Door Robert Chamalaun Een van mijn favoriete momenten tijdens de spellingles is altijd het moment waarop iets ogenschijnlijk eenvoudigs plots heel wat ingewikkelder blijkt te zijn. Het vormt meestal een mooi aanknopingspunt om met leerlingen dieper in te gaan op de taal zelf. Spellingregels lijken soms totaal niet logisch en dan is het des te interessanter om te beredeneren … [Lees meer...] overMaathouden versus orde houden
spelling
Herzie het eerste woord van elk woordenboek!
Door Peter Nieuwenhuijsen Behalve de uitroep ‘oh!’, waarover ik eerder publiceerde op Neerlandistiek, vermeldt Van Dale (15e dr.) ook de uitroep ‘ah!’. Die zie je dan ook geregeld voorkomen in teksten: ‘Ah. Op de paal!’. Het is de ongespannen a van bak, al maakt Van Dale dit deze keer niet duidelijk met een fonetische notatie. Wel wijzen de woorden die het woordenboek opsomt … [Lees meer...] overHerzie het eerste woord van elk woordenboek!
‘The TH will surely trouble you’
Een gedicht op rijm als cursus Engelse uitspraak voor Nederlandse docenten die college geven in het Engels Door Nico Keuning Wetenschappelijk onderzoek van cognitiewetenschapper Johanna de Vos aan de Radboud Universiteit Nijmegen heeft uitgewezen dat studenten die college krijgen in het Engels op het examen lager scoren dan studenten die het college in het Nederlands … [Lees meer...] over‘The TH will surely trouble you’
De h is goedkoop
Door Peter Nieuwenhuijsen Van de bekende versregel ‘O, kom er eens kijken’ bestaan, zo leert het internet, diverse varianten. Een daarvan is dat het eerste woord ook wel als ‘Oh’ wordt geschreven. In Van Dale (ik gebruik de 15e druk) vormt zowel O als Oh een lemma. Bij O lezen we dat het een uitroep is van (ik doe een greep) verrukking, bewondering, verwondering, verbazing, … [Lees meer...] overDe h is goedkoop
Verliefd op een beiaardier of internationaal studentendictee
Door Agata Kowalska-Szubert Dinsdag 9 april, klokslag 12 uur. Op 17 universiteiten in tien Midden-Europese landen waar Nederlands wordt gedoceerd, buigen studenten zich over witte vellen papier, klaar om een tekst te gaan opschrijven over carillons, liefde en techniek. Hun plaatselijke docent leest hun die voor. Het ondertussen zesde Internationaal Studentendictee (bij ons in … [Lees meer...] overVerliefd op een beiaardier of internationaal studentendictee
Briljante vertaling van Mens
Door Marc van Oostendorp Lang leve Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes! Geef hun alle taalprijzen die er onder de hemel zijn, want zij maken van vertalingen wat het moet zijn: een feest. Ze vertaalden al de onwaarschijnlijkste werken, zoals Finnegan's Wake en de liedteksten van Bob Dylan, en ze verrijkten er het Nederlands mee. En nu namen ze ook nog van George Saunders … [Lees meer...] overBriljante vertaling van Mens
Ten enenmale te allen tijde
Door Roland de Bonth Vrijdagochtend heb ik een vast ritueel. Bij het openen van mijn inbox tref ik dan namelijk een mail aan van Beter Spellen met de mededeling dat de nieuwe test klaar staat. In een paar minuten tijd beantwoord ik dan twintig multiple choice-vragen over spelling. Beter Spellen is een populaire website. Op de dag dat ik deze bijdrage schrijf, telt de site … [Lees meer...] overTen enenmale te allen tijde
