Het nieuwe schooljaar staat voor de deur! Nog drie weken, en dan mogen de achthonderdduizend studenten die ons kikkerlandje wijs is weer het stof van hun boeken blazen en hun brakke ochtenden in de schoolbanken doorbrengen. Of je nu voor het eerst naar het hoger onderwijs gaat, of dat het al vijftig jaar geleden is dat je voor het laatst een schoolbel hoorde: wijsheid komt niet … [Lees meer...] overBack to School: Nederlands
Neerlandistiek voor de klas
Een nieuwe canon voor de klas?
Met veel trommels en trompetten heeft de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (de KANTL) onlangs de derde versie van haar ‘dynamische canon van de Nederlandstalige literatuur’ voorgesteld. Een officiële canon van dé KANTL is dit eigenlijk niet. De samenstellers zijn immers niet alle leden-letterkundigen van deze instelling, maar wel een ad hoc-commissie, die … [Lees meer...] overEen nieuwe canon voor de klas?
Leer ze aantekeningen maken
Zo'n tien jaar geleden werd de aantekeningen makende mens opgeschrikt door het bericht dat uit onderzoek zou blijken dat leerlingen die op laptops notuleren het veel slechter doen dan leerlingen die dat met de hand doen. De kwestie is sindsdien blijven hangen: de oorspronkelijke resultaten konden niet worden gerepliceerd, en ander onderzoek liet wisselende resultaten … [Lees meer...] overLeer ze aantekeningen maken
Draag je liefde voor literatuur ook over na je pensioen
Een oproep voor een nieuwe en hernieuwde kennismaking met proza en poëzie Wie lesgeeft in het voortgezet onderwijs, weet maar al te goed hoe moeilijk het soms is je eigen enthousiasme over te brengen op leerlingen. Het overkwam mij eens dat ik vol vuur het Egidiuslied voorlas en een vwo-leerling riep: Mevrouw, vindt u dit nou echt móói? Of een havo-leerling die vertwijfeld … [Lees meer...] overDraag je liefde voor literatuur ook over na je pensioen
7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands
De vakvernieuwing Nederlands is in volle gang. Het vak wordt rijker en gaat beter aansluiten op de belevingswereld en de toekomst van leerlingen door een grotere rol voor de Neerlandistieke vakinhoud, meer integratie van kennis en vaardigheden, meer nadruk op bewuste geletterdheid, oog voor creativiteit en taalbeleving en meer aandacht voor reflectie. Kortom, een vernieuwd … [Lees meer...] over7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands
Nieuw lesmateriaal LitLab voor Nederlands
LitLab is een online laboratorium waar leerlingen letterkundig onderzoek leren doen aan de hand van leesclubs, proeven en staaltjes. In samenwerking met uitgeverij Noordhoff maken wij leesclubs bij de boeken die in de reeks Lijsters worden uitgegeven. Wil je graag op de hoogte gehouden worden van onze nieuwste lesmaterialen? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief en volg ons op … [Lees meer...] overNieuw lesmateriaal LitLab voor Nederlands
Doe mee: Taal in perspectief (PLG)
De taal van macht in maatschappij en literatuur Taal doet ertoe, woorden zijn wapens. Mensen met macht kunnen taal gebruiken, en misbruiken, om hun macht te vergroten of vast te houden. Het duidelijkste voorbeeld is politieke propaganda. Maar de sturende en verhullende eigenschappen van taal zijn van alle tijden, alom aanwezig in allerlei soorten tekstgenres en soms … [Lees meer...] overDoe mee: Taal in perspectief (PLG)
Een rijk leven
Een rijk leven, wat betekent dat? Zoveel manieren om dat in te vullen: materieel, intellectueel, spiritueel, emotioneel. Voor ons eigen leven of voor dat van anderen, als we daar al iets over kunnen zeggen. Maar toch is je eigen leven het enige leven waarover je (iets van) controle hebt en waarvoor je de mogelijkheden hebt om het te ‘verrijken’. En dat is me aardig gelukt … [Lees meer...] overEen rijk leven
Het broccoli-effect
