Nene leert Nederlands Wat echt anders is dan vroeger: de vanzelfsprekendheid waarmee kinderen op de basisschool in aanraking komen met typen. Ik denk niet dat ik voor mijn vijftiende ooit iets getypt heb, maar Nene zit nu in groep 4 en sinds een paar dagen stuurt ze me als ze de kans krijgt een e-mail. Met de hand schrijven is natuurlijk beter en gezonder, maar het is ook … [Lees meer...] overSun ne we iets maaken
Artikel
Tussen duizend bloemen bloeien
Tristan en de anderen Vorige week verscheen het Dossier Tristan, een meer dan 300 pagina’s dik, gepast gloomy vormgegeven bundel documentatie rond het literair tijdsschrift Tristan, waarvan vanaf voorjaar 1987 tot voorjaar 1988 vier afleveringen verschenen. Het blad, onder redactie van de drie Nijmeegse studiegenoten Nederlands Chrétien Breukers, Rob van Erkelens en Jack van … [Lees meer...] overTussen duizend bloemen bloeien
De rancune als een essentieel verschijnsel van onze cultuur
De herwaardering van het werk van Menno ter Braak In 2019 verscheen een herdruk van de in 1937 door Menno ter Braak geschreven brochure Het nationaal-socialisme als rancuneleer. In de Boeken Top-10 van de NRC van vrijdag 14 januari van dit jaar klimt het werk van plaats 7 naar plaats 5. In hoeverre zijn de ideeën van Ter Braak in dit werk actueel te noemen? Begin … [Lees meer...] overDe rancune als een essentieel verschijnsel van onze cultuur
In memoriam
‘En dan 100.000 jaar collationeren.’ Piet Verkruijsse (27 januari 1943 - 20 februari 2012) Het is al tien jaar geleden. Als Piet Verkruijsse nu kon kijken naar de stand van zaken in zijn vak, wat zou hij enthousiast zijn over de nieuwe mogelijkheden die de automatisering biedt! De analytische bibliografie is met ruim 250.000 titels in de STCN een sprong verder gekomen. … [Lees meer...] overIn memoriam
Joris, de andere en jij
Alleen door een wekenlang verblijf op een planeet zonder wifi kan het iemand zijn ontgaan dat er in de Lage Landen een boek verscheen. De zeven vinkjes: hoe mannen als ik de baas spelen is op elk medium binnenstebuiten gekeerd, auteur Joris Luyendijk werd nog net niet gevild. Bij dit helaas te voorziene geweld bleven er toch een paar dingetjes buiten beschouwing. Zoals: wat wil … [Lees meer...] overJoris, de andere en jij
Hoe je je tekst als Duitser Nederlands(er) kunt maken
Als Duitse die Nederlands als vreemde taal leert, is het bij twee zo nauw verwante talen soms verleidelijk gewoon Duitse constructies toe te passen. Er zijn ongetwijfeld veel overeenkomsten tussen het Nederlands en het Duits, maar het is belangrijk dat je vooral goed naar de verschillen kijkt. Daarvan kom je meer tegen dan verwacht – op morfologisch maar eveneens op syntactisch … [Lees meer...] overHoe je je tekst als Duitser Nederlands(er) kunt maken
Jeroen Mettes (1978-2006) en de vluchtlijnen van de poëzie
Verkorte voorpublicatie uit Siebe Bluijs & Bram Ieven (red.), Vluchtlijnen van de poëzie. Over het werk van Jeroen Mettes. Het boek wordt op 10 maart 2022 om 17u gepresenteerd via een livestream vanuit het PoëzieCentrum in Gent. Voor meer informatie over het programma van de online boekpresentatie en voor aanmelding kunt u hier terecht. Op 21 september 2006 overleed de … [Lees meer...] overJeroen Mettes (1978-2006) en de vluchtlijnen van de poëzie
De ecologie van middeleeuwse geschriften
Ik heb niet kunnen achterhalen of er eerder neerlandici in het prestigieuze Science hebben gepubliceerd, maar Mike Kestemont en Folgert Karsdorp is het in ieder geval gelukt. Gisterenavond werd hun artikel 'Forgotten books: The application of unseen species models to the survival of culture' gepresenteerd. Bekijk vooral de verbluffende website bij dit artikel. Kestemont … [Lees meer...] overDe ecologie van middeleeuwse geschriften
