Door Roland de Bonth In de laatste aflevering van de ‘Slowquiz: Wat weten we nog van die neerlandici?’ merkt Peter-Arno Coppen tot zijn spijt op dat er geen enkele anekdote is toegevoegd over de die week geboren en gestorven neerlandici. Had ik dan toch melding moeten maken van het T-shirt dat ik in het begin van de jaren negentig had laten bedrukken met een portretgravure van … [Lees meer...] over‘Taal baart men zorgen’
geschiedenis van de taalkunde
’t Dialectenbureau (en ik), afl. 7
door Jan Stroop Behalve bij de contactbijeenkomsten opereerden de drie afdelingen van ’t Instituut niet vaak gezamenlijk. Als er eens een jubilaris was dan zochten we die allemaal op en dan luisterden we naar de toespraakjes en zongen “Lang zal ze/tie leven”, gevolgd door “Hij/Zij leve hoog, ja hoog.” Gevolgd door koffie met gebak. Één keer in de zoveel jaar kregen we … [Lees meer...] over’t Dialectenbureau (en ik), afl. 7
Jaap de Rooij en de ANS
Door Walter Haeseryn De geestelijke vader van de ANS, de Algemene Nederlandse Spraakkunst, is niet meer. Dr. Jaap de Rooij is op 24 augustus 2017 overleden (zie het in memoriam door Jan Berns). Het initiatief voor een uitvoerige grammaticale beschrijving van het hedendaagse Nederlands, die onder meer dienstig moest zijn voor het onderwijs aan anderstaligen, was afkomstig uit … [Lees meer...] overJaap de Rooij en de ANS
In memoriam Dr. Jaap de Rooij 25 oktober 1931 – 24 augustus 2017
Door Jan Berns Jaap de Rooij, die op 1 juli 1970 de collega van Jan Stroop en mij werd op het Dialectenbureau, had ik al leren kennen in mijn studententijd in Nijmegen, hij was al afgestudeerd, maar nam nog geregeld deel aan de aktiviteiten van het Gilde achter ’t Vercken, de vereniging van Nijmeegse Neerlandici. Voskuil geeft in Het Bureau (2: 30) een rake typering van … [Lees meer...] overIn memoriam Dr. Jaap de Rooij 25 oktober 1931 – 24 augustus 2017
’t Dialectenbureau (en ik), afl. 6
door Jan Stroop Om ’t contact met de correspondenten/medewerkers in den lande te onderhouden organiseerde ‘t Instituut elk jaar een paar bijeenkomsten, telkens in een andere provincie. Er werd een centraal gelegen plaats gekozen, waar een zaaltje afgehuurd werd. ’t Was altijd op een zaterdag. Die bijeenkomsten werden altijd goed bezocht. De eerste bijeenkomst die ik … [Lees meer...] over’t Dialectenbureau (en ik), afl. 6
’t Dialectenbureau (en ik), afl. 5
door Jan Stroop “Wat is ’t hier warm, kan er geen raam open?”, zo stoof ze binnen, mevrouw Daan, op die ochtend. Ik stelde voor: ”Zal ik de kachel dan ook maar uitdoen”? Zij: “Jij bent echt niet goed snik, Jan Stroop”. Die kachel, dat was een enorm beest. In elk lokaal stond er zo een. Ze hadden een flink vermogen. Dat mocht ook wel want zo’n hoog lokaal was moeilijk warm te … [Lees meer...] over’t Dialectenbureau (en ik), afl. 5
’t Dialectenbureau (en ik), afl. 4
door Jan Stroop De afdeling Dialectologie telde eind 1966 vier vaste medewerkers: mevrouw Daan, hoofd van de afdeling, Henk Heikens en ik, beiden wetenschappelijk ambtenaar, en Reimer van der Schaaf, die de administratie deed. Af en toe kwam er ook wel eens een student wat werk verrichten. Daarnaast waren er twee dames die part time werkten: Juffrouw Francken, … [Lees meer...] over’t Dialectenbureau (en ik), afl. 4
’t Dialectenbureau (en ik), afl. 3
door Jan Stroop Ik kreeg opeens een idee. Oom en tante woonden in een bovenhuis aan de Sarphatistraat, vlak bij de Muiderpoort. Ik had in ’t verleden vaak bij ze gelogeerd. En dat was altijd leuk geweest. Misschien zouden ze me nu wel tijdelijk onderdak willen geven. En dat bleek 't geval te zijn. Probleem opgelost. Bovendien: de Sarphatistraat is op loopafstand van de … [Lees meer...] over’t Dialectenbureau (en ik), afl. 3
Mijn leermeester