Of de zin en onzin van verplichte taallessen Nederlands in Franstalig België Kun je studenten aanmoedigen Nederlands te leren door taallessen op te leggen? Dat is de huidige redenering in Franstalig België, maar hoe zinvol is dat eigenlijk? Franstaligen in België spreken hoe langer hoe minder goed Nederlands. In een land dat gekenmerkt is door nijpende communautaire … [Lees meer...] overHet broccoli-effect
Taalhelden op een zomers eiland
Een reflectie op de taalbeleidsnota van minister Demir Het is lovenswaardig dat “Ieder kind taalheld”, het taalbeleidsplan van minister Demir, het belang van taalontwikkeling voor iedere leerling stevig in de verf zet. Nieuw is dat beleidsaccent echter niet: in de inleiding van het plan Demir weerklinken stevige echo’s naar “Taal, taal en nog eens taal” uit de … [Lees meer...] overTaalhelden op een zomers eiland
Gezocht: ‘De stilte’ door Anya Niewierra
Gisteren deed ik het weer. Sterker nog, het is al de tweede keer dat ik zoiets doe, met telkens een onverhoopt mooi resultaat. Wat ik dan precies doe? Een oproep op de sociale media voor de boeken die je bij de boekhandel bij een aankoop als geschenk krijgt. Hieronder staat de oproep die ik gisteren lanceerde: !!OPROEP!!! Aan alle vrienden en kennissen die in Nederland … [Lees meer...] overGezocht: ‘De stilte’ door Anya Niewierra
‘De taal zelf is het voertuig van het denken’
AI-chatbots en het belang van autobiografische literatuur in het onderwijs Een studie van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) bevestigt wat velen al vermoedden: het gebruik van AI-chatbots in het onderwijs heeft een ‘cognitieve kostprijs’: des te meer taken leerlingen bij het schrijven van een tekst uitbesteden aan een chatbot, des te minder gebruiken ze hun … [Lees meer...] over‘De taal zelf is het voertuig van het denken’
Kritisch gelezen leesplan van D66
Ze dachten vast: een leesplan van twintig pagina's, dat leest niemand. Hoewel D66 ongetwijfeld de beste intenties heeft met het plan Lezen voor je leven, zie ik meer haken en ogen dan in een Victoriaans korset. Maar kom op, D66, dat wil je dan budgetneutraal zien te regelen door minder administratieve taken? 'Er komt een norm voor het terugdringen van niet-lesgevende … [Lees meer...] overKritisch gelezen leesplan van D66
Klassiekers uit de klas!
Als invallende leerkracht op het basisonderwijs lees ik voor uit veel boeken die op verschillende momenten in het jaar op diverse scholen worden gelezen. De GVR heb ik in twee groepen voorgelezen, De brief voor de koning komt met regelmaat voorbij, Minoes is populair, net als Kruistocht in spijkerbroek, Oorlogswinter en Koning van Katoren. Allemaal prachtige boeken, allemaal … [Lees meer...] overKlassiekers uit de klas!
Om adem te kunnen halen van Christine Otten
In deze video bespreekt Jörgen de roman Om adem te kunnen halen (2013) van Christine Otten. Voorleesstem: Christine Otten Fixditpodcast Lange Lijnen #1 met Christine Otten https://fixdit.nu/podcast/christine-otten/ Deze video werd gemaakt in opdracht van Fixdit. … [Lees meer...] overOm adem te kunnen halen van Christine Otten
Subsidie MdNL Onderwijsfonds voor Neerlandistiek voor de klas
De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde stelt jaarlijks een bedrag van 6.000 euro ter beschikking voor inhoudelijk en/of didactisch vernieuwende onderwijsinitiatieven op het gebied van de neerlandistiek, geschiedenis en/of Nederlandstalige letterkunde in Nederland, Vlaanderen alsook in de zogenaamde ‘extramurale’ gebieden. Op dit fonds kan een beroep worden gedaan … [Lees meer...] overSubsidie MdNL Onderwijsfonds voor Neerlandistiek voor de klas
De negentiende eeuw
Vijftig canonteksten in de klas (22-25) 22. Hendrik Conscience, De Leeuw van Vlaanderen De Leeuw van Vlaanderen of de Slag der Gulden Sporen (1838) van Hendrik Conscience is wellicht de populairste roman uit de Vlaamse literatuur. De auteur, van wie gezegd werd dat hij ‘zijn volk leerde lezen’, schetst in dit werk een geromantiseerd beeld van de Guldensporenslag van … [Lees meer...] overDe negentiende eeuw