Verwijdertgate en het daarop volgende maakproces
Door Marc van Oostendorp Wie over honderd jaar iets over taal en literatuur in Nederland anno 2019 wil begrijpen, zal de volgende serie tweets aandachtig moeten bestuderen: Tot onze spijt is in de epiloog van het Boekenweekgeschenk een d/t-fout geslopen. De oorspronkelijke tekst van Jan Siebelink was foutloos, hoe dit in het daarop volgende maakproces is geslopen kunnen … [Lees meer...] overVerwijdertgate en het daarop volgende maakproces
Over de spellingvrijheid die niet genomen wordt
Door Henk Wolf Marc van Oostendorp schreef zondag een stuk op neerlandistiek.nl waarin ie vertelde dat ie tegen een door de overheid voorgeschreven eenheidsspelling was. Hij zei dat ie zich wat eenzaam voelde op dat standpunt, omdat ie niet geloofde dat anderen het deelden. Ik ben het wel met Marc eens. Om mij hoeft de overheid zich niet te bemoeien met de manier waarop … [Lees meer...] overOver de spellingvrijheid die niet genomen wordt
“Nu eens op zijn kist / Gepist”
Bilderdijk en de officiële spelling Door Marc van Oostendorp Over de standaardspelling zijn er, geloof ik, in onze tijd nog maar twee opvattingen. Je bent er een al dan niet enthousiaste aanhanger van; je denkt bijvoorbeeld dat hij nu eenmaal nodig is om 'verwarring' te voorkomen. Of je trekt je er weinig van aan. Wat bijna niet meer bestaat: dat je tegen die eenheidsspelling … [Lees meer...] over“Nu eens op zijn kist / Gepist”
Dicteezin (2/2)
62 woorden, 31 fouten, 1000+ woorden toelichting Door Jan Renkema Dit was de dicteezin waarin u 31 fouten kon ontdekken We gaan er vanuit dat deze groot dictee-avond met deze extreem-moeilijke shoot out-zin van zeggen en schrijven twee en zestig woorden – geboekstaaft door terzake kundige corryfeeën die geverceerd zijn in dit buitennissig linguistisch jiujutsispel – … [Lees meer...] overDicteezin (2/2)
Dicteezin (1/2)
Door Jan Renkema Op 8 november vond het Groot Dictee Eindhoven plaats, gemaakt en voorgelezen door een bekende Turks-Nederlandse auteur-columnist met de voornaam Eus. Een dictee met hetzelfde uitgangspunt als het Taalstaat-dictee, komende zaterdag, 15 december: maakbaar voor iedereen die de regels kent. In Eindhoven eindigden deelnemers ex aequo met slechts één fout. Dus moest … [Lees meer...] overDicteezin (1/2)
Ben je slimmer als je dt-fouten maakt?
Word, wordt, aangeleerd, aangeleert of aangeleerdt? Iedereen kent de dt-regel. En toch maakt iedereen er fouten tegen. Ja, iederéén, ook jij! Hoe komt het toch dat iedereen zoveel moeite heeft met zo'n simpele regel? Misschien ben je gewoon te slim voor zo'n banale regel? Want de grootste genieën, dat zijn vaak de meest verstrooide mensen, niet? Professor Dominiek Sandra is … [Lees meer...] overBen je slimmer als je dt-fouten maakt?
Waarom schrijven we ‘brief’ en ‘doos’, maar ‘hond’ en ‘krab’?
Door Sterre Leufkens Sorry, spellingsregelsbedenkers van weleer. Excuses dat ik jullie vals beschuldigd heb. Al jaren! Badend in onwetendheid dacht ik dat jullie een enorm inconsequente regel hadden bedacht. Maar niets blijkt minder waar: de bewuste regel is gewoon geheel en al het gevolg van de klankregels van het Nederlands. Niks geen inconsequente inmenging. Mea culpa, dus. … [Lees meer...] overWaarom schrijven we ‘brief’ en ‘doos’, maar ‘hond’ en ‘krab’?
