Een zomer met Manon Uphoff (33) Thomas is, in het naar hem genoemde verhaal in de bundel Bekentenissen, de lieveling van alle vrouwen. Kind in een land dat verwikkeld raakt in een burgeroorlog en daardoor een groot deel van de mannelijke bevolking verliest, wordt hij een object van liefde voor heel veel vrouwen. Zo veel vrouwen zijn het dat ze eigenlijk nauwelijks een … [Lees meer...] overDit werd verteld
Artikel
De noveltytitels van Herman Brusselmans
Novelty songs zijn liedjes die gemaakt zijn voor snel succes. Humor, anders-dan-anders-zijn en een aanstekelijke melodie zijn terugkerende ingrediënten. ‘De vogeltjesdans’, ‘Als het gras twee kontjes hoog is’, ‘The Ketchup Song’, ‘I’d Rather Be Dead’, ‘Ta-ra-ra Boom-de-ay’, … dat soort werk. Dit doelbewust de aandacht trekken zie je ook bij boektitels. De geschiedenis van mijn … [Lees meer...] overDe noveltytitels van Herman Brusselmans
Als het te erg is, verwachten de ogen het niet
Een zomer met Manon Uphoff (32) Het verhaal 'Anastasia' beschouw ik als een sleutelverhaal in de bundel Bekentenissen van Manon Uphoff. Het is een bijzondere bundel, in 2006 verschenen als 'Rotterdams Leescadeau'in 2007 opgenomen in de verzamelbundel Schaduwvlammen. Bijvoorbeeld omdat de setting van de verhalen over het algemeen veel eigentijdser is dan in de meeste … [Lees meer...] overAls het te erg is, verwachten de ogen het niet
Storm + glas water
Donderdagavond was schrijver Arie Storm op Radio 1 bij ‘Kunststof’ de gast van gelegenheidszomergastheer Jamai Ouariachi. Onvermijdelijk kwam het gesprek op het spel dat Storm in zijn romans speelt met werkelijkheid en fictie. In zijn geval is dat een complexe zaak, want van zijn herkenbare omgeving maakt Storm fictie, en soms ook weer niet en soms ook loopt zijn fictie op een … [Lees meer...] overStorm + glas water
Het lome, tere hangen van zijn ballen
Een zomer met Manon Uphoff (31) Ik begin al te merken dat ik aan deze zomer lang niet genoeg zal hebben om alle lijnen in het werk van Uphoff zelfs maar aan te wijzen. Mogen er maar vele studies komen! Al houden wij het hier voorlopig ook nog even vol. Er is in ieder geval ruimte voor een studie naar de mannelijke testikels in Uphoffs werk. Als iemand een man naakt ziet … [Lees meer...] overHet lome, tere hangen van zijn ballen
Kinderboekenspecial: Drakentocht
Deze zomer publiceren we op Neerlandistiek iedere vrijdag een bespreking van een kinderboek door Eline Zenner. De recensies verschenen eerder op https://www.lees-wijzer.be/boeken/ Drakentocht Een ondertitel als mijn eerste leporello doet je misschien even fronsen. “Mijn eerste honderd woordjes” ken je. “Mijn eerste slabbetje” vast ook. Of je een eerste leporello hebt … [Lees meer...] overKinderboekenspecial: Drakentocht
Represent Zuiderzee
De betekenis van plaats en je (niet) thuis voelen in hiphop en de Zuiderzeeballade In hiphopteksten worden veel ‘thuisplaatsen’ verbeeld. Hiphopartiesten en -collectieven als Hef, Broederliefde, Killer Kamal en Smib verwijzen bijvoorbeeld naar Spangen, Woensel-Noord en de Bijlmer. Ze geven ook in hun bandnaam (denk aan Osdorp Posse) en in interviews blijk van hun relatie … [Lees meer...] overRepresent Zuiderzee
Stofapen
Een zomer met Manon Uphoff (30) Een paar jaar geleden was er sprake van dat ons nu wel een heleboel coronaromans te wachten zouden staan. Het is er nog niet van gekomen. Als er iemand is die het zou kunnen doen is het Manon Uphoff, want in een huis zitten en niet naar buiten komen is één van haar onderwerpen. Maar het ziet er niet naar uit: aangekondigd is een … [Lees meer...] overStofapen
Meiden in zwarte, rode en groene pijen
