Binnenkort is in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden een expositie over de Bronstijd. Het leek me, zoals ik al eerder schreef, een aardig idee de toenmalige samenleving te beschrijven aan de hand van de taal. Dit Bronstijderfgoed biedt immers een fantastisch venster op een van de toenmalige samenlevingen: de Yamnaya-cultuur in het huidige Oekraïne. Die is … [Lees meer...] overDe Proto-Indo-Europese godsdienst
taalkunde
Omwenners
Op 20 septimber is taalkundige Jarich Hoekstra ferstoarn. Ta syn neitins ha Bouke Slofstra en Henk Wolf in pear stikken út Jarich syn pinne opdold om se hjir nochris wer yn it ljocht te jaan. Jarich wie in alsidich man. As teoretysk taalkundige is er fierwei it ferneamdst wurden, mar yn syn tiid by de Fryske Akademy foarme er mei Rienk de Haan ek it Taalburo, dat de … [Lees meer...] overOmwenners
Een mokerleuke blog
De trein die meer dan een kwartier vertraging heeft: mokerirritant. De boodschappen die je voor de hele vriendengroep moest doen: mokerduur. Het onderwerp waar je docent het nu al drie colleges over heeft: je snapt er nog steeds geen moker van. Dat we moker vroeger gebruikten voor een kleine, zware hamer weten veel jongeren al lang niet meer. Het woord is tegenwoordig veel … [Lees meer...] overEen mokerleuke blog
Fakatuere: promovendus taalkunde Fryske Akademy & UvA
Op dit stuit is de Fryske Akademy yn gearwurking mei de Universiteit van Amsterdam (UvA) op syk nei in promovendus. It giet om in foltiidske promovendus-oanstelling (38 oeren wyks) foar 4 jier. Reagearje kin oant 21 oktober 2024, sjoch de webside fan de Fryske Akademy foar mear ynformaasje. Funksje-omskriuwing De Fryske Akademy biedt yn gearwurking mei de Universiteit … [Lees meer...] overFakatuere: promovendus taalkunde Fryske Akademy & UvA
Registratie CogLing Days 2024 open
Het is nu mogelijk om je in te schrijven voor de CogLing Days 2024. The CogLing Days is de tweejaarlijkse conferentie over de cognitieve taalkunde in België en Nederland, en heeft dit jaar als thema “het individu en de gemeenschap”. Er is een plenaire lezing door Freek Van de Velde en een rondetafelgesprek met Arie Verhagen, Sally Rice, Peter Petré en Marie Barking. De … [Lees meer...] overRegistratie CogLing Days 2024 open
Expeditie Nederlands
‘Op wie gaan we vanavond bij de eilandraad?’ ‘Ja, ze is gewoon een te sterke speler, we moeten toeslaan nu het nog kan. Straks na de samensmelting wordt het een individuele strijd en dan wint ze alle immuniteitsproeven.’ Bij dit soort uitspraken zal eenieder die het programma kijkt zich nu in gedachten op een onbewoond eiland bevinden. Expeditie Robinson houdt de … [Lees meer...] overExpeditie Nederlands
23 oktober 2024: Informatiesessie erkenning Deel II of Deel III Europees Handvest
Beste,Graag nodigen wij u uit voor een informatiesessie over de Limburgse taal en het Europees Handvest voor regionale talen of talen voor minderheden (Deel II en Deel III). Deze bijeenkomst zal plaatsvinden op woensdag 23 oktober van 16:30 tot 19:00 uur in het Hoes veur 't Limburgs. Programma Het volledige programma inclusief alle sprekers, onderwerpen en deelsessies … [Lees meer...] over23 oktober 2024: Informatiesessie erkenning Deel II of Deel III Europees Handvest
Etymologica: mozesmandje
Onlangs vroeg een jonge moeder me of ik haar even het mozesmandje wilde aanreiken. Hoewel ik het woord mozesmandje niet kende, was het niet moeilijk te raden dat ze het rieten babymandje bedoelde. Wie heeft die toepasselijke naam bedacht en sinds wanneer kennen we hem? Mozes Ook de niet-bijbelvaste lezer kent wel het verhaal van Mozes, die door zijn moeder in een rieten … [Lees meer...] overEtymologica: mozesmandje
Joop van der Horst bundelt zijn beste columns over taalevolutie
‘Hij heeft ons geleerd dat we niet moeten treuren om taalverandering’ Bijna 20 jaar lang doceerde de Nederlander Joop van der Horst taalkunde aan de KU Leuven. Tien jaar geleden ging hij met pensioen. Maar deze week was hij even terug op zijn vroegere werkplek. Aan de faculteit Letteren stelde hij op 30 september zijn nieuwste boek voor: ‘Leve de vooruitgang!’, waarin Van … [Lees meer...] overJoop van der Horst bundelt zijn beste columns over taalevolutie