Van recalcitrant tot flatulent
Over de schoonheid en rijkdom van woorden Tijdens een klassenoverleg met collega’s schetste ik met veel vuur hoe een bepaalde leerling zich herhaaldelijk misdroeg. ‘Wat te doen met dergelijke recalcitrante sujetten’, besloot ik mijn relaas. Waarop bijna alle hoofden zich grinnikend in mijn richting draaiden. ‘Recalcitrant? Sujet?’ Het is natuurlijk helemaal niet erg dat … [Lees meer...] overVan recalcitrant tot flatulent
De zeventiende eeuw
Vijftig canonteksten in de klas (16-21) Er zijn weinig dichters uit de oudere Nederlandse literatuur van wie de stem nog zo direct en herkenbaar tot ons spreekt als die van Gerbrand Adriaenszoon Bredero. In 1522 verscheen zijn Groot Liedboek, een bundel met meer dan tweehonderd liederen en gedichten. Het liedboek bevat drie afdelingen, onder de titels Boertig, Amoureus … [Lees meer...] overDe zeventiende eeuw
“Vegetarisch gehackt”: lesopening over een reclamebord
Opmerkingen vooraf voor de docent:In deze lesopening gaan we taalwetenschappelijk redeneren, taalwetenschappelijke bronnen (Onze Taal, Schrijfwijzer en een blog op taalpraat.nl) bestuderen, het verschil tussen taalnorm, taalgevoel en taalwerkelijkheid bespreken en bekijken of deze reclame-uiting effectief communiceert. Het blog is nog een geschikte tekst om een argumentatie uit … [Lees meer...] over“Vegetarisch gehackt”: lesopening over een reclamebord
Het Antwerps Liedboek (1544)
Vijftig canonteksten in de klas (15) Het Antwerps Liedboek is het oudste en het beroemdste gedrukte boek met wereldlijke liederen uit onze literatuur. Het behoort tot de literaire canon, de lijst van teksten die door het literaire veld in Vlaanderen als essentiële Nederlandstalige literatuur worden beschouwd. Het enige exemplaar dat we van dit liedboek hebben, verscheen in … [Lees meer...] overHet Antwerps Liedboek (1544)
Cursus: Oude Nederlandse literatuur vanuit een vrouwelijk perspectief
De meeste leerlingen maken in de lessen Nederlands kennis met ridderliteratuur en ook Van den vos Reynaerde passeert wel eens de revue, maar de middeleeuwen en vroegmoderne tijd herbergen een veel grotere schat aan literaire teksten in de meest diverse genres. In deze nascholing laten specialisten in de historische Nederlandse letterkunde je proeven van enkele … [Lees meer...] overCursus: Oude Nederlandse literatuur vanuit een vrouwelijk perspectief
Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht
Waar komt onze kennis eigenlijk vandaan? Hoe onderzoek je wat je nog niet weet? Taalwetenschapper dr. Sterre Leufens, onderzoeker en basisschoolleraar Roos van der Aa en evolutionair bewegingswetenschapper dr. Pasha van Bijlert laten zien wat het belang is van wetenschap in de klas. Wil jij jouw leerlingen ook meer vertrouwd maken met wetenschap? Kom langs in het … [Lees meer...] overInspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht
Mariken in 16 pagina’s
Een verhaal over een meisje dat maar liefst zeven jaren samenleefde met de Duivel. Kortom: het verhaal van Mariken van Nieumeghen. Emma Ringelding maakte deze heerlijke bewerking met lekker veel aanvullende wetenswaardigheden over deze heldin uit de 16e eeuw. Kakkerlakjes zijn verstuurbare boekjes. Zestien pagina’s vol prachtige teksten en beeld van gevestigd en … [Lees meer...] overMariken in 16 pagina’s
Verslag Olympiade Nederlands 17 mei 2025
Op 17 mei vond de finale van de Olympiade Nederlands plaats in het Universiteitsmuseum Utrecht. Er namen in totaal meer dan 2200 Vlaamse en Nederlandse leerlingen aan de voorronde in januari deel, en 11 van hen bereikten de finale. Zij deden allemaal onderzoek onder begeleiding van een onderzoeker aan een Vlaamse of Nederlandse universiteit, en de jury bekeek daarvan de … [Lees meer...] overVerslag Olympiade Nederlands 17 mei 2025
