De recensiedokter Recensiedokter Evi Aarens diagnosticeert de literaire kritiek. Vandaag Ellen Deckwitz over Bono’s Oekraïnelimerick Deze aflevering van de recensiedokter schrijf ik speciaal voor mijn vader. Hij is een vriendelijke en geleerde man, connaisseur van literatuur en beeldende kunst, liefhebberijen waar hij ook zijn beroep van heeft gemaakt. Eigenlijk heeft … [Lees meer...] overEllen Deckwitz over Bono’s Oekraïnelimerick
Uitgelicht
Lijkt mensentaal het meest op bijendans?
Een van de raadselen van de natuur is dat dieren niet kunnen praten. Veel dieren hebben een communicatiesysteem waarmee ze soms behoorlijk ingewikkelde dingen kunnen, maar in de buurt van menselijke taal komt het niet. Alle pogingen om dieren wel een vorm van taal te leren zijn stelselmatig mislukt. Waarom? Daarop geeft de Amerikaanse psycholoog en bioloog Michael Beecher een … [Lees meer...] overLijkt mensentaal het meest op bijendans?
Etymologica: Dubbelopdierennamen
Wat hebben een muilezel, een kraanvogel en een walvis met elkaar gemeen? Ze hebben dubbelopnamen. Oorspronkelijk heetten de dieren muil, kraan en wal, maar later werden de namen verlengd met -ezel, -vogel en -vis. In dit artikel vertel ik hoe dat zo is gekomen. Muil, kraan en wal Het woord muilezel komt van het … [Lees meer...] overEtymologica: Dubbelopdierennamen
‘Het zogenaamde kwaliteitsargument’
Als bezieler van het zwarte taalgilde Alphabet Street publiceerde Neske Beks in 2019 een prachtig stuk over twee James Baldwin-vertalingen. Aanleiding was een notoir conflict. Mag negro, dat 163 keer in een activistisch essay voorkwam, in het Nederlands worden vertegenwoordigd door ‘het n-woord’, zoals de vertaler had gewild en zijn uitgeverij niet? Beks vond alleen al de … [Lees meer...] over‘Het zogenaamde kwaliteitsargument’
Vier redenen om Nederlands te gaan studeren: van geheimen ontrafelen tot roddelpraat
1. Als je van een goed verhaal houdt… ‘Soms wordt me verweten dat ik teveel roddel,’ schrijft Ibe Rossel in haar debuut Shakespeare kent me beter dan mijn lief. ‘De eerlijke verklaring voor mijn drang naar achterklap,’ vertelt ze, ‘is dat ik gewoon van narratief hou. Ik leef en sterf voor een goed verhaal, in alle vormen en maten.’ Het is de reden dat ze Engelse literatuur … [Lees meer...] overVier redenen om Nederlands te gaan studeren: van geheimen ontrafelen tot roddelpraat
Ineke Sluiter heeft niets misdaan
Grote woorden, woensdagavond bij Nieuwsuur. "Geen enkele universiteit heeft registratie bijbanen hoogleraren op orde." Duizenden hoogleraren zouden allerlei 'bijbanen' niet hebben geregistreerd. Bijklussen zonder dat iemand het weet! Graaien in de grote pot en daar tegen niemand iets over zeggen! Wie een beetje door de opgewonden toon heenlas, ontdekte dat er in feite juist … [Lees meer...] overIneke Sluiter heeft niets misdaan
Van retinette naar flexilette
Achter het achtervoegsel 16 In 2012 las Nederland massaal de oorlogsroman De donkere kamer van Damokles (1958) van Willem Frederik Hermans. Leden van de openbare bibliotheek kregen van de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) een exemplaar van het boek cadeau. Met allerlei activiteiten probeerde de CPNB zowel jonge als oude … [Lees meer...] overVan retinette naar flexilette
Waar zou jij met je tinderdate afspreken op 3 mei 1646?
Vandaag promoveert Tim Vergeer op de populariteit van Spaanse toneelstukken die in het Nederlands werden opgevoerd in de Lage Landen. Hij maakte dit filmpje over de uitkomsten van zijn onderzoek: … [Lees meer...] overWaar zou jij met je tinderdate afspreken op 3 mei 1646?
Ken je taalklanken met je lichaam?
