Begin vorig jaar was hier Sweet bahnhof van Wilfred Smit gedicht van de dag. Enige tijd later zag ik dat dit gedicht een figuur- (of beeld)gedicht is dat nieuwe teksten suggereert. Eerder bleek De sleutel uit dezelfde bundel, Verzamelde gedichten (1971), al een figuurgedicht met nieuwe teksten. Ik vond steeds meer vergelijkbare gedichten en uiteindelijk kon ik een … [Lees meer...] overEen reeks visuele poëzie van Wilfred Smit Sweet bahnhof en Sint Wilfred
Artikel
Anders ga je met pensioen!
Ter gelegenheid van het afscheid van Arie Verhagen als hoogleraar aan de Universiteit Leiden publiceren we deze week elke dag een column uit Aries netwerk. Een constructicon (2016), dat vanaf deze week on-line is. Vandaag de column van Alex Reuneker. Foto: Ronny Boogaart. Het bijwoord anders kent volgens Smessaert en Van Belle (2010) drie typen gebruik, als in … [Lees meer...] overAnders ga je met pensioen!
Mama, kijk, met voetnoten
Het nieuwe boek van het Literatuurmuseum heet Lief museum. Je kunt er van alles uit leren over de ingewikkelde verstrengeling tussen de studie van de letterkunde en de letterkunde – een verstrengeling die geloof ik voor weinig andere vakgebieden bestaat. De casus is in dit geval die van de briefwisseling tussen Ellen Warmond, dichteres en lange tijd medewerker van het … [Lees meer...] overMama, kijk, met voetnoten
Digitaliseringsverzoeken
DBNL in beeld (4) De DBNL bevat meer dan 17.000 teksten. Toch is de collectie nog lang niet compleet en komen er maandelijks nieuwe boeken en tijdschriftjaargangen bij. Misschien ontbreekt er een werk dat cruciaal is voor jouw onderzoek, een belangrijk tijdschrift of een interessant oeuvre. Is daar iets aan te doen? Jazeker! Je kunt namelijk zelf een suggestie aandragen … [Lees meer...] overDigitaliseringsverzoeken
Pays BAH
In de context van uitzendingen over zeventig jaar televisie kwam uiteraard de geruchtmakende aflevering van 4 januari 1964 van het programma Zo is het toevallig ook nog ’s een keer in beeld. Korte tijd later kreeg ik van een cursist Biografisch Schrijven bij wijze van cadeau een opmerkelijke uitgave over deze legendarische VARA-aflevering: Pays BAH (Eerste druk, 30 januari … [Lees meer...] overPays BAH
Hoe X is dat!
‘Dus hij ging zeg maar een half uur over zijn ex praten.’‘Oh my God, hoe awkward is dat?!’‘Ja weet je ik ben er ook echt wel klaar mee ofzo.’‘Echt hè! Hé maar kaartjes voor Lowlands, hoe leuk is dat?’ Meisjes in de trein. Skinny jeans, jas met nepbontkraag, telefoon in de hand. Oude mensen kijken humeurig op van hun krant. Oh my god, zeg maar, awkward: ze scoorden allemaal … [Lees meer...] overHoe X is dat!