Met een joggingbroek naar een staatsbanket
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen 7.3 In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit derde stukje van Deel 7 gaan ze in op de vraag of een leenwoord wel echt overbodig kan … [Lees meer...] overMet een joggingbroek naar een staatsbanket
Op syn Gitersk (*1751- †2011). By it ferstjerren fan ien fan de migraasjetalen fan Fryslân
Ien fan de bêst bewarre geheimen op taalsosjologysk en dialektologysk gebiet yn Fryslân is wol it saneamde ‘Gieters’, it no útstoarne dialekt fan it Nedersaksysk, as migraasjetaal ôfkomstich fan it Oeriselske Gieteren (Giethoorn) en omkriten. Yn 1751 waard it foar it earst troch de earste turfmakkers nei Aldehaske en omkriten meibrocht, yn 2011 is de lêste sprekker yn Lúnbert … [Lees meer...] overOp syn Gitersk (*1751- †2011). By it ferstjerren fan ien fan de migraasjetalen fan Fryslân
De twee kanten van het nieuws. Zeventiende-eeuwse kranten in de Republiek en de Spaanse Nederlanden (deel 3)
De ambassadeurs bij het Twaalfjarig Bestand in 1609, uit de Nieuwe Tijdinghen In de vorige twee delen van dit drieluik kwamen formele en kwantitatieve verschillen tussen de noordelijke en zuidelijke kranten aan de orde. Dit laatste deel is gewijd aan kwalitatieve verschillen: hoe versloegen de kranten nieuws dat plaatsvond in het gebied waarmee ze de taal, maar niet de … [Lees meer...] overDe twee kanten van het nieuws. Zeventiende-eeuwse kranten in de Republiek en de Spaanse Nederlanden (deel 3)
En wa moat it belije? Men!
Op 20 septimber is taalkundige Jarich Hoekstra ferstoarn. Ta syn neitins ha Bouke Slofstra en Henk Wolf in pear stikken út Jarich syn pinne opdold om se hjir nochris wer yn it ljocht te jaan. Jarich skreau syn stik oer de ûnpersoanlike omnamwurden men, jins en jin yn it Nijfrysk (fan 2010) foar in kongres oer sokke omnamwurden yn Germaanske talen. It is faak en folle … [Lees meer...] overEn wa moat it belije? Men!
Aankondiging Special issue ‘Linguistic reasoning in language education’ in tijdschrift Language and Education
Hoe kun je leerlingen en studenten leren redeneren over taalkundige onderwerpen en verschijnselen? In Nederland is die vraag met name met het oog op het nieuwe curriculum Nederlands relevanter dan ooit. Ook internationaal gezien bestaat er een grote behoefte aan meer inzicht in dit onderwerp. Om die reden brengt het tijdschrift Language and Education in 2026 een special issue … [Lees meer...] overAankondiging Special issue ‘Linguistic reasoning in language education’ in tijdschrift Language and Education
Aanbevolen artikelen uit de taalkunde
Wegens naderend pensioen ben ik aan het opruimen geslagen. De kasten op mijn kamer aan Trans 10 zijn een opeenstapeling van opgedane kennis tijdens mijn loopbaan aan de Utrechtse universiteit. Tijdens het opruimen van de vele gekopieerde artikelen, teksten van lezingen en manuscripten die ik in de afgelopen decennia heb verzameld, kwam ik een aantal stukken tegen waar ik graag … [Lees meer...] overAanbevolen artikelen uit de taalkunde
Etymologica: bij het opnemen van Friese Plaatsnamen in de etymologiebank
Onlangs zijn de Friese Plaatsnamen: Alle steden, dorpen en gehuchten van Karel Gildemacher (2007) toegevoegd aan de Etymologiebank, als aanvulling op de Nederlandse plaatsnamen verklaard van Gerald van Berkel en Kees Samplonius. Hieronder volgt wat toelichting over de gemaakte keuzes voor het Friese plaatsnamenboek. Werkwijze Het samenstellen van een plaatsnamenboek … [Lees meer...] overEtymologica: bij het opnemen van Friese Plaatsnamen in de etymologiebank
Van wie ben jij d’r ien?
Deze vraag is een voorbeeld van het Texels dialect, al komt hij in het West-Fries ook voor. In het Standaardnederlands staat er ‘Van wie ben je er een?’ Het is een vraag naar wie je ouders zijn of uit welk gezin je komt. De uitspraak komt voort uit het principe van ons kent ons. De Texelaren kennen een groot deel van de eilandbevolking, dus de vraag moet heel letterlijk worden … [Lees meer...] overVan wie ben jij d’r ien?
