Op 1 jannewaris 2025 wurdt dr. Nelleke IJssennagger-van der Pluijm beneamd ta bysûnder heechlearaar Kultuerskiednis fan it súdlike Noardseegebiet yn de iere midsiuwen en Fikingtiid oan de Fakulteit Letteren fan de Ryksuniversiteit Grins. De learstoel is ynsteld troch de Fryske Akademy. Mei de bysûndere learstoel wurdt it ûnderwiis- en ûndersyksprogramma by it Groninger … [Lees meer...] overNelleke IJssennagger bysûnder heechlearaar Kultuerskiednis yn Grins
Frisistyk Utljochte
Fakatuere: Post doc – The History of Anglo-Frisian
Functieomschrijving De vroege geschiedenis van het Fries is nauw verbonden met die van het Engels en de Scandinavische talen. De afgelopen anderhalve eeuw taalhistorisch onderzoek heeft veel inzichten opgeleverd over de aard en omvang van die relaties. Daaraan ten grondslag ligt steeds begrip van de geschiedenis van het Fries zelf. Sommige vragen zijn echter nog … [Lees meer...] overFakatuere: Post doc – The History of Anglo-Frisian
Frysk yn ’e soarch: in blik op soarchferlieners dy’t migrearre binne
Der komt hieltyd mear oandacht foar Frysk yn ’e soarch. Sa wurdt de stipe foar it projekt Frysk yn ’e soarch ferlinge yn de Bestjoersôfspraak Fryske taal en kultuer 2024-2028 (2024) en krige it folop de oandacht op sneon 9 novimber lêstendeis by de DINGtiid-lêzing. Ien fan de sprekkers wie de hear Müller, urolooch yn sikehûs Nij Smellinghe yn Drachten. Hy groeide op yn Dútslân … [Lees meer...] overFrysk yn ’e soarch: in blik op soarchferlieners dy’t migrearre binne
Taalverandering betrapt 3: Niet versus Geen
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries. Vandaag deel 3: Niet versus geen - NP en VP negatie. De vader mag zijn dochter niet tegen haar wil aan een man geven Er zijn twee typen van dubbele negatie in het Oudfries. Het eerste type noemen we NP negatie, omdat de extra negatie in een NP staat. Een voorbeeld … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt 3: Niet versus Geen
In taal fan kwizekwânsje
Op 14 novimber promovearre Lourens Visser (fan De Lemmer) yn Grins op in proefskrift oer bywurden fan graad (fuortsterkjende bywurden) yn de Aldgermaanske talen. Yn it Frysk moatte jo dan tinke oan tige, o sa, bot, in soad ensfh. Yn dit nijsgjirrige proefskrift behannelet er ek it Aldfrysk. Folslein yn line mei wat wy oars ek sjogge, feroaret it Aldfrysk ek wat de … [Lees meer...] overIn taal fan kwizekwânsje
Op syn Oeriselsk
Boekbesprek fan: Harrie Scholtmeijer, Waar onze taal weg komt | Een korte geschiedenis van het dialect in Overijssel. Wbooks 2024. Paperback - ISBN 9789462586260 - 19,95 euro Al earder dit jier is der in aardich keapsjoch boek (klik op de titel hjirboppe; leesfragment) ferskynd oer in dielgebiet fan it Nedersaksysk, nammentlik oer it dialekt yn Oerisel. It slút geografysk en … [Lees meer...] overOp syn Oeriselsk
Tjits Peanstra 100 jier lyn berne
Op 6 novimber 2024 wie it 100 jier lyn dat dichter Tsjits Peanstra (1924-2014) berne waard. Tresoar hat skriuwer Janneke Spoelstra frege yn trije artikels stil te stean by har libben en wurk. Spoelstra sette ein 2022 útein mei har ûndersyk nei dichteressen dy’t nei 1987 ien of mear dichtbondels yn it Frysk publisearre hawwe. Ien fan harren is Tsjits Peanstra. Yn diel 1 … [Lees meer...] overTjits Peanstra 100 jier lyn berne
Trjaarske
In een door Marron Fort opgetekend verhaal komt de volgende Saterfriese zin voor: „In de Foarjier wud 'n oolde Trjaarske Gärslound umebreken.“ Dat betekent zoveel als: “In het voorjaar werd een oud stuk braakliggend land omgeploegd”. Interessant daarin is het woord „Trjaarske“.Dat Friese „Trjaarske“ komt ook als „Tjaarske“ voor en navraag bij een groepje sprekers leert dat het … [Lees meer...] overTrjaarske
Dr. Albert Walsweer nije lektor Fryske Taal en Kultuer