Wie een woord kent (konterfeitsel, balorig, wieberen) weet iets over zijn lichaam: welke spieren je moet bewegen om die klanken te maken. Belichaamd denken (embodied cognition) is tegenwoordig een populair begrip onder antropologen, filosofen en cultuurwetenschappers. Zij nemen vaak een radicaal standpunt in, al je denken is denken met je lichaam. Anti-Cartesianisme heerst: er … [Lees meer...] overKen je taalklanken met je lichaam?
Etymologica: de Oekraïense graanschuur
De oorlog in Oekraïne brengt, zo melden de kranten al enige tijd, ook de wereldvoedselvoorziening in gevaar, omdat Oekraïne ‘de graanschuur van Europa’ is. Waar komt de omschrijving ‘graanschuur van Europa’ eigenlijk vandaan? En waarom heet Oekraïne zo? Sicilië Het metaforische gebruik van graanschuur voor een graanproducerend gewest is al heel oud en volgens de … [Lees meer...] overEtymologica: de Oekraïense graanschuur
Salarisaanbod is meestal afwezig
Vacatures voor eerstegraadsdocent Nederlands (1) Negen van de tien vacatures voor eerstegraadsdocent Nederlands is onvervulbaar, volgens een NOS-artikel van 12 februari. Wat doen scholen eigenlijk om hun vacatures aantrekkelijk te maken voor deze felbegeerde eerstegraadsdocenten Nederlands? Het springt ons als lerarenopleiders Nederlands nogal in het oog: 90% onvervulbare … [Lees meer...] overSalarisaanbod is meestal afwezig
Juryrapport Everwinus Wassenbergh Penning 2022
Toegekend aan prof.dr. Frank Willaert Vandaag werd tijdens de Neerlandistiekdagen in Groningen de Everwinus Wassenbergh Penning uitgereikt aan de Antwerpse medioneerlandicus Frank Willaert. De winnaar van de prijs (de 'Nobelprijs van de neerlandistiek')) wordt gekozen door redactie en redactieraad van Neerlandistiek, op basis van langdurige verdiensten voor de … [Lees meer...] overJuryrapport Everwinus Wassenbergh Penning 2022
Gaston Franssen benoemd tot hoogleraar Nederlandse letterkunde en intermedialiteit
Dr. G.E.H.I. Franssen (1977) is benoemd tot hoogleraar Nederlandse letterkunde en intermedialiteit aan de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. Gaston Franssen doet onderzoek naar hedendaagse literatuur en cultuur. Zijn interesses zijn schrijverschap, beroemdheid en representaties van ziekte en gezondheid. In twee van zijn lopende … [Lees meer...] overGaston Franssen benoemd tot hoogleraar Nederlandse letterkunde en intermedialiteit
4 april 2022: Presentatie Lockdown Max Havelaar
Op 4 april 2022 presenteert Prinses Laurentien de handgeschreven "lockdown editie" van Max Havelaar op de Vrije Universiteit Amsterdam (VU). Tegelijkertijd komt deze unieke editie ook digitaal beschikbaar op de website van de VU-bibliotheek. Het schrijfproject begon in de eerste lockdown tijdens de coronapandemie en is een eerbetoon aan Multatuli en zijn … [Lees meer...] over4 april 2022: Presentatie Lockdown Max Havelaar
Out of your fucking/f*cking/f****** mouth
Veel media worstelen met vloekwoorden. Rapporteer je iets helemaal, laat je een woord weg, kies je voor een tussenoptie? Een van de bekendste strategieën is het gebruik van asterisken voor sommige letters in een scheld- of vloekwoord (niet te verwarren met het gebruik van alleen symbolen, zoals vaak in stripverhalen gebeurt, en wat een grawlix heet). Zo noem je het … [Lees meer...] overOut of your fucking/f*cking/f****** mouth
Vintage Vondel
Er wordt wat afhertaald. Eline Veere, Woutertje Pieterse, Saartje Burgerhart. En neen, dat zijn niet de namen der hertalers. Dat zijn de namen der boekwerken. De pieken, de klassieken der Nederlandsche literatuur. Die niet meer geleezen worden, zo is de vreesch. Aengesien se … [Lees meer...] overVintage Vondel
Woordgeslacht, sexus en Van Dale: een beetje orde op zaken
Over woordgeslacht, voornaamwoordelijke verwijzing en de relatie tussen die twee bestaat nogal wat verwarring, zo blijkt uit een aantal recente discussies op Neerlandistiek naar aanleiding van informatie daarover in de nieuwe dikke Van Dale. Om ervoor te zorgen dat de discussiepunten voor iedereen helder zijn, wil ik hier een aantal feiten op een rijtje zetten. Daarna geef ik … [Lees meer...] overWoordgeslacht, sexus en Van Dale: een beetje orde op zaken
Laat klinken die les: hoe een liedje je les kan verrijken
Van tijd tot tijd komt er een pleidooi voorbij voor meer liedjes (en dan bedoel ik ook raps) in de les. Kila van der Starre bijvoorbeeld vindt dat we meer moeten luisteren naar poëzie en Alan Sitomer betoogt dat je met name met raps een brug kunt slaan naar de leefwereld van de leerling. De vraag is echter of dat wel werkt. Veel mensen claimen immers … [Lees meer...] overLaat klinken die les: hoe een liedje je les kan verrijken
Taal is meer dan dat
Dit is een afgeslankte versie van de afscheidsrede die Fons Maes heeft uitgesproken naar aanleiding van zijn afscheid als hoogleraar Communicatie en Cognitie aan Tilburg University op 18 maart 2022. De volledige tekst kunt u, met meer nuances en verwijzingen, hier vinden. Ik neem u mee naar een op het eerste gezicht verrassend klein onderwerp in het vakgebied van taal en … [Lees meer...] overTaal is meer dan dat
Wat is poëzie?
