zwarte Piet en Vereniging Antilliaans Netwerk, hebben ‘randvoorwaarden’ opgesteld om excuses van het kabinet over het slavernijverleden te accepteren. Waaronder: het discriminerende woord neger wordt … [Lees meer...] overVerbod op het woord ‘neger’
Nanne Tepper
Iedereen een mooi 2023 met veel kijkplezier … [Lees meer...] overNanne Tepper
Her en der gezondigd
Practice what you preach VII In 1584 verscheen de oudste gedrukte grammatica van het Nederlands: de Twe-spraack vande Nederduitsche Letterkunst, geschreven door Hendrik Laurensz. Spiegel, lid van de Amsterdamse Rederijkerskamer ‘In liefd’ bloeyende’, en uitgegeven bij Christoffel Plantijn in Leiden. Het werk behandelt in zeven hoofdstukken verschillende aspecten van de … [Lees meer...] overHer en der gezondigd
‘Wij’ en ‘zij’ in Middelnederlandse ridderepiek
De verteller van de middeleeuwse Roman van Limborch laat er aanvankelijk geen twijfel over bestaan wie hij tot de ‘onzen’ rekent en wie de ‘ander’ is. Dit overzichtelijke wereldbeeld van ‘wij’ en ‘zij’ raakt behoorlijk ontregeld wanneer de nobele Saraceen Demophon ten tonele verschijnt …. Vijandige anderen De veertiende-eeuwse Roman van Heinric en Margriete van … [Lees meer...] over‘Wij’ en ‘zij’ in Middelnederlandse ridderepiek
‘Menschliches Versagen’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (10) Dat hij al een paar dagen te voet naar zijn werk gaat omdat hij geen zin had om zijn lekke band te plakken ziet Frits als ‘menselijke onmacht’, wat Jürgen Hillner met ‘menschliches Versagen’ vertaalt. … [Lees meer...] over‘Menschliches Versagen’
Chatbot kan niet langzaam denken
Het menselijk gedruis over tekst producerende kunstmatige intelligentie zal nog wel even voortduren. ChatGPT hielp me begin deze maand een artikel schrijven dat volgens sommigen behoorde tot het beste dat ik ooit schreef. Sindsdien ben ik ermee blijven experimenteren – vaak nog verbaasd over wat het systeem ineens bleek te kunnen bedenken, maar gaandeweg toch ook steeds meer … [Lees meer...] overChatbot kan niet langzaam denken
‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ : capittels 111 en 112.
Een schoone historie van Margarieten van Limborch ende van Heyndric, haren broeder, die veel wonderlike aventueren ghehadt hebben, want Margrieta wert een coninghinne van Armenien, ende Heyndric door sijn grote vromicheyt wert een keyser van Griecken, ende noch van veel ander kerstenen heeren die sijn mede hulpers waren, ende van haerder groter victorien die si door Gods hulpe … [Lees meer...] over‘Een schoone historie van Margarieten van Limborch’ : capittels 111 en 112.
Kleine aantallen, maar wel fouten
Practice what you preach VI In 1584 verscheen de oudste gedrukte grammatica van het Nederlands: de Twe-spraack vande Nederduitsche Letterkunst, geschreven door Hendrik Laurensz. Spiegel, lid van de Amsterdamse Rederijkerskamer ‘In liefd’ bloeyende’, en uitgegeven bij Christoffel Plantijn in Leiden. Het werk behandelt in zeven hoofdstukken verschillende aspecten van de … [Lees meer...] overKleine aantallen, maar wel fouten
Kinderboekenspecial: Project Barnabus
Deze kerstvakantie publiceren we op Neerlandistiek een aantal besprekingen van kinderboeken door Eline Zenner. De recensies verschenen eerder op https://www.lees-wijzer.be/boeken/ Stel je voor. Jij wordt als onaf beschouwd. Mislukt. Imperfect. Dat wordt je ingepeperd, meegegeven, opgeplakt. Je label zorgt ervoor dat je apart moet wonen, afgescheiden van de ‘gewone’ mensen. … [Lees meer...] overKinderboekenspecial: Project Barnabus
‘Symbol of beneficence, beast of atonement’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (9) Het speelgoedkonijn dat Frits van Bep Spanjaard leent, straft, streelt, kust, toespreekt en in zijn broek stopt, symboliseert volgens Paul Rodenko zowel het seksuele als het religieuze in De avonden. … [Lees meer...] over‘Symbol of beneficence, beast of atonement’
anders / verschillend
Verwarwoordenboek 299 In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de digitale versie van het … [Lees meer...] overanders / verschillend
Een knappe prestatie
Practice what you preach V In 1584 verscheen de oudste gedrukte grammatica van het Nederlands: de Twe-spraack vande Nederduitsche Letterkunst, geschreven door Hendrik Laurensz. Spiegel, lid van de Amsterdamse Rederijkerskamer ‘In liefd’ bloeyende’, en uitgegeven bij Christoffel Plantijn in Leiden. Het werk behandelt in zeven hoofdstukken verschillende aspecten van de … [Lees meer...] overEen knappe prestatie
Wat betekent schrijvende AI voor het schrijfonderwijs?
Ik heb het idee dat er echt iets wezenlijks gaat veranderen. Ineens heeft iedereen het erover; ChatGPT . ChatGPT is een Large Language Model, getraind door OpenAI. Het systeem kan zowel vertalen als nieuwe tekst genereren en velen, van journalist tot marketeer, van vertaler tot docent, vragen zich af: welke gevolgen gaat dit voor mijn beroep hebben? Gaat dit mijn werk … [Lees meer...] overWat betekent schrijvende AI voor het schrijfonderwijs?
Kinderboekenspecial: Waar komt dat vandaan?
Deze kerstvakantie publiceren we op Neerlandistiek een aantal besprekingen van kinderboeken door Eline Zenner. De recensies verschenen eerder op https://www.lees-wijzer.be/boeken/ Nog maar net recenseerde ik Waar dient het voor (José Maria Vieria Mendes & Madalena Matoso) en hier heb ik Waar komt dat vandaan voor me liggen! Vragen die je zo uit de mond van een … [Lees meer...] overKinderboekenspecial: Waar komt dat vandaan?
‘Eine Seele mit gestutzten Flügeln’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (8) Adelaar, de schoonvader van Frits' broer Joop, beschikt over alle wijsheid die de ether binnenkomt. De man komt de deur bijna niet uit, maar is van bijna alles op de hoogte. Dat vertelt Frits vol … [Lees meer...] over‘Eine Seele mit gestutzten Flügeln’
Is de neerlandistiek divers genoeg?
In een aantal opzichten lijkt de wind, na jaren storm en averij, de laatste tijd wat te draaien voor de neerlandistiek. Bijna alle opleidingen mochten dit jaar meer studenten verwelkomen; het zijn er nog net niet genoeg, maar als de trend zich doorzet, is dat over een aantal jaren wel het geval. De Nederlandse overheid bleek bereid te investeren in de Nederlandse universitaire … [Lees meer...] overIs de neerlandistiek divers genoeg?