Sommige gesprekken zijn te lastig voor de tv
Een van de mooiste en tegelijkertijd minst bekende deeldisciplines van de Neerlandistiek is de conversatie-analyse, het vak dat het wonder bestudeert van het alledaagse gesprek. Mensen praten niet alleen, ze praten ook voortdurend met elkaar. De menselijke communicatie is niet zo georganiseerd dat af en toe iemand iets zegt en dat alle anderen daar dan langdurig over nadenken, … [Lees meer...] overSommige gesprekken zijn te lastig voor de tv
gebladerte / loof
Verwarwoordenboek vervolg (256) gebladerte / loof De woorden overlappen, maar loof heeft een ruimere betekenis. gebladerte bladerdek van bomen Ik had de ijsvogel voor mijn lens, maar hij verdween in het gebladerte. loof gebladerte, … [Lees meer...] overgebladerte / loof
Altijd aan de mond van de mode
Barricadepoëzie is gebouwd op een paar heel goede ideeën van de samenstellers, Johan Sonnenschein en Kornee van der Haven. Het eerste goede idee was om een bundel beschouwingen te maken over dichters die in de afgelopen anderhalve eeuw hun gedichten als barricaden gebruikten. Het tweede goede idee was om behalve de fine fleur van de Nederlandse literatuurbeschouwing – Jan Rock! … [Lees meer...] overAltijd aan de mond van de mode
Podcasts over taal
Eindexamenkandidaten moeten in woord en geschrift kunnen aantonen dat ze de Nederlandse taal passief (lezen en luisteren) en actief (schrijven en spreken) in voldoende mate beheersen. Als we op examenblad.nl de Syllabus Centraal Examen 2022 voor het vwo en voor de havo raadplegen, dan is duidelijk dat aan leesvaardigheid (Domein A) veruit het meeste gewicht … [Lees meer...] overPodcasts over taal
Emmanuel Macron zegt “Nee”
Een heel artikel over aanhalingstekens – in het tijdschrift Linguistics and Philosophy kan dat. De Amerikaanse filosoof Wayne A. Davis trakteert de lezers op een overzicht van de literatuur: de vele vragen die er nog zijn en hoe genuanceerd het allemaal is. In het bijzonder gaat het Davis om zinnen die in andere zinnen zijn ingebed met aanhalingstekens erom heen. Hij … [Lees meer...] overEmmanuel Macron zegt “Nee”
Etymologica: prinsessenbonen
Voor sperzieboontjes bestaan in Nederland en Vlaanderen veel verschillende benamingen. Een daarvan is prinsessenbonen. Waarom heten de boontjes zo? Waar komt dat prinsessen- vandaan en wat wordt ermee bedoeld? De herkomst van de peulvruchten Om de herkomst van een naam te achterhalen is het handig eerst inzicht te hebben in de herkomst en ontwikkeling van het benoemde. … [Lees meer...] overEtymologica: prinsessenbonen
Hij moet deze zinnen overstijgen
Er zijn, 100 jaar na de eerste uitgave, twee nieuwe Nederlandse vertalingen verschenen van Wittgensteins Tractatus. Ik besprak ze de afgelopen week hier (Gijsbers) en hier (Huijzer en Sietsma), steeds in vergelijking met de oude vertaling van W.F. Hermans. Maar waar er drie boeken zijn, zijn er ook drie paarsgewijze vergelijkingen. Dus vandaag de vraag: welk van de twee nieuwe … [Lees meer...] overHij moet deze zinnen overstijgen
Terug naar de bron: verwijzen naar het WNT
Controleerbaar en herhaalbaar. Dat zijn zonder twijfel de twee voornaamste eisen waaraan wetenschappelijke publicaties moeten voldoen. Citaten, noten en literatuurverwijzingen wijzen een lezer de weg naar bronnen waar een schrijver tijdens zijn onderzoek gebruik van heeft gemaakt. Een onontbeerlijke bron voor het bestuderen van zowel literaire als non-literaire historische … [Lees meer...] overTerug naar de bron: verwijzen naar het WNT
Mulisch voor beginners
De hoofdzaak is, dat de mens niet ook voor zichzelf een beeld wordt. (Het beeld en de klok) Vestdijk, Hermans, Boon, Minco, Ferron, Siebelink, Brusselmans – het lijstje van wie op meer of minder goede gronden gezegd wordt schrijver te zijn van eigenlijk altijd hetzelfde boek is zonder veel moeite aan te vullen. Geen tweede, daarentegen, lijkt aan te wijzen met een even … [Lees meer...] overMulisch voor beginners
