door Viorica Van der Roest Twee weken geleden vertelde ik hoe in 1821 een eerste fragment van Parthonopeus van Bloys ontdekt werd. Daarna volgden er al snel meer, afkomstig uit drie verschillende handschriften. Deze zouden allemaal samen de basis gaan vormen voor de uitgave van de roman door Bormans in 1871. Zoals ik al eerder aangaf, was er een heleboel mis met deze … [Lees meer...] overParthonopeus: editiewerk in uitvoering – deel 10
Artikel
De verkiezingsprogramma’s over taal 2021: CDA
Door Marc van Oostendorp Iemand die zijn stemgedrag alleen laat afhangen van de toekomst van de studie Nederlands, kan het beste CDA stemmen. Kamerlid Harry van der Molen heeft zich na het sluiten van de opleiding van de VU meer dan enige van zijn collega's expliciet ingezet om meer onheil te voorkomen. Maar we kiezen natuurlijk niet alleen op deze ene kwestie, we halen … [Lees meer...] overDe verkiezingsprogramma’s over taal 2021: CDA
Mike van Holsteijn leest Jaap Robben
STEUN ONS IN DE VERBLIJFKOSTEN Mike van Holsteijn doet de master Neerlandistiek aan de Universiteit Utrecht en is de maker van de podcast Verhalen voor het slapengaan. Jaap Robben (1984) schrijft veelgeprezen boeken voor kinderen en volwassenen. Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt … [Lees meer...] overMike van Holsteijn leest Jaap Robben
bijbaan / nevenfunctie
Verwarwoordenboek vervolg (207) bijbaan / nevenfunctie De woorden worden wel door elkaar gebruikt, maar er is een klein verschil in betekenis en ook in taalsfeer. … [Lees meer...] overbijbaan / nevenfunctie
‘dan richt ik me op, mobiliseer ik al’
Pronomina in de lyriek (14) Door Marc van Oostendorp "Poëzie is tot alles in staat", schrijven Annelie David, Moya de Feyter en Saskia Stehouwer in de inleiding van hun bundel 'klimaatpoëzie' Zwemlessen voor later. "We worden gedreven door woorden en zijn gericht op transformatie. We willen inspireren, verontrusten en mobiliseren" schrijven de klimaatdichters bovendien … [Lees meer...] over‘dan richt ik me op, mobiliseer ik al’
Geert Buelens leest Paul van Ostaijen
Het verblijf (dag 146) STEUN ONS IN DE VERBLIJFKOSTEN Geert Buelens is dichter en hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit Utrecht. Paul van Ostaijen (1896-1928) was een modernistisch Vlaams schrijver en dichter. Vandaag zou hij zijn 125e verjaardag hebben gevierd. Zijn boek Bezette Stad verscheen honderd jaar geleden. Presentatie, format, … [Lees meer...] overGeert Buelens leest Paul van Ostaijen
Fabels en feiten over de tussen-en in samenstellingen (4): wat spelling met taal te maken heeft
Door Arina Banga, Esther Hanssen en Anneke Neijt Spellingrebel Trouw heeft per 1 januari na vijftien jaar ‘witte’ spelling toch de officiële ‘groene’ spelling geaccepteerd. Hoewel wit en groen voor de meeste spellingkwesties nauwelijks van elkaar verschillen, lopen ze uiteen voor onder meer samenstellingen, woorden als pannenkoek en aardbeienjam. Tijd om de balans op te … [Lees meer...] overFabels en feiten over de tussen-en in samenstellingen (4): wat spelling met taal te maken heeft
Die historie van Fortunatus borse : capittel [12]