NHL Stenden beneamt mei yngong fan 1 jannewaris 2025 Albert Walsweer ta bysûnder lektor Fryske Taal en Kultuer. It lektoraat is ta stân kommen yn gearwurking mei de Provinsje Fryslân en is ynsteld om de doelstellings fan it belied Taalplan Frysk 2030 mei stal te jaan. It bysûnder lektoraat makket ûnderdiel út fan it lectoraat Meertaligheid en Geletterdheid fan NHL … [Lees meer...] overDr. Albert Walsweer nije lektor Fryske Taal en Kultuer
Taalverandering betrapt! 2: Geen
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries. Vandaag deel 2: Geen. De vrije Fries hoeft op geen legertocht te gaan Dubbele negatie in het Oudfries is vaak van het adverbiale type: (1) Jef hi naut kuma ni wolle, ... als hij NEG komen NEG wil ‘Als … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt! 2: Geen
Tiende-eeuws Vikingzwaardfragment ontdekt in Friese bodem
Het Fries Museum en de Fryske Akademy presenteren met trots een opmerkelijke archeologische ontdekking: een fragment van een Vikingzwaard uit de tiende eeuw, ontdekt nabij het Friese Witmarsum. Het gaat om een 'pommelkap' die ooit het zwaardhandvat sierde en verguld was. Dit uitzonderlijke fragment, het eerste in zijn soort dat in Nederland is gevonden, biedt een zeldzaam … [Lees meer...] overTiende-eeuws Vikingzwaardfragment ontdekt in Friese bodem
Obe Postmapriis útrikt oan Willem Schoorstra
Willem Schoorstra hat freed yn in feestlike byienkomst út hannen fan deputearre Eke Folkerts de dr. Obe Postmapriis 2024 útrikt krigen. Hy krige de provinsjale priis foar De Poëtyske Edda. Yn de foyer fan Tryater lies foarsitter Maaike Andringa it rapport fan de advyskommisje foar, hâlde deputearre Folkerts in taspraak en betanke priiswinner Schoorstra tal fan minsken … [Lees meer...] overObe Postmapriis útrikt oan Willem Schoorstra
KY en it Frysk
ChatGPT wurket aardich goed yn it Frysk, ek al is it noch net hielendal perfekt. De Keunstmjittige Yntelliginsje (KY) kin in soad wurden en sinsstruktueren yn it Frysk begripe en selsstannich generearje. Dêrtroch kin er ynformaasje op in dúdlike wize yn it Frysk oerbringe. Fansels is KY yn it Frysk noch net sa goed ûntwikkele as yn it Frânsk of Ingelsk, mar op it mêd fan Fryske … [Lees meer...] overKY en it Frysk
Taalverandering betrapt! 1: De cyclus van negatie
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries. Vandaag deel 1. De cyclus van negatie. Als hij het geld voor de zeggenschap over de vrouw niet wil geven Wat een zinnetje weer, nietwaar? De man was in Oudfriese tijden verplicht om een ‘mondschat’ te betalen om de juridische zeggenschap over zijn vrouw te verkrijgen. … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt! 1: De cyclus van negatie
20 november 2024: WikiWomen en Fryske edit-a-thon
Op 20 novimber wurde yn Ljouwert twa eveneminten holden dy’t bydrage oan in ynklusivere Wikipedia mei tagelyk mear taalferskaat. It middeisprogramma fan WikiWomen en de jûn fan de Fryske edit-a-thon rjochtsje har op it fersterkjen fan de represintaasje fan froulju en it behâld fan minderheidstalen op Wikipedia, mei bysûndere oandacht foar de Fryske taal en … [Lees meer...] over20 november 2024: WikiWomen en Fryske edit-a-thon
Sybe Sybesma, 100 jier lyn berne
Op 5 novimber 2024 wie it 100 jier lyn dat skriuwer Sybe Sybesma (1924-1986) berne waard. Rint Sybesma (1960) stiet op de webside fan Tresoar yn trije artikels mei ynlieding stil by it libben en wurk fan syn omke. Rint Sybesma is heechlearaar Sineeske taalkunde oan de universiteit yn Leiden. Sûnt 2018 publisearret er ûnder it pseudonym Ruerd Smaling gedichten en koarte ferhalen … [Lees meer...] overSybe Sybesma, 100 jier lyn berne
De skjintme vurt ferbwólgwódde fan Trinus Riemersma
Freed 1 novimber is yn Tresoar de biografy Der is neat glêd te striken. Biografy fan Trinus Riemersma fan de hân fan Doeke Sijens ferskynd. Ta de presintaasje hat Pieter Duijff syn fyzje jûn op Riemersma syn roman De skjintme vurt ferbwólgwódde (1981). Trinus Riemersma skriuwt yn syn ienmanstydskrift De Kul yn de foarste jiergong fan 1983 op side 16 in koart ‘jênsteg … [Lees meer...] overDe skjintme vurt ferbwólgwódde fan Trinus Riemersma