Door Marc van Oostendorp Vandaag gaat Ben Hermans met pensioen, degene door wie ik fonoloog ben geworden, degene die er voor heeft gezorgd dat ik van de duizenden bloemen in het boeket van de wetenschappen heb gekozen voor de klankleer. Ben is een geleerde die je niet snel vergeet,en die op vrijwel alle collega’s een onuitwisbare indruk heeft gemaakt. Vooral vanwege zijn … [Lees meer...] overMijn leermeester
Zestig jaar kleurloze groene ideeën
Door Marc van Oostendorp Dit jaar bestaat de beroemdste zin uit de taalkundige literatuur 60 jaar: 'Colourless green ideas sleep furiously'. In 1957 verscheen Syntactic Structures, het boekje dat Noam Chomsky in één klap beroemd maakte. Er verschijnt binnenkort een boek waarin een aantal syntactici het verschijnen van dat boekje vieren en sommige van die artikelen staan … [Lees meer...] overZestig jaar kleurloze groene ideeën
De Cours besproken: 100 jaar later
Door Jan Noordegraaf In 1991 was het vijfenzeventig jaar geleden dat de Cours de linguistique générale van Ferdinand de Saussure (1857-1913) in druk verscheen. Naar aanleiding daarvan werd in november van dat jaar onder het motto ‘75 jaar Cours’ aan de Vrije Universiteit in Amsterdam een symposium gehouden waarin ‘Saussuriaanse concepties’ ter discussie werden gesteld … [Lees meer...] overDe Cours besproken: 100 jaar later
’t Dialectenbureau (en ik)
Door Jan Stroop Dat ik begin 1966 solliciteerde bij ’t Dialectenbureau kwam door mijn promotor, prof. Weijnen. Die was er steeds op uit om zijn afgestudeerden aan een baantje te helpen. En dat lukte hem aardig: het hele Instituut voor Lexicologie in Leiden bijvoorbeeld zat er vol mee: Piet van Sterkenburg, Hans Heestermans en Fons Moerdijk. Allemaal West-Brabanders trouwens, … [Lees meer...] over’t Dialectenbureau (en ik)
Jo Daan rond 1970: in eerste instantie wetenschapper
Door Marc van Oostendorp Moet een dialectoloog zich inspannen om de Nederlandse dialecten te behouden? Dr. Jo Daan (1910-2006), hoofd van de afdeling Dialectologie van het latere Meertens Instituut – vond van niet. Vandaag is haar 107e geboortedag. In de jaarlijks verschijnende Mededelingen van het instituut voor dialectologie, volkskunde en naamkunde schreef ze in … [Lees meer...] overJo Daan rond 1970: in eerste instantie wetenschapper
Toen de phonologie in de N.R.C. stond
Door Marc van Oostendorp Ooit waren fonologen – ik ben een fonoloog, ik bestudeer de klanken van het Nederlands – de grote helden van de taalwetenschap. In de jaren twintig en dertig kon je als jonge ambitieuze taalkundige niets beter doen dan fonologie bestuderen. Dát was waar de nieuwe taalwetenschappelijke inzichten konden worden bestudeerd! Dát was waar alle groten … [Lees meer...] overToen de phonologie in de N.R.C. stond
Pas verschenen: A Plank I Saved From a Shipwreck
De Nederlandse graecus Tiberius Hemsterhuis (1685-1766) is vooral bekend als de naamgever van de Schola Hemsterhusiana, waarvan onder anderen L.C. Valckenaer deel uitmaakte. Anders dan laatstgenoemde en andere discipelen liet hij weinig beschouwend taalkundig werk na. Een uitzondering is de Lectio publica de originibus linguae Graecae, maar ook die collegereeks werd bij … [Lees meer...] overPas verschenen: A Plank I Saved From a Shipwreck
Schrijnens Handleiding honderd jaar
Door Michiel de Vaan Honderd jaar geleden verscheen bij Sijthoff in Leiden de Handleiding bij de studie der Vergelijkende Indogermaansche Taalwetenschap, vooral met betrekking tot de Klassieke en Germaansche Talen. Het is een van de weinige Nederlandstalige handboeken van het Indo-Europees geweest, en een van de mijlpalen in de geschiedenis van de Nederlandstalige … [Lees meer...] overSchrijnens Handleiding honderd jaar
In Memoriam Henk Schultink
Door Wim Klooster Op 7 januari van dit jaar overleed Prof. dr. Henk (Hendrik) Schultink op 92-jarige leeftijd. De eerste keer dat ik hem zag moet zo’n 56, 57 jaar geleden zijn, toen ik de pre-candidaatscolleges van Reichling volgde, en hem dan altijd vooraan in de zaal aantekeningen zag zitten maken. Hij was toen assistent (zoals dat toen heette) van Reichling. In die periode … [Lees meer...] overIn Memoriam Henk Schultink
