Het nieuwe nummer van Internationale Neerlandistiek is een door Mathijs Sanders en Sandra van Voorst samengesteld themanummer over romananalyse. Alle bijdragen zijn open access hier na te lezen.. Hieronder staat de inleiding die Sanders en Van Voorst schreven. Weinigen zullen betwisten dat de analyse en interpretatie van literaire teksten behoort tot de basisvaardigheden van … [Lees meer...] overRomananalyse: een basisvaardigheid van iedere neerlandicus
Uitgelicht
Sjiek de friebel!
Soms stuit je op een woord dat je nog dagenlang bezighoudt. Dat had ik deze week met de uitdrukking ‘sjiek de friemel’. Ik begreep uiteraard wat er bedoeld werd: het was een speelse manier om iets als chic (of would-be chic) te omschrijven. Maar toen ik het las, vervulde het me met een vreemde mengeling van verbazing, verwarring en – als taalwetenschapper in spe zeg ik het niet … [Lees meer...] overSjiek de friebel!
Communicatie in de rechtszaal: dringend goede tolken gevraagd!
In de NRC van 15 oktober werd mijn aandacht getrokken door volgende titel: “te laag niveau tolken bedreigt de rechtsstaat”. De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (art.6) stelt duidelijk: Een ieder tegen wie een vervolging is ingesteld, wordt voor onschuldig gehouden, totdat zijn schuld in rechte is komen vast te staan. Er wordt daarbij onder meer verwezen … [Lees meer...] overCommunicatie in de rechtszaal: dringend goede tolken gevraagd!
Afwas met de hand, vaat in een apparaat
In het onvolprezen Verwarwoordenboek mijmerde Jan Renkema gisteren over de woorden afwas en vaat. Die woorden betekenen precies hetzelfde, concludeerde hij, en ook kun je niet zeggen dat het ene deftiger is dan het andere. Dat is vreemd: in talen bestaat de neiging om verschillende woorden een verschillende functie te geven. Woorden die onderling helemaal uitwisselbaar zijn, … [Lees meer...] overAfwas met de hand, vaat in een apparaat
De puntkomma op het spoor – Malva (2015)
In 2015 verscheen de roman Malva van de dichteres en schrijfster Hagar Peeters. Malva, de dochter van de Chileense dichter Pablo Neruda, werd met een waterhoofd geboren en levenslang door haar vader doodgezwegen. Ze woonde later bij een pleegfamilie in Gouda, waar ze in 1943 op 8-jarige leeftijd stierf. In de roman vertelt ze vanuit het hiernamaals haar levensverhaal – ze biedt … [Lees meer...] overDe puntkomma op het spoor – Malva (2015)
De historische roman in de 19e eeuw
In de eerste helft van de negentiende eeuw is er sprake van historiezucht en is er een toename van verhalen over het vaderlandse verleden. Mede onder invloed van de populaire boeken van Walter Scott verovert de historische roman zijn plek in de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Besproken historische romans: Adriaan Loosjes, Het leven van Maurits Lijnslager (1808) … [Lees meer...] overDe historische roman in de 19e eeuw
De top-10 van de negentiende eeuw bevat vooral onbekende boeken
Hoe zou L het boek gevonden hebben dat Marita Mathijsen over hem geschreven heeft? Hij (of zij) is voor haar een typische, gemiddelde lezer uit de negentiende eeuw, iemand zoals jij en ik, die de literatuur probeert bij te houden. Zo iemand leest per definitie boeken die middle of the road zijn: de beststellers, niet de experimenten. Door deze gemiddelde lezer centraal te … [Lees meer...] overDe top-10 van de negentiende eeuw bevat vooral onbekende boeken
De sage en het Veluwse landschap
Sagen kunnen zich aan bepaalde plekken en landschappen hechten. Ze bezielen als het ware de geografie. Het vertellen over dit immaterieel erfgoed legt een onzichtbare landschapsdimensie bloot – die van de lokale verbeelding en plekherinnering. Björn Broekert, student Bos- en Natuurbeheer bij Van Hall Larenstein in Velp, deed in opdracht van netwerkorganisatie Veluwe-op-1 … [Lees meer...] overDe sage en het Veluwse landschap
Anders ga je met pensioen!