Onder de hashtag #woordvandedag plaatsen gebruikers van Twitter woorden die opvallen in het nieuws en op 19 juli jl. noemde Houtvast misdienette. In allerlei reacties schrijven volgers dat ze het woord al kennen en Houtvast vertelt daarop dat het om een merkwaardig, opvallend woord gaat in plaats van het meer logische misdienares. Hierop plaatst Eric van de Berg een verwijzing … [Lees meer...] overMeiden in zwarte, rode en groene pijen
Dwars door de aarde, naar de plek waar de struiken groeien
Een zomer met Manon Uphoff (29) In een interessante lezing over Vallen is als vliegen – de zomer is nog lang, ik kom er vast nog op terug – wijst de Groningse hoogleraar Mathijs Sanders op zeker moment op de huidige wetenschappelijke interesse voor het mogelijke therapeutische effect van literatuur. Zou het niet interessant zijn te onderzoeken, zegt hij dan, hoe een boek … [Lees meer...] overDwars door de aarde, naar de plek waar de struiken groeien
strategie / tactiek
Verwarwoordenboek vervolg (278) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overstrategie / tactiek
Spellingcontrole in de dertiende eeuw
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering - deel 17 Aan het einde van aflevering 16 kondigde ik een ‘wat langere pauze’ in de serie aan, maar dat is achteraf bezien het understatement van het jaar geworden. Meer dan verwacht raakte mijn tijd gevuld met (freelance) werk, en het was al lastig genoeg om ruimte te blijven maken voor de laatste onderdelen van het proefschrift die … [Lees meer...] overSpellingcontrole in de dertiende eeuw
Elke rivier van bloed vormde een stroom van inkt en taal
Een zomer met Manon Uphoff (28) Een tekst waar ik nog wel eens de hand op zou willen leggen: de scriptie die Manon Uphoff schreef voor haar studie Algemene Literatuurwetenschap in Utrecht, en die handelde over Lewis Carroll en Markies de Sade. Ik kan wel ongeveer bedenken wat de overeenkomsten zijn tussen die twee schrijvers en waarom de jonge Uphoff in die overeenkomsten … [Lees meer...] overElke rivier van bloed vormde een stroom van inkt en taal
Gerrit Komrij
Anagramcomplexiteit van namen
Voornamendrift 97 Het is moeilijker om te zien dat de familienamen Gietermans en Meestringa een anagram vormen, dan de familienamen Zwieserijn en Swiezerijn. Dat komt omdat in de eerste twee namen bijna alle letters een andere plaats hebben gekregen, terwijl in de laatste namen alleen de z en de s omgewisseld zijn. Ik zou graag een getal hebben dat aangeeft hoeveel er … [Lees meer...] overAnagramcomplexiteit van namen
De vader en de moeder
Een zomer met Manon Uphoff (27) Hoe personages precies worden aangeduid speelt een belangrijke rol in het oeuvre van Manon Uphoff; Peter Altena schreef daar vorige week al over. Namen hebben altijd betekenis – personages die iets gemeen hebben met de schrijfster hebben doorgaans een tweelettergrepige naam die met een M begint of op non eindigt – en als personages geen naam … [Lees meer...] overDe vader en de moeder
Surgens venit ad patrem
De schrijver Hugo Claus (1929-2008) had, zoals zoveel van zijn collega’s en tijdgenoten, geen gemakkelijke verhouding met de ooit in Vlaanderen zo machtige en invloedrijke rooms-katholieke kerk. Hij was van zijn tweede tot zijn tiende opgevoed in een internaat, grotendeels bij de zusters in Aalbeke. In Het verdriet van België (1983), een van de meesterwerken van Claus, heeft … [Lees meer...] overSurgens venit ad patrem
Etymologica: IJsvogel