Henk Schultink en Anne Frank. Uit een vooroorlogs verleden
Door Jan Noordegraaf Op 7 januari j.l. overleed de Utrechtse emeritus hoogleraar Algemene Taalwetenschap Henk Schultink. Hij is 92 jaar oud geworden. De gang van zaken op het gebied van de neerlandistiek is hij altijd met belangstelling blijven volgen. Zo was hij vanaf 1963 lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden. Enige tijd geleden werd ik door een … [Lees meer...] overHenk Schultink en Anne Frank. Uit een vooroorlogs verleden
HB: DE FLM
Door Marc van Oostendorp Afgelopen vrijdag nam Hans Bennis afscheid als directeur van het Meertens Instituut. Ter gelegenheid daarvan maakten Femke Niehof en ik een korte documentaire over hem: HB, met medewerking van veel bekende taalkundigen en neerlandici zoals Geert Booij, Marjo van Koppen, Frits van Oostrom en Gertjan Postma. De film is natuurlijk ook interessant voor … [Lees meer...] overHB: DE FLM
Linkse politiek en taalwetenschap
Door Marc van Oostendorp In het begin begreep ik niet welk probleem de Britse antropoloog Chris Knight nu precies wilde oplossen in zijn nieuwe boek Decoding Chomsky. Wat viel er te decoderen? Ja, hij legt in het begin vrij duidelijk uit dat het gaat over een kwestie die anderen ook bezighoudt. Maar die kwestie heb ik ook nooit echt begrepen: hoe is het mogelijk dat Noam … [Lees meer...] overLinkse politiek en taalwetenschap
Taalkundige dood door business school?
Door Marc van Oostendorp Dit jaar is het 100 jaar geleden dat een van de belangrijkste boeken uit de geschiedenis van de taalwetenschap verscheen: de Cours de linguistique générale van Ferdinand de Saussure. Ik laat in dit zondagochtendminicollege mijn exemplaar zien (een eerste druk!) en vertel over Saussures leven. … [Lees meer...] overTaalkundige dood door business school?
De zoon van D.C. Hesseling. Een familiegeschiedenis
Door Jan Noordegraaf De Leidse hoogleraar D.C. Hesseling (15 juli 1859 - 6 april 1941) heeft weliswaar geen Nederlands gestudeerd, maar in de loop van zijn werkzame leven heeft hij zich ook intensief bezig gehouden met de neerlandistiek in de ruime zin van het woord. Meer dan twintig jaar lang was Hesseling bijvoorbeeld redacteur van het Tijdschrift voor Nederlandsche taal- en … [Lees meer...] overDe zoon van D.C. Hesseling. Een familiegeschiedenis
Mag je frisisten beledigen?
Door Marc van OostendorpKun je je als taalwetenschapper ook met goed fatsoen mengen in taalpolitieke strijd? Voor de frisiste Tony Feitsma (1928-2009) was dit nauwelijks een vraag. Haar leven was gewijd aan het Fries en moet tot de nok gevuld zijn geweest met de Friese taal en de Friese letteren: vol onderzoek, maar ook vol strijd.Over zo iemand kun je natuurlijk makkelijk een … [Lees meer...] overMag je frisisten beledigen?
De vergissing van Saussure?
Door Marc van Oostendorp Dit jaar precies een eeuw geleden verscheen een van de invloedrijkste boeken uit de geschiedenis van de taalwetenschap: de Cours de linguistique générale (Cursus Algemene Taalwetenschap) van Ferdinand de Saussure (1857-1913). Het boek verscheen postuum en bevat uitgewerkte collegeaantekeningen van de beroemde taalwetenschapper die bekend was … [Lees meer...] overDe vergissing van Saussure?
Ooggetuigeverslag van de sociolinguïstiek
Door Marc van OostendorpAfgelopen zomer ging een van de interessantste taalwetenschappers van onze tijd met pensioen. Vorige week werd hij dan ook 88: William Labov. Vijftig jaar geleden – zijn proefschrift verscheen in 1966 als boek – heeft hij een enorme zwaai aan de taalwetenschap gegeven doordat hij liet zien dat niet iedere persoon net weer wat anders spreekt dan de … [Lees meer...] overOoggetuigeverslag van de sociolinguïstiek