Een nieuwe historie van Fortunatus borse ende van sijnen wunschhoet, seer playsant om lesen ende leerende hoe een jonck geselle hem heusschelijck houden sal met woorden ende met wercken, by hooghe, by leeghe, onder vrienden ende onder vremde, binnen slants ende buyten slants, met reysen, met coopmanschappen doen, inden houwelijck ende in meer ander accidenten die den mensche … [Lees meer...] overDie historie van Fortunatus borse : capittel [12]
Nieuw in Trefwoord
Door redactie Trefwoord In Trefwoord, het digitale tijdschrift voor lexicografie en lexicologie, zijn twee nieuwe artikelen verschenen: Noordegraaf, Jan, Een vergeten lexicograaf. Over Herbert de JagerSijs, Nicoline van der, De Digitale Pallas, een 18e-eeuws meertalig Russisch woordenboek met 60.000 taaldata; verslag van lopend onderzoek … [Lees meer...] overNieuw in Trefwoord
Sanderijns zeshonderd jaar lange weg naar erkenning
#MeToo in de Nederlandse literatuur Door Cécile de Morrée Sanderijn is verkracht. Als een van de hoofdpersonages in het abele spel Lanseloet van Denemerken is zij een van de weinige misbruikte vrouwen die van medioneerlandici erkenning hebben gekregen. In navolging van Jeanette Koekmans artikel uit 1991 publiceerden op dit platform Remco Sleiderink en Ludo Jongen hun … [Lees meer...] overSanderijns zeshonderd jaar lange weg naar erkenning
Lieke van Deinsen leest Lucretia van Merken
Het verblijf (dag 145) STEUN ONS IN DE VERBLIJFKOSTEN Lieke van Deinsen is als postdoctoraal onderzoeker en docent verbonden aan de vakgroepen Kunstwetenschappen en Nederlandse Letterkunde aan de KU Leuven. Lucretia van Merken (1721-1789) was een dichteres en toneelschrijver; op 21 augustus van dit jaar vieren we haar driehonderdste geboortedag. Presentatie, format, … [Lees meer...] overLieke van Deinsen leest Lucretia van Merken
Een grammatica van het Nederlands voor Denen met heel veel voorbeelden
Door Peter Bakker Volgens de auteur Flemming Ravn, die op een middelbare school in Denemarken talen doceert, is zijn boek het eerste Nederlandse grammaticaboek in het Deens. Voor zover ik weet, heeft hij gelijk. Er zijn woordenboeken Deens-Hollands (ze bedoelen waarschijnlijk "Nederlands"), en er zijn een paar boekjes van het type ”Nederlands (maar ze schrijven Hollands) … [Lees meer...] overEen grammatica van het Nederlands voor Denen met heel veel voorbeelden
Vlogboek – Een ander gevoel
De overheersende literatuuropvatting in Nederland aan het einde van de 18e eeuw zou je een ‘evenwichtspoëtica’ kunnen noemen, waarbij gevoel en verstand gelijk opgaan. Begrippen als authenticiteit en verbeelding, die in de periode van de romantiek een belangrijke rol zouden gaan spelen, werden voorzichtig verkend. … [Lees meer...] overVlogboek – Een ander gevoel
Het hele land is zoommoe. Wat nu?
Door Lauren Fonteyn Buiten was het inmiddels warm en zonnig, maar Tanja was bevroren. Ze had net de letter ‘O’ uitgesproken en dat zou ze nog voor ongeveer 25 minuten doen. Toen heb ik ‘r maar uitgezet. Mijn kont kleefde inmiddels aan mijn stoel en al mijn spieren voelden verkrampt. Ik herinner me niet meer precies hoe en wanneer de apps om te videobellen in huis … [Lees meer...] overHet hele land is zoommoe. Wat nu?