De applausmachine voor Ramsey Nasrs Poëziegeschenk 2022
Recensiedokter Evi Aarens diagnosticeert de literaire kritiek. Vandaag de applausmachine voor Ramsey Nasrs poëziegeschenk Wij waren onder de betovering. Sinds enkele maanden maak ik plannen een eigen poëzietijdschrift op te richten. Ik heb al een pakkende titel bedacht en een businessmodel ontwikkeld om dit zonder staatssubsidie te kunnen doen. De tijd zal leren of het gaat … [Lees meer...] overDe applausmachine voor Ramsey Nasrs Poëziegeschenk 2022
Vermomde schrijver opgespoord
In 1774 werd in opdracht van het Leidse dichtgenootschap Kunst Wordt Door Arbeid Verkreegen een toneelstuk geschreven, getiteld Het feestvierend Leyden. Dit eeuwspel zou worden opgevoerd tijdens de 3 oktober-viering ter gelegenheid van 200 jaar Leidens ontzet. Doordat zulke toneelstukken vaak uit naam van het genootschap werden gepubliceerd en een auteursnaam dus ontbreekt, is … [Lees meer...] overVermomde schrijver opgespoord
Ouders van kinderen offshore
Soms weten volslagen onbekenden je te vinden op WhatsApp en soms krijg je dan een gesprekje: Goede middag.Mijn naam is RikIk werk offshore en ik heb met mijn collega's een discussie over de Nederlandse taal.Het gaat over de zin: Ouders van kinderen.Wij willen graag weten onder welk stijlfiguur dat past.Ik hoop dat u meer duidelijkheid kan scheppen.Met vriendelijke groet … [Lees meer...] overOuders van kinderen offshore
‘Geen zorgen’. Over copywriting en literatuur
Mocht het verplicht worden een visitekaartje te dragen, dan zou het mijne auteur-muzikant moeten vermelden. Bij vertoning zou ik rood kleuren van schaamte en nadien groen, van jaloezie. Had er copywriter-reclamecomponist kunnen staan! Je zult maar bedenker zijn van zinnetjes als ‘Schat, staat de Bokma koud?’, ‘Van Den Borre: uw akte van vertrouwen’ en ‘Als het aan de kat lag, … [Lees meer...] over‘Geen zorgen’. Over copywriting en literatuur
Partje
Onlangs een groot probleem ontdekt: het woord partje is dubbelzinnig. Het begon met een tweet van de Italiaanse taalkundige Marianna Bolognesi: Al snel begonnen anderen zich ermee te bemoeien en ontdekten dat spicchio in het Italiaans, net als wedge in het Engels of partje in het Nederlands dubbelzinnig is: het verwijst zowel naar de 'natuurlijke' compartimenten van een … [Lees meer...] overPartje
boeken / reserveren
Verwarwoordenboek vervolg (255) boeken / reserveren De woorden verschillen in betekenis, maar er is overlap. boeken van tevoren bestellen en betalen Er zijn misschien nog reisbeperkingen. Daarom wacht ik liever met het boeken van … [Lees meer...] overboeken / reserveren
Stylen met stijlfiguren
Net zo verbluffend als bij een make-upmetamorfose, kun je de kracht van stijlfiguren laten zien met een VOOR/NA-vergelijking. Een voetbalcommentator had bijvoorbeeld iets redelijk neutraals kunnen zeggen als: Die overtreding zou de scheidsrechter met een kaart kunnen bestraffen. maar in plaats daarvan roept zij: Nou zeg scheids, dat is is toch minstens geel?! Het … [Lees meer...] overStylen met stijlfiguren
‘De grenzen van mijn taal’ betekenen de grenzen van mijn wereld
Decennialang hebben we het in het Nederlands moeten doen met de vertaling die W.F. Hermans maakte van de Tractatus Logico-Philosophicus van Ludwig Wittgenstein. En nu zijn er ineens twee nieuwe vertalingen verschenen! Onlangs besprak ik de vertaling van Victor Gijsbers, vandaag is de beurt aan die van Peter Huijzer en Jan Sietsma. De Tractatus bestaat uit een verzameling … [Lees meer...] over‘De grenzen van mijn taal’ betekenen de grenzen van mijn wereld