Opperengels
Deze week had ik de ene dag een gesprek met een bevriende uitgever (hallo! ik weet dat je meeleest!) die uitlegde dat taalboeken alleen verkocht worden als de auteur een bekendheid is of de stukjes in het boek grappig zijn. "Of allebei." De volgende dag lag de nieuwe René Appel in de bus, Taalstukken. Alles over het Nederlands van nu. René Appel is een bekende schrijver en … [Lees meer...] overOpperengels
‘Die Ridder metter Swane’ capittel [32] (slot)
Kritische editie bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve, met hulp van Dirk Geirnaert bij de refreinen. Studie-editie: capittel [32] Lees-editie: capittel [32] Bij wijze van inleiding Eerder verschenen capittels: Studie-editie — Lees-editie Geoptimaliseerd voor dubbelzijdig afdrukken ❦ ❦❦ … [Lees meer...] over‘Die Ridder metter Swane’ capittel [32] (slot)
methode / systeem
Verwarwoordenboek vervolg (238) methode / systeem 238 De woorden verschillen in betekenis. methode manier om een doel te bereiken, manier van onderwijs of onderzoek We kunnen nu niet volstaan met … [Lees meer...] overmethode / systeem
Vlaamse woorden: de top 10
In de aanloop van en tijdens de Week van het Nederlands lanceerde ik samen met Anthony Liekens (vlaamswoordenboek.be) en Sofie Begine (Goesting in taal) de verkiezing van het leukste, interessantste, boeiendste, typischste Vlaamse woord van vlaamswoordenboek.be. Met bijna 35.000 ingangen was er keuze genoeg en daarom hebben we zelf eerst een selectie van 100 woorden gemaakt. … [Lees meer...] overVlaamse woorden: de top 10
X is Y te noemen
Enige tijd geleden viel het me op dat een vriendin van mij in haar mailtjes een constructie gebruikte die ik in eerste instantie nogal irritant vond. Voor de goede orde noem ik het maar de ‘X is Y te noemen’-constructie. Ze schreef bijvoorbeeld dingen als: (1) De film was heel bijzonder te noemen. Zoals dat altijd het … [Lees meer...] overX is Y te noemen
Troostwetenschap
In de discussies over het nut van lezen mis ik één factor. Het gaat in zulke discussies over hoe je een beter burger wordt met alle empathie die je opdoet uit de lectuur van romans of over hoe je cognitief beter functioneert omdat je woordenschat en je concentratie groeien. Maar zelden wordt genoemd wat misschien wel dé functie is van literatuur, van kunst. Troost. Misschien … [Lees meer...] overTroostwetenschap
Op reis in Delpher
Excursies, werkweken en buitenlandreizen zijn voor het leeuwendeel van de leerlingen uit het voortgezet onderwijs de meest memorabele momenten uit hun schoolcarrière. En juist die hebben in de afgelopen jaren geen of slechts in afgeslankte vorm doorgang kunnen vinden. Gelukkig vertrekken leerlingen inmiddels weer in groten getale richting Berlijn, Parijs, Londen en Rome. Daar … [Lees meer...] overOp reis in Delpher
Een van de weinige mannen die…
De Algemene Nederlandse Spraakkunst noemt de zin ‘Hij was in politiek Den Haag een van de weinigen die enthousiast op het voorstel reageerde’ ‘twijfelachtig’. Tegelijkertijd wordt opgemerkt dat zulke zinnen in de praktijk frequent voorkomen. Constructies die in de praktijk frequent voorkomen en toch ‘twijfelachtig’ genoemd worden door de ANS, wijzen op een prescriptieve regel … [Lees meer...] overEen van de weinige mannen die…
Hoe het Friese werkwoord verandert
Alles wat in Fryslân gebeurt, komt in de rest van Nederland vijftig jaar later. Dat geldt in ieder geval op taalgebied: het intensieve contact met een verwante taal dat het Nederlands ondergaat met het Engels, dat kennen de Friezen al langer, met het Nederlands. Iedereen in de provincie spreekt in ieder geval óók Nederlands. Wat zulke langdurige en intensieve tweetaligheid … [Lees meer...] overHoe het Friese werkwoord verandert
‘Die Ridder metter Swane’ capittel [31]
Kritische editie bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve, met hulp van Dirk Geirnaert bij de refreinen. Studie-editie: capittel [31] Lees-editie: capittel [31] Bij wijze van inleiding Eerder verschenen capittels: Studie-editie — Lees-editie Geoptimaliseerd voor dubbelzijdig afdrukken ❦ ❦❦ … [Lees meer...] over‘Die Ridder metter Swane’ capittel [31]
Etymologica: hotemetoot en hittepetit
In 1906 nam het WNT het woord hotemetoot op met de beschrijving ‘gemeensl. benaming voor iemand die, in zijn of haar kring, de of eene “eerste viool” speelt’. Er werd geen etymologie gegeven maar onder hittepetit ‘klein bedrijvig vrouwspersoon’ werd kortweg vermeld: ‘vergelijk voor de vorming een woord als hotemetoot’. Een langere verklaring voor het woord hittepetit werd wel … [Lees meer...] overEtymologica: hotemetoot en hittepetit
Arie kwam aanlopen/aangelopen
Vandaag geeft Arie Verhagen zijn afscheidscollege als hoogleraar Taal, Cultuur en Cognitie aan de Universiteit Leiden. Toen hij vijf jaar geleden afscheid nam als hoogleraar Nederlandse Taalkunde kreeg hij "Aries netwerk. Een constructicon" aangeboden. Het boek als geheel en de 72 individuele columns zijn vanaf vandaag on-line te vinden. Deze week publiceren we hier elke dag … [Lees meer...] overArie kwam aanlopen/aangelopen
Een gedicht is geen peper-en-zoutstel!