Ter gelegenheid van het afscheid van Arie Verhagen als hoogleraar aan de Universiteit Leiden publiceren we deze week elke dag een column uit Aries netwerk. Een constructicon (2016), dat vanaf deze week on-line is. Vandaag de column van Alex Reuneker. Foto: Ronny Boogaart. Het bijwoord anders kent volgens Smessaert en Van Belle (2010) drie typen gebruik, als in … [Lees meer...] overAnders ga je met pensioen!
Pays BAH
In de context van uitzendingen over zeventig jaar televisie kwam uiteraard de geruchtmakende aflevering van 4 januari 1964 van het programma Zo is het toevallig ook nog ’s een keer in beeld. Korte tijd later kreeg ik van een cursist Biografisch Schrijven bij wijze van cadeau een opmerkelijke uitgave over deze legendarische VARA-aflevering: Pays BAH (Eerste druk, 30 januari … [Lees meer...] overPays BAH
Troostwetenschap
In de discussies over het nut van lezen mis ik één factor. Het gaat in zulke discussies over hoe je een beter burger wordt met alle empathie die je opdoet uit de lectuur van romans of over hoe je cognitief beter functioneert omdat je woordenschat en je concentratie groeien. Maar zelden wordt genoemd wat misschien wel dé functie is van literatuur, van kunst. Troost. Misschien … [Lees meer...] overTroostwetenschap
Is het nou friet of patat?
Het is goudgeel, knapperig en heerlijk met mayonaise. Maar hoe noem je het? Taal- en cultuuronderzoeker Jos Swanenberg (Tilburg University) legt het uit. … [Lees meer...] overIs het nou friet of patat?
Arie kwam aanlopen/aangelopen
Vandaag geeft Arie Verhagen zijn afscheidscollege als hoogleraar Taal, Cultuur en Cognitie aan de Universiteit Leiden. Toen hij vijf jaar geleden afscheid nam als hoogleraar Nederlandse Taalkunde kreeg hij "Aries netwerk. Een constructicon" aangeboden. Het boek als geheel en de 72 individuele columns zijn vanaf vandaag on-line te vinden. Deze week publiceren we hier elke dag … [Lees meer...] overArie kwam aanlopen/aangelopen
Een toverlantaarn vol hoop
Afgelopen week zat er een bijzondere verrassing bij de post: het debuut van Suzanne Voets, De toverlantaarn. Geïnspireerd door de Camera Obscura. De twintigjarige auteur studeert Nederlands aan de Radboud Universiteit en dit boek vol schetsen en verhalen in de stijl van Hildebrand is een bewerking van haar VWO-profielwerkstuk! In de vertelstem van De toverlantaarn … [Lees meer...] overEen toverlantaarn vol hoop
Wat gebeurt er in het Nederlands?!
Hoe onze taal verandert in een digitale wereld David van Overbeek in gesprek met taalwetenschappers Marten van der Meulen en Lauren Fonteyn over het boek: 'Wat gebeurt er in het Nederlands?!' … [Lees meer...] overWat gebeurt er in het Nederlands?!
Nicoline The Movie
Vandaag nam Nicoline van der Sijs afscheid van de Radboud Universiteit. Ze vermomde dat afscheid als een boekpresentatie, maar 14 mensen wilden haar toch nog toespreken. Die toespraken zijn hieronder verzameld in een film. Omdat we dachten dat Nicoline te verlegen zou worden onder zoveel publieke lof, maakten we ook een compacte versie, om te laten zien tijdens de … [Lees meer...] overNicoline The Movie
Doeboeck ter Leering ende Vermaeck
Katinka Polderman (cabaretier) en Sophie Reijnders (Landelijk Erfgoed Gelderland) voelen zich als kinderen in een snoepwinkel. Samen kregen zij de opdracht om de Bijzondere Collecties van de Radboud Universiteit in een nieuw daglicht te plaatsen. Hoe? Dat mochten ze geheel zelf weten. Resultaat: een 'doeboeck' waarin je de volle breedte van de collectie terugvindt, vanaf 19 … [Lees meer...] overDoeboeck ter Leering ende Vermaeck
Waar is de standaardtaal?