Volgens het WNT vertoont de ijsvogel (Alcedo ispida L.), die inheems is, zich ’s winters veel meer dan ’s zomers en houdt hij zich dan veelal bij wakken of bijten in het ijs op. Daarmee wordt dus gesuggereerd dat dat de reden is waarom hij zo heet. In de vogelgids van Elphick en Woodward wordt echter opgemerkt dat de ijsvogel helemaal niet tegen ijs kan: “Als het … [Lees meer...] overEtymologica: IJsvogel
Van alle heerlijkheden was dit het heerlijkste
Een zomer met Manon Uphoff (26) Het moet in 1998, toen De fluwelen machine verscheen, een betrekkelijk onopvallend verhaal zijn geweest: 'De vazal', een verhaal dat handelt over een man die zijn vrouw, zijn tweede vrouw, zo vereert dat het benauwt en zij bij hem weg wil. Maar achteraf was het voor de schrijfster misschien wel een van de lastigste verhalen om te schrijven. … [Lees meer...] overVan alle heerlijkheden was dit het heerlijkste
De ogen van de slaaf
Over Wie schön weiß ich bin, Slaaf kindje slaaf en Hoe mooi wit ik ben van Dolf Verroen In Hoe mooi wit ik ben van Dolf Verroen krijgt Maria een tot slaaf gemaakte jongen cadeau voor haar twaalfde verjaardag. Zij wordt de eigenaar van de zevenjarige Koko, een jongen die zijn ouders niet kent en alleen weet dat hij ‘van de markt’ komt. Het hele verhaal, dat veertig korte … [Lees meer...] overDe ogen van de slaaf
Een romantisch verlangen naar een organisch, plantaardig bestaan
Een zomer met Manon Uphoff (25) "Fascinerend, wat er allemaal gebeurt als je niet ingrijpt". Zo begon Manon Uphoff twee jaar geleden het 'quarantaineverhaal' dat ze schreef voor Mondo, een toenmalige tv-programma over cultuur. Ze hernam daarmee een stukje dat ook in Hij zegt dat ik niet dansen kan (2000) staat, en dat 'verloedering' heet. Het is interessant dat ze bijna 25 … [Lees meer...] overEen romantisch verlangen naar een organisch, plantaardig bestaan
In Memoriam Erika Dedinszky (1942-2022)
Ze is nu definitief weggegaan. Erika Dedinszky (26 januari 1942 - 26 juli 2022) begon met het afscheid nemen al in het voorjaar van 1985 toen ze weer naar Boedapest moest om een of ander literair festival te organiseren. Bij het János ziekenhuis werd ze aangereden door een bromfiets. Tussen leven en dood, maar ze kon alsnog in leven blijven. Ze werd echter zo zwaar gewond … [Lees meer...] overIn Memoriam Erika Dedinszky (1942-2022)
Taalverandering en taalergernis
In mijn bijdrage van 26 juli jl. in Neerlandistiek heb ik laten zien hoe de regel ‘Spel nooit een t in de imperatiefvorm’ voor het hedendaags Nederlands te beargumenteren is. Een van de lezers grijpt het stuk aan om een aantal ergernissen over taalgebruik te uiten. Aan het eind van de reactie klinkt dreigend: ‘Er zijn natuurlijk nog veel andere ergernissen, maar ik wil het kort … [Lees meer...] overTaalverandering en taalergernis
Het afgescheiden zijn zit de mens niet in het bloed
Een zomer met Manon Uphoff (24) Een van de klassiekers onder Manon Uphoffs verhalen is 'Eén' in De fluwelen machine. Het is het verhaal van een Siamese tweeling, twee meisjes. Hoe ze in eerste instantie profiteren van de freakshow die de moderne kunst is ('Over de hele wereld zijn er filmregisseurs die ons, buitengewone, opvallende, misvormde of afwijkende mensen, … [Lees meer...] overHet afgescheiden zijn zit de mens niet in het bloed
Kinderboekenspecial: Wie heeft er een jonkie meer?
Deze zomer publiceren we op Neerlandistiek iedere vrijdag een bespreking van een kinderboek door Eline Zenner. De recensies verschenen eerder op https://www.lees-wijzer.be/boeken/ Wie heeft er een jonkie meer? Een telboek dat je tot tien leert tellen. Mweih. Een flapjesboek met flapjes in alle geuren en kleuren, en een zoekopdrachtje verstopt op het einde. Mweih. Een … [Lees meer...] overKinderboekenspecial: Wie heeft er een jonkie meer?