Gedichten waarin wordt uitgelegd dat het heus niet moeilijk is om proza te lezen heb ik nog nooit gelezen, maar er is inmiddels een heus subgenre van prozaboeken waarin de lezer wordt 'geleerd' hoe ze gedichten moeten lezen. Kennelijk is daar grote behoefte aan. Lidewijde Paris zegt het in ieder geval in háár jongste voorbeeld van dit genre: veel mensen hadden haar erom … [Lees meer...] overEen gedicht is geen peper-en-zoutstel!
Een toverlantaarn vol hoop
Afgelopen week zat er een bijzondere verrassing bij de post: het debuut van Suzanne Voets, De toverlantaarn. Geïnspireerd door de Camera Obscura. De twintigjarige auteur studeert Nederlands aan de Radboud Universiteit en dit boek vol schetsen en verhalen in de stijl van Hildebrand is een bewerking van haar VWO-profielwerkstuk! In de vertelstem van De toverlantaarn … [Lees meer...] overEen toverlantaarn vol hoop
‘Die Ridder metter Swane’ capittel [30]
Kritische editie bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve, met hulp van Dirk Geirnaert bij de refreinen. Studie-editie: capittel [30] Lees-editie: capittel [30] Bij wijze van inleiding Eerder verschenen capittels: Studie-editie — Lees-editie Geoptimaliseerd voor dubbelzijdig afdrukken ❦ ❦❦ … [Lees meer...] over‘Die Ridder metter Swane’ capittel [30]
DBNL in beeld (3): zoeken en vinden
De DBNL bevat een duizelingwekkende hoeveelheid boeken en tijdschriftjaargangen. Hoe vind je je weg binnen deze digitale schatkamer? Wat is de eenvoudigste manier om de informatie te vinden die je zoekt? Zoeken Als je op zoek bent naar een specifieke tekst of auteur in de DBNL kun je natuurlijk een algemene zoekmachine gebruiken. Dbnl.org heeft echter ook een eigen … [Lees meer...] overDBNL in beeld (3): zoeken en vinden
Leestekens: onaanzienlijk en ondergewaardeerd
Vandaag verschijnt Wat gebeurt er in het Nederlands?! Over taal, frequentie en variatie. Daarom een voorpublicatie over leestekens van Nicoline van der Sijs. Taalkundigen bestuderen taalverandering door te kijken naar het veranderende gebruik van woorden en zinnen in teksten. De onbeduidende vlekjes in die teksten, de leestekens, zijn in de Nederlandse context tot nu toe … [Lees meer...] overLeestekens: onaanzienlijk en ondergewaardeerd
Wat gebeurt er in ‘Wat gebeurt er in het Nederlands?!’
Er is een boek uit over het Nederlands. Dat boek is, als je het mij vraagt, bijzonder. Dat vind ik omdat het boek uitkomt naar aanleiding van het pensioen van Nicoline van der Sijs, een van de belangrijkste schrijvers over de geschiedenis van de Nederlandse taal. Ik vind het boek natuurlijk ook bijzonder omdat ik zelf, voor het eerst, heb meegewerkt aan een écht boek voor een … [Lees meer...] overWat gebeurt er in ‘Wat gebeurt er in het Nederlands?!’
Nicoline
Zolang ik me kan herinneren was Nicoline van der Sijs de enige Nederlandse taalkundige met echte bewonderaars buiten het vak. Toen de kranten nog boeken bespraken, wist je zeker: als er een nieuw boek van Nicoline verschijnt, komt er een juichende bespreking op de voorpagina van het Cultureel Supplement van dat boek, van de hand van een vooraanstaande journalist of … [Lees meer...] overNicoline