Het interessantst zijn de discussies waarbij jij het evenzeer bij het verkeerde eind hebt als je tegenstander. Iedereen kan dan eindeloos de problemen in de argumentatie van de ander aanwijzen zonder dat er ooit verheldering komt. Twitter is een uitstekend medium voor zulke discussies. Ik had er onlangs één met taalprof Peter-Arno Coppen, die ging over taalnormen en de … [Lees meer...] overWaar is de standaardtaal?
Een meesterdichter die de taal het onmogelijke liet doen
Op donderdag 7 oktober wordt de bloemlezing Verborgen in het zichtbare uit de poëzie van Hans Faverey gepresenteerd in Spui 25. Er zijn dan bijdragen van Robby Faverey, Livia Faverey, Piet Gerbrandy, Philip Huff, Erik Lindner en Marita Mathijsen. Noraly Beyer draagt de cyclus De vijver in het meer voor. Hans Faverey was een taalkunstenaar en een van de grote Nederlandse … [Lees meer...] overEen meesterdichter die de taal het onmogelijke liet doen
Aardbeienjambement
Enige tijd geleden kwam Peter Knipmeijer met het woord aardbeienjam-bement Oftewel ‘aardbei-enjambement’, maar dan met het afbreekstreepje op een bijzondere plaats om te benadrukken dat het een raar enjambement is. Maar nu zit ik het grapje uit te leggen en een grapje moet je natuurlijk nooit uitleggen. … [Lees meer...] overAardbeienjambement
Was er ooit een Vlaamse Shakespeare?
Over het vinden van verloren teksten. Al in de middeleeuwen werden er in ons taalgebied heel wat teksten neergepend. Hoeveel dat er zijn, weet niemand, want in die duizend jaar zijn er enorm veel teksten verloren gegaan. Het is dus gissen naar hoeveel en wat voor teksten dat waren, maar dankzij de ecologie kan computationeel letterkundige Mike Kestemont (UAntwerpen) toch … [Lees meer...] overWas er ooit een Vlaamse Shakespeare?
Onze eigenheid zit in het vertalen
Er is iets aan het kantelen in de neerlandistiek en het imposante nieuwe boek Vertalen in de Nederlanden is er een duidelijk teken van – voor de letterkunde althans. "De Nederlandse cultuur en letterkunde worden doorgaans vanuit nationaal perspectief beschreven," schrijft Inger Leemans in haar deel van dit boek.. "Vertalingen komen in die studies wel voor, maar vaak als … [Lees meer...] overOnze eigenheid zit in het vertalen
Barber van de Pol kiest Willem Frederik Hermans
De komende week kiest Barber van de Pol iedere dag een citaat uit het werk van Willem Frederik Hermans. Van de Pol is schrijver van onder meer essays, kinderboeken en romans, en vertaalster van (vooral) Spaanstalige literatuur. De citaten verschijnen in de rechterkolom van deze site. Ons archief van Hermans-citaten. … [Lees meer...] overBarber van de Pol kiest Willem Frederik Hermans
Manuscripten Anne Frank voor het eerst integraal digitaal ontsloten
Persbericht Anne Frank Stichting en Huygens ING Brussel / Amsterdam, 28 september 2021 – De Vereniging voor Onderzoek en Ontsluiting van Historische Teksten lanceert een nieuwe wetenschappelijke online editie van alle manuscripten van Anne Frank. Voor het eerst worden de oorspronkelijke manuscripten waarmee Anne Frank hoopte een beroemd schrijfster te worden, integraal … [Lees meer...] overManuscripten Anne Frank voor het eerst integraal digitaal ontsloten
De verwaarloosde wetenschappen
Soms Ik had dit weekeinde een diner met wat organisatiekundigen, aardige, vriendelijke mensen die de wereld bekijken vanuit een heel andere hoek dan ik: een georganiseerde. De omstandigheden waren droevig, en dat slaat dan toch terug op de sfeer. We kwamen op een begrip waarmee zij bezig waren, dat van de verwaarloosde organisatie. Als je dat googlet, zie je dat er meer mensen … [Lees meer...] overDe verwaarloosde wetenschappen