De spatie
Nultaal (4) Door Jan Renkema Zonder nul is er geen wiskunde. Zonder niets is er geen communicatie. Want niets in taal is niet niets, maar iets. In deze serie een verkenning van onder meer: de stilte, de spatie, de betekenis van de punt, wat er gebeurt tussen ‘navel’ en ‘truitje’, het inhoudsloze gesprek, ‘Dat hebt u mij niet horen zeggen,‘E 621’ op een verpakking en verbale … [Lees meer...] overDe spatie
Als er niets staat
Nultaal (3) Door Jan Renkema Zonder nul is er geen wiskunde. Zonder niets is er geen communicatie. Want niets in taal is niet niets, maar iets. In deze serie een verkenning van onder meer: de stilte, de spatie, de betekenis van de punt, wat er gebeurt tussen ‘navel’ en ‘truitje’, het inhoudsloze gesprek, ‘Dat hebt u mij niet horen zeggen,‘E 621’ op een verpakking en verbale … [Lees meer...] overAls er niets staat
Kwispelend en dravend door een bos
Door Robert Chamalaun Tijdens een lesje spelling kwamen mijn leerlingen en ik onlangs een zin tegen waarin een hond al kwispelend en dravend door een bos ging. In de betreffende zin moest van het werkwoord draven de persoonsvorm verleden tijd correct gespeld worden. De correcte vorm is draafde en het werkwoord gedraagt zich dan ook als een compleet regelmatig werkwoord (draven … [Lees meer...] overKwispelend en dravend door een bos
Transgender is helemaal geen bijvoeglijk naamwoord
Door Henk Wolf Via een linkje in Taalpost van het Genootschap Onze Taal belandde ik laatst bij een artikeltje met de titel 'Transvrouwen bestaan niet, trans vrouwen wel'. Het ging over de spelling van 'transvrouwen', met of zonder spatie. De schrijfster van het artikel, Olave Nduwanje, gebruikt wel een spatie. Ze pleit daarbij niet voor spellingrebellie, maar motiveert haar … [Lees meer...] overTransgender is helemaal geen bijvoeglijk naamwoord
Wat was het effect van een officiële spelling op het Nederlands?
Dit stuk verschijnt in het kader van de Nieuwsbrief Neerlandistiek voor de klas. Het bevat geen origineel onderzoek, maar is een vereenvoudigde weergave van recent onderzoek op het gebied van het Nederlands, speciaal bedoeld voor leerlingen van de middelbare school. Door Marten van der Meulen Als je een willekeurig iemand op straat vraagt: "Wat gebeurde er in 1804 en 1805?" … [Lees meer...] overWat was het effect van een officiële spelling op het Nederlands?
Hoe nuttig zijn regels bij het leren van spelling?
Door Marc van Oostendorp Het vermogen om dingen te leren is een van de wonderlijkste eigenschappen van de mens. Wat gebeurt er bijvoorbeeld allemaal in die al die bolletjes in de eerste klassen van de basisschool, als ze leren schrijven? Die taak is behoorlijk lastig, zelfs als we afzien van het soort zaken waar zelfs volwassenen elkaar mee blijven plagen, zoals de spelling … [Lees meer...] overHoe nuttig zijn regels bij het leren van spelling?
Lezen en Schrijven maakt het de leerling te moeilijk
Door Felix van de Laar In Trouw van 15 mei stond een artikel over taallessen die bajesklanten elkaar geven. Een initiatief van de Stichting Lezen en Schrijven. In de gevangenis zullen laaggeletterden vast oververtegenwoordigd zijn; en als je niks te doen hebt is Nederlands leren een uiterst nuttige tijdsbesteding. Voor je collega-gedetineerde die zo aardig is om … [Lees meer...] overLezen en Schrijven maakt het de leerling te moeilijk
Onzin over de g
Door Marc van Oostendorp Waarom, waarom vindt Kijk het nodig om te publiceren over een onzinnig onderzoekje over de letter g, ook al laten ze zelf een taalkundige aan het woord die uitlegt waarom het een onzinnig onderzoekje is? (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overOnzin over de g
’T FoKSCHaaP, Nu!
Door Roland de Bonth Generaties leerlingen hebben de werkwoordspelling onder de knie gekregen met het door L.A. te Winkel populair gemaakte ezelsbruggetje van ’T KoFSCHiP. Het enkel noemen van dit woord was jarenlang afdoende om een leerling een fout gespeld werkwoord te laten verbeteren. Meer dan honderd jaar later wisten leerlingen echter niet meer wat een kofschip was. En … [Lees meer...] over’T FoKSCHaaP, Nu!
zooitje / zootje
Verwarwoordenboek Vervolg (54) Door Jan Renkema In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld … [Lees meer...] overzooitje / zootje
Gij hadt: een t of geen t?
Door Johan De Schryver Griet Op de Beeck voegt in haar nieuwe roman ‘Het Beste Wat We Hebben’ systematisch een t toe aan verledentijdsvormen van sterke werkwoorden met ‘gij‘ als onderwerp: ‘gij hadt’. Dat leverde haar een berg bozelezersmails op in De Standaard. Konden die lezers dat niet even opzoeken, vraagt ze zich af in De Standaard (25 oktober 2017), want de officiële … [Lees meer...] overGij hadt: een t of geen t?