Hoe pubers de taal telkens een beetje veranderen
Door Marc van Oostendorp Een van de wonderlijkste eigenschappen van menselijke taal is dat ze voortdurend aan verandering onderhevig is. Iedere bekende taal verandert op ieder moment, terwijl het niet moeilijk is om redenen te bedenken waarom dit onhandig is. Het betekent bijvoorbeeld dat generaties elkaar net wat lastiger kunnen verstaan dan anders het geval zou zijn. … [Lees meer...] overHoe pubers de taal telkens een beetje veranderen
Paulien Cornelisse leest Erich Kästner
Het verblijf (dag 144) STEUN ONS IN DE VERBLIJFKOSTEN Paulien Cornelisse is onder meer schrijfster, columniste, theater- en tv-maker. Erich Kästner (1899-1974) was een Duitse satiricus en kinderboekenschrijver. Zijn boek De vliegende klas is in het Nederlands vertaald door de kinderboekenschrijfster Wim Hora Adema (1914-1998). Presentatie, format, productie, vogels … [Lees meer...] overPaulien Cornelisse leest Erich Kästner
Zo helpt poëzie
“Zo helpt poëzie,” schreef Herman de Coninck, “en het helpt niet”. We wilden vorig jaar reeds de (on)macht van de dichtkunst benadrukken en het podium geven aan vier dichters die in 2020 een prijs in de wacht sleepten met hun bundel. Een u welbekend virus stak hier toen een stokje voor. We zagen onze kans schoon de overwinning van deze vier dichters alsnog te vieren, zij het op … [Lees meer...] overZo helpt poëzie
Die historie van Fortunatus borse : capittel [11]
Een nieuwe historie van Fortunatus borse ende van sijnen wunschhoet, seer playsant om lesen ende leerende hoe een jonck geselle hem heusschelijck houden sal met woorden ende met wercken, by hooghe, by leeghe, onder vrienden ende onder vremde, binnen slants ende buyten slants, met reysen, met coopmanschappen doen, inden houwelijck ende in meer ander accidenten die den mensche … [Lees meer...] overDie historie van Fortunatus borse : capittel [11]
Gerrit Achterberg, De dichter is een koe
Door Frank Willaert Op het eerste gezicht nodigt de titel van Gerrit Achterbergs gedicht 'De dichter is een koe' in diens bundel Eiland der ziel uit 1939 de lezer uit om deze verzen te begrijpen als een uitgesponnen metafoor. Maar is het niet veeleer een metamorfose? … [Lees meer...] overGerrit Achterberg, De dichter is een koe
‘Kleerkoop! Kleerkoop!’ (1872)
Jeugdverhalen over joden (130) Door Ewoud Sanders Auteur: Willem Frederik Oostveen (1849-1890) Herkomst en drukgeschiedenis W.F. Oostveen was halverwege de 19de eeuw een geliefd schrijver van jeugdboeken. Hij schreef het lied ‘Sinterklaas is jarig’ (‘Sinterklaas is jarig!/ Ik zet mijn schoen vast klaar’) en was redacteur van het jeugdtijdschrift Ons genoegen. Hij … [Lees meer...] over‘Kleerkoop! Kleerkoop!’ (1872)
10 kunsttalen
Door Marc van Oostendorp Taalkundigen bestuderen meestal natuurlijke talen, zoals het Chinees, het Xhosa of het Nederlands – talen die in de loop van de tijd gegroeid zijn. Toch valt er ook veel te leren uit bedachte talen, met een aanwijsbare auteur. Hier zijn er 10: de talen van Leibniz en Wilkins, het Solresol, Volapük, Esperanto, Ido, Bliss Symbolics, Lojban, Dothraki en … [Lees meer...] over10 kunsttalen
Janette Bosma leest Ankie Peypers
Het verblijf (dag 143) STEUN ONS IN DE VERBLIJFKOSTEN Janette Bosma volgt de onderzoeksmaster Nederlandse Literatuur en Cultuur aan de Universiteit Utrecht. Ankie Peypers (1928-2008) was journaliste, schrijfster en dichteres. Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door … [Lees meer...] overJanette Bosma leest Ankie Peypers
Top 40 van de Gouden Eeuw – 12b
Door Margot Kalse en Olga van Marion Den lusteliken mey Cristus playsant … [Lees meer...] overTop 40 van de Gouden Eeuw – 12b
Nieuwe podcast over Afrikaanse literatuur: Sitkamer
Sitkamer is 'n spiksplinternuwe podsending vir enigeen wat belangstel in gesprekke oor Afrikaanse letterkunde. Met 'n uitgesoekte geselskap neem Mercy Kannemeyer die leiding in die gesprekke tussen boekliefhebbers. Gereelde stemme wat maandeiks in die Sitkamergehoor gaan word, is behalwe vir Mercy, dié van Earl Basson, Janien Linde, Bibi Burger, Remona Voges-Van … [Lees meer...] overNieuwe podcast over Afrikaanse literatuur: Sitkamer
Lieven Heeremans leest Willem Elsschot
Het verblijf (dag 142) STEUN ONS IN DE VERBLIJFKOSTEN Lieven Heeremans is podcastmaker, van onder meer de podcast Kaas. Willem Elsschot (1882-1960) was dichter en schrijver, van onder meer de novelle Kaas. Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse … [Lees meer...] overLieven Heeremans leest Willem Elsschot