De Tawl van Philip Dröge wint Taalboekenprijs 2024
De Taalboekenprijs 2024 is toegekend aan De Tawl van historicus en journalist Philip Dröge. Hij ontving de prijs – 3000 euro en een oorkonde – op 28 september in de uitzending van De Taalstaat uit handen van de juryvoorzitter, VRT-taalraadsvrouw Geertje Slangen. Het is de zesde keer dat de Taalboekenprijs is uitgereikt. De Tawl beschrijft de … [Lees meer...] overDe Tawl van Philip Dröge wint Taalboekenprijs 2024
Dick ‘zeg maar’ Schoof
Een interessant kenmerk van de huidige Nederlandse premier, drs. Dick Schoof, is dat hij zo slecht spreekt. Nederlandse politici zijn zelden wonderen van retorisch talent, en we hebben eerder premiers gehad waarnaar het moeilijk luisteren was. Maar zelfs Jan-Peter Balkenende kon nog wel uit zijn woorden komen. Het heeft er ongetwijfeld mee te maken dat we gewend zijn aan … [Lees meer...] overDick ‘zeg maar’ Schoof
Woordenboeken als wapens voor de rechter
Er zijn vermoedelijk geen woorden waarover zoveel is geschreven als over Jood. Althans, dat meent Ewoud Sanders, en als er iemand is die dat weten kan, is hij dat – de Nederlandse historicus die het allermeest weet over taal. Sanders is zelf ook al heel lang bezig geweest met het onderwerp. Twintig jaar geleden deed hij al onderzoek naar 'het beeld van Joden in de … [Lees meer...] overWoordenboeken als wapens voor de rechter
Nieuw nummer Verslagen & Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren
Artikelen: Willy Vandeweghe Walter Daelemans Vertaler-dichter Christine D’haen en de vrouwelijke elegie Bram Lambrecht De nationale en literaire context van de Academie (1886-1900) Piet Couttenier https://verslagenenmededelingen.be/index.php/VM/issue/current … [Lees meer...] overNieuw nummer Verslagen & Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren
Van ‘zpel’ tot ‘sich’. Zeventiende-eeuwse kranten in de Republiek en de Spaanse Nederlanden (deel 2)
De oudste kranten in de Republiek en de Spaanse Nederlanden verschillen essentieel van elkaar in opzet, nieuwssoorten en vrijheid van meningsuiting, zo bleek in deel 1. In hoeverre had dat invloed op het taalgebruik? En bestonden er (dialect)verschillen tussen de noordelijke en zuidelijke kranten? Hieronder probeer ik deze vragen met behulp van de computer te … [Lees meer...] overVan ‘zpel’ tot ‘sich’. Zeventiende-eeuwse kranten in de Republiek en de Spaanse Nederlanden (deel 2)
Etymologica: als puntje bij paaltje komt
Over hoe in de 17e eeuw de uitdrukking als men pitje bij paaltje brengt ‘als het erop aankomt’ gangbaar was, hoe een eeuw later als ’t pitje bij ‘t paaltje komt opkwam, hoe in de 19e eeuw zowel putje als puntje bij paaltje kwamen, en hoe puntje bij paaltje in de 20e eeuwhet pleit beslechtte. Pitje bij paaltje Het WNT vermeldt citaten met als puntje bij paaltje komt en … [Lees meer...] overEtymologica: als puntje bij paaltje komt
In memoriam Jarich Freark Hoekstra (Hitsum 17-2-1956 − Kiel 20-9-2024)
Op sneon 14 oktober 2023 wie Jarich Hoekstra yn de Boalserter tsjerke oan it wurd as foarsitter fan de Gysbert Japicxpriis. Jetske Bilker krige de priis foar har roman Sonde en spegel (2021). Jarich ljochte yn syn ferhaal ta hoe’t de sjuery ta syn oardiel kaam wie. Oan de ynhâld en de presintaasje fan it treflike ferhaal wie te sjen dat er in alsidich en bejeftige man wie. Nei … [Lees meer...] overIn memoriam Jarich Freark Hoekstra (Hitsum 17-2-1956 − Kiel 20-9-2024)
25 september 2024: MEDAL Outreach Workshops voor de middelbare school
In het teken van de MEDAL Summer School in Experimental Linguistics, vinden er op woensdag 25 september twee taalkundige lezingen voor middelbare scholieren plaats! De eerste lezing gaat over hoe kinderen taal leren en de tweede over hoe het lichaam in gebarentalen wordt gebruikt om te communiceren. Tussendoor is er een pauze met koffie en thee. Je bent van harte welkom om een … [Lees meer...] over25 september 2024: MEDAL Outreach Workshops voor de middelbare school