Op syn Gitersk (*1751- † ?X) II*. By it weiwurden fan ien fan de migraasjetalen fan Fryslân
Taalkundige ferskillen tusken it Stellingwerfsk en it Gitersk? Yn Op syn Gitersk I is de skiednis fan de opkomst en delgong fan it Nedersaksyske dialekt boppe de Tsjonger of Kuunder ferteld mei de taalsosjologyske achtergrûnen dêrfan. It die bliken dat de sterk geografysk bepaalde identiteit fan it Gitersk syn namme oant op it lêst bewarre hie. De fraach is no oft dat mei de … [Lees meer...] overOp syn Gitersk (*1751- † ?X) II*. By it weiwurden fan ien fan de migraasjetalen fan Fryslân
Jülje/joolje
Yn it Saterfriesisches Wörterbuch fan Marron Fort komt it tiidwurd jülje foar, mei de betsjutting "beim Laufen die Absätze schief setzen, so dass die Zehen nach außen stehen". It lemma ferwiist troch nei twäärsfoutje, dat de omskriuwing "mit nach außen gerichteten Fußspitzen gehen" krigen hat. Dat beskriuwt sawat it loopke fan Charlie Chaplin. Bouke Slofstra makke my op it … [Lees meer...] overJülje/joolje
Portret Gysbert Japicxpriiswinner Jetske Bilker ûntbleate
Op freed 18 oktober is by Tresoar it portret ûntbleate dat keunstner Mark Bunder makke fan Gysbert Japicxpriiswinner Jetske Bilker. Dat wie by in literêre middei, wêrby't skriuwsters Jetske Bilker en Vrouwkje Tuinman te gast wienen. Ek is de Nederlânske oersetting fan Spegel en sonde, it boek dêr't Jetske yn 2023 de Gysbert Japicxpriis mei wûn, presintearre. It portret wurdt op … [Lees meer...] overPortret Gysbert Japicxpriiswinner Jetske Bilker ûntbleate
9 novimber 2024: DINGtiid-lêzing ‘Frysk yn ‘e soarch’
Hoe kinne it Frysk en oare regionale talen de kwaliteit fan de soarch befoarderje? Sneon 9 novimber 2024 – 10.00 oere Auditoarium fan sikehûs Nij Smellinghe, Drachten Hoe kinne it Frysk en oare regionale talen de kwaliteit fan de soarch befoarderje? Wat betsjut it foar de pasjint en wat foar de organisaasje? Oer dat tema organisearret DINGtiid, it Ryksadvysorgaan fan de … [Lees meer...] over9 novimber 2024: DINGtiid-lêzing ‘Frysk yn ‘e soarch’
Douwe Kalma neireizge
Yntrigearre troch de earste reis nei Ingelân dy’t de Jongfryske foaroanman en letterkundige Douwe Kalma (1896-1953) eksakt hûndert jier lyn makke, beprate ik mei myn maat Binne Keulen, de yndertiid ek yn it Frysk ôfstudearre dosint sjoernalistyk oan de hegeskoalle Windesheim om Douwe Kalma foar in part nei te reizgjen. Kalma hie yndertiid wikenlang yn Ingelân west … [Lees meer...] overDouwe Kalma neireizge
Leaver ljouwer
It lêste nûmer fan it blêd Amsterdamer Beiträge zur älteren Germanistik is hielendal oan it Aldfrysk wijd. Yn dy bondel stiet in stik fan Stephen Laker oer de labiale wriuwer (of: rûzer) yn it Aldfrysk, oars sein: oer de fonologyske skiednis fan it ding dat mei it letterteken <w> útdrukt wurdt yn bliuwe, driuwe en skriuwe. (Noat: de tekens <> wurde brûkt om skreaune … [Lees meer...] overLeaver ljouwer
Sjedit is ek in konstruksje dêr’t Jarich oer skreaun hat
Op 20 septimber is taalkundige Jarich Hoekstra ferstoarn. Ta syn neitins ha Bouke Slofstra en Henk Wolf in pear stikken út Jarich syn pinne opdold om se hjir nochris wer yn it ljocht te jaan. Ynstee fan dy man kin men ek sizze fan dy man dêr of dy man dêre. Dat makket dat it noch wat mear opfalt dat nei ien man yn it bysûnder ferwiisd wurdt. Fierder kin men mei dy man dêre … [Lees meer...] overSjedit is ek in konstruksje dêr’t Jarich oer skreaun hat
25 oktober 2024: Dei fan de Fryske taalkunde
13e Dei fan de Fryske taalkunde || 25 oktober 2024 || Ljouwert De Fryske Akademy organisearret op freed 25 oktober de 13e Dei fan de Fryske taalkunde. De dei is ornearre foar elkenien dy't direkt of yndirekt dwaande is mei de taalkunde fan it Frysk. It programma stiet no online. Opjaan kin troch in mail te stjoeren nei taalkundedei@fryske-akademy.nl. … [Lees meer...] over25 oktober 2024: Dei fan de Fryske taalkunde