Evi Aarens over Alfred Schaffer over Maxime Garcia Diaz’ Het is warm in de hivemind Recensiedokter Evi Aarens diagnosticeert de literaire kritiek. Deze keer Alfred Schaffer over Het is warm in de hivemind, de debuutbundel van Maxime Garcia Diaz. De vraag wat poëzie precies is, is zo oud als de poëzie zelf. Aristoteles hield zich in zijn Ars Poëtica al met die vraag … [Lees meer...] overWat is poëzie?
Waarom we moeten oppassen met genderneutrale voornaamwoorden
Laat er geen twijfel over bestaan: ik ben dol op genderneutrale voornaamwoorden. Om te verwijzen naar non-binaire mensen zijn ze essentieel. Ook voor algemene situaties waarin het gender van de referent irrelevant of onbekend is, vind ik een genderneutraal voornaamwoord een veel betere optie dan generisch ‘hij’. Daar schreef ik eerder al dit blog over. Toch: hoe geweldig ik … [Lees meer...] overWaarom we moeten oppassen met genderneutrale voornaamwoorden
de m/v/x
Gisterenochtend werd ik uit mijn bed gemaild door een bekende woordenboekmaakster over de Van Dale. De kwestie m/v/x, daar moest toch eigenlijk iemand over schrijven! Ludo Permentier had er in januari al iets over gezegd in zijn column voor het INT, maar was dat genoeg? Ik heb er nu een dag over nagedacht. Het lijkt me inderdaad niet genoeg. Wat is er aan de hand? Bij … [Lees meer...] overde m/v/x
Van wereld veranderen
Recensie van De rest van ons leven van Els Beerten (met lessuggesties) Na bijna acht jaar is er weer een jeugdroman van Els Beerten verschenen: De rest van ons leven. Voor haar laatste young adult Eén mens is genoeg (2014) won de Vlaamse auteur de Boekenleeuw. Els Beertens bekendste young adult Allemaal willen we de hemel (2008) werd onderscheiden met de Gouden Uil … [Lees meer...] overVan wereld veranderen
Van beschroomd tot relaxed
Tussen oktober 2019 en oktober 2020 deden Feike Dietz en Laurens Ham onderzoek naar 40 jaar Kinderen voor Kinderen, waarvan zij verslag deden in maandelijkse afleveringen bij de Groene Amsterdammer. De ‘Kinderen voor Kinderen Marathon’ biedt inzicht in hoe de teksten en muziek van de KvK-liedjes zich door de jaren heen hebben ontwikkeld. Ze constateerden in een slotartikel dat … [Lees meer...] overVan beschroomd tot relaxed
Spanjaarts met groote swarte brillen op haar neus
Ieder onderzoek is natuurlijk een reis en ieder proefschrift een reisverslag. Maar het proefschrift dat Alan Moss vandaag in Nijmegen verdedigt heeft ook de vorm van een reisverslag. Een zeer uitvoerig reisverslag van 565 dik bedrukte pagina's, met hoofdstuktitels als 'Vertrek', 'Gevaren onderweg', 'De terugweg' en natuurlijk 'Italië:' Moss beschrijft de zogeheten Grand Tour … [Lees meer...] overSpanjaarts met groote swarte brillen op haar neus
